ضمانت اجرایی قرارداد مشارکت در ساخت
ضمانت اجرایی قرارداد مشارکت در ساخت یکی دیگر از ابعاد دعاوی مشارکت در ساخت است که در این مقاله قصد دارم به صورت تخصصی اطلاعات مهمی را در مورد آن با شما به اشتراک بگذارم.
بدیهی است که در قراردادهای مشارکت در ساخت از تضمین استفاده می شود.
تضمین در واقع همان دادن وثیقه است که شامل انواع مختلفی از جمله وجه نقد، اوراق تجاری مانند چک و سفته و ضمانت نامه بانکی می شود.
آنچه در این مقاله ضمانت اجرایی سفته چیست؟ می خوانید
اخذ تضمین از سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت
شاید این سؤال برای شما ایجاد شده باشد که الزام دریافت تضمین از سازنده چیست؟
به این علت که در اجرای تعهد از سوی متعهد نقصی ایجاد نشود یا اگر به عنوان مالک با تأخیر یا عدم اجرای تعهد مواجه شدید، بتوانید خسارت وارده را جبران کنید.
تضامینی که می توان در جریان قرارداد مشارکت در ساخت از سازنده دریافت کرد، به شرح زیر می باشند:
تضمین حسن انجام کار
این تضمین جهت اجرای عملیات ساخت به نحو احسن می باشد.
معمولاً در این تضمین پیشنهاد می شود که سهم شریک تا زمان پایان پروژه در رهن مالک یا بانک باقی بماند.
در این صورت اگر در روند انجام پروژه تخلفی صورت گرفت و سازنده به درستی به تعهدات قراردادی خود عمل نکرد، مالک می تواند از محل این تضمین خسارت وارده را جبران نماید.
مسئله ای که در تضمین قراردادهای مشارکت در ساخت مطرح می شود این است که از تاریخ گواهی اتمام عملیات اجرایی یا گواهی رفع نقص، یک سال معین شود.
تحت این شرایط اگر در طول این دوره یک ساله معایبی از نظر عدم رعایت مشخصات فنی مصوب و استانداردهای مورد نظر مشاهده گردد، متعهد موظف به رفع آن موارد می باشد.
حال اگر متعهد نسبت به رفع مشکل اقدام نکند؛ مالک می تواند با فروش ۲۰% از واحد های ذخیره شده، جهت رفع مشکل اقدام کند.
تضمین خسارت تاخیر انجام تعهد
در این تضمین شریک باید بابت هر روز یا هر ماه تأخیر، مبلغی را به مالک تحت عنوان وجه التزام یا خسارت بپردازد و مالک از این طریق خسارت های وارده را که به موجب تأخیر در اجرای تعهد ایجاد شده است، جبران نماید.
تضمین سرمایه
این تضمین در ازای مالکیت تدریجی قسمت مشاع عرصه و تعهد سازنده به ساخت و ساز اخذ می شود و مطابق آن می توان خسارت های وارده به مالک را که ناشی از تعدی و تفریط سازنده می باشد، جبران نمود.
انواع تضمین در قراردادهای مشارکت در ساخت
ضمانت نامه بانکی
در اینجا بانک متعهد می شود به محض اعلام مالک، مبلغ مورد ضمانت را به وی بپردازد.
بنابراین هرگاه مالک احساس خطر کند می تواند وجه ضمانت نامه را وصول کند و سازنده هم باید جهت اثبات این امر که تخلفی صورت نگرفته است، به دادگاه مراجعه نماید.
نحوه مطالبه ضمانت نامه بانکی
مالک، به عنوان ذینفع کسی است که در ضمانت نامه، نام وی قید شده و بانک صرفاً در مقابل درخواست وی، خود را برای مطالبه وجه مسئول می داند.
البته باید گفت مطابق قواعد عام، اشخاص ثالث به نمایندگی از ذینفع، می توانند مبلغ ضمانت نامه را مطالبه کنند و ضرورتی برای قید نام آن ها در قرارداد وجود نخواهد داشت.
برای مطالبه ضمانت نامه بانکی، ذینفع مکلف است تمامی شروط قید شده در ضمانت نامه را رعایت کند و تمامی اسناد و مدارک مورد نیاز را با رعایت تمام شرایط شکلی، به همراه یک تقاضای کتبیِ مطالبه وجه ضمانت نامه، به بانک ارائه دهد.
در مرحله بعد، بانک بررسی های لازم را در مورد صحت اسناد و مدارک انجام می دهد و تا زمان حداکثر یک هفته، نظر خود را مبنی بر صحت یا عدم صحت اسناد و مدارک اعلام می کند.
اگر اسناد و مدارک مغایر با مفاد ضمانت نامه باشند:
بانک آن را رد کرده و اطلاعیه ای در این خصوص ارائه می دهد.
اگر مطالبه مطابق مفاد ضمانتنامه باشد:
بلافاصله وجه را می پردازد، بدون اینکه به بررسی تخلف سازنده از اجرای تعهداتش بپردازد.
مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی، بیش از یکبار و در چند مرحله، نسبت به قسمتی از ضمانت نامه امکان پذیر است؛ البته اگر طرفین خلاف این موضوع را در قرارداد شرط نکرده باشند.
با توجه به اینکه حداکثر مدت صدور ضمانت نامه یک سال می باشد؛ بعد از این مدت چنانچه ذینفع هیچ گونه تقاضایی مبنی بر ضبط ضمانت نامه ندهد و تقاضای تمدید آن را نیز نکند، ضمانت نامه منقضی شده و از این تاریخ به بعد اثر قانونی نخواهد داشت.
ضبط ضمانت نامه بانکی زمانی انجام می شود که شخص ذینفع (مالک)، تخلفات سازنده را از اجرای قرارداد اعلام نماید.
افرادی که دارای شرایط ذیل باشند، صدور ضمانت نامه بانکی برای آنان ممنوع است:
- افراد دارای سابقه چک برگشتی
- افراد دارای بدهی غیر جاری در شبکه بانکی کشور
این افراد در صورت رفع سوء اثر از چک های برگشتی و تسویه بدهی ناشی از عدم پرداخت تسهیلات بانکی، می توانند ضمانت نامه بانکی اخذ نمایند.
چک تضمین
این تضمین همیشه قابل وصول می باشد؛ زیرا تاریخ ندارد و مزیت دیگر این است که به واسطه عدم وجود تاریخ جنبه کیفری هم ندارد و در صورت بروز تخلف، مالک می تواند از طریق دادگاه اقدام نماید.
جهت وصول سفته، مالک باید اقدام به واخواست کند و برای مطالبه وجه نیز باید طرح دعوا نماید.
پیشنهاد می شود از این تضمین استفاده نکنید؛ چرا که نیازمند صرف وقت بوده و هزینه زیادی برای شما در پی خواهد داشت.
وثیقه ملکی
در وثیقه ملکی پس از اینکه ملک ارزیابی شد و استعلامات ثبتی آن نیز اخذ شد؛ در رهن مالک قرار می گیرد و سازنده باید وکالت بلاعزل را با عنوان فروش پلاک ثبتی به نام مالک تنظیم کند که در صورت بروز تخلف، مالک بتواند ملک را به نام خود ثبت نماید.
فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت
اگر سازنده در طول پروسه مشارکت در ساخت فوت کند، سرنوشت قرارداد چه خواهد شد؟
انتقال قرارداد مشارکت در ساخت یعنی شخص ثالثی جانشین مالک یا سازنده شود.
فوت سازنده در قرارداد مشارکت در ساخت
در صورتی که سازنده فوت کند، وراث او جانشین وی می گردند.
تذکر: دقت داشته باشید؛ اگر در قرارداد شرط شده باشد انجام تعهد و اجرای آن تنها توسط فرد سازنده که فوت کرده انجام بگیرد؛ یعنی قرارداد به اعتبار شخص متوفی منعقد شده باشد، در این صورت قرارداد به ورثه منتقل نخواهد شد.
