محاسبه ارزش سهام

نحوه محاسبه تعداد و قیمت سهام پس از افزایش سرمایه

ارزش ذاتی چیست؟ روش محاسبه ارزش ذاتی سهم

برای فعالیت در بازار سرمایه و خرید و فروش سهام در این بازار باید به یک سری ملاک‌ها و معیارها مجهز باشید. در این بازار تحلیل‌گران همیشه به دنبال کشف فرصت‌ها و ابزارهایی هستند که به راحتی بتوانند بهترین زمان خرید و فروش سهام را بیابند تا به کسب سود حداکثری دست پیدا کنند.

در این فرآیند تحلیل‌گران بنیادی اول از هر چیزی به دنبال این هستند که ارزش ذاتی سهم چیست و چه تفاوت‌هایی با قیمت بازار دارد! در گام بعدی بر اساس این تفاوت‌ها و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهند، برای خرید و فروش سهام در بازار اقدام می‌کنند. این عمل بیشتر در بازه زمانی بلندمدت کاربرد دارد و بر این اساس ایده اصلی این است که قیمت هر سهم در نهایت به سمت میانگین ارزش ذاتی آن سهم حرکت خواهد کرد.

ارزش ذاتی سهام چیست؟

(Intrinsic value) به عنوان یکی از اصلاحات رایج بورسی شناخته می‌شود و از آن به عنوان معیاری برای معاملات اوراق بهادار استفاده می‌شود. ارزش ذاتی با استفاده از عوامل دیگر و فرمول‌های مربوطه قابل دستیابی است. به منظور آشنایی بیشتر با ارزش ذاتی سهام ابتدا به این توضیحات دقت نمایید: در گام اول باید تفاوت میان ارزش و قیمت سهم مشخص شود. این دو مفهوم با یکدیگر فرق داشته و برای درک این موضوع به این مثال توجه کنید: در بازار خودرو ارزش واقعی ماشین پراید برای همه مشخص است اما قیمت آن بسیار بالاست! این به این معنی است که ارزش واقعی پراید در بازار خودرو ایران نسبت به قیمت آن بسیار پایین‌تر است.

در بازار بورس قیمت به مبلغی گفته می‌شود که سهم در آن قیمت مورد معامله یا خرید و فروش قرار می‌گیرد. کشف این قیمت با استفاده از عوامل متعددی امکان‌پذیر است برخی از این عوامل نظیر میزان عرضه و تقاضا، هیجانات موجود در بازار، شرایط سیاسی کشور و … است. از طرف دیگر ارزش ذاتی سهم اهمیت و سودمندی آن سهم را نمایش می‌دهد و دو عاملی که روی آن بسیار تاثیرگذارند عبارتند از: عامل سودآوری و چگونگی کسب سود. کارشناسان و تحلیل‌گران بازار به منظور تشخیص قدرت سودآوری یک سهم از ابزارهای متنوعی استفاده می‌کنند تا قابلیت‌های سهم مدنظر را مشخص کنند. در این میان صورت‌های مالی، شرایط رشد شرکت و امور مالی مربوط به آن در روند ارزیابی قرار می‌گیرند و با استفاده از آن‌ها مشخص می‌شود که میزان سودآوری شرکت در آینده برچه اساس خواهد بود. به یاد داشته باشید که به منظور به دست آوردن ارزش ذاتی سهم، باید جریان‌ها و صورت‌های مالی شرکت در سال‌های آینده پیش‌بینی شود.

ارزش ذاتی سهم در اصل به فاکتوری گفته می‌شود که در فرآیند تحلیل بنیادی و رویکردهای فاندامنتال در نظر گرفته می‌شود. اگر شما به عنوان یک سرمایه‌گذار قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت را داشته باشید این عامل (ارزش ذاتی سهام) به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل فرآیند سرمایه‌گذاری شما به حساب خواهد آمد. در ارزیابی‌هایی که از بازار بورس شده است به این اصل رسیده‌ایم که قیمت و ارزش یک سهم لزوما با هم برابر نیستند و اصل داستان بر این اساس است که قیمت سهم در گذر زمان به سمت ارزش سهم در حال حرکت است. برای آشنایی بیشتر در خصوص ارتباط بین ارزش ذاتی سهام و سرمایه‌گذاری به ادامه متن توجه نمایید.

سرمایه‌گذارانی که در بازار بورس با استفاده از ابزار تحلیل بنیادی حرکت می‌کنند و به معاملات نگاه می‌کنند، زمانی که قیمت یک سهم از ارزش ذاتی‌ش کمتر باشد برای خرید آن سهم اقدام می‌کنند در این حالت به اصطلاح ارزش بازاری سهم نسبت به ارزش ذاتی سهم کمتر بوده است. پیش‌بینی می‌شود که در آینده این سهم در بازار به سمت ارزش ذاتی خود حرکت کرده و در این پروسه سهام‌دار به سودی که در نظر داشته است، خواهد رسید. حال در نقطه مقابل زمانی که قیمت یک سهم نسبت به ارزش ذاتی آن بیشتر باشد، سهام‌داران برای فروش آن سهم اقدام خواهند کرد چرا که در بازار این امکان وجود دارد که قیمت سهم به ارزش واقعی خود برگشته و سهام‌داران فرصت فروش را از دست بدهند.

