تعریف توقف ضرر

که در ماده ۴۲۳ خود چنین مقرر می دارد:

حاشیه سود و حد ضرر در معاملات به چه معناست

حد سود و حد ضرر از مفاهیم مهم برای معامله در بازارهای مالی مختلف است. با اطلاع از روش های معامله آنلاین می توانید میزان ریسک خود در بازار را کاهش دهید. در این مقاله با دستورات حد سود و حد ضرر آشنا می شوید و موقعیت مناسب و شیوه ی انجام کار را می آموزید.

اگر قصد سرمایه گذاری در بازارهای ارز دیجیتال و یا شرکت های سهامی عام در بورس را دارید، بهترین راه برای مدیریت موقعیت های باز، فعال کردن دستورات حد سود و حد ضرر به عنوان بخشی از استراتژی خروج است. دستور توقف ضرر به شما کمک می کند تا نسبت ریسک خود و مقدار ضرری که می توانید متحمل شوید را، تعیین کنید. در همین حال، از دستور توقف سود می‌توان برای تعیین زمان خروج هنگام رسیدن به سود پیش بینی شده در حرکت‌های کوتاه مدت یا بلندمدت قیمت استفاده کرد. این ویژگی مانع از قالب شدن هیجان لحظه ای و طمع در معاملات می شود.

موقعیت مناسب برای اجرای دستورات حد سود و حد ضرر

نحوه عملکرد حد ضرر در معاملات

به زبان ساده، تحلیل گرها و سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز، برای محافظت از سرمایه‌گذاری‌های خود، یک استراتژی حد ضرر ایجاد می‌کنند. دستور حد ضرر زمانی صادر می شود که قیمت دارایی از قیمت تعیین شده برای ضرر توسط معامله گر کمتر شود. در این شرایط قبل از پایین تر رفتن قیمت، دارایی موجود فروخته خواهد شد.

انواع مختلف حد ضرر

در واقع دو نوع حد ضرر وجود دارد: حد ضرر کلاسیک و حد ضرر دنباله دار. در دستور حد ضرر کلاسیک پس از رسیدن قیمت به مقدار تعیین شده فروش دارایی آغاز می شود. گاهی ممکن است در بازه های کوتاه مدت قیمت کمی بالاتر برود که با اعمال دستور حد ضرر دنباله دار، میزان ضرر هم یک پله بالا خواهد آمد تا دست آوردهای معامله گر حفظ شود. با آشنایی با دستورات حد سود و حد ضرر می توانید دارایی های خود را مانند یک حرفه ای مدیریت کنید. اهمیت حد ضرر در این است که دیگر نیازی به مدیریت خرد سبد سهام خود ندارید. شما می توانید اندازه حد ضرر خود را مشخص کنید، سفارش را وارد بازار کنید منتظر بمانید تا کارها به صورت خودکار انجام شود.

سطح حمایت و سطح مقاومت چیست

حد سود چیست؟

در میان دستور های حد سود و حد ضرر دستور حد سود به عنوان یک سفارش محدود شناخته می شود، که تضمین می کند یک موقعیت در نقطه قیمت از پیش تعریف شده یا بیشتر از آن بسته شود. در حد سود تریدرها تعیین می کنند در صورتی که سود دارایی به میزان پیش بینی شده توسط آنها رسید دستور فروش صادر گردد. به طور کلی این دستور در میان معامله‌گران کوتاه ‌مدت که حرکات روزانه یا حتی ساعتی قیمت را نظارت می‌کنند، محبوبیت بیشتری دارد، دستور حد سود یا سود برنده کارآمدترین راه برای اجرای معامله و خارج کردن عنصر انسانی از مدیریت یک موقعیت باز است. با استفاده از دستورات حد سود و حد ضرر به صورت پشت سر هم، می توانید نسبت ریسک در مقابل پاداش هر معامله ای که به آن وارد می شوید را کنترل کنید.

آشنایی با دستورات معاملاتی در بازارهای آنلاین

نحوه محاسبه نسبت ریسک هنگام معامله آنلاین

هنگامی که مفهوم دستورهای حد سود و حد ضرر را به خوبی درک کردید، تعیین محاسبه ریسک یا پاداش در هر معامله ای که در بازار انجام می دهید بسیار ساده است.
یکی از بزرگترین دلایلی که تازه واردان به تجارت مالی پول خود را از دست می دهند مدیریت ضعیف است. در واقع تحلیل ها به درستی انجام نمی شوند و معامله گر به دید درستی از بازار دست پیدا نمی کند.
برای محاسبه نسبت ریسک خود، به سادگی سود خالص هدف خود را بر قیمت حداکثر ریسک خود تقسیم کنید، یعنی جایی که دستور حد ضرر شما قرار داده شده است. بسیاری از سرمایه گذاران پروفایل های ریسک یا پاداش را کمتر از 2:1 در نظر نمی گیرند. ریسک کردن 1 واحد برای بردن 2 واحد اگرچه ممکن است محافظه کارانه به نظر برسد، اما بهترین راه برای اطمینان از ماندگاری سرمایه شما است. و به شما امکان می دهد تا از افت و خیز بازارها به خوبی عبور کنید.