با توجه به اینکه قرارداد مشارکت در ساخت را نمی توان در صورت فوت سازنده فسخ نمود؛ بنابراین چنین بر می آید که مالک، در صورت فوت سازنده، باید به دادگاه محل وقوع ملک رجوع کند و علاوه بر مطالبه خسارت، دادگاه نیز اجرای تعهد را به عهده شخص ثالث بگذارد.
البته اگر مالک زمین در قرارداد مشارکت در ساخت، شرط فسخ قرارداد در صورت فوت سازنده را درج کند، این شرط برای او قابل اجرا خواهد بود.
در جایی که قرارداد به اعتبار شخص منعقد شده باشد؛ به دلیل اینکه شخص ثالثی نمی تواند به جای متوفی تعهد را انجام دهد، مالک باید با مراجعه به دادگاه، تقاضای جبران خسارت کند و قرارداد نیز فسخ خواهد شد.
پیشنهاد می شود مالک و سازنده در زمان تنظیم قرارداد، دو نفر را به عنوان ادامه دهنده قرارداد قید کنند.
طرفین حتماً در متن قرارداد ذکر کنند که:
“در صورت فوت هریک از طرفین، پروژه ساختمانی متوقف نخواهد شد.”
همچنین نام فرد نماینده را ذکر کرده و تأکید کنند وی از طرف سازنده، متعهد به انجام و تصفیه کار می باشد.
چنانچه در زمینه ضمانت اجرایی قرارداد مشارکت در ساخت برای شما ابهامی وجود دارد، می توانید تماس بگیرید و برای استفاده از مشاوره حضوری و یا تلفنی وقت رزرو کنید.
سفته چیست و چه قوانینی دارد؟
در بسیاری از موارد، وقتی تعهدی در قبال یک مال وجود داشته باشد، از یکی از طرفین سفته می گیرند. این تعریف ساده‌ترین تعریف سفته است که به ذهن بسیاری از ما می‌رسد و البته درست است، اما هنوز کامل نیست. البته در هنگام امضا شدن، سفته یک سند قانونی میشود. سندی که می تواند به نفع شما یا علیه شما به کار گرفته شود. به همین دلیل است که همیشه موقع امضای هر سفته‌ای (حتی با مبلغ بسیار بسیار کم) باید مراقب همه جوانب این امضا باشید (چه به عنوان صادرکننده و چه به عنوان دارنده). وقتی از بانک وام دریافت می‌کنید، در یک شرکت قرارداد می‌بندید و تعهدات مختلفی می‌دهید یا حتی برای حسن انجام کار قول کتبی می‌دهید، ممکن است از شما سفته دریافت کنند. مهم است که قوانین این برگه کاغذ مهم را بشناسید و جلوی هرگونه ضرر را در هنگام اجرا گذاشتن سفته بگیرید. در این مطلب سفته را تعریف می‌کنیم و انواع آن را می‌بینیم. همچنین مروری بر قوانین سفته داریم تا زیر و بم آن را بشناسیم.
می‌توانید با مراجعه به بخش مشاوره حقوقی در اپلیکیشن کارمنتو با مشاورین و متخصصان این حوزه در ارتباط باشید.
سفته چیست؟
قبل از شناختن قانون سفته، باید ابتدا آن را به عنوان یک سند تعریف کنیم. سفته چه فیزیکی باشد چه الکترونیکی، یک نوع سند تجاری است که در آن، صادرکننده (امضاکننده) تعهد می دهد که مبلغ مشخص را در زمان مشخص یا به صورت عندالمطالبه پرداخت کند. مطالبی که پشت سفته نوشته می شوند هم در اجرای آن تاثیر بسیار زیادی دارند و حتی ممکن است آن را کاملا بلااستفاده کنند. سفته را در بسیاری از سازمان‌ها، مدیریت جهت «حسن انجام کار» دریافت می کند.
این به چه معناست؟ یعنی شما به عنوان استخدام‌شونده، تعهد می‌دهید که تمام مفاد قرارداد را انجام بدهید و در صورت خطا و ضرر رساندن به سازمان، مبلغ سفته را بپردازید. در واقع می توانیم بگوییم که سفته، سند تعهد به پرداخت است، که همیشه هم نیازی به اجرا گذاشتن آن نیست. البته که هر سفته‌ای باید طبق قانون با رعایت موارد خاص امضا شود، در غیر این صورت یک برگه کاغذ عادی محسوب خواهد شد.
سفته علاوه بر شکل فیزیکی (کاغذی) یک مدل الکترونیکی هم دارد. سفته الکترونیکی از نظر قانون سفته صحت دارد، دقیقا با همان خواص و کاربردهای سفته فیزیکی. اما به صورت اینترنتی و از طریق سامانه های بانکی (مثلا بانک ملی یا بانک قرض‌الحسنه رسالت) صادر میشود و امضاکننده را متعهد به پرداخت وجه می کند.
انواع سفته
سفته انواع مختلفی دارد که هرکدام در جای خاص و برای یک هدف جداگانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. قانون سفته برای تمام این انواع کاربرد دارد:
- سفته برای ضمانت: این نوع سفته، وقتی از فرد گرفته می شود که برای انجام یک کار یا پروژه متعهد شده است. سفته درواقع ضامن این است که پروژه به صورت کامل و تا انتها انجام شود.
- سفته حُسن انجام کار : در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های خصوصی و دولتی، نیروهای جدید هنگام استخدام این نوع سفته را امضا می کنند. تعهد این سفته، انجام کار بدون نقص، ضرر نرساندن به سازمان و افشا نکردن اطلاعات و داده‌های خصوصی آن است.
- سفته برای انجام معاملات: این سفته بین دو نفر که قرار است یک معامله را انجام بدهند، رد و بدل میشود (مثلا در بازار) و معمولا استفاده کوتاه‌مدت دارد. مثلا اگر یک تاجر بیست فرش دستباف از یک تاجر دیگر بخرد، در سفته خود متعهد میشود که پول را در یک تاریخ مشخص پرداخت کند.
اجزای سفته
در قانون سفته، تنها سفته‌هایی قابلیت اجرای قانونی دارند که اجزای مورد نیاز را داشته باشند. این اجزا عبارت‌اند از امضا یا مهر، تاریخ، مبلغ (به عدد و به حروف)، نام گیرنده وجه و تاریخ پرداخت. نام خانوادگی صادرکننده، اقامتگاه و محل پرداخت سفته هم در بعضی از موارد باید روی کاغذ نوشته شود.
در سفته هایی که برای یک فرد خاص صادر می شوند، نام و نام خانوادگی او روی برگه نوشته شده، اما اگر سفته برای فرد مشخصی نباشد، باید «در وجه حامل» صادر شود. یکی از نکاتی که در هنگام نوشتن سفته (مخصوصا اگر طرف طلبکار شما هستید) حتما رعایت کنید، نوشتن نام و نام خانوادگی باعث می شود سفته مختص به شما باشد. در غیر این صورت، هرکسی که سفته را در اختیار داشته باشد میتواند مبلغش را مطالبه کند.
نباید فراموش کرد که سفته‌ها، تنها در صورتی که این اجزا را داشته باشند، مشمول قانون سفته و قابل اجرا هستند. در غیر این صورت، هیچ ضمانت اجرایی یا وجاهت قانونی ندارند. این یعنی اجرا گذاشتن سفته، امتیازی برای طلبکار ندارد.
نحوه پشت نویسی سفته
پشت‌نویسی یا ظهرنویسی سفته، برای انتقال حقوق آن به فرد دیگر، یا وکالت‌دهی به شخصی است که می خواهد پیگیری‌های آن را انجام بدهد. پشت نویسی همچنین برای دادن ضمانت به دارنده (از جهت پرداخت شدن وجه) انجام میشود. هنگام پشت‌نویسی سفته، این موارد را فراموش نکنید:
تاریخ را حتما ذکر کنید. این تاریخ، برای مطالبه وجه سفته اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند.
پشت‌نویس حتما باید پشتِ سفته را امضا کند. در قانون سفته، انتقال و وکالت زمانی حتمی می‌شوند که پشت‌نویس امضای واقعی خودش را پشت سفته گذاشته باشد.