با این تفاسیر متوجه شدید که تفاوت قیمت و ارزش ذاتی یک سهم چگونه فرصت مناسبی را برای سهام‌داران ایجاد می‌کند که بتوانند در نقطه مناسب برای خرید و فروش سهم مدنظر اقدام کنند. اصطلاح حباب بازار نیز از همین مغایرت قیمت بوجود آمده است. زمانی را تصور کنید که قیمت سهم بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد، در این حالت حباب مثبت بوجود می‌آید و سهام‌داران بهتر است که برای فروش سهم اقدام کنند. برعکس، اگر قیمت سهم از ارزش ذاتی آن کمتر باشد، حباب منفی شکل گرفته و بهتر است که سرمایه‌گذاران برای خرید این سهم اقدام کنند.

نحوه محاسبه ارزش ذاتی سهام چگونه است؟

به دست آوردن ارزش ذاتی یک سهم یک کار پیچیده و تخصصی به شمار می‌آید که کارشناس یا تحلیل‌گر با استفاده از فرمول‌های متعدد به ارزش ذاتی سهم دست پیدا می‌کند. این نکته را در نظر داشته باشید که تحلیل بنیادی به عنوان یک فرآیند ارزیابی سهم شناخته می‌شود که هر شخصی توانایی پرداختن به آن را ندارد. در همین راستا شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبط بوجود آمده‌اند که با استفاده از ارزیابی و تحلیل‌هایی که به عمل می‌آورند، خدمات مشاوره‌ای را به علاقه‌مندان ارائه می‌دهند.

مدل گوردون به عنوان یکی از روش‌های محاسبه ارزش ذاتی سهم است. مدلی که ارزش ذاتی سهام را، بر مبنای سود تقسیمی پیش‌بینی‌شده با نرخ ثابت، محاسبه می‌کند. در نظر داشته باشید که برای استفاده از این روش باید چندین شاخص را در فرمول قرار دهید تا بتوانید به ارزش واقعی سهام یک شرکت دست یابید. فرمول مدل گوردون برای به دست آوردن ارزش ذاتی سهم به شکل زیر است:

(Intrinsic محاسبه ارزش سهام value of stock = D÷(k-g

• D : سود تقسیمی مورد انتظار هر سهم.
• K : بازه مورد انتظار سرمایه‌گذار.
• G : نرخ رشد مورد انتظار سود تقسیمی سهام.

نحوه محاسبه ارزش دارایی‌های مالی شرکت

کارشناسان و تحلیل‌گران به منظور به دست آوردن ارزش ذاتی هر سهم، در گام اول باید ارزش داریی‌های مالی آن شرکت را محاسبه نمایند و برای این پروسه رویکردهای متنوعی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

رویکرد ترازنامه‌ای: در این رویکرد معمولا ارزش دارایی‌های شرکت چه از نوع مشهود و چه از نوع غیرمشهود، مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. در همین راستا یکی از روش‌های رایج در رویکرد ترازنامه‌ای، بررسی و تحلیل ارزش خالص دارایی شرکت مدنظر است. در نظر داشته باشید که از NAV به عنوان یک فاکتور برای تعیین ارزش‌های دارایی‌های یک شرکت استفاده می‌شود که در آن مجموع ذخیره کاهش ارزش دارایی‌ها، سود محقق شده بعد از تاریخ ترازنامه، ارزش افزوده پرتفوی غیر بورسی، ارزش افزوده پرتفوی بورسی و حقوق صاحبان سهام بر تعداد سهام شرکت تقسیم می‌شوند.

رویکرد نسبی: در این روش به اصطلاح ارزش واقعی یک شرکت در مقایسه با ارزش سایر شرکت‌های مشابه تعیین می‌شود. در این رویکرد بیشتر از نسبت P/E استفاده می‌شود. برای درک بیشتر در این رویکرد، دو شرکت را درنظر داشته باشید که از لحاظ نرخ رشد، ریسک و … در شرایط یکسانی باشند. در این فرآیند اگر P/E یکی از این شرکت‌ها در مقایسه با دیگری از مقدار کمتری برخوردار باشد، به این معنی است که سهام آن شرکت زیر قیمت و کمتر از ارزش واقعی آن در بازار مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد و این سهم از نظر بنیادی برای سرمایه‌داران جای رشد دارد و به سودآوری منجر خواهد شد. البته P/E تنها فاکتور مدنظر در این رویکرد نیست و بهتر است از سایر فاکتورها در ارزیابی شرکت استفاده شود.

رویکرد تنزیلی: از نظر کارشناسان و تحلیل‌گران بازار سرمایه، این روش به عنوان بهترین و دقیق‌ترین روش برای ارزشگذاری سهام محسوب‌ شده که با در نظر گرفتن جریان‌های نقدی تولیدی شرکت مورد محاسبه قرار می‌گیرد. همچنین در رویکرد تنزیلی، جریان‌های نقد آتی شرکت با توجه به یک نرخ مشخص، تنزیل می‌شوند و به این ترتیب، ارزش فعلی شرکت به دست می‌آید.

سخن آخر

در بازار سرمایه معیارها و ابزارهای متنوعی به منظور خرید محاسبه ارزش سهام و فروش سهام در نظر گرفته می‌شود. سرمایه‌گذارانی که با استفاده از علم بنیادی به بررسی و ارزیابی بازار و وضعیت شرکت‌های بورسی می‌پردازند، قادر هستند که با به دست آوردن ارزش ذاتی سهام یک شرکت، نسبت به خرید و فروش آن تصمیم‌گیری نمایند. کارشناسان فعال در حوزه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بر این عقیده‌اند که با استفاده از تعیین ارزش ذاتی سهام یک شرکت می‌توان به موقعیت‌های عالی برای خرید و فروش آن اقدام کرد و از این رویکرد به سودآوری بسیاری در جریان سرمایه‌گذاری دست پیدا کرد.

نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه

در مطالب گذشته نکاتی در مورد افزایش سرمایه و انواع آن را بیان کردیم. بعد از افزایش سرمایه تغییراتی در تعداد سهام و قیمت آن ها رخ می دهد. اما در این قسمت تصمیم داریم نحوه محاسبه قیمت و تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه را به طور اختصاصی مورد بررسی قرار دهیم.

انواع افزایش سرمایه

محاسبه قیمت و تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه
در ادامه روش محاسبه تعداد و قیمت سهام بعد از انواع مختلف افزایش سرمایه را شرح خواهیم داد. برای محاسبه قیمت و تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و تجدید ارزیابی دارایی ها می توانیم از فرمول زیر استفاده کنیم:

بعد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
برای محاسبه میزان افزایش سرمایه کافی است، درصد افزایش سرمایه را تقسیم بر ۱۰۰ کنید.

برای محاسبه قیمت جدید هر سهم : قیمت پایانی هر سهم را قبل از افزایش سرمایه را تقسیم بر ۱+ میزان افزایش سرمایه کنید.

به عنوان مثال اگر شما ۱۰۰ سهم داشته باشید و هر سهم شما قیمتش ۱۰۰۰ تومان باشد. پس از افزایش سرمایه شرکت تعداد سهام های شما به طور مثال به ۲۰۰ سهم می رسد اما قیمت آن ها کم می شود و از ۱۰۰۰ تومان به ۶۰۰ تومان تغییر می کند.

نحوه محاسبه تعداد و سهام پس محاسبه ارزش سهام از افزایش سرمایه

محاسبه قیمت و تعداد سهام پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران
برای محاسبه میزان افزایش سرمایه کافی است، درصد افزایش سرمایه را تقسیم بر۱۰۰ کنید.

برای محاسبه قیمت جدید هر سهم بعد از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، قیمت پایانی هر سهم پیش از افزایش سرمایه + حاصل ضرب میزان افزایش سرمایه و آورده ی سهامداران به ازای هر سهم تقسیم بر ۱+ میزان افزایش سرمایه

برای محاسبه ارزش هر حق تقدم، می بایستی قیمت جدید هر سهم را در آورده سهامداران به ازای هرسهم تفریق کرد.

نحوه محاسبه تعداد و قیمت سهام پس از افزایش سرمایه

برای روشن تر شدن موضوع فرمول نحوه محاسبه تعداد و قیمت سهام پس از افزایش سرمایه را در زیر ذکر کردیم:

نحوه محاسبه تعداد و سهام پس از افزایش سرمایه

آموزش نحوه محاسبه نسبت های مالی و روش های ارزشگذاری سهام

نسبت های مالی و روش های مختلف ارزشگذاری سهام شرکت های بورسی از مباحث بسیار مهمی است، که در تحلیل بنیادی از آنها استفاده های بسیار زیادی می شود.

در واقع تحلیلگران با استفاده از این نسبت ها و مفاهیم مهم جهت تحلیل بنیادی سهام و برای پیدا کردن قیمت ذاتی سهم ها، اقدام می کنند و با به دست آوردن ارزش واقعی آن ها تصمیم به خرید یا فروش سهام شرکت ها می کنند.

اما قبل از شرح کامل این نسبت های مالی و روش های مختلفی که در آن وجود دارد. باید به نکته بسیار مهم و کلیدی در رابطه با کاربرد های متفاوت روش هایی که در ادامه شرح می دهیم، اشاره کنیم.

هر یک از روش هایی که توضیح خواهیم داد باید فقط و فقط بر اساس ماهیت و فرمت سهام هر شرکت به صورت جداگانه استفاده شوند .

در واقع این نسبت های مالی و روش های کاربردی بسته به نوع فعالیت هر شرکت بورسی مثل خدماتی، سرمایه گذاری و یا تولیدی می تواند کاملا متفاوت باشد و استفاده های نا به جا از هر کدام یک اشتباه بسیار بزرگی است که متاسفانه بعضا در بین معامله گران کشور ما نیز دیده می شود.

ما در این مقاله پس از توضیح در مورد این نسبت ها، به کاربرد و موارد استفاده هر یک از آن ها نیز اشاره خواهیم داشت.

پس با توجه به این موضوع مهم، در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با این نسبت های مالی و روش های مختلف ارزش گذاری سهام بیشتر آشنا شوید.

پیشنهاد ویژه: دوره بورس تهران معتبر ترین دوره بورس در کشور

پی بر ای P/E یا نسبت قیمت به سود سهام

نسبت P/E یکی از نسبت های بسیار پرکاربرد در بحث ارزش گذاری شرکت های تولیدی است که بسیار زیاد مورد استفاده تحلیلگران قرار می گیرد. نسبت پی بر ای در واقع از تقسیم قیمت روز سهام بر سود ساخته شده به ازای هر سهم‌ شرکت به دست می آید.

ما از طریق این نسبت متوجه خواهیم شد که در ازای هر ۱ ریال سودی که شرکت ساخته است چند ریال بابت خرید سهام آن شرکت پرداخت می کنیم. طبیعی است هر چه این نسبت عدد پایین تری را به ما نشان دهد سهام مورد نظر از جذابیت بیشتری برخوردار است.

منظور از شرکت های تولیدی شرکت های فولادی، پتروشیمی و شرکت هایی از این قبیل است که محصول تولیدی و فروش مشخصی دارند و سود های آن ها تکرار پذیر است .این شرکت ها عمدتا از منطق P/E پیروی می کنند.

ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value

خالص ارزش دارایی یا مبحث Net Asset Value یکی از مهمترین روش های کاربردی برای ارزشگذاری شرکت های هلدینگ و سرمایه گذاری در بازار سهام است. این نسبت در واقع نشان دهنده خالص ارزش دارایی شرکت است که از فرمول بسیار ساده ای تبعیت می کند.