جلوگیری از ضرر با استفاده از دستور حد ضرر

چرا از حد سود و حد ضرر در استراتژی معاملاتی خود استفاده کنید؟

حد سود و حد ضرر از ابزارهای ضروری در استراتژی معاملاتی هستند، به خصوص زمانی که تعداد معاملات انجام شده زیاد باشد. ما می توانیم چندین دلیل برای توجیه استفاده از این پارامترها شناسایی کنیم.

• آسودگی خاطر: اگر معاملات خود را به طور فعال دنبال نمی کنید، تضمین می‌کنید که ضرر خود را محدود کرده و سود خود را در آستانه مشخصی محقق کنید.
  
• کارایی: همیشه از نظر فیزیکی امکان واکنش در زمان واقعی به بازار وجود ندارد. بنابراین اتوماسیون، کار معامله گر را ساده تر می کند.
  
• کنترل و تعادل ریسک کلی: معامله‌گر می‌تواند در هر زمان از حداکثر سطح ضرری که ریسک می‌کند مطلع باشد.

سطح حمایت و سطح مقاومت و اهمیت آن برای تعیین حد سود و حد ضرر

برای استفاده از حد سود و حد ضرر شما باید با مفاهیم حمایت و مقاومت آشنا باشید. حمایت و مقاومت عبارت‌هایی برای توصیف دو سطح مربوطه در نمودار قیمت هستند که دامنه حرکت بازار را محدود می‌کنند. سطح حمایت نقطه ای است که قیمت از آن پایین تر نمی رود و دوباره به سمت بالا حرکت می کند، در صورتی که سطح مقاومت نقطه ای است که قیمت از آن بالاتر نمی رود و دوباره به سمت پایین حرکت می کند. باید دقت داشت که حد سود و حد ضرر همیشه باید در نزدیکی سطوح حمایت و مقاومت تنظیم شود؛ همچنین میزان سود و زیان نباید نسبتی کمتر از 1 به 1 با یکدیگر داشته باشند.

اطلاع از زمان مناسب انجام معاملات آنلاین

بهترین راه برای ورود به بازار

ساده ترین راه برای اطلاع از اینکه سفارشات بازار و اجرای آنها به درستی انجام می پذیرد، دنبال کردن معامله گران با تجربه است که می دانند چه کاری را چه موقع انجام دهند. سیبنال یک شبکه هوشمند بازار ایجاد کرده است. تا به کمک آموزش و برقراری ارتباط میان سرمایه گذاران و تحلیل گران، ورود و کسب سود برای علاقه مندان به بازار های مالی را ساده تر کند. سیبنال این امکان را برای مبتدیان فراهم کرده است تا در مورد زوایای معاملات و استراتژی های معامله گرانی که سودآوری بلندمدت در بازارها نشان داده اند، بیاموزند. همچنین افرادی تعریف توقف ضرر که مایل هستند خود، دارایی هایشان را در بازارهای مالی مدیریت کنند می توانند با استفاده از سیگنال ها مسیر درست برای انجام عملیات های مالی را پیدا کنند. سرمایه گذاران نیز می توانند با کمک تحلیل گران توانمند از سرمایه خود جهت کسب سود در بازار ارزهای دیجیتال استفاده کنند. برای اطلاع از سایر مباحث مرتبط با بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال به بخش های مختلف سیبنال سر بزنید.

تعریف توقف ضرر

ورشکستگی یا توقف عبارت است از عجز از پرداخت دیون بدهکار که در گذشته در حقوق ایران، تنها در مورد تاجر مصداق داشت اما پس از تصویب قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 در یک مورد خاص ( اتحادیه های تعاونی ) به اشخاص غیرتاجر نیز تسری پیدا کرد.
مطابق ماده 412 قانون تجارت : " ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که بر عهده اوست حاصل می شود. " و مراد از وقفه در امور تجارت عجز تاجر یا شرکت تجاری است از تادیه دیون و تعهدات خود و بالفرض اگر تاجر یا شرکت تجاری سرمایه او کمتر از دیون وی باشد، ولی بتواند به وسیله اعتباری که دارد تعهدات خود را ایفا نماید، چنین تاجر یا شرکت تجاری متوقف شناخته نمی شود ".
لازم به توضیح است، حکم ورشکستگی حکم اعلانی و اطلاع رسانی دارد. معمولاَ در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار محل اقامت ورشکسته، اعلان می شود . بدین معنی که اثر حکم نه محدود به طرفین دعوی، که برای هر کس معتبر است و بایستی به اطلاع کلیه اشخاص ذی نفع برسد، تا اقدامات لازم را برای حفظ منافع خود معمول دارند. تا زمانی که دادگاه حکم ورشکستگی را صادر نکرده است، ورشکستگی تاجر مسلم نیست. جریان امور تصفیه ورشکستگی منوط به صدور حکم ورشکستگی است. دادگاه در حکم خود موارد ذیل را درج می کند : تعیین تاریخ توقف، اجرای موقت حکم ، عضو ناظر ، مدیر تصفیه، مهر و موم اموال ورشکسته و صدور قرار توقیف تاجر ورشکسته
صدور حکم ورشکستگی وضعیت جدیدی راایجاد می کند که نسبت به تاجر یا شرکت ورشکسته ، طلبکاران و بدهکاران آن ها و نیز نسبت به قراردادهای تاجر، دارای اثر است. بدین ترتیب معاملات تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف و از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی بررسی خواهد شد.