هدف از پشت‌نویسی باید به صورت دقیق پشت سفته ذکر شود. اگر این هدف را ننویسید، اصل بر انتقال سفته خواهد بود. این موضوع ممکن است در آینده برایتان مشکلات حقوقی ایجاد کند.
امضاکنندگان سفته (به منظور ضمانت)، همه ضامن آن محسوب شده و مسئولیت تضامنی دارند. یعنی دارنده سفته میتواند در صورت پرداخت نشدن، وجه مورد مطالبه‌اش را از آن‌ها بخواهد. پس حسابی مراقب باشید که ضامن سفته چه افرادی می‌شوید.
بیشتر بخوانیم: نحوه مطالبه وجه سفته و مراحل قانونی آن
سفته بدون نام چیست؟
همان‌طور که گفتیم، در هنگام امضای سفته باید حتما اسم گیرنده (طلبکار) همراه با نام خانوادگی نوشته شود. سفته بدون نام، یعنی همان سفته در وجه حامل، هیچ دارنده خاصی ندارد. درواقع هرکس حامل آن باشد، می تواند مبلغ سفته را طلب کند. در تنظیم سند سفته، بدهکار نام خاصی را روی برگه قید نمی کند و این یعنی در زمان سررسید، دارنده میتواند آن را به شخص ثالثی حواله کند. و آن شخص ثالث طبق قانون سفته، حق مطالبه مطلب را دارد. این موضوع سفته را دچار مشکلات امنیتی می‌کند، چون اگر برگه به دست افرادی بیفتد که مقاصد خوبی ندارند، برای امضاکننده و ضامنش مشکل ایجاد خواهد شد. با این حال اگر سفته خط‌خورده شود، نمی توان آن را منتقل کرد.
سقف سفته چقدر است؟
در سال 1401، به ازای هر یک میلیون تومان، سفته 500 تومان قیمت دارد. یعنی اگر بخواهید یک سفته 5 میلیون تومانی بخرید، باید 2500 تومان بپردازید. اما آیا سقفی برای سفته وجود دارد؟ وقتی چک صادر می کنید، می‌توانید هر چند میلیون یا میلیارد تومان را روی آن بنویسید و به کسی بدهید. اما برخلاف چک، شما نمی‌توانید هر مبلغی که می خواهید را روی چک بنویسید و به کسی بدهید. بلکه میزان بدهکاری (یا طلبکاری) شما در سفته، برابر با همان مبلغی است که از بانک ملی (یا دیگر مراجع) خریده‌اید. مثلا اگر یک سفته 20 میلیون ریالی (2 میلیون تومانی) داشته باشید، تنها حق مطالبه همین مبلغ را دارید، نه بیشتر. بانک ملی سفته‌هایی تا 200 میلیون تومان را صادر می‌کند.
راه‌های وصول وجه سفته در قانون سفته چگونه است؟
اگر سفته ای در دست داشته باشید که همه جزئیات در نوشتن آن رعایت شده، باید قاعدتا بتوانید مبلغ آن را وصول کنید. اما گاهی با بدهکارانی ضمانت اجرایی سفته چیست؟ مواجه خواهید بود که به هیچ عنوان پول بدهی خودشان را نمی پردازند. قانون سفته می گوید که طلبکار میتواند از این برگه به عنوان یک سند قانونی (در صورت تکمیل بودن) استفاده کند و به دنبال احقاق حق خود برود. در این مواقع، برای وصول وجه، طبق قانون سفته دو گزینه پیش روی شماست.
از طریق اجرای اسناد رسمی: اگر دارنده تمام موارد لازم را در سفته نوشته باشد و سفته وجه قانونی پیدا کند، میتواند علیه صادرکننده، پشت‌نویس و ضامن سفته به «اجرای اسناد رسمی» در اداره ثبت مراجعه کند. در این بخش اداره ثبت، درخواستی مبنی بر توقیف اموال بدهکار و وصول طلب طلبکار صادر خواهد شد.
از طریق مراجع قضایی دادگستری: به عنوان دارنده سفته، ابتدا باید خسارت خود را برآورد کنید و در یک دادخواست بنویسید. این دادخواست را می‌توانید با کمک و مشاوره یک وکیل حرفه‌ای تنظیم کنید تا احتمال بازگشت مالتان بیشتر شود. همچنین می‌توانید از مراجع قضایی، یک کارشناس درخواست کنید تا وجه ضرر شما را برآورد کند. بعد دادخواست شما به دادگاه تعیین شده میرود و قاضی حکم جلب برای بدهکار صادر خواهد کرد. همچنین اگر بخواهید با فرد بدهکار مصالحه کنید، می توانید قبل از حکم تقاضای تامین خواسته کنید. این تقاضا وقتی کارآمد است که دارنده سفته، نگران از بین رفتن اموال صادرکننده، یا انتقالشان به دیگران باشد.
فسخ تمبر مالیاتی جایگزین خرید سفته از بانک
در قوانین مختلف مالیاتی و حقوقی، عبارت «تمبر مالیاتی» می تواند معانی متفاوتی داشته باشد. بد نیست بدانید که تمبر مالیاتی یک تمبر عادی پستی نیست، بلکه این عبارت یعنی هزینه ای که برای خرید هر برگ سفته به بانک (یا دیگر منابع) می پردازید. نرخ هر تمبر مالیاتی ، بر اساس مبلغ سفته متفاوت است (یعنی یک سفته 100 میلیون تومانی، قیمتی بیشتر از سفته 5 میلیون تومانی خواهد داشت). برای دریافت هر برگ سفته، بانک به نسبت قیمت آن مبلغی را از شما می گیرد (و در اصطلاح قانونی یعنی شما آن سفته را خریده‌اید). اما امروزه جایگزین فسخ تمبر مالیاتی شده است.
قانون سفته | سفته در دست کارفرما چه آثاری دارد؟ نحوه جلوگیری از دادن سفته و باز‌پس گیری آن
امروزه بازار گرفتن سفته برای استخدام شدن توسط کارفرمایان بسیار داغ است. وقتی به شرکت‌های مختلف مراجعه می‌کنیم متوجه می‌شویم اکثر آن‌ها درخواست گرفتن سفته با مبالغ بالایی را دارند و این سفته متاسفانه باید تمام ویژگی‌های خواسته شده توسط کارفرما را دارا باشد به طور مثال قید نکردن عبارت برای ضمانت و حسن کار!! وارد نکردن این عبارت به این معنی است که شاید کارفرمای شما بخواهد از سفته شما سوءاستفاده کند و آن را به اجرا بگذارد و یا آن را به شخص دیگری از بابت پرداخت بدهد زیرا سفته همانند چک عمل می‌کند. قانون سفته در این باره چه می‌گوید؟ سفته دادن به کارفرما در صورت رعایت کردن شرایطی که توضیح خواهیم داد نگرانی را به وجود نخواهد آورد و شما با خیال آسوده می‌توانید سفته بدهید. همچنین در مقاله‌ای جداگانه به سایر راه‌های شکایت از کارفرما پرداختهایم.
برای دریافت مشاوره حقوقی وکیل دات کام می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.
تعریف سفته طبق قانون سفته
به تعریف مبسوط سفته در مقاله دیگری پرداختهایم. به طور خلاصه سفته یک سند تجاری است که به دارنده آن این حق را می‌دهد تا مبلغ مندرج در آن را از متعهد سند بگیرد. استفاده از سفته به زمان‌های قدیم بر می‌گردد که بازرگانان پول‌های خود را مدام جا به جا می‌کردند. با استفاده از سفته دیگر پولی جا به جا نمی‌کردند و از خطر سرقت پول‌های خود کم می‌کردند. ولی امروزه افراد عادی هم از سفته استفاده می‌کنند.
توصیه می‌کنیم مقاله سفته چیست را مطالعه فرمایید.
