حساب کل چیست
در این مقاله می خواهیم در خصوص یکی از طبقه بندی های حسابداری ، یعنی حساب کل توضیحاتی ارائه دهیم. بررسی خواهیم کرد که این نوع از حساب ها چیست و اساساً چه الزامی برای استفاده از آنها در حسابداری وجود دارد. در کلیه علوم و فنون برای استفاده از آن بایستی اطلاعات و داده ها را مرتب و طبقه بندی نمایند تا امکان استفاده از آنها فراهم شود. حتی در زندگی خصوصی نیز انسان ها مجاب به مرتب کردن فضای اطراف خود و چیدمان وسایل خود هستند تا بتوانند بدون دغدغه از آن وسایل در زمان مناسب استفاده نموده و آرامش داشته باشند.
الزام به طبقه بندی در حسابداری :
در حسابداری نیز مانند تمامی موارد مذکور ، مجاب به مرتب سازی و یا به عبارتی دیگر طبقه بندی داده ها و اطلاعات هستیم. این موضوع در حسابداری اهمیت دو چندانی دارد زیرا که تنها راه رسیدن به گزارشاتی دقیق ، مطلوب و قابل استفاده ، طبقه بندی اطلاعات است.
این امر به قدری حائز اهمیت است که طبقه بندی ، به عنوان یکی از ارکان تعریف حسابداری همواره مطرح است. حال که به این باور رسیدیم که الزاماً بایستی اصل طبقه بندی را در حسابداری رعایت نماییم ، از کجا بایستی آغاز نماییم.
ابتدا ببینیم منابع و آورده های حسابداری چیست؟ (در توضیح حساب کل چیست )
منلع تمامی اطلاعات وارده به حسابداری ، رویدادهای مالی ای می باشد که در رابطه با واحد اقتصادی مورد حسابداری اتفاق می افتد. به این قسمت خوب توجه نمایید که عرض شد ، رویدادهای مالی و نه کلیه رویدادها در واحد حسابداری.
مثلاً چنانچه در واحد اقتصادی مورد نظر ، مصاحبه برای استخدام گذاشته شود و یا مثلاً جلسه ای بین مدیران برگذار گردد ، از آن جایی که دارای اثر مالی نیست ، به هیچ عنوان به عنوان یک وارده به سیستم مالی مورد نظر قرار نمی گیرد.
تحلیل و طبقه بندی حساب ها :
حال ببینیم با رویدادهای مالی چه باید کرد. اولین گام تحلیل و سپس طبقه بندی آنها است. در حسابداری طبقه بندی حساب ها بر اساس مبانی مختلف صورت می گیرد ، لیکن یکی از الزامات ، طبقه بندی سه گانه با عنوان حساب های کــــل ، معین و تفصیلی است.
در این مقاله صرفاً در خصوص حساب های کـــل صحبت می نماییم و صحبت در خصوص حساب های معین و تفصیلی را در مقاله ای دیگر ارائه خواهیم نمود.
حساب کـــل : (در توضیح حساب کل چیست )
حال برگردیم به عنوان مقاله ؛ به راستی این نوع حساب چیست و چرا به آنها حساب های کــل می گویند. در جواب می توان گفت به کلی ترین نوع طبقه بندی ، حساب کـــل می گویند.
حساب های دائم و موقت :
در حسابداری ، حساب ها به سه شاخه کلی دارایی ، بدهی و سرمایه تقسیم می شوند. این سه ، حساب های دائم هستند و مانده های آنها در پایان هر سال به دوره مالی بعد منتقل می شود.
در مقابل حساب های موقت وجود دارند که مانده های آنها به سال یا دوره مالی بعد منتقل نمی شود. و از آنها عموماً تحت عنوان حساب های سود و زیانی یاد می کنند. حساب های خلاصه سود و زیان نیز به آنها اطلاق می گردد.
حال برای تمام این حساب ها ، اعم از دائم و موقت ، حساب های کل تعریف می شود.
انواع حساب های کل :
در این قسمت مورد نظر است در خصوص انواع حساب های کل ، توضیحاتی ارائه گردد.
حساب های کل مربوط به دارایی ها :
حساب های کـــل دارایی شامل ، وجوه نقد ، بانک ، اشخاص ، اثاثه و ماشین آلات ، زمین و ساختمان ، اسناد دریافتنی ، موجودی کالا و مواد است. گاهاً به جای حساب کــــل اشخاص ، از حساب های دریافتنی استفاده می نمایند.
نمایش حساب های کـل دارایی در ترازنامه : (در توضیح حساب کل چیست )
در تراز نامه این حساب ها در سمت راست آن نمایش داده می شود. ترتیب نمایش حساب های کــل در تراز نامه نیز به ترتیب نقدینگی آنها است.
حساب نقد و بانک ابتدا آورده می شود ، بعد حساب های دریافتنی ، سپس اسناد دریافتنی و به همین ترتیب بر اساس قابلیت تبدیل آنها به وجه نقد ، نمایش داده می شوند.
پیش پرداخت ها و علی الحساب های پرداختی نیز یکی از اقلام دارایی محسوب می شود.
حساب های کل مربوط به بدهی ها :
بدهی ها عموماً شامل حساب های کـــل : حساب های پرداختنی ، اسناد پرداختنی ، وام پرداختنی می باشد.
انواع دیگری از بدهی ها نیز وجود دارد که متناسب با نوع شرکت ها متفاوت است ، مانند سود پرداختنی ، پیش دریافت ها و نیز علی الحساب دریافتی.
می دانیم که پیش دریافت ها و علی الحساب های دریافتی در واقع وجوهی است که دیگران نزد ما دارند و در صورتی که موفق به انجام کار و یا تحویل کالا نشویم ، به عنوان یک بدهی بایستی عودت و تسویه گردد.
حساب های کل مربوط به سرمایه : (در توضیح حساب کل چیست )
حساب سرمایه در واحد های اقتصادی کوچک و یا حتی متوسط ، دارای یک حساب به نام ” حساب سرمایه ” می باشد.لیکن در شرکت های بزرگ ، حساب های ذخایر نیز جزو این دسته از حساب های کـــل ، طبقه بندی می شود.
حساب های ذخایر مثلاً حساب ذخیره سود انباشته ، در واقع سود متعلق به سرمایه صاحبان سهام است که توزیع نشده و لذا جزو اقلام سرمایه طبقه بندی می گردد.
حساب های کل مربوط به خلاصه سود و زیان :
همان طور که در خصوص حساب های موقت توضیحات ارائه شد ، معمولاً سرفصل کـــل انتخاب شده برای این دسته از حساب ها ، تحت عنوان ” حساب خلاصه سود و زیان ” ثبت می شود.
ترتیبی که برای طبقه بندی حساب های دائم و موقت ارائه شد و تفکیک آنها به حساب های دارایی ، بدهی و سرمایه الزام است لیکن برای اسامی حساب های کل انتخاب شده برای هر یک ، الزامی وجود ندارد و شخص حسابدار می تواند به دلخواه خود این کار را انجام دهد ، لیکن توضیحات ارائه شده مطابق با عرف جاری حسابداری در کشورمان ارائه شد و مورد تایید اداره محترم دارایی نیز می باشد.
امید است توضیحات ارائه شده توانسته باشد اطلاعات شما را افزایش داده و برای شما عزیزان کاربردی باشد.
انواع دارایی در حسابداری چیست
در این مقاله اطلاعات جامعی درباره انواع دارایی در حسابداری ارائه شده است و شما در انتهای این مقاله اطلاعات کافی در مودر دارایی ثابت ، دارایی جاری ، داریی مشهود ، استهلاک پذیر، استهلاک ناپذیر و انواع دارایی در ترازنامه و مفاهیمی در این حوزه بدست خواهید آورد. اگر برای انجام امور مالی و حسابداری به دنبال مرکزی معتبر هستید میتوانید از خدمات تخصصی حسابداری و مالیاتی شرکت حسابداری آریا تهران بهره مند شوید.