• معاملات تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف

این گونه معاملات، علی الاصول صحیح تلقی می شوند و طلبکاران تاجر ورشکسته نمی توانند متعرض آن شوند، چون اصل صحت معاملات پشتیبان چنین معاملات هست. اما در برخی موارد به موجب قانون برخی از این معاملات باطل و قابل فسخ هستند :
1- " اگر در محکمه ثابت شود که معامله به طور صوری یا مسبوق به تبانی بوده است آن معامله خود به خود باطل، عین و منافع مالی که موضوع معامله بوده مسترد و طرف معامله اگر طلبکار شود جزء غرما حصه ای خواهد بود" ( ماده 426 قانون تجارت ).
2- " هرگاه . ثابت شود تاجر متوقف، قبل از تاریخ توقف خود برای فرار از ادای دین یا برای اضرار به طلبکارها، معامله ای نموده که متضمن ضرری بیش از ربع قیمت حین المعامله بوده است، آن معامله قابل فسخ است مگر این که طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ، تفاوت قیمت را بپردازد. دعوای فسخ در ظرف دو سال از تاریخ وقوع معامله در محکمه پذیرفته می شود " ( ماده 424 قانون تجارت ).

• معاملات تاجر ورشکسته از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی

از تاریخ توقف تاجری که عالم به توقف خود می باشد، باید از کلیه معاملاتی که به زیان بستانکاران می باشد خودداری کند، چون به محض توقف از ادای دیونش در وضعیتی قرار می گیرد که هر گونه عمل حقوقی او مشکوک تلقی می شود، به همیت دلیل فاصله میان توقف تاجر و صدور حکم ورشکستگی را اصطلاحاَ دوران مشکوک هم نام گذاری کرده اند. از این رو، قانون گذار برخی معاملات تاجر را با دیده سوء ظن و باطل یا قابل ابطال تلقی می کند. زیرا قانون گذار چنین تصوری می کند که معاملات مزبور بر اساس تقلب استوار است. لذا برای حمایت از حقوق بستانکاران و برای جلوگیری از سلب اعتماد آنان نسبت به واحدهای تجاری، مقرراتی وضع کرده است که در ماده 423 خود چنین مقرر می دارد : " هرگاه تاجر پس از توقف، معاملات ذیل را بنماید ، باطل و بلااثر خواهد بود " :
1- هر صلح محاباتی یا هبه و به طور کلی هر نقل و انتقال بلاعوض ( انتقال مالکیت عین مال یا منافع آن است از قبیل عمری، رقبی یا سکنی و امثال آن ) اعم از این که راجع به منقول یا غیرمنقول باشد.
2- تادیه هر قرض اعم از حال یا موجل به هر وسیله ای که به عمل آمده باشد.
3- هر معامله ای که مالی از اموال منقول یا غیرمنقول تاجر را مقید نماید. ( از قبیل رهن ، گرو یا وثیقه ) و به ضرر طلبکاران تمام شود.
قانون تجارت تمام معاملات معوض دوران مشکوک را باطل اعلام نکرده است بلکه برای بطلان آن ها شرط اساسی ورود ضرر به طلبکاران را ضروری تلقی کرده است. از جمله آن ها هر صلح محاباتی و هبه معوض یا غیرمعوض است.
صلح محاباتی عبارت است از صلحی که در آن به عمد تساوی عرفی ارزش اقتصادی بین عوضین رعایت نشده باشد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره تخصصی با ما تماس حاصل فرمایید.
ثبت شرکت فکر برتر آماده ی پاسخگویی به کلیه ی سوالات شما در زمینه های حقوقی و ثبتی می باشد.

لیکویید شدن به چه معناست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

کال مارجین یا لیکویید شدن به ضرر کردن در یک حساب به اندازه موجودی و از بین رفتن کل سرمایه گفته می‌شود. این دو عبارت مفهوم یکسانی دارند ولی معمولا از اصطلاح کال مارجین در بازار فارکس و لیکویید در بازار رمز ارزها استفاده می‌شود. لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که شما در بازار رمز ارزها با اهرم و لوریچ معامله می‌کنید و بدون رعایت قوانین معاملاتی و قراردادن حد ضرر و با تحلیل اشتباه، بازار برخلاف جهت تحلیل شما حرکت کرده و زیان هنگفتی به شما وارد می‌سازد.