قانون سفته در ارتباط با سفته دادن کارگر به کارفرما
بسیاری از کارفرمایان و شرکت‌ها برای این که شخصی را استخدام کنند از او مطالبه سفته می‌کنند، اگر بخواهیم گرفتن سفته از کارگر را از نظر قانونی بررسی کنیم، در قانون کار هیچ اثری از این موضوع نمی‌بینم و این موضوع اصلا در قانون پیش بینی نشده است. پس می‌توانید از دادن آن سر باز زنید. در این مورد دبیر کل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران گفته است: دریافت چک و سفته از کارگران به عنوان ضمانت، قانونی نیست و کارفرمایان نباید از کارگران چک و سفته دریافت کنند. اما متاسفانه با وجود داشتن این نظر و عقیده هنوز در قانون جایی برای این مطلب گنجانده نشده است.
شاید کارفرمایان در توجیه گرفتن سفته بگویند این سفته فقط برای حسن کار کارگر است نه چیز دیگر. اما با گرفتن سفته از کارگر در واقع انجام هر کاری توسط کارگر بدون اعتراض او انجام میشود زیرا کارفرما چیزی به نام سفته در دست دارد و در صورت مخالفت با کارفرما خیلی راحت میتواند آن را به اجرا گذارد. اگر مجبور شدید به کارفرمای خود سفته بدهید حتما باید نکاتی را در سفته رعایت کنید تا دچار مشکل نشوید و با خیال آسوده سفته داده و به کار خود بپردازید.
پیشنهاد میشود جهت تکمیل اطلاعات خود مقاله دادگاه سفته را هم بخوانید.
نحوه پر کردن سفته بابت ضمانت کار
- در سفته باید نام و نام خانوادگی صادر کننده درج شود.
- نام و نام خانوادگی شخصی که می‌خواهید به او سفته بدهید، درج شود. برای سفته دادن به جهت حسن کار و ضمانت باید نام شرکت و یا کارفرمای خود را بنویسید. در این صورت فقط شرکت میتواند سفته شما را به اجرا بگذارد.
- تاریخ پرداخت سفته.
- تاریخ صدور سفته.
- محل پرداخت سفته.
- مبلغ سفته که هم باید به عدد باشد و هم به حروف.
- مهر یا امضا صادر کننده.
برای اشنایی کامل با بایدها و نبایدهای مربوط به سفته ضمانت انجام کار کلیک کنید.
قانون سفته | مبلغ سفته برای استخدام
همان طور که گفته شد در قانون گرفتن سفته با عنوان ضمانت و حسن کار توسط کارفرما اصلا ذکر نشده است پس واضح است وقتی خود سفته ذکر نشده است پس قطعا از مبلغ سفته نیز حرفی گفته نشده است. با این حال بسیاری از کارفرمایان از آگاهی نداشتن کارگران از قانون سوءاستفاده می‌کنند و می‌گویند این مبلغی که ذکر شده از طرف وزارت کار تایید شده است. در صورتی که وزارت کار گرفتن سفته را قانونی نمی‌داند و آن را باطل شده می‌پندارد. مبلغ سفته توافقی است و هر شرکتی به دلخواه مبلغی را پیشنهاد می‌دهد و کارگر در صورت توافق آن را قبول می‌کند. در صورتی که در این زمینه مشکل یا سوالی دارید از خدمات وکیل کار استفاده نمایید.
رعایت نکاتی در سفته دادن
اولین نکته که به آن نیز اشاره شد این است که هنگام نوشت سفته حتما نام شرکتی که برای آن می‌خواهید سفته بدهید را ذکر کنید و حتی واژه “به حواله کرد” را نیز حذف کنید زیرا در این صورت شرکت و یا کارفرما نمی‌تواند سفته را با ظهرنویسی به دیگری انتقال بدهد و تنها شرکت است که میتواند مالک سفته شما باشد و توصیه میشود این نکته را حتما در نوشتن سفته مورد توجه قرار بدهید.
نکته دوم تاریخ پرداخت سفته را حتما ذکر کنید زیرا در این صورت سفته شما عندالمطالبه میشود. سعی کنید تاریخ پرداخت را تا ۱ ماه جهت حسن کار بنویسید و اگر کارفرمای شما قبول نکرد تاریخ پرداخت را تاریخ پایان قرارداد خود بنویسید.
نکته سوم حتما در سفته ذکر کنید که این سفته را بابت چه چیزی می‌دهید پس عبارت برای حسن کار را حتما در پشت سفته خود بنویسید.
نکته چهارم بعد از دادن سفته حتما رسید دریافت کنید و در قرارداد خود ذکر کنید که بابت کار خود سفته داده‌اید و یک نسخه از قرارداد را نزد خود نگه دارید.
آیا کارفرما میتواند سفته‌ها را به اجرا گذارد !؟
اگر شما با اعمال و کارهای خود ضرر و زیانی به شرکت وارد کرده باشید شرکت میتواند بابت آن ضرر و زیان‌ها سفته شما را به اجرا بگذارد و خسارت خود را از طریق سفته بگیرد. همین طور اگر شما در قرارداد متعهد شده باشید که بر فرض مثال سه سال برای شرکت کار کنید و قبل از انقضا این تاریخ شرکت را ترک کنید شرکت میتواند از شما خسارت بگیرد.
اما اگر بدون هیچ دلیلی و با قصد سوءاستفاده، کارفرما سفته‌های شما را اجرا بگذارد؛ در اینجاست که درج کردن عبارت برای حسن کار به کمک شما می‌آید. اگر این عبارت قید شده باشد و کارفرما بدون هیچ دلیلی سفته شما را به اجرا گذاشته باشد قاضی قطعا سفته را باطل خواهد دانست و حکم به بی‌حقی کارفرما خواهد داد.
ولی اگر این عبارت را قید نکرده باشید این شما هستید که باید ثابت کنید این سفته برای حسن کار به کارفرما داده شده است و یکی از راه‌های اثبات این موضوع نشان دادن قرارداد شما است. برای آشنایی با سایر انواع اسناد تجاری کلیک کنید.
قانون سفته | پس گرفتن سفته از کارفرما
کارفرما باید بعد از اتمام کار توسط کارگر سفته‌ها را به کارگر تحویل دهد. اما اگر او از انجام این کار خودداری کرد در مرحله اول کارگر باید از طریق دفاتر خدمات قضایی اظهار‌نامه‌ای مبنی بر قطع همکاری او با کارفرما بنویسد و همین طور شماره سفته را درج کند و دادخواست استرداد ( برگرداندن ) سفته را تقدیم کند.
اگر کارفرما اهمیتی به این موضوع نداده است و کماکان سفته‌ها را برنگرداند باید از طریق دادگاه اقدام کنید و دادخواست استرداد سفته بدهید و درصورتی که شخص رسید دریافت کرده باشد با رسید میتواند ثابت کند سفته‌ها نزد کارفرما هستند و اگر رسید نداشت با داشتن دو شاهد میتواند این امر را ثابت کند. باید بدانیم که سفته کارگر نزد کارفرما یک نوع امانت است و پس از اتمام کار باید به او برگرداند و اگر کارفرما آن را به اجرا بگذارد مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قانون سفته، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون قانون سفته پاسخ دهند.
برای دریافت مشاوره حقوقی وکیل دات کام می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.