تعریف دارایی
در ابتدای این مقاله تصمیم گرفتیم شما را با تعریف دارایی آشنا کنیم تا در انتهای این مقاله بتوانید مفهوم دارایی را متوجه شوید و درک گسترده تری از انواع دارایی پیدا کنید و پاسخ جامعی از دارایی چیست داشته باشید.
بر اساس استاندارد های حسابدارید تعریف دارایی عبار است از:
همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده تر در عملیات اقتصادی تعریف نقدشوندگی چیست؟ و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.
برای مثال میتوان از پول نقد، موجودی کالا، زمین ، ساختمان، ماشین الات، اسبغاب و اثاثیه اداری و اوراق بهادار نمونه هایی از دارایی در حسابداری هستند.
دارایی به انگلیسی Asset میباشد و در واقع منابعی میباشند که دارای ارزش اقتصادی هستند. در ادامه مقاله شما را با انواع دارایی آشنا میکنیم و تعریف دارایی و بدهی را به زبان ساده به شما توضیح میدهیم.
انواع دارایی در حسابداری
برای اینکه بدانیم انواع دارایی در حسابداری چیست ابتدا لازم است با تعریف دارایی آشنا شویم.
دارایی یا Asset به منابعی اطلاق می شود که دارای ارزش اقتصادی هستند و شرکت یا افراد از آنها منفعت می برند و در آینده می توانند ایجاد درآمد کنند.
دارایی ها در ترازنامه به ثبت می رسند و ستون سمت راست ترازنامه مربوط به دارایی های شرکت و سمت چپ مختص بدهی ها است.
معرفی انواع دارایی در حسابداری
ویژگی دارایی ها در حسابداری
دارایی ها دارای سه ویژگی هستند که به تفکیک به توضیح هر کدام می پردازیم.
منبع، طبق تعریف دارایی، دارایی ها منابعی هستند که در آینده برای شرکت منفعت اقتصادی دارند.
ارزش اقتصادی، دارایی ها ارزش اقتصادی دارند، به عبارتی دیگر دارایی ها قابلیت مبادله شدن دارند و میتوانند خرید و فروش شوند.
مالکیت، دارایی ها مالکیت دارند بدین معنا که می توانند به وجه نقد یا و یا معادل های آن تبدیل شوند.
طبقه بندی انواع دارایی
اکنون می خواهیم انواع دارایی از منظر حسابداری را بررسی کنیم تا انواع دارایی در حسابداری را بشناسید. دارایی ها به طور کلی به سه روش طبقه بندی می شوند :
طبقه بندی براساس سهولت تبدیل آنها به پول
طبقه بندی براساس وجود فیزیکی و ملموس آنها
طبقه بندی براساس روش استفاده یا به عبارتی هدف از فعالیت تجاری آنها
انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی
دارایی ها بر مبنای وجود فیزیکی به دو دسته ی مشهود (ملموس) و غیر مشهود تقسیم بندی می شوند. در این قسمت انواع دارایی ها را بر مبنای فیزکی طبقه بندی کرده ایم تا به راحتی با ویژگی های خاص هرکدام آشنا شوید.
معرفی انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی
دارایی مشهود یا Tangible Asset
همانطور که از نام دارایی های مشهود برمی آید دارایی های مشهود دارایی هایی هستند به صورت فیزیکی قابل دیدن یا لمس کردن هستند.
دارایی های مشهود به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند.
دارایی های ثابت مشهود مانند زمین، ساختمان ها، ماشین آلات و… که به اسم اموال نیز معرفی می شوند. این دارایی ها اغلب تضمین کننده ی بقا و قدرت شرکت را دارند.
بنابراین حفاظت از آنها یکی از اصلی ترین و مهم ترین وظایف بخش حسابداری یک شرکت است.
دارایی جاری مشهود به اقلامی مانند لیست کالاهای موجود اطلاق می شود. همچنین دارایی های ثابت مشهود خود دارای سه نوع هستند که به توضیح و توصیف هر یک می پردازیم.
دارایی استهلاک پذیر
دارایی های استهلاک پذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که در طی زمان، پس از طی کردن عمر مفید خود دچار استهلاک می شوند و عمر مفید اقتصادی شان به پایان می رسد.
دارایی استهلاک ناپذیر
دارایی های استهلاک ناپذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که با گذر زمان دچار استهلاک نمی شوند و در اصطلاح دارای عمر نامحدود هستند. مانند زمین
دارایی نقصان پذیر
دارایی های نقصان پذیر دسته ای از Tangible Asset هستند که قابل استخراج هستند و بر اثر استخراج تهی می شوند.
این دارایی ها پس از استخراج تبدیل به به موجودی مواد یا کالا می شوند. مانند معادن، جنگل ها و… . این دسته از دارایی های مشهود در ترازنامه با نام معادن و ذخایر قید می شوند.
طبق این دسته بندی به اهمیت طول عمر مفید اقتصادی، استفاده در روال عادی عملیات و منابع آتی قابل اندازه گیری در دارایی های ثابت مشهود پی می بریم.
دارایی نامشهود یا Intangible Asset
دارایی های نامشهود دارای ماهیت فیزیکی نیستند و قابل لمس نمی باشند.
دارایی های نامشهود در طبقه بندی دارایی های ثابت قرار می گیرند و اگرچه قابل دیدن نیستند اما سود آتی شرکت را تضمین می کنند.
از مثال های دارایی نامشهود می توان به حق ثبت اختراع، حق چاپ ، سرقفلی، برند و نام تجاری و حق رای و روش منحصر به فرد یک شرکت اشاره کرد.
این دارایی ها می توانند در بازه ی زمانی محدود یا به طور نامحدود در اختیار یک شرکت باشند.
اما چیزی که مبرهن است، آنها راه را برای موفقیت و مطرح بودن شرکت هموار می کنند.
انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی
طبق این دسته بندی دارایی ها بر اساس عملیات های تجاری به دو دسته ی دارایی های عملیاتی و دارایی های غیر عملی تقسیم می شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا با نوع های مختلف داریی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی بیشتر آشنا شوید.
معرفی انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی
دارایی عملیاتی
دارایی های عملیاتی در معاملات روزانه قابل استفاده هستند. در حقیقت دسته ای از دارایی ها که یک شرکت برای تولید محصولات خود و همچنین ارائه خدمات از آنها بهره می برد، دارایی های عملیاتی هستند.
به طور مثال وجه نقد، موجودی انبار و کارخانه، مانده ی حساب های بانکی، تجهیزات و… شامل این دسته از دارایی ها می شوند.
دارایی غیر عملی
پیش تر اشاره کردیم که دارایی های عملیاتی دارایی هایی هستند که در معاملات روزانه استفاده می شوند.
اما دارایی های غیر عملی در معاملات تجاری روزانه جایی ندارند و نقش خود را در برطرف سازی نیازهای آینده ایفا می کنند.
به طور مثال املاک و مستغلاتی که برای ارزش آنها توسط شرکت خریداری شده اند نمونه ای از دارایی های غیر عملی هستند.
انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی
انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت همگرایی و نقدشوندگی به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
تعریف انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی
انواع دارایی ثابت
دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که به آسانی تبدیل به وجه نقد نمی شوند، و برای خرید و فروش آنها باید مراحل و مدت زمانی را طی کرد.
دارایی های ثابت با نام های دیگر مانند دارایی غیرجاری، بلند مدت و دارایی های سخت نیز یاد می شوند.
ارزش دارایی های ثابت به مرور کم شده و به جز زمین، دچار استهلاک می شود.
لیست دارایی ثابت
در دارایی های مشهود به دارایی های ثابت نیز اشاره کردیم و آنها را از نظر استهلاک پذیر بودن، استهلاک ناپذیری و نقصان پذیری مورد بررسی قرار دادیم؛ اکنون از دیدگاه دارایی های ثابت به بررسی آنها می پردازیم.
زمین تنها دارایی استهلاک ناپذیر است.