کل دارایی های یک شرکت شامل سهام ، زمین و انواع سرمایه گذاری هایی که در پرتفوی بورسی و غیر بورسی شرکت است، منهی بدهی های آن مساوی با خالص ارزش دارایی ها یا همان NAV شرکت می باشد.

منظور از شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ در واقع شرکت هایی هستند که در بازار سهام، تمرکز اصلی خود آن ها در خرید و فروش سهام شرکت های دیگر است.و جزو شرکت های تولید محصول به حساب نمی آیند.

کل دارایی ها - کل بدهی ها = خالص ارزش دارایی های شرکت

شاخص Return on Equity یا به اختصار ROE

شاخص ROE در بورس یکی از کارآمدترین و در عین حال جالب ترین ترین نسبت های ارزشگذاری در سهام است.

برای نشان دادن میزان سودآوری یک شرکت از شاخص بازده جمع حقوق صاحبان سهام یا Return On Equity استفاده می‌شود که بیانگر میزان کارایی شرکت در تولید سود است.

این شاخص به عنوان بازده دارایی خالص در نظر گرفته می شود. ROE معیاری برای سودآوری شرکت در رابطه با جمع حقوق صاحبان سهام در نظر گرفته شده است.این نسبت همچنین به ما نشان می‌دهد آیا مدیریت با نرخ و سرعتی مناسب در حال افزایش ارزش و سود آوری شرکت است یا خیر.

از این نسبت می توان برای سنجش ارزش اکثر شرکت های بورسی استفاده کرد اما باید توجه ویژه ای به ترازنامه شرکت مورد نظر و به روز بودن ارزش دارایی های آن شرکت با توجه به بحث تورم در کشور ایران کرد.

نسبت P/B یا قیمت به جمع حقوق صاحبان سهام

نسبت P/B یکی از ارزشمندترین نسبت های ارزشگذاری در بازار سهام است که می تواند بازدهی بسیار جذابی برای سرمایه گذاران ایجاد کند. منظور از B در واقع همان Book Value یا جمع حقوق صاحبان سهام ثبت شده در ترازنامه شرکت است.

در واقع با تقسیم جمع حقوق صاحبان سهام شرکت با تعداد سهام ثبت شده آن شرکت در بورس می توان به رقم Book Value به ازای هر سهم رسید که نهایتا محاسبه ارزش سهام با تقسیم قیمت روز سهام بر این عدد به نسبت P/B خواهیم رسید.

این نسبت برای ارزیابی اکثر شرکت ها، به خصوص شرکت هایی که به تازگی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی داشته اند بسیار کار آمد است.

Price / bookvalue = p/b

شاخص Return On Asset یا به اختصار ROA

ROA شاخصی از چگونگی سودآوری خالص یک شرکت، بسته به کل دارایی ‌های آن شرکت می باشد. در واقع ROA یک شرکت، از تقسیم درآمد یا سود خالص شرکت، به کل دارایی های آن شرکت به دست می آید.

ROA در واقع یک شاخص سنجش درباره مدیریت توانمند است.که در رابطه با چگونگی استفاده از دارایی‌های شرکت در جهت تولید سود از دارایی‌های مولد دید عمیقی به به ما می‌دهد.

این شاخص میخواهد کیفیت سود ساخته شده شرکت را به ما نشان دهد هر چند که به دلیل شرایط تورمی کشور ایران، ممکن است دارایی های ثبت شده شرکت در ترازنامه از ارزش واقعی خود بسیار دور باشند و در این حالت و در صورت به روز نبودن ترازنامه می تواند تحلیلگر را دچار اشتباهات فاحشی کند.

نسبت PEG یا نسبت قیمت به سود،به ازای میزان محاسبه ارزش سهام رشد شرکت

این نسبت ارزشگذاری بسیار جذاب و شیرین در واقع برگرفته از همان نسبت معروف و پر کاربرد P/E است. با این تفاوت که نرخ رشد سودآوری شرکت را نیز مد نظر قرار می دهد.

در واقع با در نظر گرفتن این نسبت ممکن است در نگاه اول دو شرکت که از لحاظ عدد P/E یکسان هستند از ارزشمندی یکسانی برخوردار باشند اما وقتی این عدد به دست آمده را تقسیم بر نرخ رشد یا همان Growth سود آوری شرکت نیز می‌کنیم با تفاوت های جالبی مواجه می شویم که دید بسیار عمیق تری به تحلیلگر خواهد داد.

سهم هایی که از منطق P/E پیروی کنند از این نسبت شیرین نیز پیروی خواهند کرد.

روش های پیشرفته و جریانات نقد شامل FCF ،DCF ،DDM

جریان نقدی آزاد یا Free Cash Flow در واقع همان جریان نقد مانده در اختیار شرکت پس از خروج وجه نقد و برای پوشش عملیات جاری و حفظ دارایی‌های شرکت است.

جریان نقدی آزاد (FCF) هزینه‌های غیر نقدی مانند استهلاک دارایی‌ها و تجهیزات را از صورت سود و زیان حذف می‌کند. جریان نقدی آزاد این فرصت را به مدیران یک شرکت می‌دهد که به دنبال فرصت‌های افزایش بازدهی باشند و برنامه‌های توسعه شرکت، گسترش کسب‌وکار، پرداخت سودهای نقدی و کاهش بدهی‌ها را به سرانجام برساند.

از این روش میتوان برای اکثریت سهم های در بورس استفاده ای بسیار بهینه کرد. به خصوص شرکت هایی که در تولید جریانات نقد توانمندی بالایی دارند.