معاملات اهرم دار معاملاتی هستند که در آن‌ها کارگزاری به معامله‌گرانش به میزان درخواست آن‌ها تا چندین برابر مبلغ سرمایه خود اعتبار می‌دهد و معامله‌گر قدرت معامله بیشتری در بازار ارز دیجیتال داشته باشد.
به این صورت معامله‌گر چندین برابر میزان دارایی خود معامله می‌کند و به همان میزان هم می‌تواند سود یا زیان کند. در این روش تمامی سود و تعریف توقف ضرر زیان متعلق به معامله‌گر می‌باشد و کارگزاری برای سود چندین برابری معامله‌گر بهره‌ای از او دریافت نمی‌کند. اما از طرف دیگر کارگزاری معاملات معامله‌گران را زیر نظر داشته و آن ها فقط می‌توانند به میزان سرمایه‌ای که نزد کارگزاری دارند، ضرر کنند و کارگزاری به محض زیاد شدن زیان معامله‌گر، با چند بار تذکر تمام معاملات را با ضرر بسته و مبلغ اعتباری را که به معامله‌گر داده شده را برداشت می‌کنند و کل حساب معامله‌گر صفر می‌شود. به این صورت یک حساب معاملاتی لیکویید می‌شود.

اصطلاح لیکویید شدن کاربر در بازار ارز دیجیتال

به فرآیند برداشت سرمایه اولیه، به نفع صرافی طی پیش بینی غلط، در قراردادهای آتی لیکویید شدن می‌گویند. کلمه لیکویید در لغت به معنای آب کردن است. لیکویید شدن در بازار رمز ارزها بین تریدرها معنی متفاوتی با نقدینگی موجود در بازار را دارد. یک کاربر بر خلاف معنی مثبت رایج این اصطلاح، خبر خوبی نیست. در واقع با لیکویید شدن، همه یا بخشی از دارایی خود را از دست تعریف توقف ضرر می‌دهد و صرافی دارایی او را به حساب خود منتقل کرده است. اصطلاح صحیح برای این اتفاق مارجین کال شدن است.

اما این اتفاق چطور و چرا رخ می‌دهد؟

پیش‌بینی‌های غلط روند بازار و همچنین استفاده از معاملات مارجین (Margin Cantract) و قراردادهای آتی (futures contract) ممکن است باعث لیکویید شدن کاربر شوند.

چگونه می توانیم بگوییم یک بازار لیکویید است؟

سه اصل مهم وجود دارد که می تواند به لیکویید یا غیرلیکویید بودن بازار کمک کند:

• حجم معاملات 24 ساعته
• تعداد لیست (دفتر) سفارشات
• اسپرد بید و اسک (bid-ask spread)

اسپرد بید و اسک، تفاوت بین کمترین قیمت درخواستی (اسک یا خرید) و بالاترین قیمت پیشنهادی (بید یا فروش) است.

لیست سفارشات ممکن است به دلیل عواملی مانند سفارشات limit و iceberg که همیشه در لیست سفارشات قابل مشاهده نیستند، منبع قابل اعتمادی نباشند.

هنگام ترید لیکوییدیتی بسیار مهم است، زیرا یک عامل مهم برای ورود یا خروج آسان از یک بازار خاص است.

جلوگیری از لیکویید شدن

هنگام استفاده از اهرم، تعداد انگشت شماری از گزینه‌ها برای کاهش شانس لیکویید وجود دارد. یکی از این گزینه‌ها با عنوان "توقف ضرر" شناخته می‌شود. توقف ضرر، که در غیر این صورت به عنوان "سفارش توقف" یا "توقف بازار" شناخته می‌شود، سفارش پیشرفته‌ای است که سرمایه‌گذار در صرافی رمزنگاری قرار می‌دهد و به صرافی دستور می‌دهد که دارایی را در صورت رسیدن به نقطه قیمتی خاص بفروشد.

هنگام تنظیم توقف ضرر، باید موارد زیر را وارد کنید:

• قیمت توقف : قیمتی است که در آن دستور توقف ضرر اجرا می‌شود.
  
• قیمت فروش: قیمتی است که در آن قصد فروش یک دارایی رمزنگاری شده خاص را دارید.
• اندازه : چقدر دارایی خاصی را قصد فروش دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مبلغ ذکر شده اجرا و به فروش می‌رساند. اگر معامله‌گر احساس می‌کند بازار می‌تواند به سرعت در برابر آن‌ها حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت توقف تعیین کنند تا احتمال پر شدن آن (توسط معامله گر دیگری خریداری شود) بیشتر باشد.

هدف اصلی توقف ضرر محدود کردن ضررهای احتمالی است. اجازه دهید برای پیش بینی همه چیز، دو مثال را در نظر بگیریم.

مثال 1 : یک معامله گر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم می‌گیرد از یک حاشیه اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابر برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او توقف ضرر را در 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار می‌دهد. در این مورد، معامله‌گر می‌تواند به طور بالقوه 25 دلار در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 of از کل حساب حساب او است.