ساختمان می تواند، انبار، شرکت و یا محل سکونت باشد. از این دارایی برای پوششی جهت نگهداری از ماشین آلات، تجهیزات، محصولات، انجام خدمات و… استفاده می شود. بنابراین تمام فعالیت های شرکت به نوعی وابسته به ساختمان هستند.
ماشین آلات، دستگاه ها یا ابزاری هستند که با نیروی محرکه ی خود به تنهایی یا توسط محرک های دیگر در فعالیت اصلی و خط تولید شرکت دخالت دارند.
این دارایی استفاده ی خدماتی دارد، به طوریکه برای راه اندازی یا تعمیر سایر لوازم و دارایی ها بهره برداری می شوند.
این دارایی از دسته دارایی های غیر مشهود است که به شرکت حق خرید و فروش و استفاده از یک اختراع در مدت زمان معین را می دهد.
علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.
علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.
نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری
نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه به ثبت می رسند.
دارایی ها در سمت راست ترازنامه و بدهی ها در سمت چپ آن به ثبت می رسند. همچنین برای منظم شدن و دسترسی راحت تر معمولا بخش دارایی خود به طبقه بندی حساب ها مانند حساب های دریافتی، سود حفظ شده و… تفکیک می شود.
همچنین همانطور که میدانید دارایی خود به سه دسته تقسیم می شود و هر کدام از دسته ها شامل دو نوع هستند.
به طور مثال دسته ی وجود فیزیکی به مشهود و غیر مشهود تقسیم می شود.
حال اگر یک شرکت دارایی های غیر مشهود ندارد نیازی به ذکر آنها در ترازنامه ی مالی نیست.
در کنار ترازنامه، شرکت ها صورت حساب های سود و زیان نیز دارند که توضیح آنها در این مقال نمی گنجد.
انواع دارایی در ترازنامه
دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه با سر فصل های دارایی های سرمایه ای، دارایی های بلند مدت، دارایی های ثابت یا اموال، ماشین آلات و تجهیزات، عنوان می شوند.
معرفی انواع دارایی در ترازنامه
انواع دارایی جاری
دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که می توانند به آسانی تبدیل به وجه نقد شوند. این نوع از دارایی ها به نام دارایی های نقدی نیز یاد می شوند و نسبت به دارایی های ثابت از طول عمر کوتاه تری برخوردار هستند.
لیست دارایی جاری یا Current Asset
در این قسمت به لیست دارایی های جاری اشاره می کنیم:
وجه نقد اسکناس هایی است که یک شرکت در اختیار دارد و توسط آن می تواند نیازهای اساسی خود را تامین و کالا و خدمات خود را عرضه کند.
شبه نقد جایگزین وجه نقد است و به سپرده های غیردیداری و مدت دار اطلاق می شود
این دسته از سپرده ها توسط شرکت برای بهره برداری از سود سپرده ایجاد می شود.
موادی که در انبار شرکت تحت عنوان مواد اولیه، مواد نیمه آماده یا محصول آماده در مدت زمان مشخص نگهداری می شوند.
به اسنادی که مالک آن می تواند آن را خرید و فروش کند، اطلاق می شود.
بدهی هایی که شرکت های دیگر به شرکت دارند، از جمله دارایی های جاری است.
از دیگر دارایی های جاری می توان به طور مختصر به درآمد های حساب شده، قبض های دریافتی، هزینه های پیش پرداخت شده و… نیز اشاره کرد.
اهمیت طبقه بندی دارایی ها
اکنون که طبقه بندی دارایی ها را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم، اهمیت دسته بندی آنها مشخص می شود.
یک طبقه بندی درست نه تنها به نظم شرکت کمک می کند بلکه باعث پیشرفت آن نیز شده و فرصت های تازه ای برای آن ایجاد می کند.
دانستن دارایی های مشهود و نامشهود در یک کسب و کار پر ریسک به ارزیابی مقدار ریسک و توانایی پرداخت آن کمک می کند.
برای دانستن سهم درآمدهای هر دارایی و تعیین درصد سود و درآمد یک شرکت باید با دارایی های عملیاتی و غیرعملی و انواع آن به خوبی آشنا باشیم.
و در نهایت تشخیص و تمییز دارایی های جاری و ثابت از یکدیگر نقش موثری در درک سرمایه در گردش خالص شرکت دارد.
تفاوت دارایی ودارایی خالص
کل دارایی ها از جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام به دست می آید. در حالیکه دارایی خالص به طور کلی با حقوق صاحبان سهام تقریبا یکسان و برابر است؛ و مقدار آن از تفاوت کل بدهی ها از کل دارایی به دست می آید.
کل دارایی = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام
دارایی خالص = کل دارایی – کل بدهی
مفهوم دارایی در حقوق
در حقوق، تعریف دارایی با اموال متفاوت است و مفهوم دارایی در حقوق گسترده تر از اموال می باشد.
در نتیجه دارایی جز مثبت اموالی که متعلق به یک شخص یا شرکت است و جز منفی که شامل بدهی ها می شود را پوشش می دهد.
تعریف دارایی و بدهی
اکنون می خواهیم دارایی ها و بدهی ها را بیشتر بشناسیم. پیش از این با تعریف دارایی و انواع دارایی به طور کامل آشنا شدیم و آنها را شرح دادیم و می دانیم که دارایی در حسابداری چیست.
بدهی ها در کنار سرمایه مجموع دارایی یک شرکت را تشکیل می دهد. اما تعریف بدهی چیست؟
بدهی به طور کلی بدهی کلیه مبالغی است که شرکت متعهد شده است در یک مدت زمان مشخص آنها را بازپرداخت کند.
دارایی و بدهی چیست
انواع بدهی
بدهی ها به دو دسته ی جاری یا کوتاه مدت و غیرجاری یا بلند مدت تقسیم می شوند.
بدهی های غیرجاری یا بلند مدت
بدهی های بلند مدت به آن دسته از بدهی ها اطلاق می شود که مهلت و فرآیند پرداخت آن از یک دوره ی مالی طولانی تر است. مانند اسناد یا وام های پرداختنی بلند مدت، کمک های بلاعوض دولت به شکل دارایی بلندمدت
بدهی های جاری یا کوتاه مدت
بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.
بدهی های جاری یا کوتاه مدت
بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.
انواع بدهی های جاری در حسابداری
که بدهی شرکت به دیگران هستند
به چک و سفته هایی که شرکت به دیگران تعریف نقدشوندگی چیست؟ داده است، اطلاق می شود.
وجهی که در ازای ارائه ی کالا یا خدمات شرکت از دیگران دریافت شده است
این حساب شامل تمام واریزها و برداشت ها توسط شرکا است.
شرکت ها مبلغ بعضی از بدهی های خود را مانند مزایای پایان خدمت یا مالیات بر درآمد را برآورد می کنند که در دسته ی بدهی های جاری قرار می گیرد.
سوالات متداول
همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده تر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.
در این مقاله انواع دارایی ها را به تفکیک توضیح داده ایم به طور مثال برای انواع دارایی ها میتوان به دارایی های مشهود، نامشهود، استهلاک پذیر و استهلاک ناپذیر و دارایی ثابت و غیره اشاره کرد
بورس چیست؟
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور و وجود تورم، بسیاری از افراد جامعه دریافتهاند که دیگر دریافت حقوق ماهیانه و انجام امور روزمره نمیتواند برای رسیدن به امنیت مالی و خلق ثروت پاسخگو باشد و یکی از راههای حرکت در جهت ثروتمند شدن و ایجاد رفاه در زندگی، سرمایهگذاری است.
بورس نیز یکی از معتبرترین و مفیدترین بازارهای سرمایهگذاری است که فرصتهای سرمایهگذاری بسیار ارزشمندی در اختیار فعالان این بازار قرار میدهد؛ با سرمایهگذاری در بورس میتوانید از سرمایهتان به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
منظور از بورس کجاست؟
برای درک مفهوم بورس و آشنا شدن با این بازار میخواهیم با یک مثال شروع کنیم:
اگر از شما بپرسند بورس طلای تهران کجاست احتمالاً در جواب به بازار بزرگ تهران اشاره میکنید چراکه که جمع بسیار زیادی از طلافروشان و معامله گران طلا در این بازار وجود دارند.