ضمانت اجرایی سفته چیست؟
مجازات جرم آدم ربایی و گروگان گیری
مجازات جرم خیانت در امانت
دعاوی مربوط به سفته
در پاسخ به این سوال که سفته چیست و چه استفاده ای می توان از آن داشت، می توان گفت که: سفته یکی از اسناد تجاری است كه مردم عادی و بازرگانان در معاملات خود از آن استفاده می‌كنند، «فته طلب يا همان سفته» است. سفته سندی تجاری محسوب می شود كه چنانچه مطابق قانون و با رعایت تشریفات مربوطه تنظیم شود و دارنده آن از مزایایی بهره مند می شود كه اسناد عادی از آن برخوردار نیستند. بر این اساس اشخاص، می بایست با مقررات آن آشنا باشند. در غیر این صورت دارنده آن نمی تواند از امتیازات این سند تجاری بهره مند شود و تنها قادر خواهند بود، در دادگاه به عنوان یك نوشته عادی به آن استناد كنند. در ادامه درباره دعاوی مربوط به سفته، مطالبه وجه سفته، نحوه مطالبه سفته و مراحل رسیدگی به سفته صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
سفته چیست؟
سندی تجاری است که بر اساس آن شخصی که آن را صادر می‌کند، متعهد می شود که مبلغ معینی را در زمان معین یا عند المطالبه به دیگری بپردازد. اگر سفته عند المطالبه باشد، صادر كننده باید به محض مطالبه، مبلغ آن را پرداخت كند. ممکن است که در سفته جزییات مربوط به نحوه مطالبه سفته و وثیقه طلب نیز ذکر شده باشد. سفته مانند چك قابل انتقال به دیگری است و عبارت «حواله كرد» در سفته به شخص این اختیار را می دهد كه سفته را به دیگری وا گذار كند. اگر عبارت حواله كرد را خط بزنید، حق انتقال سفته را از دارنده، سلب کرده اید و اگر مجبور به انتقال شوید، صرفاً می بایست سفته را ظهر نویسی کنید. در سفته در وجه حامل متصرف سفته، محق دريافت مبلغ سند خواهد بود، مگر وفق ماده (320) قانون تجارت خلاف آن ثابت گردد.
به موجب ماده (308) قانون سفته، باید علاوه بر امضاء یا مهر، دارای تاریخ و متضمن مواردی از جمله مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف، گیرنده وجه و تاریخ پرداخت باشد. وجه سفته بايد پرداخت شود و استثنايي تحت عنوان سفيد امضا يا تضميني و غيره وجود ندارد، ليكن طرف ديگر مي‌تواند اگر ادعايي دارد، مثل اينكه سفته بابت تضمين بوده است، در اين صورت مي بايست دعاوی مربوط به سفته شايسته عليه دارنده اقدام نموده يا در مقام دفاع با مدارك مستند و مستدل اين موضوع را اثبات نمايد. این در صورتي است كه مبلغ سند تضميني بدون تحقق شرطي به حيطه وصول در آمده شده باشد، قابل استرداد خواهد بود. مگر زماني كه دارنده سفته در دادگاه تخلف صادر كننده سفته را ناشي از عدم انجام تعهدات به اثبات برساند.
انواع سفته
مطالبه سفته در قبال دینی است و یا در قرارداد هایی که بین موسسات و شرکت ها با پیمانکاران و کارمند منعقد میشود، به عنوان ضمانت حسن انجام کار استفاده شود. در این صورت سفته تبدیل به امانتی میشود که شما در اختیار کارفرما یا طلبکار خود گذاشته اید، تا در صورت تخلف از شرط، از آن استفاده کند. در صورت پر کردن، سفته را به عنوان ضمانت و یا هر عنوان دیگر غیر تعهد، مبلغی پول به شخصی بدهید، حتماً در یک دفتر اسناد رسمی، از او رسید بگیرید که این سفته را برای چه منظور به نام او صادر می کنید.
ظهر نويسی سفته
با توجه به ماده (247) قانون تجارت ظهر نویسی به دو صورت می باشد:
1 ـ ظهر نويسی ضمانت اجرایی سفته چیست؟ به منظور انتقال به دیگری
2ـ ظهر نويسی به منظور وكالت در وصول وجه آن
انتقال سفته، با امضای دارنده آن به عمل می‌آید، در غير اين صورت، دارنده سفته می تواند برای وصول وجه آن به دیگری وكالت دهد كه این عمل را برای او انجام دهد. نکته اصولاً ظهر نویسی برای انتقال است، اما اگر برای وكالت در وصول باشد، باید این موضوع در پشت سفته تصریح شود و به امضای ظهر نویس برسد. در واقع كسی كه (با ظهرنویسی)، وكالت در وصول سفته پیدا می‌كند، مانند دارنده سفته، حق اعتراض و اقامه دعاوی مربوط به سفته را نیز برای وصول آن خواهد داشت.
دو قاعده اساسی در ظهر نویسی جاریست: 1 ـ قاعده مسئولیت تضامنی ظهر نویسان 2 ـ قاعده عدم ورود ایرادات
مقاله پیشنهادی: نحوه ظهر نویسی چک
- چنانچه برای انجام دقیق مراحل مطالبه وجه سفته، نیاز به وکیل مجرب و خبره دارید، از طریق این شماره‌ها با ما تماس بگیرید: 02188734324 و 02188734493
مسئوليت ضامن سفته
كسی كه سفته را امضا كرده باشد و ظهر نویس ها، همگی در مقابل دارنده آن ضامن هستند، یعنی دارنده سفته در صورت عدم پرداخت و واخواست، میتواند به هر كدام از آن ها كه بخواهد، (منفرداً) یا به دو یا چند یا تمامی آن ها (مجتمعاً) مراجعه كند. همین حق رجوع را هر یك از ظهر نویس ها نسبت به صادر كننده سفته و ظهر نویس های ما قبل خود دارد. در کلیه مواردی که به موجب قوانین یا موافق قرارداد های خصوصی، ضمانت تضامنی باشد، طلبکار می تواند به ضامن و مدیون اصلی مجتمعاً رجوع کرده یا پس از رجوع به یکی از آن ها و عدم وصول طلب خود برای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع نماید. چنانچه در اين كه امضاي پشت سند ظهر نويسي است يا ضمانت به اختلاف نظر بر خوردیم، قدر مسلم اين است كه شخص بايد براي ظهر نويسي، صاحب سند باشد تا بتواند به ديگری انتقال دهد. اداره حقوقی قوه قضاييه در نظريه مشورتي مجرد امضاء در ظهر برات يا سفته را ظهور در ضمانت امضاء كننده می داند.
اظهار نامه
فرستادن اظهار نامه برای کسی که سفته را امضا کرده است، به منزله مطالبه رسمی طلب است که از طریق دایره ابلاغ اظهار نامه در مجتمع قضایی دادگستری مورد پیگیری قرار می گیرد. در رابطه با سفته هایی که به صورت عند المطالبه امضا می شوند، فرستادن اظهار نامه ضروری و واجب است و مسامحه در این امر نیز از جمله مواردی است که ارزش سفته را از بین می برد و گرفتن قرار تامین خواسته را با معضل و صرف هزینه قابل توجه مواجه می سازد.
وا خواست
واخواست سفته، اعتراض رسمی ایست که نسبت به سفته ای كه در سر رسید پرداخت نشده باشد، صورت می گیرد. در صورت عدم تاديه، دارنده سفته، می بايست با توجه ماده (280) قانون تجارت ظرف ده روز از تاریخ سر رسید مندرج در متن سفته (تاریخی که سفته باید وصول می شده است) به وسيله نوشته ای كه اعتراض عدم تاديه ناميده مي شود، اقدام نمايد. واخواست علیه صادر كننده سفته به عمل می آید و باید رسماً به او ابلاغ شود.
حقوق دارنده سفته
براي اين كه دارنده سفته بخواهد، از حقوق ويژه اسناد تجاري بهره مند گردد، از جمله مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها و تامين خواسته بدون توديع خسارت احتمالي (292 قانون تجارت و ماده 108 قانون آيين دادرسي مدني) مي‌بايست ايشان وفق مقررات نسبت به انجام واخواست و طرح دعوي در ظرف مهلت قانوني اقدام نمايد.
1 ـ حق طرح دعوی (ماده 286 قانون تجارت)
دارنده سفته باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست، دادخواست خود را به دادگاه تقدیم و اقامه دعوی نماید. اگر دارنده سفته به این وظیفه قانونی عمل نكند، دعوی او علیه ظهرنویس ها پذیرفته نمی شود.