روش DCF یا DISCOUNT CASH FLOW در واقع از جریانات نقدی تنزیل یافته درج شده در صورت های مالی شرکت، به بررسی و پیش بینی آینده این جریانات نقدی و میزان تنزیل آن ها می‌پردازد.

در این روش هدف اصلی تحلیلگر آن است که وجه نقدی را که یک سرمایه گذار از این کار دریافت می کند، بر اساس ارزش زمانی پول بسنجد. زیرا در علم اقتصاد ارزش 1 میلیون تومان امروز به مراتب بیشتر از 1 میلیون تومان چند ماه آتی است. استفاده از این روش نیز همانند روش FCF برای عمده شرکت های بورسی امکان پذیر است.

روش DDM یا DIVIDEND DISCOUNT MODEL که مفهوم تحلیلی آن تنزیل سود تقسیمی سالانه شرکت در ارزش فعلی آن شرکت است. به این صورت که ارزش هر دارایی، همان ارزش فعلی جریان های نقدی آتی مورد انتظار ما می‌باشد که با نرخ رشدی متناسب با میزان ریسک جریان‌های نقدی تنزیل شده‌است.

با توجه به اینکه پیش‌بینی میزان و درصد سود تقسیمی شرکت ها تا زمان بی‌نهایت امکان‌پذیر نیست، حالت‌های مختلف مدل تنزیل سود تقسیمی، بر اساس مفروضات متفاوت وجود دارد که تحلیلگران از انواع این پیش بینی ها استفاده می کنند .

از این روش می توان برای ارزیابی شرکت هایی که وضعیت با ثباتی را با یک نرخ رشد ثابت دارند استفاده کرد.

نسبت P/S یا قیمت به میزان فروش شرکت

نسبت P/S یا همان نسبت قیمت به فروش همان‌طور که از نامش مشخص است از تقسیم قیمت بر فروش شرکت به ازای هر سهم به دست می آید. برای این کار لازم است میزان فروش کل شرکت بر تعداد سهم‌های شرکت تقسیم شود. تا ابتدا فروش به ازای هر برگ سهم به دست آید .

در مرحله بعد قیمت روز سهام تقسیم بر عدد بدست آمده می شود تا نسبت P/S سهم به دست آید.

نسبت P/NAV یا قیمت به خالص ارزش دارایی ها

بعد از به دست آوردن NAV به ازای هر سهم یک شرکت هلدینگ، که در واقع همان خالص ارزش دارایی ها هر سهم شرکت است . برای ارزشگذاری هر برگ سهام آن لازم است تا به نسبت P/NAV توجه ویژه ای داشته باشیم.

این نسبت از تقسیم قیمت روز سهام بر NAV هر برگ سهام شرکت به دست می آید. بعد از تقسیم این دو، درصد به دست آمده هر مقدار که از عدد 100 کوچکتر باشد میزان زیر ارزش ذاتی بودن قیمت را نشان می دهد و هر چه از 100 فراتر رود نشان از حباب قیمتی دارد.

از این نسبت برای ارزشگذاری شرکت های هلدینگ و سرمایه گذاری استفاده می شود.

EPS ، DPS و تفاوت های آن ها

منظور از EPS که در واقع مخفف جمله Earnings per share است .به معنای سود به ازای هر سهم است. هر شرکت بعد از کسب سود و در صورت های مالی خود میزان سود خالص به دست آمده را تقسیم بر تعداد سهام ثبت شده در سازمان بورس می کند و از این طریق میزان EPS یا همان سود به ازای هر سهم شرکت به دست می آید.

منظور از DPS که در واقع مخفف جمله Dividend Per Share است. به معنای سود تقسیم شده از دل همان EPS به دست آمده شرکت در بین سهامداران آن شرکت است. در واقع هر شرکت بورسی به صورت سالانه موظف است بخشی از سود به دست آمده شرکت را که میزان و درصد آن به تصویب هیئت مدیره می رسد را در بین سهامداران تقسیم کند .

به سودی که در بین سهامداران از دل EPS ساخته شده شرکت پرداخت می شود، اصطلاحا DPS می گویند.

جمع بندی

در این محاسبه ارزش سهام مطلب که در ادامه مباحث آموزش بورس و فارکس تدارک دیده شده بود سعی کردیم مهمترین و کاربردی ترین نسبت های مالی و ارزشگذاری سهام را که در ایران کاربردی تر هستند برای شما شرح مختصری دهیم .

هر چند که نسبت های مالی در سطح جهانی وسعت بسیار بیشتری دارد اما سعی ما بر تشریح مهمترین و کاربردی ترین آن ها در بازار بورس تهران بود.

در انتها بد نیست به جدول بسیار جذابی که توسط تیم تحلیلی مجموعه آموزش بورس تهیه شده است، نگاهی گذرا داشته باشید.

جدول زیر به ما نشان می دهد که در چند سال گذشته بورس تهران کدام یک از روش های ارزشگذاری بیشتر مورد استفاده تحلیلگران قرار گرفته اند و هر کدام چه میزان بازدهی و خطایی داشته اند و علل آن ها چه بوده است.

قیمت سهام چگونه محاسبه می شود

ساعد نیوز: به دلیل اینکه صنعت های بزرگ برای رسیدن به اهداف خود که غالبا کلان می باشد به سرمایه های فراوانی نیاز دارند و از سوی دیگر افراد با داشتن سرمایه های اضفی در دست خود مایل به کسب سود بیشتر می باشند، بازار سرمایه نظیر بورس و شرکت های سرمایه گذاری با جممع اوری این سرمایه ها به اهداف خود موجودیت می بخشند. بخاطر همین امر دانستن قیمت سهام مهم است

به دلیل اینکه صنعت های بزرگ برای رسیدن به اهداف خود که غالبا کلان می باشد به سرمایه های فراوانی نیاز دارند و از سوی دیگر افراد با داشتن سرمایه های اضفی در دست خود مایل به کسب سود بیشتر می باشند، بازار سرمایه نظیر بورس و شرکت های سرمایه گذاری با جممع اوری این سرمایه ها به اهداف خود موجودیت می بخشند. بخاطر همین امر دانستن قیمت سهام مهم است.