اگر پرسیده شود بورس مبلمان ایران کجاست چطور؟
احتمالاً در جواب این سؤال بازار مبل یافتآباد تهران را مطرح میکنید چراکه در یافتآباد عده بسیار زیادی از فروشندگان و خریداران مبلمان وجود دارند.
با توجه به مثالهای فوق می توان برای پاسخ به سوال بورس چیست بگوییم:
بورس به محلی گفته میشود که داراییها در آن از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار باشند
در مثال اول شما بازار بزرگ تهران را بهعنوان بورس طلا انتخاب کردید چراکه طلا در آنجا از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار است، به این معنی که هر زمان که شما بخواهید طلا خریداری کنید بهراحتی در این بازار میتوانید هر مقدار طلا بیابید و خریداری کنید و همچنین اگر بخواهید طلا بفروشید، همیشه خریدارانی برای طلای شما در بازار بزرگ تهران وجود دارند و بهراحتی از شما خریداری میکنند.
در مورد بازار مبل نیز همینگونه است، یافتآباد را بهعنوان بورس مبلمان میدانیم چون مبلمان در آنجا از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار است یعنی خریداران و فروشندگان بسیار زیادی برای مبلمان در آنجا هستند.
بورس اوراق بهادار تهران
با توجه به تعریف ارائهشده، بورس اوراق بهادار ، بازاری است که در آن اوراق بهادار از نقدشونگی بسیار بالایی برخوردار هستند و همیشه خریداران و فروشندگان بسیار زیادی برای انجام معاملات در آن حاضرند و با انجام معاملات آگاهانه در این بازار به سرمایهگذاری و کسب سود میپردازند.
اکنون سهام بیش از ۸۰۰ شرکت در بورس اوراق بهادار عرضه شده و علاقهمندان میتوانند بهراحتی در این شرکتها سرمایهگذاری کنند تا به کمک نقدینگی که در اختیاردارند هم برای خود کسب سود داشته باشند و هم به رشد صنعت و اقتصاد کشورمان کمک شایانی داشته باشند.
علاوه بر سهام شرکتها، داراییها و امکانات بسیار زیادی مانند صندوقهای سرمایهگذاری، مشتقات بورسی، طلا و … در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد که قدرت انتخاب بسیار گستردهای را برای سرمایهگذاران ایجاد کرده است.
تاریخچه بورس
بورس برای اولین بار در قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ کشور بلژیک به وجود آمد؛ آقای واندر بورس که یکی از صرافان و تاجران این شهر بود برای مدتی تصمیم گرفت که در محل کار همیشگی خود حاضر نشود و در عوض میزی در جلوی منزل خود قرار داد و در آنجا به خریدوفروش و انجام معاملات مشغول شد، پس از گذشت مدتی برخی از همکاران ایشان به وی ملحق شدند و در کنارش به خریدوفروش و انجام معاملاتشان مشغول شدند، بهمرورزمان به جمعیت این افراد اضافه شد، سپس آنها متوجه شدند با اجتماعشان در کنار یکدیگر و در یک محل خاص، خریدوفروش داراییهایشان بهمراتب سادهتر از گذشته شده چراکه خریداران و فروشندگان میتوانند بهراحتی یکدیگر را پیدا کنند و بهاینترتیب داراییهایشان از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار میشود و علاوه بر آن سرعت انجام معاملات نیز بسیار بالا میرود
و این موضوع شروع یک اتفاق بسیار مهم در اقتصاد جهان بود.
بعد از گذشت مدتی آقای واندر بورس به محل دیگری برای سکونت نقلمکان کرد و ساختمان خانه قدیمیاش تبدیل به اولین ساختمان بورس اوراق بهادار در دنیا شد.
سپس در آمستردام هلند بورس اوراق بهادار برای اولین بار به رسمیت شناخته شد و بعدازآن باعث پیدایش بورسهای معتبر دیگری نظیر بورس اوراق بهادار آمریکا (والاستریت)، بورس لندن، بورس فرانکفورت و … شد.
در ایران نیز برای اولین بار در سال ۱۳۴۶ سازمان بورس اوراق بهادار تهران شروع به کار کرد و برای اولین بار سهام بانک توسعه صنعت معدن عرضه شد.
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، سهام ۱۰۵ شرکت در بورس عرضه شده و قابل معامله بود.
اکنون بورس در ایران گسترش بسیار خوبی داشته است و تا حدودی توانسته است ،بسیاری از ابزارهای مالی نوین بینالمللی را در ایران اجرا کند؛ علاوه بر این با حمایت و تلاش بسیار زیاد سازمان بورس و سایر سازمانهای وابسته امروزه فرهنگ سرمایهگذاری بسیار خوبی در کشور رواج یافته است که حتی در دورترین نقاط کشور نیز سرمایهگذاری در بورس شناختهشده است و عموم افراد با این بازار آشنا شدهاند و مورد استقبال قرارگرفته.
در بورس اوراق بهادار تهران چه داراییهایی معامله میشوند؟
اکنون در بورس اوراق بهادار تهران داراییهای بسیار زیاد و متنوعی ازجمله سهام شرکتها، اوراق خزانه اسلامی، اوراق صکوک، اوراق مشارکت، اوراق تسهیلات مسکن و … قابل معامله است و هر یک ساز و کار خاص خودش را دارد.
این تنوع داراییهای در بورس یکی از بزرگترین مزایای این بازار نسبت به سایر بازارهای مالی است چرا که با وجود تنوع و گستردگی داراییها، به سرمایهگذاران و فعالان این بازار حق انتخاب بسیار وسیعی داده میشود تا با توجه به میزان ریسکپذیری و تحلیلهایشان اقدام به سرمایهگذاری در داراییهای مختلف کنند.
اکنون سهام بیش از ۷۵۰ شرکت در بورس تهران و فرابورس ایران عرضهشده و سرمایهگذاران میتوانند با ورود به این بازارها شروع به خرید و فروش سهام شرکتها کنند تا علاوه بر کسب سود، کمک شایانی به رشد صنعت و اقتصاد کشورمان داشته باشند.
همانطور که در ابتدا گفته شد در بورس داراییهای بسیار متنوعی برای سرمایهگذاری وجود دارد، بهعنوانمثال در بورس امکان خرید و فروش سکه طلا نیز وجود دارد؛ یعنی بجای خرید سکه فیزیکی از طلافروشی، میتوانید اوراق سکه بهار آزادی را در بورس خریداری کنید تا دیگر دغدغه نگهداری و خرید فروش آن را نداشته باشید چرا که امنیت و نقدشوندگی داراییها در بورس بسیار بالاست و همچنین این اوراق قابلیت تحویل فیزیکی نیز دارند و هر زمان که بخواهید میتوانید با مراجعه به بانک و اعلام کد ملیتان، سکهای که در بورس خریداری کردهاید را فیزیکی تحویل بگیرید؛ همچنین افرادی که میخواهند در طلای آبشده سرمایهگذاری کنند میتوانند به کمک صندوقهای سرمایهگذاری پشتوانه طلا در بورس این کار را انجام دهند.
در بورس اوراق بهادار صندوقهای سرمایهگذاری بسیار متنوعی جود دارند که کار را برای افرادی که فرصت و دانش کافی سرمایهگذاری در بورس را ندارند بسیار ساده کرده است تا بهصورت غیرمستقیم پول خود را در بورس سرمایهگذاری کنند.
امروز چهار بورس بزرگ کشور زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت میکنند.
برای انجام معاملات سهام شرکتهای بزرگ، اوراق مشارکت و…
در فرابورس سهام شرکتهایی معامله میشود که ویژگیهای موردنیاز برای عرضه در بورس تهران را نداشتهاند؛ همچنین برخی از اوراق بهادار مانند اوراق خزانه اسلامی (اخزا)، اوراق تسهیلات مسکن و… قابل معامله هستند.