2 ـ حق در خواست تامين (ماده 292 قانون تجارت)
دارنده سفته ای كه واخواست شده و در موعد مقرر اقامه دعوی كرده، میتواند از دادگاه بخواهد كه اموال طرف دعوی را قبل از رسیدگی و صدور حكم به نفع او توقیف كند. در این حالت پس از صدور حكم، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده، به سایرین تقدم دارد. دادگاه نیز به محض تقاضای دارنده سفته، ممكن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تامین توقیف كند. دارنده سفته ای که واخواست شده و در زمان تعیین شده مطابق قانون اقامه دعاوی مربوط به سفته کرده است، می تواند از دادگاه بخواهد که اموال طرف دعوی را قبل از رسیدگی و صدور حکم به نفع او توقیف کند. در این حالت پس از صدور حکم، دارنده سفته در وصول طلبش از مال توقیف شده، به سایرین تقدم دارد. دادگاه نیز به محض تقاضای دارنده سفته، ممکن است معادل وجه آن از اموال طرف مقابل به عنوان تامین توقیف کند.
خسارات قانونی قابل مطالبه
دارنده سفته، اختيار دارد كه مبالغ ذيل را از متعهد سفته در خواست نمايد:
1 ـ مبلغ سفته و بهره بانكی موافق قرار داد بانكي در صورتي كه دارنده سفته بانك باشد.
2 ـ خسارت تاخير تأديه طبق قرار داد بانكي يا موافق ماده 522 قانون آيين دادرسي مدني.
3 ـ مخارج واخواست و ابلاغ و ساير هزينه ها.
- چنانچه برای انجام دقیق مراحل مطالبه وجه سفته، نیاز ضمانت اجرایی سفته چیست؟ به وکیل مجرب و خبره دارید، از طریق این شماره‌ها با ما تماس بگیرید: 02188734324 و 02188734493
مراحل رسیدگی به سفته
طبق ماده ۳۱۸ قانون تجارت، اگر سفته از طرف تاجر یا برای امور تجارتی صادر شده باشد، مهلت اقامه دعاوی مربوط به سفته پنج سال از تاریخ صدور اعتراض نامه یا آخرین تعقیب قضائی می باشد، لیکن با توجه به ماده ۳۱۹ قانون اگر چه وجه سفته را نتوان به واسطه حصول مرور زمان ۵ سال مطالبه نمود، دارنده سفته میتواند تا حصول مرور زمان اموال منقوله که مهلت آن ۱۰ سال می باشد، وجه آن را از کسی که به ضرر او استفاده بلا جهت کرده است، مطالبه نماید.
شمول مراحل رسیدگی به سفته به اسناد مذکور در ماده موصوف، بدون مطالبه وجه آن ها بر اساس قواعد عام حاکم بر مطالبات اشخاص نمی باشد. این امر مانع از مطالبه وجه اسناد مزبور با استفاده از موازین عام حاکم بر مطالبات اشخاص نظیر قانون مدنی نمی‌باشد و به هر صورت ویژگی تجاری اسناد موصوف آن ها را از خصائص عام حاکم بر اسناد مدنی محروم نمی نماید و دارنده چنین اسنادی حق مراجعه به مراجع قضائی جهت مطالبه وجه آن‌ها را دارا می‌باشد.
دعاوی مطالبه سفته
سفته مانند چک از اسناد لازم الاجرا محسوب نمی شود و امکان طرح دعوی وصول وجه سفته در اداره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت اسناد، امکان پذیر نیست، بلکه فقط محاکم حقوقی دادگستری و در مواردی با رعایت نصاب مبلغ، شورا های حل اختلاف، صلاحیت رسیدگی به دعوی مطالبه سفته را دارند.
سوال: آیا در صورت نپرداختن وجه سفته، متعهد به زندان می رود؟
پاسخ: اگر بدهکار، پس از صدور رأی دادگاه، در مهلت مقرر اقدام به پرداخت وجه سفته نکند و اعسار از پرداخت محکوم به رای نیز به اثبات نرساند، با درخواست طلبکار و چنان چه با توجه ماده 1 و 3 قانون اجرای محکومیت های مالی چنانچه اخذ میزان تعهد از اموال محکوم علیه ممکن نباشد، تا زمان پرداخت وجه سفته و یا اثبات اعسار، بازداشت خواهد شد.
سوال: در صورتي كه شخصي ضمانت از متعهد سفته را ظهر سفته بنمايد و دارنده سفته در موعد مقرر اقدام به واخواست ننمايد، آيا از حق مراجعه به ضامن محروم مي گردد؟
پاسخ: با توجه به ماده 286 قانون تجارت مسئوليت ظهر نويس را مانند ضامن از نوع تضامني تلقي كرده و مراجعه به ضامن را فقط در چارچوب اين متن قانوني قابل پذيرش است. بر این اساس، برای این که بتوانید از مسئولیت تضامنی ظهرنویس ها برای وصول طلب خود استفاده کنید، باید تا قبل از اینکه یک سال از تاریخ واخواست بگذرد، دادخواستی علیه آن‌ها به دادگاه تقدیم کنید. اگر این کار را انجام ندهید، بعد از یک سال دعوی شما علیه ظهرنویس ها پذیرفته نمی شود، اما اگر دادخواست بدهید، این حق را خواهید داشت که از دادگاه تقاضای تأمین کنید؛ به این معنی است که قبل از رسیدگی و صدور حکم، مالی را از اموال طرف دعوی که معادل مبلغ طلب شماست، به دادگاه معرفی کنید تا برای اطمینان از وصول طلب، به نفع شما توقیف شود.
گروه حقوقی دادگستران نگین عدالت زیر نظر وکلای متخصص و پایه یک دادگستری، آماده مشاوره و پاسخگویی به سوالات شما عزیزان می باشد.
سفته و نکات آن - خانه دادخواهی
در معاملات روزمره حجم زیادی از تراکنش های مالی از طریق سفته که یک سند تجاری است و امتیازاتی در مقایسه با اسناد عادی دارد صورت می گیرد.
سفته از زمان های قدیم به دلیل خطرات انتقال پول و هم چنین گسترش روابط تجار و بازرگانان در داخل و خارج کشور رواج یافت. و می توان گفت که در کشور ما کم و بیش رایج است.
در این روزها مزایای زیاد سفته موجب شده است تا استقبال از آن روند رو به رشدی پیدا کند و در روابط تجاری اشخاص با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرد.
سفته همانند چک و برات یک نوع وسیله پرداخت غیرپولی محسوب می شودکه مطابق آن، صادر کننده تعهد می نماید در تاریخ مشخصی و یا بدون تاریخ و به صورت عندالمطالبه، مبلغ معینی را در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید .
بدهکار با دادن سفته به طلبکار تعهد می کند که بدهی خود را در تاریخی معین بپردازد و اگر به تعهد خود عمل نکرد، طلبکار می تواند به دادگاه مراجعه کرده و با امتیازات پیش بینی شده در قانون، در مقام وصول طلب خود برآید.
از کاربردهای سفته می توان به وسیله پرداخت بودن، وسیله کسب اعتبار و وسیله تضمین تعهدات اشاره کرد.
به شخص صادر کننده سفته متعهد و به دریافت کننده سفته متعهدله گفته میشود.
سفته در ماهیت سند تجاری لازم‌الاجرایی است که صادرکننده آن تعهد می‌کند مبلغ معینی را در موعد معین یا عندالمطالبه به حامل این سند یا کسی که نامش در سفته ذکرشده پرداخت کند.
مشخصات ظاهری سفته
برای این که بتوان نام یک سند را بر سفته گذاشت، باید مشخصات ظاهری آن رعایت شود. در غیر این صورت سفته ای که امضا می شود مشمول مقررات سفته نخواهد بود.
*مبلغ اسمی که تعهد می شود باید به صورت حروف روی سفته نوشته شود و نباید از مبلغ اسمی آن بیشتر باشد و در واقع مبلغ اسمی، سقفی است برای تعهد در آن سند. برای صحت ضمانت اجرایی سفته چیست؟ سفته نیاز است که تاریخ صدور قید شود.