اگر معامله‌گر از توقف ضرر استفاده نکند، در صورت افت 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی منحل می‌شود. فرمول تصفیه بالا را به خاطر بسپارید.

مثال 2 : یک معامله گر دیگر 5000 دلار در حساب تجاری خود دارد اما از حاشیه اولیه 2500 دلار و یک اهرم سه برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلار استفاده می کند. با قرار دادن توقف ضرر در 2.5 away دور از موقعیت ورودی خود، معامله گر می تواند 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، که 3.75 loss ضرر از حساب آنها است.

درس اینجا این است که در حالی که استفاده از اهرم بیشتر معمولاً بسیار خطرناک تلقی می‌شود، این عامل در صورتی که اندازه موقعیت شما بیش از حد بزرگ باشد، بسیار مهم می‌شود، همانطور که در مثال دوم مشاهده می‌شود. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود در هر معامله را کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.

تعیین محل توقف ضرر

در معاملات حاشیه‌ای، مدیریت ریسک مسلماً مهم‌ترین درس است. هدف اصلی شما باید حفظ زیان در حداقل سطح باشد، حتی قبل از فکر کردن در مورد سود. هیچ مدل معاملاتی خطاناپذیر نیست. بنابراین، شما باید مکانیسم‌هایی را برای کمک به بقا در شرایطی که بازار مطابق انتظار پیش نمی‌رود، به کار گیرید.

قرار دادن صحیح توقف ضررها از اهمیت حیاتی برخوردار است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین توقف ضرر وجود ندارد، اغلب گسترش 2 تا 5 درصد از حجم معاملات شما توصیه می‌شود. برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند، ضررهای توقف را دقیقاً در پایین‌ترین میزان نوسان اخیر (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که شما قبل از شروع آن تصفیه می‌شود) تعیین کنند.

ثانیاً، شما باید اندازه معاملات خود و ریسک مربوطه را مدیریت کنید. هرچه اهرم شما بیشتر باشد، شانس شما برای تصفیه بیشتر است. استفاده از اهرم بیش از حد شبیه قرار گرفتن سرمایه شما در معرض ریسک غیر ضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافی‌ها تصفیه تهاجمی را مدیریت می‌کنند. برای مثال، BitMEX فقط به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا BTC را به عنوان حاشیه اولیه نگه دارند. این بدان معناست که در صورت کاهش قیمت بیت کوین، میزان وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز منجر به نقد شدن سریعتر می‌شود.

با توجه به ریسک مربوط به معاملات اهرم، برخی از صرافی‌ها به پایین‌ترین سطح دسترسی معامله‌گران حرکت کرده‌اند. هر دو Binance و FTX یکی از صرافی‌های رمزنگاری شده متمرکز هستند، که محدودیت‌های اهرم را از 100x به 20x کاهش می‌دهند.

سخن پایانی

بهتر است که در هر بازاری که سرمایه‌گذاری می‌کنیم، ابتدا میزان ریسک‌های سرمایه‌گذاری آن بازار را برآورد کنیم. هر دارایی دارای یک ضریب نقد شوندگی است که می‌تواند معیار مناسبی برای آن باشد که شما تصمیم به خرید و یا نگهداری و فروش آن بگیرید.

برای خودتان حدضرر و حدسود تعیین کنید و با استراتژی درست وارد بازار معاملات شوید. یادتان باشد که یک استراتژی خوب هم به تحلیل بنیادی و هم به تحلیل تکنیکالی یک سهم یا ارز بستگی دارد. حتما با کادر آموزشی آکادمی آسیا سرمایه در ارتباط باشید تا راه درست را به شما نشان دهند.

معاملات تاجر قبل و بعداز توقف از تادیه دین

تاجر و تجار به دلیل اینکه در دارایی و اموالشان سهم طلبکاران نهفته است و طلبکاران نسبت به دارایی ایشان سهم دارند؛ توسط قانون گذار در دوره هایی گاه محدودیت و گاه ممنوعیت در انجام معامله دارند.

ورشکستگی یا توقف از پرداخت دیون حالتی در شخص تاجر چه حقیقی و چه حقوقی است که این شخص دیگر توان پرداخت بدهی های خود را ندارد.

لذا از تاریخ اولین ناتوانی از پرداخت بدهی وی را متوقف می نامند و متوقف می دانند از این نظر که معاملات تجاری تاجر توقف می کند تا دیگر طلبکار جدیدی وارد این مخمصه نشود که طلبش بعدها قابل وصول نباشد لذا برای جلوگیری از ضرر بقیه اشخاص و طلبکاران قدیمی حکم توقف توسط قانون گذار بر چنین شخصی بار می شود.

دسترسی سریع به عناوین:

ورشکستگی یا توقف از تادیه دین چیست؟

طبق ماده ۴۱۲ و آنچه در مقدمه گفتیم:

ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که بر عهده اوست حاصل می شود.