در این بازار معاملات محصولات فیزیکی شرکتهای بزرگ مانند فلزات اساسی، محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی و… برای شرکتهای تولیدکننده و مصرفکننده قابل معامله هستند.
محل انجام معاملات حاملهای انرژی مانند برق، نفت، ذغال سنگ،متانول و … است.
در بورس انرژی هم شرکتهای تولیدکننده و مصرف کنند انرژی شرکت میکنند و مورداستفاده شخصیتهای حقیقی نیست.
سرمایهگذاری در بورس چه فایدهای دارد؟
حال که متوجه شدیم بورس چیست، بیایید در مورد فایده آن صحبت کنیم. سرمایهگذاری در بازار سرمایه به شما این امکان را میدهد که از ارزش پولتان در برابر تورم محافظت نمایید و علاوه بر آن با کسب سود در این بازارها به داراییهای خود بیفزایید و در مسیر کسب ثروت حرکت کنید.
توجه داشته باشید طی ۴۰ سال گذشته، بازده بازار سرمایه از سایر بازارهای سرمایهگذاری مانند املاک و مستغلات، طلا، ارز و … بیشتر بوده و فعالان بورس طی این سالها به سودهای چشمگیری دستیافتهاند.
سرمایهگذاری در بورس یکی از مسیرهای اصلی در جهت خلق ثروت است، وارن بافت سومین مرد ثروتمند دنیا و مالک سهام شرکتهای بزرگی مانند اپل، کوکاکولا و … بیشتر ثروت خود را از راه سرمایهگذاری در بورس به دست آورده است.
با سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام شرکتها بهراحتی میتوانید از سرمایه خود بیشترین استفاده را ببرید، ضمن اینکه پول شما در چرخه اقتصاد و صنعت کشور قرار میگیرد.
بورس را از کجا شروع کنیم؟
جهت شروع فعالیت در بورس تهران و سرمایهگذاری میبایست ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کرده و سپس به یک کارگزاری مراجعه کرده و کد بورسی دریافت کنید.
چگونه از بورس کسب سود کنیم؟
برای کسب سود در بورس دور راه اصلی وجود دارد:
- سود نقدی سالیانه شرکتها (DPS)
شرکتهای بورسی یک سال کامل کار میکنند و طی این مدت بعد از تکمیل و تصویب صورتهای مالی، سود خالص کسبشده را محاسبه میکنند و در مجمع عمومی عادی سالیانه که با حضور سهامداران تشکیل میگردد، مقداری از سود خالص شرکت (EPS) را به سهامداران، نقداً پرداخت میکنند.
- افزایش قیمت سهام (gain)
دومین راه موجود برای کسب سود در بورس، زیادشدن اصل سرمایه است؛ بهعنوانمثال شما امروز سهام شرکت پالایشگاه نفت اصفهان را با قیمت ۵۰۰۰ ریال خریداری میکنید و بعد از گذشت یک سال قیمت سهام رشد کرده و به ۱۵۰۰۰ ریال میرسد و برایتان ۲۰۰ درصد سود به همراه میآورد.
عموماً فعالان بازارسرمایه بیشتر سود خود را از راه gain به دست میآورند و با استفاده از نوسانات موجود در بازار به سرمایه خود اضافه میکنند.
آیا بورس حرام است؟
اینکه آیا بورس حرام است یا خیر، سالها موردبررسی و تحقیق علما و فقها دینی بود تا حدی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای مدت کوتاهی جلو فعالیت سازمان بورس گرفته شد تا این موضوع بهدقت بررسی و اعلام شود.
اکنون با مطالعه نظرات مراجع تقلید و عالمان دینی درمیابیم که انجام معاملات در بورس هیچگونه مشکل شرعی ندارد، چرا که داراییهای مولد مختلفی مانند سهام شرکتهای بورسی معامله میشوند که کاملاً مورد تأیید است.
حکم شرعی بورس از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای:
سؤال: خرید و فروش سهام، به طریق سریع و حرفهای که به «تجارت روز» معروف است، چه حکمی دارد؟
بورس بازاری است که در آن داراییهای مختلف مورد معامله قرار میگیرد، بنابراین بورس فینفسه اشکال ندارد؛ ولی مهم این هست که باید معاملات در بورس نامشروع خلاف قانون نباشد در غیر این صورت حرام است. بهطورکلی فعالیت در بورس و خرید سهام و تعیین سود سالانه برای آن بر طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی که به تأیید شورای محترم نگهبان قانون اساسی رسیده انجام میگیرد محکوم به صحت و حلیّت است.
آیا همه فعالان بورس موفق میشود و به ثروت میرسند؟
فعالیت در بورس نیز مانند هر حرفه دیگری نیازمند دانش و تخصص خاصی است.
سرمایهگذاران بورس نیز به دانشهایی نظیر تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، روانشناسی بازار، مدیریت سرمایه و … نیاز دارند و افرادی که بدون تسلط به مهارتهای موردنیاز وارد میشوند نهتنها به سود نمیرسند بلکه ممکن است به دلیل عدم آگاهی از ساز و کار بازار سرمایه و نداشتن تحلیل و بررسیهای دقیق با زیان مواجه شوند.
لذا قبل از شروع فعالیت در بورس بر روی خودتان سرمایهگذاری کنید و شروع به یادگیری مهارتهای تخصصی کنید تا بتوانید همانند خبرگان این بازار به بهترین نحو ممکن از فرصتهایی که پیش رویتان قرار میگیرد استفاده کنید در بورس موفق شوید.
همچنین اگر فرصت و علاقه به یادگیری مهارتهای تخصصی بازار سرمایه ندارید میتوانید به کمک سرمایهگذاری غیرمستقیم در این بازار سرمایهگذاری کنید
اگر محتوای مقاله بورس چیست را مفید ارزیابی کردید خوشحال میشویم آن را به اشتراک گذاشته و ما را به دوستانتان معرفی کنید.
جریان نقدینگی چیست؟ (همراه با نمونهای از گزارش جریان نقدینگی)
جریان نقدینگی یکی از بخشهای مهم در سرپا نگه داشتن هر کسبوکاری است. حسابداران و سایر کارشناسان اقتصادی باید نظارت دقیقی بر گردش پول داشتهباشند تا منافع شرکت حفظ شود. یادگیری درمورد جریان نقدینگی به شما کمک خواهد کرد تا درک بهتری از عملکرد کسبوکار داشتهباشید. در این مطلب، توضیح خواهیم داد که جریان نقدینگی چیست، انواع مختلف آن را شرح میدهیم و مثالی از گزارش جریان نقدینگی ارائه میکنیم.
جدیدترین فرصتهای شغلی شرکتهای معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
جریان نقدینگی چیست؟
جریان نقدینگی به معنای وارد کردن یا خارج کردن پول به کسبوکار است. سازمانها از جریان نقدینگی برای تحلیل موقعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده میکنند؛ به طور کل، میتوان گفت که نوعی برقراری تعادل است.
سپردهای دارید یا پولی به حساب شما واریز شدهاست، همچنین برداشتهایی از حساب داشتهاید یا پولی از حسابتان خارج شدهاست. برای افراد و شرکتها جریان نقدینگی مثبت به این معناست که بدون اینکه نیازی به برداشت اضافه از حساب خود داشتهباشند، برای پوشش هزینهها یا پرداخت وامها پول کافی دارند.
چرا جریان نقدینگی مهم است؟
جریان نقدینگی نهتنها شرکت را سرپا نگاه میدارد، بلکه کمک میکند که سازمان برای هزینهها و تغییرات موقعیتهای اقتصادی آماده باشد. گزارش جریان نقدینگی در تصمیمگیری فعالیتهای آینده، مانند خرید کسبوکار دیگر، استخدام کارمند یا مزایای اضافی برای شرکت، به سازمان کمک میکند.
انواع جریان نقدینگی
جریان نقدینگی بخشی از گزارش مالی شرکت است.