سفته باید دارای مهر و امضا باشد و در صورت فقدان هیچ اثر حقوقی ندارد. *
ویژگی دیگری که حائز اهمیت است گیرنده وجه می باشد که به سه حالت صادر می شود:*
الف) در وجه شخص معین
ب) به حواله کرد شخص معین
عبارت” به حواله کرد” به این معنی است که یا وجه سفته به شخص مشخصی پرداخت شود (که در متن سفته اسم او قید گردیده است) یا به هر کسی که وی اعلام کرده است. عبارت ”به حواله کرد” در واقع به فرد این اختیار را می دهد که سفته (طلب خود) را به شخص دیگری منتقل نماید.
ج) وجه حامل
در این صورت مالک سفته کسی خواهد بود که آن را در دست دارد. چنانچه در سفته نام کسی که سفته به نفع او صادر می شود ذکر نشود، سفته در وجه حامل محسوب می شود.
ویژگی بعدی که باید به آن توجه شود این است که تاریخ پرداخت آن مشخص باشد. اگر تاریخ نوشته نشود، سفته مشخصات ظاهری خود را از دست می دهد و سندی عادی محسوب می گردد و دیگر یک سند تجاری نخواهد بود. در ضمن این امر می تواند دلیلی بر عندالمطالبه بودن آن باشد که شخص هر زمان که بخواهد می تواند اقدام به وصول آن کند.
تاریخ سفته
عند المطالبه: صادر کننده می تواند تاریخ چک را به شکل عندالمطالبه درج کند که در اینصورت، هر زمان دارنده سفته بخواهد، می تواند آن را از بانک وصول کند.
به رویت : در صورتی که سند فاقد تاریخ پرداخت باشد، تاریخ رؤیت سفته، تاریخ پرداخت آن محسوب می شود.
به تاریخ معین: در اینصورت، فقط در تاریخ ذکر شده روی سفته می توان وجه آن را مطالبه نمود.
طبق نظریه مشورتی شماره 3142/7 مورخ 12/8/62 اداره حقوقی قوه قضائیه : مطالبه وجه سفته در سفته های عندالمطالبه زمانی تحقق می یابد که متعهد از نیت متعهدله برای مطالبه سفته مستحضر شود و این آگاهی وقتی قانونا محقق می شود که مراتب طبق ملاک ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی از طریق اظهارنامه رسمی به بدهکار ابلاغ شده باشد. بنابراین در سفته های مذکور نحوه مطالبه وجه سفته، ارسال اظهارنامه رسمی و زمان محاسبه واخواست تاریخ ابلاغ این اظهارنامه به بدهکار خواهد بود.
در صدور سفته رعایت نکردن موارد فوق باعث خروج سفته از زمره اسناد تجارتی می شود. این بدین معنا است که باید برای وصول آن مثل یک ورقه تعهد به پرداخت دین مدنی به دادگاه مراجعه کرد و خیلی از مزایا مثل مسئولیت تضامنی امضاء کنندگان سند را از دست می دهد. تضامنی بودن پرداخت بدین معناست که دارنده حق دارد برای وصول تمام مبلغ سند به هریک از امضا کنندگان رجوع کند و اگر مهلت های مذکور در قانون تجارت را به منظور واخواست رعایت کند، میتواند معادل مبلغ سند، اموال مسئول پرداخت آن را بدون پرداخت خسارت احتمالی توقیف کند.
برای اینکه دارنده سفته بتواند وجه خود را از هرکدام از ظهرنویس ها مطالبه نماید باید ظرف یک سال از تاریخ واخواست عدم تأدیه، دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهد، زیرا اگر دارنده سفته به این وظیفه قانونی عمل نکند، دعوی او علیه ظهرنویس‌ها پذیرفته نمی‌شود.
مکان تأدیه نیز باید در سفته ذکر شود ولی مطابق ماده ۳۰۸، از مندرجات ضروری سفته محسوب نمی شود و عدم ذکر آن منجر به ازبین رفتن اعتبار سفته نمی شود.
تمبر مالیاتی هزینه ای است که بابت خرید هر برگ سفته باید پرداخت کرد و نرخ آن بر حسب مبلغ اسمی هر سفته متفاوت است.
پشت نویسی سفته
پشت نویسی یا به اصطلاح ظهرنویسی شیوه رایج در اسناد تجاری محسوب می شود و به 3 صورت امکان پذیر می باشد:
بابت ضمانت: یکی از کاربردهای ظهر نویسی سفته بابت ضمانت می باشد. به این صورت که شخص ثالثی پرداخت سفته را تضمین می نماید تا در صورت عدم پرداخت آن در موعد مقرر، دارنده بتواند به آن شخص یا اشخاص مراجعه بنماید. مانند گرفتن وام و… .
بابت انتقال: ظهرنویسی طریقه انتقال حقوق سفته می باشد. بنابراین علاوه بر اینکه مالکیت سفته به دیگری منتقل می شود، کلیه حقوقی که از سفته ناشی می شود نیز از جمله طلب، ضمانت و… را به انتقال گیرنده واگذار می شود.
بابت وکالت: ظهرنویسی به عنوان وکالت که ظهرنویسی برای وصول نیز نامیده می شود، عبارتست از اینکه دارنده سفته بدون آنکه مالکیت آن را به دیگری منتقل نماید، با پشت نویسی شخص دیگری را مأمور می کند که وجه آن را در سررسید از صادر کننده دریافت نماید.
برای وصول سفته و شکایت از سفته باید چه کرد
ممکن است مبلغ تعهد شده، با رسیدن موعد مقرر پرداخت نشود. در این صورت اگر دارنده سفته هستید، باید تا ۱۰ روز بعد از تاریخ سررسید، سفته را واخواست کنید.
برای این کار باید واخواستنامه‌ای تنظیم و به دادگاه رسیدگی‌کننده به امور حقوقی تقدیم کنید. واخواستنامه چاپی را می‌توان از دادگاه و یا حتی از بانک‌ها تهیه کرد. در واخواست رونوشت کامل سفته نوشته میشود و دستور پرداخت وجه سفته که به وسیله دادگاه انجام می‌گیرد، قید می شود.
در تنظیم واخواستنامه باید یک رونوشت کامل از موارد امضا شده، بنویسید و با استفاده از کاربن آن را در ۳نسخه مشابه تنظیم کنید. بعد از تهیه و چسباندن تمبر به واخواست خود، دادگاه دستور می‌دهد که این برگه توسط مامور اجرا به صادرکننده سفته ابلاغ شود.
واخواست سفته برای بهره مندی از مزایای اسناد تجاری از جمله خسارت تاخیر تادیه و توقیف اموال قبل از صدور حکم و سایر مزایای تجاری لازم است.
برای وصول وجه سفته می توان از دو طریق اقدام کرد:
1) از طریق اجرای اسناد رسمی: در صورتی که دارنده به وظایف قانونی خود عمل کرده باشد، میتواند علیه صادرکننده، پشت‌نویس و ضامن به اجرای اسناد رسمی واقع در اداره ثبت مراجعه و توقیف اموال اشخاص مذکور و وصول طلب خود را درخواست کند.
2) از طریق مراجع قضایی دادگستری: در خصوص اجرا گذاشتن سفته باید در نظر داشت که دارنده سفته با تقدیم دادخواست حقوقی علیه یک یا تمام مسوولان سند تجاری اقامه دعوی می‌کند و در صورتی که به محکومیت قطعی صادرکننده منجر شود و اموالی از محکوم تحصیل نشود، میتواند به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت‌‌های مالی، بازداشت شخص محکوم را تقاضا کند.