یکی از مفاهیم پایه ای در تعیین ارزش یک سهم «سود هر سهم» یا همان EPS است. همان طور که از نامش پیداست مقدار سود متعلق به یک سهم شرکت، از تقسیم کل سود سالانه ی شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می آید. مثلا اگر شرکتی ۱ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه ی آن ۵ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۵ میلیون بر ۱ میلیون به سود ۵ تومانی برای هر سهم می رسیم.

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال های آینده را جمع کنید:

قیمت سهام = EPS سال اول + EPS سال دوم + …

البته می دانیم که ارزش ۱ تومان امروز با ۱ تومانِ ۱۰ سال بعد یکی نیست. به دلیل نرخ سود (i)، پول شما پس از ۱۰ سال ارزش کمتری خواهد داشت. پس فرمول پیشین نیاز به بهبود دارد:

… + (۲^(EPS ÷ (i+۱ سال دوم) + ((EPS) ÷ (i+۱ سال اول)) = قیمت سهام

۱. شرکت های بالغ به حدی بزرگ شده اند که به سختی و کندی رشد می کنند

نرخ سود ÷ EPS = قیمت سهام

نرخ سود مورد انتظار را می توان با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود درازمدت اعلام شده توسط دولت محاسبه کرد.
قیمت سهام این شرکت ها معمولا به کندی تغییر می کند. تنها تغییر نرخ سود رسمی، ریسک های مربوط به شرکت (مثل سیل یا حمله ی آفات برای شرکت های حوزه ی کشاورزی) و یا تغییر ریسک بازار (مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸) است که باعث تغییر قیمت قابل توجه می شود. اما در شرایط عادی هیجان چندانی وجود نخواهد داشت.

2. شرکت های در حال رشد

(نرخ رشد مورد انتظار شرکت – نرخ سود) ÷ EPS سال بعد = قیمت سهام

اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. فرض کنیم EPS سال آینده شرکتی ۴۸ تومان است، نرخ سود مورد انتظار را با توجه به ریسکی که برای آن محتمل می دانیم، ۲۰ درصد در نظر می گیریم و نرخ رشد سالانه ی شرکت هم ۵ درصد است. بنابراین طبق فرمول، قیمت ایده آل سهام ۳۲۰ تومان خواهد بود:
۳۲۰ = (۵٪ – ۲۰٪) ÷ ۴۸

عوامل موثر بر قیمت سهام در بورس شامل سه دسته عوامل: 1- عوامل محیطـی یا کلان، 2- عوامل مرتبط با صنعت و 3- عوامل درونی، هستند.

هر سهم، چهار نـوع قیمت دارد:

الف: قیمت اسمی: قیمت اسمـی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن قیمت انجام می شود. قیمت اسمی هر یک از سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس در ایران، یکصد تومان (1000 ریال) است. مبلغ قیمت اسمی، بر روی برگه های سهام درج می شود. همانطور که می دانید، کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و قیمت اسمی هر یک از سهام، به علاوه تعداد سهامی که سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج می شود.

ب: قیمت دفتـری: اگر مجموع بدهی های شرکت را از مجموع دارایی های شرکت کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا به تعبیر دقیق تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر قیمت دفتری هر سهم است.

برای مثال، فرض کنید مجموع ارزش دارایی های شرکت الف در پایان سال اول فعالیت شرکت، 10 میلیارد تومان است. این شرکت همچنین در مجموع 7 میلیارد تومان به بانکها و سایر شرکتها، بدهی دارد. بنابراین، مجموع حقوق صاحبان سهام این شرکت 3 میلیـارد تومان خواهد بود (3=7-10). حال اگر شرکت مذکور در مجموع تعداد 20 میلیون سهم منتشر کرده باشد، ارزش دفتری هر سهم این شرکت 150 تومان خواهد بود. (150=20000000/3000000000)

شاید برای شما این سوال بوجود آمده باشد که چطور قیمت اسمی سهام شرکت الف 100 تومان است، در حالیکه قیمت دفتری سهام این شرکت 150 تومان؟ پاسخ این است که میزان سودی که شرکت در پایان سال اول فعالیت خود بدست آورده است نیز به عنوان حقوق محاسبه ارزش سهام سهامداران محسوب و باعث شده است تا ارزش دفتری سهم، از 100 تومان به 150 تومان افزایش یابد.

دلیل ذکر کلمه "دفتر" در قیمت دفتری سهم هم این است که اعداد و ارقام مربوط به دارایی ها و بدهی های شرکت، براساس ارقام ثبت شده در دفاتر حسابداری شرکت، مدنظر قرار می گیرند.