در ادامه، انواع جریان نقدینگی مشاهدهشده در گزارش مالی را خواهیم دید:
- ارزش فعلی خالص: ارزش یک کسبوکار با استفاده از تنزیل جریان نقدی (discounted cash flow).
- نقدینگی فعلی: برای تعیین وضعیت شرکت در پرداخت تعهدات مالی خود است.
- جریان نقدینگیدر هر سهام: درآمد شما پس از کسر مالیات، تقسیم بر سهام موجود میشود.
- نرخ تبدیل پول نقد: این مورد فاصله زمانی پرداخت هزینهی اقلام توسط شرکت و دریافت آن از مشتری را مشخص میکند.
- جریان نقدینگیفعالیتهای اجرایی: هزینهی بهدستآمده از فعالیتهای اصلی شرکت است و شامل درآمد سرمایهگذاری نمیشود.
- کسری بودجه: مقداری را مشخص میکند که شرکت برای جبران کسری نیاز دارد.
- پرداخت سود سهام: نوعی از جریان نقدینگی که برای پرداخت سود سهام به سرمایهداران استفاده میشود.
- هزینههای سرمایهگذاری: گردش مالی موردنیاز برای سرمایهگذاری مجدد روی کسبوکار خود را مشخص میکند.
- جریان نقدینگیمستقل سرمایهداری: تفاوت گردش مالی فعالیتهای اجرایی و هزینههای سرمایهگذاری است.
- جریان نقدینگی مستقل شرکت: این پارامتر فرض میکند شرکت هیچ وامی ندارد و برای ارزشگذاری شرکت استفاده میشود.
- تغییرات نقدینگی خالص: تفاوت گردش مالی در یک دورهی حسابداری و دورهی دیگر را تعیین میکند.
نمونهای از گزارش جریان نقدینگی
در زیر نمونهای از گزارش جریان نقدینگی و همچنین چگونگی استفاده از آن برای گزارش مالی کلی را بیان کردهایم:
شرح | هزینه (دلار) |
جریان نقدی حاصل از فعالیتها | ۷۰۰ |
فروش | ۱۰۰۰ |
مالیات | (۳۰۰) |
جمع کل | |
جریان نقدی حاصل از سرمایهگذاریها | (۲۰۰) |
سرمایهی خریداریشده | (۲۰۰) |
جریان نقدینگی کارهای مالی | ۱۵۰۰ |
وام (خروجی) | (۵۰۰) |
وام (ورودی) | (۲۰۰۰) |
کل | ۲۰۰۰ |
در ادامه، توضیحات اضافیِ مربوط به گزارش جریان نقدینگی که در ۳ بخش خلاصه میشود را آوردیم:
۱. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیتهای اجرایی
این نوع فعالیتها هستهی اصلی فعالیتهای کسبوکار هستند؛ برای مثال، اگر شما محصولی را میفروشید، تولید، فروش و تحویل محصول به عنوان فعالیتهای اجرایی در نظر گرفته میشوند؛ همچنین، شامل پرداخت مشتری، خرید اقلام، حسابهای پرداختی و صورتپرداخت شرکت نیز میشود. سایر موارد شامل استهلاک تجهیزات یا داراییهای مشهود دیگر، استهلاک داراییهای نامشهود و مالیات معوقه هستند.
۲. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیتهای سرمایهگذاری
این نوع از جریان نقدینگی شامل خرید و فروش سرمایههایی مانند زمین، ساختمان، تجهیزات یا اوراق بهادار قابلفروش است؛ همچنین، میتواند مواردی مانند وام به تأمینکنندگان یا دریافتی از مشتریان و پرداختی ادغامشدهها یا تملکات را نیز شامل شود.
۳. توضیحات گزارش جریان نقدینگی: فعالیتهای مالی
شامل وجه نقد سرمایهگذاران و وجه نقد سهامداران به صورت سود سهام است؛ همچنین، میتواند فعالیتهایی مانند فروش یا خرید مجدد سهام شرکت را شامل شود که بر بدهیها و حقوق صاحبان سهام بلندمدت یک سازمان تأثیر بگذارد.
سؤالات متداول درمورد جریان نقدینگی
بعضی از سؤالاتی که به طور مکرر بیان میشوند:
- تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟
- فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟
- چه راههایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟
- آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آیندهام چقدر است؟
- جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟
- مثالی از نمونههای معادل نقدی بزنید.
تفاوت بین جریان نقدینگی و درآمد خالص چیست؟
درآمد خالص، کسر هزینههای یک دورهی حسابداری از درآمد ناخالص است. جریان نقدینگی به تفاوت بین موجودی نقدی از این بازه تا بازهی بعدی اشاره دارد.
فرمول تبدیل سود به جریان نقدینگی چیست؟
سود خالص + استهلاک - حسابهای دریافتی - افزایش موجودی کالا + حسابهای دریافتی - کاهش وامهای بانکی/ مالی = نقدینگی خالص
چه راههایی برای حفظ جریان نقدینگی وجود دارند؟
این موارد بهترین نکاتی هستند که برای حفظ نقدینگی وجود دارند:
- بیشتر از آنچه خرج کردهاید، محصول یا سرویس بفروشید.
- اطمینان حاصل کنید که تعادل را برقرار کردهاید.
- راههایی را برای صرفهجویی در هزینهها از طریق خردهفروشی، فروش تجهیزات منسوخ و دیگر داراییها پیدا کنید تا بتوانید ذخیره کنید.
آیا لازم است بدانم جریان نقدینگی آیندهام چقدر است؟
دانستن جریان نقدینگی آیندهتان به شما کمک میکند که از سودمندی کسبوکار خود اطمینان حاصل کنید. با تعیین هزینهها و درآمدهای آتی میتوانید بفهمید که فعالیتهای آیندهتان چقدر ماندگار هستند یا برای افراط نکردن چه هزینههایی را باید بپردازید.
تحلیلگران مالی از این ۴ گام برای تحلیل جریان نقدینگی استفاده میکنند:
۱. فرضیاتی را مانند افزایش قیمت برای کسبوکارها و همچنین فروشندگان و تأمینکنندگان محاسبه میکنند. آنها فروشهای آینده، چرخههای فروش، افزایش پرداختی و دیگر هزینههای عمومی را نیز پیشبینی میکنند.
۲. فروشهای آینده را با نگاهی به فروش سالهای گذشته و ترند پیشبینیشده در صنعت تعیین میکنند.
۳. هزینههای آتی شامل پرداختیها، هزینهی انجام کسبوکار و سرمایهگذاریهای مالی را مشخص میکنند.
۴. اطلاعات را تحلیل میکنند تا متوجه شوند که کجا به کاهش هزینه یا سرمایهگذاریهای جدید نیاز دارند تا از رشد کسبوکار خود مطمئن شوند.
جریان نقدینگی مثبت و منفی چیست؟
جریان نقدینگی مثبت به معنای این است که کسبوکار برای ادامهی انجام فعالیت و پرداخت وامها پول کافی دارد. جریان نقدینگی منفی به معنی این است که شما بیش از فروش خرج میکنید و حتی ممکن است برای پرداخت وام خود نیاز داشتهباشید که قرض کنید.
مثالی از معادل نقد بزنید
معادلِ نقد سرمایهگذاریهای کوتاهمدتی هستند که نقدینگی بالایی دارند و از زمان خرید سررسید سهماهه یا کمتر دارند. برخی از این نمونهها شامل سند خزانهی کوتاهمدت ایالات متحده، حساب سپردههای سودآور، اوراق تجاری یا اوراق قرضه کوتاهمدت دولت است.
در این مطلب سعی کردیم تا مفهوم جریان نقدینگی را بهخوبی توضیح دهیم و زوایای مختلف آن را بررسی کنیم. لطفا شما هم اگر پیشنهادی برای تکمیل این مطلب دارید با ما بهاشتراک بگذارید.
ادبیات و مبانی نظری نقدشوندگی (نقدشوندگی سهام در شرکت های بورسی)
2-3-1 اهمیت نقدشوندگی در رشدو توسعه بازار………………………………………………………………………..