آیا می توان خسارت تأخیر تأدیه سفته را مطالبه نمود؟
برای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه وجود سه شرط لازم است :
1) مطالبه دارنده سفته
2) توانایی مالی صادر کننده و امتناع وی از پرداخت وجه سفته
3)تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه
میزان خسارت طبق نرخ سالانه توسط بانک مرکزی اعلام می شود.*
مبدأ محاسبه میزان خسارت تأخیر تأدیه، زمان مطالبه وجه سفته می باشد.*
سفته استخدام
امروزه گرفتن سفته حین استخدام تحت عنوان ضمانت و جهت حسن انجام کار بسیار شایع می باشد. بیشتر شرکت ها و پیمانکاران به هنگام انعقاد قرارداد کار شرایطی را پیش روی متقاضیان و کارگران قرار می دهند. یکی از این شرایط که وجه اشتراک میان اکثر کارفرمایان محسوب می شود، معرفی ضامن معتبر و یا دادن چک یا سفته به کارفرما تحت عنوان ضمانت کار یا ضمانت حسن انجام کار است. یکی از نگرانی هایی که در مورد این گونه سفته ها وجود دارد راجع به وصول این سفته ها می‌باشد. در این خصوص باید گفت که چون این سفته ها اصولا بابت پرداخت، صادر نمی شوند و هدف از صدور آن ها انجام درست تعهد می باشد لذا اصل بر اینست که کارفرما نمی تواند وجه آن را وصول نماید مگر آنکه ثابت نماید، کارگر در انجام تعهد خود کوتاهی و قصور ورزیده است.
در صورتی که کارفرما سفته ای را که بابت ضمانت از کارگر دریافت نموده است پس از پایان قرارداد کار آن را به کارگر پس ندهد و یا بدون هیچ دلیل قانونی سفته را به اجرا بگذارد، عملا مرتکب کاری کاملا غیر قانونی شده است. در این صورت کارگر باید اول اظهارنامه قانونی را ارسال کند و سپس این جرم خیانت در امانت را در دادسرا مطرح نماید.
کارگر برای اثبات این جرم باید نشان دهد که سفته صرفا بابت حسن انجام کار و حصول اطمینان کارفرما بوده و یا اگر نتواند سند کتبی به دادسرا ارائه دهد میتواند از شاهد استفاده نماید. بدین ترتیب از وصول سفته جلوگیری به عمل خواهد آمد.
تفاوت چک و سفته
سفته همان وظیفه عرفی چک را به عهده دارد اما به مرور زمان در معاملات چک جای هر سند دیگری را گرفت؛ چراکه برای تعهد پرداخت پول در آینده نیاز به وجود ضمانتی برای اجرای تعهد است.
– مزیت اصلی سفته نسبت به چک، دسترسی و تهیه سریع و آسان آن می باشد بطوریکه با پرداخت مبلغ اندکی به عنوان مالیات، صاحب یک برگ سفته خواهید شد. برخلاف چک که دریافت آن از بانک، شرایط خاصی دارد. از جمله داشتن حساب جاری با گردش مالی مناسب و همچنین عدم سوء سابقه چک برگشتی، عدم بدهی بانکی و…
– چک جنبه کیفری دارد ولی سفته حقوقی است. به این معنا که صدور چک بلامحل در شرایطی جرم است ولی عدم پرداخت سفته در سر رسید مطلقاً جرم نیست. البته طرح دعوای سفته در دادگاه حقوقی در نهایت منجر به حکم جلب صادر کننده سفته می شود ولی این حکم جلب و بازداشت بدهکار، سوپیشینه کیفری برای او محسوب نمی شود و آثار حکم کیفری چک را ندارد.
_ چک بدون اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک (به اصطلاح واخواست) و بدون برگشت زدن، قابل طرح دعوا و مطالبه در دادگاه نیست. یعنی با چک خالی نمی توان طرح دعوا کرد و حتما باید گواهی عدم پرداخت چک هم ضمیمه دادخواست باشد ولی سفته بدون واخواست کردن آن نیز در دادگاه قابل مطالبه است.
_ با استناد به چک و گواهی عدم پرداخت آن می توانید بدون واریز خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، اموال بدهکار را توقیف کنید ولی در مورد سفته حتما باید آن را واخواست کنید تا بتوانید از این مزیت استفاده نمایید.
_ در رابطه با چک درصورتی‌که دارنده به بانک مراجعه نماید و مبلغ مذکور در حساب فرد وجود نداشته باشد، بانک با دریافت مبلغی بسیار اندک گواهی عدم پرداخت صادر می‌نماید؛ اما در رابطه با سفته باید گفت هزینه‌ی واخواست آن برابر ۲ درصد مبلغ آن است. بنابراین اگر شما سفته‌ای به مبلغ ده میلیون تومان را واخواست نمایید باید دویست هزار تومان بابت واخواست آن بپردازید. علاوه بر آن برای واخواست باید به اداره‌ی مربوطه در دادگستری مراجعه کرد و برای این کار فقط ۱۰ روز از تاریخ سررسید فرصت دارید.
_ با توجه به اینکه عدم پرداخت وجه سفته جرم نیست بنابراین موجب مجازات نیز نخواهد بود. همچنین هیچ‌یک از بانک‌ها نمی‌توانند به دلیل عدم پرداخت وجه سفته به شخص سفته جدید ندهند. بنابراین برخلاف چک که برگشت خوردن آن موجب میشود صاحب حساب حتی در بانک‌های دیگر نیز قادر به دریافت دسته چک نباشد، سفته چنین شرایطی ندارد.
_ یکی دیگر از تفاوت‌های این دو سند تجاری در تاریخ‌هایی است که روی آن‌ها وارد میشود. در سفته دو تاریخ وارد میشود یکی تاریخ صدور و یکی دیگر تاریخ پرداخت؛ اما در چک یک تاریخ نوشته میشود.
_ برخلاف چک که نوشتن مبلغ موردنظر بر روی آن کاملاً در اختیار صادرکننده است، مبلغ هر سفته بسته به تمبر روی آن سقف خاصی دارد. اگر مبلغ ذکرشده روی سفته تا ده میلیون تومان باشد، متعهد نمی‌تواند بالاتر از این مبلغ را در آن ذکر کند.
_ سفته نیز مانند چک با پشت نویسی منتقل می شود. حتماً هنگامی‌که از کسی سفته یا چکی دریافت می‌کنید از وی بخواهید که پشت آن را امضا کند و حتی‌الامکان نام خود را نیز در ذیل آن ذکر نماید. این کار موجب میشود درصورتی‌که وجه چک یا سفته پرداخت نشد، بتوانید وجه آن را علاوه بر صادرکننده از پشت‌نویس نیز دریافت کنید. حتی اگر چنین قصدی ندارید، باید از طرف مقابل بخواهید پشت چک را امضا کند؛ در غیر اینصورت در صورت جعلی یا سرقتی بودن چک نمی‌توانید اثبات کنید که آن سند را از چه کسی دریافت نموده‌اید.
شرایط طرح دعوای استرداد لاشه سفته
جهت طرح دعوا استردادلاشه سفته صادر کننده می تواند ابتدائا ازطریق اظهارنامه به شخص حقیقی یا حقوقی که سفته در دست دارداخطارنماید تانسبت به استرداد سفته در مهلت مقرر اقدام نماید درصورتی که از استردادخوداری نمود،بعداز انقضای مدتی که در اظهارنامه برای استرداد تعیین شده،صادر کننده می تواند دادخواست حقوقی مطرح نماید یا در صورت به وجود آمدن شرایط ارکان جرم خیانت در امانت برای شکایت کیفری علیه دارنده اقدام نماید وعلیه ایشان دادخواست ابطال سفته رانیز مطرح نماید.
دعوای استرداد لاشه سفته را باید در کجا اقامه نمود؟
از آنجا که دعوای استرداد سفته یک دعوای مالی می باشد دارنده برای اقامه آن باید هزینه دادرسی را مطابق دعاوی مالی که معادل مبلغ خواسته می باشد بپردازد حال چنانچه مبلغ خواسته بیست میلیون ریال یا کمتر باشد درشورای حل اختلاف مطرح گردد و چنانچه بیشتراز بیست میلیون ریال باشد در دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده طرف مقابل و یا دادگاه محل پرداخت تعهد اقامه گردد.
در نهایت می توان گفت مطالب فوق، گزیده ای از ابهامات و مشکلات سفته و نحوه وصول آن می باشد که دارای پیچیدگی های بسیاری است، بنابراین ضمن مشاوره با وکیل و با بهره مندی از تجربیات و علم ایشان در پیشبرد دعوای حقوقی خویش گام مثبتی برداشته و از اتلاف وقت جلوگیری کنید.
دیدگاه شما