ج: قیمت بازار: قیمت بازار یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام بر اساس آن، در بورس معامله می شود.. اگرچه قیمت اسمی هر سهم در بورس 100 تومان است، اما سهام اغلب شرکت ها در بورس بر اساس قیمت اسمی و حتی ارزش دفتری، معامله نمی شود. آنچه که قیمت سهم در بورس را تعیین می کند، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است. برای مثال، ممکن است به محاسبه ارزش سهام علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایه گذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند. بنابراین، قیمت آن در بورس بر اساس میزان تقاضا، افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش، تا چند برابر قیمت اسمی هم باشد. در نقطه مقابل، عملکرد ضعیف یک شرکت ممکن است باعث بی رغبتی سرمایه گذاران به خرید یا نگهداری سهم مذکور و در نتیجه، افزایش عرضه آن در بورس باشد. طبیعتاً با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهش یافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی، یعنی 100 تومان برسد. بنابراین، قیمت بازار یک سهم، قیمتی است که در بورس، برای سهم تعیین می شود.

د: قیمت ذاتی: منظور از قیمت ذاتی یک سهم، ارزش واقعی آن سهم است. شاید برای شما این سوال بوجود آید که چه تفاوتی بین قیمت بازار و قیمت ذاتی یک سهم وجود دارد. اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید قیمت بازار سهم شرکت الف، هم اکنون 200 تومان است، به بیان دیگر، سهام شرکت الف هم اکنون با قیمت 200 تومان در بورس در حال خرید و فروش است. اما سرمایه گذاران زیادی همچنان متقاضی خرید این سهم هستند. اگر از این سرمایه گذاران سوال کنید که چرا قصد دارید سهام این شرکت را خریداری کنید؟ پاسخ همه آنها این خواهد بود که "به نظر ما، این سهم بیشتر از 200 تومان ارزش دارد". معنی این جمله این است که ارزش واقعی سهام شرکت الف، بیشتر از قیمت بازار این سهم است.

بنابراین، در یک تعریف ساده، قیمت ذاتی یک سهم، بیانگر ارزشی است که سرمایه گذاران برای سهم قائل هستند. طبیعتاً اگر از دید سرمایه گذاران، ارزش ذاتی یک سهم بالاتر از قیمت بازار آن سهم باشد، گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود، اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش بازار آن باشد، سهم مذکور گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری به شمار نمی رود.

EPS یا سود هرسهم

سود هر سهم (EPS) یکی از آماره های مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی می باشد. EPS از تقسیم سود پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام، محاسبه می شود. که نشان دهنده سودی است که شرکت در یک دوره مشخص به ازای یک سهم عادی بدست آورده است (نوو، 1385). اولین جزء محاسبه ی EPS درآمد (درآمد اختصاصی سهامداران عمومی) است. در واقع درآمد سهامداران عمومی، باقی مانده سود، پس از توزیع سهم کارفرمایان، عرضه کنندگان، ارائه دهندگان خدمات، صاحبان سهام ممتاز و بستانکاران می باشد. دومین جزء EPS تعداد سهم منتشر شده در بازار توسط شرکت است. لازم به ذکر است، تعداد سهام موجود بازار را به عنوان جزئی از EPS شرکت تلقی می شود تا بتوان میزان مطالبات سهامداران عمومی را نسبت به درآمد در هر واحد اندازه گیری نمود به عبارت دیگر EPS مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص می یابد با محاسبه سطح درآمد شرکت از این روش می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند، دست یافت. با اینکه اجزای EPS ظاهرا ساده به نظر می رسد اما در واقعیت این طور نیست و این عناصر کاملا پیچیده اند. به عنوان مثال، تخمین تعداد سهام در بازار کاری ساده نیست چرا که به مرور زمان تعداد سهام دایما در حال تغییر یا جابه جایی است به طوری که انتشار سهام یا بازخرید سهام توسط شرکتها، تعداد سهام موجود در بازار را تغییر می دهد و محاسبه ارزش سهام با عرضه مقدار زیادی سهام توسط یک شرکت در انتهای یک دوره مالی، تعداد متوسط سهام در انتهای دوره بسیار بیشتر از اوایل دوره خواهد بود که به این ترتیب در محاسبه EPS مشکل ایجاد می کند.

DPS چیست؟

DPS یا Dividend Per Share DPS به مقدار سودی گفته می شود که به ازای هر سهم به سهامداران پرداخت می شود. مقدار این سود (سود تقسیمی هر سهم) با توجه به تصمیم هیئت مدیره و آراء سهامداران * حاضر در مجمع عمومی سالانه تعیین می شود. لازم به ذکر است سود تقسیمی (DPS) نباید کمتر از ۱۰% سود تحقق یافته (EPS تحق یافته) باشد و شرکت ها موظف هستند سود تقسیمی تصویب شده را حداکثر تا ۸ ماه پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه به سهامداران پرداخت نمایند.

* حق رای هر سهامدار به نسبت درصد مالکیت وی از شرکت است.

لازم به ذکر است بخشی از سود تحقق یافته شرکت (معادل ۵% سود خالص هر سال) تحت عنوان اندوخته قانونی ذخیره می شود. این مقدارطبق قانون تجارت تعیین شده و تا زمانی که به ۱۰%سرمایه شرکت برسد، لازم اجرا است.

گزارش های میان دوره ای شرکت ها:

شرکت ها موظف هستند در دوره های ۳ ماهه، میزان تحقق سود پیش بینی شده (EPS) خود را اعلام نمایند. در این میان گزارش های اولین پیش بینی درآمد ۶ ماهه، آخرین عملکرد ، باید به تایید حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار برسد.

تعدیل EPS

پیش بینی درآمد هر سهم (EPS) در هر زمان می تواند نسبت به آخرین پیش بینی اعلام شده، تغییر مثبت یا منفی (افزایش یا کاهش) داشته باشد. تعدیل و یا تغییر پیش بینی درآمد هر سهم، ارتباطی با دوره گزارش دهی ندارد. شرکت ها باتوجه به تعدیل صورت گرفته طی گزارشی تغییرات پیش بینی را از طریق سامانه کدال اعلام می نمایند.