“توقف” را در بالا معنا و تعریف کردیم که مفهوم آن عجز و ناتوانی از تادیه دیون است.

حکم ورشکستگی به درخواست چند شخص ممکن است صادر شود.

• یک شخص که خود تاجر است که می تواند درخواست صدور حکم ورشکستگی بدهد البته دادگاه به صرف گفته تاجر اکتفا نمی کند و قضیه را بررسی خواهد کرد و سپس رای بر ورشکستگی می دهد.
• شخص دیگری که می تواند درخواست صدور حکم ورشکستگی تاجر را از دادگاه بخواهد دادستان است
• طلبکاران تاجر متوقف نیز می توانند از دادگاه صدور حکم مزبور را بخواهند.

در صورت صادر شدن حکم ورشکستگی، ویژگی خاصی که این حکم دارد این است که هم نسبت به طرفین دعوا است و هم نسبت به باقی افراد برخلاف تمام آرا به همین دلیل چون ورشکستگی متوجه باقی افراد نیز می باشند، باید در روزنامه چاپ و اعلان شود.

آثار صدور حکم ورشکستگی

در رایی که دادگاه مبنی بر ورشکستگی صادر می کند یک سری موارد را در آن درج می کند:

مثل تعیین تاریخ توقف، تعیین مدیر تصفیه، مهر و موم اموال تاجر ورشکسته و…

• امام نکته ی مهم تعیین تاریخ توقف است. یعنی در واقع دادگاه باید در حکم تشخیص داده باشد که این تاجر از چه زمانی متوقف از تادیه و پرداختن دیون خود بوده؟
• اما چه اهمیتی دارد که دادگاه زمان توقف تاجر را تشخیص دهد؟

اهمیت آن در این است که اگر تاجر متوقف شده باشد ممکن است به واسطه معاملاتی و اقداماتی اموال باقی مانده خود را به دیگران بدهد تا از شر طلبکاران خلاص شود یا اینکه اموری را انجام دهد که به ضرر طلبکاران واقع شود.

و اهمیت در آن این است که قانون آثاری را بر تاریخ توقف بار کرده از این جهت که از تاریخ توقف به بعد را دوره مشکوک نامیده اند زیرا معاملات و عملکرد تاجر باید زیر زره بین برود تا مبادا در این مواقع کاری بر خلاف مصالح طلبکاران انجام داده باشد.

لذا دوره ای که توقف حاصل می شود تا زمانی که حکم ورشکستگی صادر می شود را همچنان که گفتیم دوره مشکوک می نامند.

در این گفتار به بررسی معاملات تاجر در دوره های توقف، قبل و بعد از آن می پردازیم.

معاملات تاجر قبل از تاریخ توقف

قبل از اینکه تاجر متوقف از تادیه دیون شود معاملات وی اصولا صحیح است و با اشکالی مواجه نیست این امر هم منطقی به نظر می رسد.

به همین دلیل طلبکاران تاجر نمی توانند متعرض این معاملات شوند.

اما در یکی دو مورد استثناهایی وجود دارد که یک مورد آن بدیهی است و از قواعد عام برداشت می شود و آن عبارت است از معامله صوری یعنی معامله ای که در آن قصد واقعی به انجام معامله وجود نداشته است‌.

طبق ماده ۴۲۶ قانون تجارت:

اگر در محکمه ثابت شود که معامله به طور صوری یا مسبوق به تبانی بوده است آن معامله خود به خود باطل، عین و منافع مالی که موضوع معامله بوده مسترد و طرف معامله اگر طلبکار شود جزء غرما حصه ای خواهد بود.

در یک مورد دیگر قانون تجارت مقرره ای پیش بینی کرده است که اگر تاجر قبل از تاریخ توقف برای فرار از دین یا اضرار به طلبکارها معامله ای کرده باشد که در آن بیشتر از یک چهارم قیمت واقعی در زمان معامله ضرری بوده آن معامله قابل فسخ خواهد بود.

مگر این که طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ، تفاوت قیمت را بپردازد. دعوای فسخ در ظرف دو سال از تاریخ وقوع معامله در محکمه پذیرفته می شود ( ماده ۴۲۴ قانون تجارت).

معاملات تاجر از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی/ دوره مشکوک

از تاریخ توقف محدودیت های به تاجر شروع می شود. به این صورت که باید معاملاتی را که به ضرر طلبکاران است را ترک کند.

زیرا در دوره مشکوک قرار دهد و قانون تاب این را ندارد که معامله ای از تاجر متوقف سر بزند که در آن ضرر کرده زیرا ضرر وی در واقع ضرر طلبکاران است.

به همین دلیل است قانون تاکید می کند که برخی معاملات تاجر به دلیل مشکوک بودن باطل است یا قابل ابطال خواهد بود

معاملات تاجر ورشکسته از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی

از تاریخ توقف، تاجری که عالم به توقف خود می باشد، باید از کلیه معاملاتی که به زیان بستانکاران می باشد خودداری کند، چون به محض توقف از ادای دیونش، در وضعیتی قرار می گیرد که هر گونه عمل حقوقی او مشکوک تلقی می شود، به همین دلیل فاصله میان توقف تاجر و صدور حکم ورشکستگی را اصطلاحاَ دوران مشکوک هم نام گذاری کرده اند.