2-3-2 نقدشوندگی معیاری برای ارزیابی ریسک………………………………………………………………………….
2-3-3 تاثیر نقدشوندگی بر هزینه سرمایه…………………………………………………………………………………….
2-3-4 نقدشوندگی عامل بهبود عملکرد شرکتها و کل اقتصاد……………………………………………………..
2-3-5 نقدشوندگی اوراق بهادار عامل مورد توجه در مدیریت سبد…………………………………………….
2-3-6 تاثیر نقدشوندگی بازار بر بازده سهام…………………………………………………………………………………
2-3-7 کاربرد نقدشوندگی در قیمت گذاری دارایی ها………………………………………………………………..
2-3-8 تاثیر نقدشوندگی در نوآوری های توسعه ای بازار سرمایه………………………………………………..
2–4 معیارهای متداول سنجش نقدشوندگی………………………………………………………………………………….
2-5 اقدامات لازم جهت افزایش نقدشوندگی بازار……………………………………………………………………….
2- 9 ریسک نقدشوندگی
مقدمه
ریسک ونقدشوندگي سهام یکی از موضوعاتی است که در چند دهه گذشته همواره مورد توجه خاص محققان حسابداری بوده است، به نحوی که تا کنون تحقیقات متعددی برای آزمون توانایی ریسک نقدشوندگي جهت پیش بینی بازده غیرعادی سهام شرکتها انجام و مدل های متفاوتی نیز برای پیش بینی بازده غیرعادی سهام ارائه شده است. با این حال در مورد اینکه کدام یک از مدل ها برای پیش بینی بازده غیرعادی سهام مفیدتر است نظرات متفاوتی وجود دارد.
نقش عامل نقدشوندگي در ارزشگذاري دارايي ها حايز اهميت است، زيرا سرمايه گذاران به اين موضوع توجه دارند كه اگر بخواهند دارايي هاي خود را به فروش تعریف نقدشوندگی چیست؟ رسانند، آيا بازار مناسبي براي آنها وجود دارد يا خير؟ شواهد تجربي نيز نشان ميدهند كه عامل نقدشوندگی در تصميم گيريها نقش مهمی را ايفا مينمايد، اما به رغم مطالعات بسياري كه در اين زمينه از سوي پژوهشگران صورت گرفته است، هيچ يكنواختي در انتخاب معيار قابل قبول از نقدشوندگي بازار وجود ندارد (2007. (Zhang F., Tian Y., & Wirjanto T.,
تعریف نقدشوندگی
نقدشوندگی مفهوم پیچیده اي است و تعاریف و استنباط هاي گوناگونی درباره آن ارایه شده است، نقدشوندگي هم در سطح اوراق بهادار انفرادي مانند یک سهم معین و هم در سطح کل بازار سهام قابل بررسی است. در ادبیات مربوط به ریزساختار بازار، همواره تأکید اصلی بر روي نقدشوندگي اوراق بهادار انفرادي بوده است. از عوامل اصلی تعیین کنندة نقدشوندگی هر ورقه بهادار می توان به مواردي مانند حجم معاملات، قیمت و نوسان پذیري اشاره کرد در حالی که عوامل مهم مؤثر بر تغییر نقدشوندگي بازار مواردي مانند ریسک موجودي ها و اطلاعات نامتقارن را شامل می شود که در مجموع در چارچوب فعالیت هاي معاملاتی اثر خود را نشان می دهند .(Cordia et al., 2000)
به طور کلی نقدشوندگي میزان سهولت خرید و فروش یک دارایی بدون تغییر قابل ملاحظه در قیمت آن است. به همین ترتیب عدم نقدشوندگي[1] ، نمایانگر تاثیري است که روند سفارش برروي قیمت میگذارد. این تأثیر به صورت تخفیف اعطایی فروشندگان یا صرف دریافتی خریداران براي اجراي یک سفارش در بازار است. در عین حال که نقدشوندگي مجموعه متنوعی از تعاریف و تفاسیر را دربر می گیرد در این قسمت به تعدادي از آنها براي نمونه اشاره می شود.
در ساده ترین حالت می توان نقدشوندگي را “توانایی انجام یک معامله بدون هزینه” تعریف کرد. به زعم آمیهود (2006) نقدشوندگي را می توان به عنوان توانایی خرید یا فروش مقدار دلخواه از اوراق بهادار به قیمت بازار و در یک دوره زمانی کوتاه مدت تعریف کرد. نقدشوندگي داراي ارزش است به طوري که در شرایط مساوي، اوراق بهادار با نقدشوندگي بالاتر در مقایسه با اوراق بهادار با نقدشوندگي پایین تر داراي قیمت بیشتري خواهند بود.
برخی محققان درجه نقدشوندگی بازار را توانایی تبدیل به نقد شدن یا خرید و فروش سریع یک قلم دارایی خاص بدون این که منجر به تغییر معنادار در قیمت شود تعریف می کنند. به زعم این گروه، در صورتی یک دارایی از نقدشوندگي بالا برخوردار است که فروش آن سریع، بدون هزینه تبلیغات، با هزینه معاملاتی بسیار پایین و در هر موقعیت و مکانی امکان پذیرباشد.
از دیدگاه اثر قیمتی، نقدشوندگی توانایی بازار براي جذب حجم عظیم معاملات بدون ایجاد نوسانات شدید در قیمت تعریف می شود. علاوه بر این، ویژگی اصلی بازارهاي نقد[2] یا با نقدشوندگی بالا، اندك بودن فاصلۀ بین قیمت هاي پیشنهادي خرید و فروش است. در این حالت معاملات به روش مقرون به صرفه اي اجرا می شوند. لازمه نقدشوندگی وجود خریدار و فروشنده به تعداد کافی است به نحوي که بازار داد و ستد اوراق بهادار به صورت روان جریان داشته باشد و بتوان اوراق بهادار را به سرعت و با قیمتی نزدیک به قیمت جاري بازار خریداري کرده یا به فروش رساند. به این ترتیب، نقدشوندگی را می توان به صورت احتمال انجام معامله بعدي با قیمتی معادل قیمت معامله قبلی تعریف نمود.
جهت مشاهده و دانلود ادبیات پیش بینی بهای عوامل تولید توسط مدیران، در زمان انتشار گزارشات کلیک کنید .
جهت مشاهده و دانلود کیفیت سود در شرکت های بورسی کلیک کنید .
جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری کیفیت سود و تغییرپذیری بازده سهام کلیک کنید .
براساس این توصیف کلی، نقدشوندگي بازار اوراق بهادار به شرح زیر تعریف می شود:
“درجه اي که در آن اوراق بهادار می تواند در بازار خریداري یا فروخته شود بدون اینکه تأثیر قابل توجهی بر قیمت آن سهم در بورس بگذارد. این درجه بر اساس سطح فعالیت معاملاتی مشخص می شود”.
ویژگی اصلی یک بازار نقد این است که در هر زمان خریداران و فروشندگان آماده و مایل به انجام معامله وجود دارند. نقدشوندگي یک معیار مهم بازار است. در بازارهاي با نقدشوندگي بالا حجم معاملات به اندازه اي هست که امکان پیوستگی مبادلات را فراهم سازد. در چنین بازاري قیمت ها به کندي حرکت می کنند و فاصله هاي قیمتی بین معاملات بسیار پایین است. مقدار سفارشات به قدر کافی بالا و قادر است بالاترین قیمت تقاضا را به پایین ترین قیمت عرضه نزدیک نماید و این دو را به هم برساند. در بازار با نقدشوندگی بالا، فاصله یا اختلاف بین قیمت پیشنهادي خرید و قیمت پیشنهادي فروش، نزدیک به صفر است.