فرمول محاسبه درصد سود یا زیان

1- کم کردن قیمت فروش از قیمت خرید، مقدار سود یا ضرر را مشخص می کند.

2- از تقسیم مقدار پولی سود یا زیان حاصل بر قیمت خرید، رقمی اعشاری به دست خواهد آمد. این عدد، سود کسب شده را با مقدار اولیه سرمایه گذاری مقایسه می کند و نتیجه را به نمایش می گذارد.

3- ضرب رقم به دست آمده در 100 تنها برای جا به جایی اعشار و ارائه درصد سود یا ضرر نسبت به مبلغ سرمایه گذاری اصلی است.

محاسبات درصد سود یا ضرر یک سرمایه گذاری، بدون فروش سرمایه گذاری نیز روندی بسیار مشابه دارد.در زمانی که هنوز دارایی موردنظر (مثلا سهم) به فروش نرفته، قیمت فعلی بازار جایگزین قیمت فروش می شود.نتیجه نیز سود (یا ضرر) غیر واقعی خواهد بود که به عنوان سود/زیان محقق نشده نیز شناخته می شود. دلیل این که به حاصل محاسبه، سود (یا زیان) غیرواقعی یا محقق نشده گفته می شود، این است که سرمایه گذاری هنوز فروخته نشده است.به عبارت دیگر شما تا زمانی که سرمایه گذاری خود را نفروخته اید (دارایی تان چه سهام باشد و چه یک خانه) نمی توانید بگویید سود محقق شده است.

محاسبه ارزش سهام

در مطالب قبلی، انواع روش‌‌های ارزشیابی سهام گفته شد. در این نوشته، محاسبۀ ارزش فعلی سودهای نقدی آتی به عنوان یکی از روش‌های ارزشیابی سهام، معرفی شده و چگونگی محاسبۀ آن بیان خواهد شد. پیش از آن، مفهوم بازده مورد انتظار سهامداران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در تئوری‌های مالی، فرض بر این است که نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران تابعی از میزان ریسک سرمایه‌گذاری است. به عبارت دیگر افراد برای سرمایه‌گذاری در سهام عادی، باید نرخ بازدهی را بدست آورند که بیشتر از نرخ سود سپرده‌های بانکی (نرخ بدون ریسک) باشد. هرچه درجۀ ریسک اوراق بهادار بیشتر باشد نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران نیز بیشتر خواهد شد. در ادامه از این نرخ برای محاسبۀ ارزش سهام استفاده می‌شود.

مشاهدات نشان می‌دهد که خریداران سهام، هنگام خریداری سهم به میزان سود و افزایش قیمت سهام در آینده توجه دارند. سه مدل ارزشیابی سهام، مبتنی بر محاسبۀ ارزش فعلی سودهای آتی وجود دارد که در شکل زیر مشاهده می‌شود.

ارزش فعلی سود نقدی (با فرض سود ثابت) – مدل گوردن

فرمول کلی ارزش فعلی سود نقدی هر سهم به شرح زیر می‌باشد:

V_Equity : ارزش سهام شرکت

D : سود تقسيمی شرکت

K : بازدهی مورد انتظار سهامداران

در تصاعد هندسی، حد مجموع n جمله وقتی n به سمت بینهایت میل می‌کند به صورت زیر است:

t₁ : جمله اول تصاعد

بنابراین با این فرض که در فرمول ذکر شده، همۀ سودهای تقسیمی شرکت برابر هستند و همچنین در نظر گرفتن تصاعد هندسی، فرمول به صورت زیر ساده خواهد شد:

ارزش فعلی سود نقدی (با فرض نرخ رشد ثابت) – مدل گوردن

در واقع کم‌تر شرکتی وجود دارد که سود سهام آن همیشه ثابت باشد. زیرا اکثر شرکت‌ها به دلیل توسعۀ امکانات تولیدی و با افزایش قیمت محصولات، دارای نرخ رشد مثبت در سودهای آتی هستند. اگر نرخ رشد سود شرکت‌ها را g بنامیم در این صورت، میزان سود در سال دوم g درصد بیشتر از سود در سال اول خواهد بود به عبارت دیگر:

با توجه به سودهای پیش‌بینی شده و با کمک فرمول اصلی ارزش فعلی سود نقدی، ارزش سهام شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود:

شکل ساده شدۀ فرمول فوق به شرح زیر است:

برآورد نرخ رشد سود تقسیمی

با استفاده از دو روش، اطلاعات تاریخی و نسبت‌های مالی می‌توان نرخ رشد موجود در فرمول را برآورد کرد.

تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از اطلاعات تاریخی

حالت اول: در این حالت فقط اولین و آخرین سود تقسیمی به عنوان ملاک تخمین سود در نظر گرفته شده است.

حالت دوم: در این حالت از نرخ‌های رشد دوره‌های قبل میانگین هندسی گرفته می‌شود.

تخمین نرخ رشد (g) با استفاده از نسبت‌های مالی

b : Payout ratio ( نرخ پرداخت سود )

در فرمول فوق ROE معیاری از عملکرد مالی است که با تقسیم درآمد خالص بر تعداد کل سهام به‌دست می‌آید. در واقع این نسبت بیان می‌نماید که بنگاه اقتصادی به ازای هر سهم، چه میزان سود خالص ایجاد می‌کند.

در این نوشته، روش محاسبۀ ارزش فعلی سود نقدی به عنوان یکی از روش‌های ارزشیابی سهام معرفی شد. در مطالب بعدی سایر روش‌ها توضیح داده خواهد شد.

سنجش آنلاین سواد مالی

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.