از این رو، قانون گذار برخی معاملات تاجر را با دیده سوء ظن و باطل یا قابل ابطال تلقی می کند.

زیرا قانون گذار چنین تصوری می کند که معاملات مزبور بر اساس تقلب استوار است.

لذا برای حمایت از حقوق بستانکاران و برای جلوگیری از سلب اعتماد آنان نسبت به واحدهای تجاری، مقرراتی وضع کرده است.

که در ماده ۴۲۳ خود چنین مقرر می دارد:

” هرگاه تاجر پس از توقف، معاملات ذیل را بنماید، باطل و بلااثر خواهد بود “

1. هر صلح محاباتی یا هبه و به طور کلی هر نقل و انتقال تعریف توقف ضرر بلاعوض (انتقال مالکیت عین مال یا منافع آن است از قبیل عمری، رقبی یا سکنی و امثال آن ) اعم از این که راجع به منقول یا غیرمنقول باشد.
2. تادیه هر قرض اعم از حال یا موجل به هر وسیله ای که به عمل آمده باشد.
3. هر معامله ای که مالی از اموال منقول یا غیرمنقول تاجر را مقید نماید. ( از قبیل رهن، گرو یا وثیقه ) و به ضرر طلبکاران تمام شود.

آنچنان که از این ماده بر می آید قانون گذار در دوره مشکوک هیچ اعتمادی به تاجر ندارد و بر معاملات رایگان وی به درستی مهر باطل می نهد.

اما در باره معاملات معوض وی تعریف توقف ضرر این سخت گیری را ندارد.

بلکه وقتی آنان را قابل ابطال می داند که به واسطه آن معامله ضرر به طلبکاران وارد شود.

معاملات تاجر بعد از صدور حکم ورشکستگی

در اینجا منع معاملات تاجر به اوج می رسد و از محدودیت به ممنوعیت تغییر موضع می دهد یعنی در این حالت معاملات تاجر بعد از صدور حکم ورشکستگی اصولا باطل است.

اما اگر قرارداد ارفاقی منعقد شود تا وقتی که قرارداد ارفاقی باطل نشده معاملات میان این بازه صحیح در نظر گرفته است مگر این که معلوم شود همین معاملات هم به قصد اضرار بوده است.

نتیجه گیری

تاجر ممکن است در دوران تجارت خود حالتی به نام توقف را تجربه کند. تاجر متوقف از تادیه دیون، حالت تاجری است که نمی تواند بدهی خود را پرداخت کند لذا در اینجا مقدمات ورشکستگی وی فراهم می آید.

زمان توقف و تعیین آن بسیار مهم است زیرا معاملات زیادی را تحت تاثیر قرار می دهد.

برای مثال اگر تاجر به پسر خود یک لب تاپ هدیه داده باشد اگر این کار قبل از تاریخ توقف باشد اشکالی نخواهد داشت اما اگر بعد از تاریخ توقف باشد ایجاد مشکل خواهد کرد.

در بالا به موارد معاملات تاجر در دوره های مختلف قبل و بعد از توقف تاجر اشاره کردیم.

سوالات متداول

تاجر متوقف چه کسی است؟

تاجری که توان پرداخت بدهی خود تعریف توقف ضرر را ندارد و از این جهت موقف نامیده می شود که معاملات وی متوقف خواهد شد.

معاملات تاجر بعد از صدور حکم ورشکستگی چه حکمی دارد.؟

اصولا باطل است و قانونگذار سخت گیری بیشتری نسبت به این دوره در نظر گرفته است.

معاملات تاجر در دوران توقف چه حکمی دارد؟

باید بین معاملات معوض و مجانی وی قائل به تفکیک شد که در بالا توضیح دادیم.