به زعم لی[3](2006) نقدشوندگی مفهومی است که براي طرح و بیان انواع هزینه هاي معاملات به کار میرود و بالقوه داراي ابعاد زیادي است که از انتخاب معکوس نشأت می گیرد و مستلزم انجام فوري معاملات است. در سطح وسیع تر، نقدشوندگی براي توصیف سهولت انجام معامله بر روي مقدار زیادي سهام در مدت زمان معین بدون تأثیر قابل توجه در قیمت ها تعریف می شود
بلک[4] (1971) با ارایه تعریف فنی تري از نقدشوندگی بازار معتقد است که بازار نقد بازاري است که از استحکام و عمق زیاد برخوردار باشد و به طور معمول قیمت هاي واقعی و منصفانه دارایی ها را نشان دهد.
همچنین، لیو[5](2006) نقدشوندگي را توانایی معامله دارایی در مقادیر زیاد، با سرعت بالا، با هزینه پایین و با تأثیر قیمتی اندك تعریف کرده است.
بازارهای سرمایه به منظور تخصیص بهینه منابع و در نتیجه افزایش رفاه جامعه ایجاد شده اند . ویژگی های اصلی بازارهای مالی جهت تحقق این هدف شامل 1- حضور موسساتی که قدرت جلوگیری از تقلب و سوء استفاده را داشته باشند 2- وجود ابزارهای مالی متعدد و متنوع که بازار و توزیع ریسک را تکمیل کند و3- بازاری که بتوان در آن دارایی ها را در کمترین زمان و هزینه ممکن معامله کرد می باشد.بنابراین یکی از اصلی ترین کارکردهای بازار سرمایه،تأمین نقدشوندگی است . تئوری های جدید پیش بینی می کنند که هم میزان نقدشوندگی و هم ریسک نقدشوندگی در بازار قیمت گذاری می گردد (اگاروال ،2008: 189) [6] .
افزایش نقدشوندگی می تواند موجب تقسیم هر چه بیشتر ریسک مالی از طریق کاهش هزینه های سبد گردانی وانگیزش بیشتر سرمایه گذاران در تصمیم گیری های معاملاتی آنان شود . مطالعات نشان می دهد که هزینه معاملات در بازارهای امریکا به لحاظ اقتصادی با اهمیت بوده است (لسموند و همکاران ،1992،189) [7]
دلایل اهمیت نقدشوندگي
نقدشوندگی براي بورس هاي اوراق بهادار ارزشمند است زیرا بورسی که اوراق بهادار معینی با نقدشوندگي بالاتر را نسبت به بورس هاي رقیب مورد معامله قرار میدهد با داشتن هزینه هایی معادل بورسهاي رقیب می تواند انتظار جذب حجم بیشتري از معاملات را داشته باشد. نقدشوندگي سهام هر یک شرکت ها و مجموعه بازار سرمایه از ابعاد مختلف داراي اهمیت زیادي است که برخی از آنها را می توان در قالب موارد زیر بیان کرد:…
Liquid Markets 1
5 Lesmond et al ,1992,189
تأثیر نقدشوندگی بازار بر بازده سهام
مطالعات انجام شده در خصوص تأثیر نقدشوندگی بر بازده سهام نشان می دهد که به طور معمول همبستگی مثبتی بین بازده سهام و نقدشوندگی کلی بازار وجود دارد. این نتیجه در بازارهاي توسعه یافته عمومیت دارد و برخی بررسی ها از قبیل جون[1] و دیگران (2003 ) وجود این رابطه را در بازارهاي نوظهور نیز مورد تأیید قرار داده است.
در تحقیق جون که از نسبت گردش معاملات و ارزش معاملات[2] به عنوان معیارهاي نقدشوندگي استفاده شده است در سطح دو نوع تحلیل شامل مقطعی[3] و سري هاي زمانی[4] تأثیر نقدشوندگي کلی بازار بر بازده سهام مورد بررسی و تأیید قرار گرفته که با نتایج حاصل از مطالعات در بازارهاي توسعه یافته سازگار است,آمیهود (2002 ) نشان داد که در طی زمان، عدم نقدشوندگي با بازدهی اضافی پیش بینی شده سهام رابطه مستقیم دارد و در نتیجه بازدهی مورد انتظار سهام تا انداز هاي، بیانگر صرف عدم نقدشوندگي است .
جهت مشاهده و دانلود صندوق های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران کلیک کنید .
جهت مشاهده و دانلود پیش بینی سود در شركت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران کلیک کنید .
جهت مشاهده و دانلود ادبیات و مبانی نظری و پیشینه تحقیق مالکیت چیست و ترتیب مالکیت در شرکت های بورسی کلیک کنید .
اقدامات لازم جهت افزایش نقدشوندگي بازار
1– کاهش تمرکز مالکیت شرکت های پذیرفته شده و افزایش میزان سهام شناور آزاد که باعث افزایش عرضه سهام قابل معامله در بازار می شود.
2- آزادسازی بخش واسطه گری به منظور فراهم کردن امکان مشارکت خارجی در بازار که باعث افزایش رقابت بازیگران داخلی می شود و همچنین دسترسی بازار به منابع نقدی بین المللی را افزایش می دهد. افزایش دسترسی به بازار، در کنار سیستم های سنتی کارگزار، معامله گر و فراهم آوردن امکان دسترسی مستقیم به بازار که باعث افزایش تنوع سرمایه گذاران و استراتژی های معاملاتی آنها می شود. امکان انجام معاملات اینترنتی در در بورس، باعث افزایش مشارکت سرمایه گذاران جزء به خصوص سرمایه گذاران فعال می شود، و در عین حال نقدشوندگي بازار را نیز بهبود می بخشد.
3- ارائه روش های کاهش هزینه های معاملات که شامل کاهش نرخ های متداول کارمزد و مالیات به منظور افزایش تعداد دفعات معامله است.
4- بهبود زیر ساخت های بازار از طریق پیشرفت های تکنولوژیکی سیستم های معاملاتی .
5- افزایش محصولات سرمایه گذاری در دسترس بازار، به ویژه ابزارهای مشتقه. متنوع و تعداد محصولات گزینه های مختلفی را پیش روی سرمایه گذاران با استراتژی های معاملاتی، ریسک پذیری و افق سرمایه گذاری متفاوت قرار می دهد. مهمتر آنکه سرمایه گذاران به سمت بازارهایی جذب می شوند که محصولات سرمایه گذاری متنوعی را به منظور کاهش ریسک سرمایه گذاری در اختیارشان قرار می دهد.
6- افزایش عرضه اوراق بهادار، این امر از طریق پذیرش های دوگانه و متقابل و افزایش کیفیت شرکتهای دارای طرح های مناسب، از راه نظارت و بهره گیری از نظام راهبری شرکتی، انجام میشود. این اقدامات باعث جذب سرمایه گذاران و همچنین ناشران به بازار می شود و افزایش عرضه و تقاضای اوراق بهادار را در پی خواهد داشت . همچنین امکان پذیرش دوگانه باعث تشویق شرکت های داخلی به پذیرش بهترین استانداردهای بین المللی نظیر استانداردهای حسابداری و افشای اطلاعات می شود.
7- افزایش مشارکت سرمایه گذاران جزء به منظور ایجاد تعادل در ترکیب کلی سرمایه گذاران در بازار، به ویژه در بازارهایی که سرمایه گذاران جزء اشتیاق زیادی برای معامله دارند. وجود تنوع در مشارکت کنندگان بازار به لحاظ نیازهای معاملاتی ، ریسک پذیری و افق سرمایه گذاری می تواند باعث افزایش نقدشوندگي بازارشود.
8- اصلاحات در نظام صندوق های بازنشستگی و همچنین توسعه طرح های سرمایه گذاری جمعی بازار. این اقدام می تواند باعث ورود حجم نقدینگی عظیمی به بازار شود.
9- ایجاد ارتباط با سایر بازارها و تجدید ساختار بورس ها . ایجاد ارتباط با بازارهای دیگر این امکان را برای بورس ها فراهم می آورد تا انتفاعی عمل کنند و به منظور جذب جریان های بین المللی سفارش با یکدیگر رقابت کنند(همان منبع،22) [1] .
جهت مشاهده نمونه های دیگر از ادبیات ، پیشینه تحقیق و مبانی نظری پایان نامه های حسابداری کلیک کنید
دیدگاه شما