تعریف توقف ضرر

ورشکستگی یا توقف عبارت است از عجز از پرداخت دیون بدهکار که در گذشته در حقوق ایران، تنها در مورد تاجر مصداق داشت اما پس از تصویب قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 در یک مورد خاص ( اتحادیه های تعاونی ) به اشخاص غیرتاجر نیز تسری پیدا کرد.
مطابق ماده 412 قانون تجارت : " ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری در نتیجه توقف از تادیه وجوهی که بر عهده اوست حاصل می شود. " و مراد از وقفه در امور تجارت عجز تاجر یا شرکت تجاری است از تادیه دیون و تعهدات خود و بالفرض اگر تاجر یا شرکت تجاری سرمایه او کمتر از دیون وی باشد، ولی بتواند به وسیله اعتباری که دارد تعهدات خود را ایفا نماید، چنین تاجر یا شرکت تجاری متوقف شناخته نمی شود ".
لازم به توضیح است، حکم ورشکستگی حکم اعلانی و اطلاع رسانی دارد. معمولاَ در روزنامه رسمی و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار محل اقامت ورشکسته، اعلان می شود . بدین معنی که اثر حکم نه محدود به طرفین دعوی، که برای هر کس معتبر است و بایستی به اطلاع کلیه اشخاص ذی نفع برسد، تا اقدامات لازم را برای حفظ منافع خود معمول دارند. تا زمانی که دادگاه حکم ورشکستگی را صادر نکرده است، ورشکستگی تاجر مسلم نیست. جریان امور تصفیه ورشکستگی منوط به صدور حکم ورشکستگی است. دادگاه در حکم خود موارد ذیل را درج می کند : تعیین تاریخ توقف، اجرای موقت حکم ، عضو ناظر ، مدیر تصفیه، مهر و موم اموال ورشکسته و صدور قرار توقیف تاجر ورشکسته
صدور حکم ورشکستگی وضعیت جدیدی راایجاد می کند که نسبت به تاجر یا شرکت ورشکسته ، طلبکاران و بدهکاران آن ها و نیز نسبت به قراردادهای تاجر، دارای اثر است. بدین ترتیب معاملات تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف و از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی بررسی خواهد شد.

• معاملات تاجر ورشکسته قبل از تاریخ توقف

این گونه معاملات، علی الاصول صحیح تلقی می شوند و طلبکاران تاجر ورشکسته نمی توانند متعرض آن شوند، چون اصل صحت معاملات پشتیبان چنین معاملات هست. اما در برخی موارد به موجب قانون برخی از این معاملات باطل و قابل فسخ هستند :
1- " اگر در محکمه ثابت شود که معامله به طور صوری یا مسبوق به تبانی بوده است آن معامله خود به خود باطل، عین و منافع مالی که موضوع معامله بوده مسترد و طرف معامله اگر طلبکار شود جزء غرما حصه ای خواهد بود" ( ماده 426 قانون تجارت ).
2- " هرگاه . ثابت شود تاجر متوقف، قبل از تاریخ توقف خود برای فرار از ادای دین یا برای اضرار به طلبکارها، معامله ای نموده که متضمن ضرری بیش از ربع قیمت حین المعامله بوده است، آن معامله قابل فسخ است مگر این که طرف معامله قبل از صدور حکم فسخ، تفاوت قیمت را بپردازد. دعوای فسخ در ظرف دو سال از تاریخ وقوع معامله در محکمه پذیرفته می شود " ( ماده 424 قانون تجارت ).

• معاملات تاجر ورشکسته از تاریخ توقف تا صدور حکم ورشکستگی

از تاریخ توقف تاجری که عالم به توقف خود می باشد، باید از کلیه معاملاتی که به زیان بستانکاران می باشد خودداری کند، چون به محض توقف از ادای دیونش در وضعیتی قرار می گیرد که هر گونه عمل حقوقی او مشکوک تلقی می شود، به همیت دلیل فاصله میان توقف تاجر و صدور حکم ورشکستگی را اصطلاحاَ دوران مشکوک هم نام گذاری کرده اند. از این رو، قانون گذار برخی معاملات تاجر را با دیده سوء ظن و باطل یا قابل ابطال تلقی می کند. زیرا قانون گذار چنین تصوری می کند که معاملات مزبور بر اساس تقلب استوار است. لذا برای حمایت از حقوق بستانکاران و برای جلوگیری از سلب اعتماد آنان نسبت به واحدهای تجاری، مقرراتی وضع کرده است که در ماده 423 خود چنین مقرر می دارد : " هرگاه تاجر پس از توقف، معاملات ذیل را بنماید ، باطل و بلااثر خواهد بود " :
1- هر صلح محاباتی یا هبه و به طور کلی هر نقل و انتقال بلاعوض ( انتقال مالکیت عین مال یا منافع آن است از قبیل عمری، رقبی یا سکنی و امثال آن ) اعم از این که راجع به منقول یا غیرمنقول باشد.
2- تادیه هر قرض اعم از حال یا موجل به هر وسیله ای که به عمل آمده باشد.
3- هر معامله ای که مالی از اموال منقول یا غیرمنقول تاجر را مقید نماید. ( از قبیل رهن ، گرو یا وثیقه ) و به ضرر طلبکاران تمام شود.
قانون تجارت تمام معاملات معوض دوران مشکوک را باطل اعلام نکرده است بلکه برای بطلان آن ها شرط اساسی ورود ضرر به طلبکاران را ضروری تلقی کرده است. از جمله آن ها هر صلح محاباتی و هبه معوض یا غیرمعوض است.
صلح محاباتی عبارت است از صلحی که در آن به عمد تساوی عرفی ارزش اقتصادی بین عوضین رعایت نشده باشد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره تخصصی با ما تماس حاصل فرمایید.
ثبت شرکت فکر برتر آماده ی پاسخگویی به کلیه ی سوالات شما در زمینه های حقوقی و ثبتی می باشد.