فرمول محاسبه EPS در بورس

یعنی بعد از چهار سال ۲ میلیون تومان سود برای ما میسازد و ۲ میلیون هم که تعدادی سهام خریداری کرده بودیم نیز داریم . (اگر قیمت هرسهم تغییر کند میزان ارزش نقدی سهام نیز تغییر می کند.)

Eps چیست؟ به زبان ساده + فیلم + کاربرد آن در بورس

Eps یکی از مواردی است که به صورت مستیقیم و غیر مستقیم بر روی قیمت سهام شرکت های مختلف تاثیر میگذاردشما معامه گران عزیز در بورس این کلمه را زیاد میشنوید برای همین با مفهوم و کاربرد های آن باید به درستی آشنا باشید

این کلمه مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است مثلا شرکتی در پایان سال توانسته 500 میلیون تومان سود کسب کند این مقدار تقسیم بر تعداد سهام شرکت میشود و سود به ازای هر سهم به دست میآید

Eps محقق شده : این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند پس ما درصفحه ی سهام eps محقق شده را داریم که اهمیت چندانی برای محاسبه ی ارزش ذاتی و آینده سهم نداردالبته طبق الزامات جدید سازمان بورس قرار است شرکت های مختلف مثل قبل eps پیش بینی شده ی خود را به صفحه ی سهام خود اضافه کنند که میتواند کمک بیشتری به ما به رسیدن به ارزش واقعی سهم در سال پیش رو کند اما ما باید توانایی این را پیدا کنیم که بتوانیم خودمان eps دقیقی از شرکت بتوانیم به دست بیاوریم .

مورد مهمی کاربردی که مورد توجه قرار نمی‌گیرد، سرمایه‌ای است که برای تولید سود مورد نیاز است. دو شرکت می‌توانند EPS مشابهی داشته باشند، اما یکی از آن‌ها ممکن است با سرمایه کمتری به این عدد رسیده باشد. این شرکت در استفاده از سرمایه خود برای کسب درآمد کارآمدتر خواهد بود و در صورت برابری همه موارد دیگر، از نظر کارآیی یک شرکت «بهتر» است. پس توجه به این نکته بدون یادگیری محاسبه ی eps شرکت میتواند کمک بزرگی به ما در جهت مقایسه ی برتری شرکت ها نسبت به هم کند.

EPS چیست و چه کاربردی دارد؟

معنی EPS چیست؟

با ورود به بازار بورس و سرمایه گذاری، شاید بارها کلمه EPS به گوش شما خورده باشد و با خود بگویید که معنی EPS چیست ؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که EPS مخفف کلمه Earnings Per Share بوده و بیان کننده‌ی سود حاصل از هر یک سهم‌های موجود در بازار بورس است. در واقع باید گفت که EPS بیان کننده‌ی نسبت سود حاصل از سهام شرکت‌های مختلف به تعداد سهم‌هایی از این شرکت است که در دست سهامداران و سرمایه گذاران قرار دارد. نتیجه‌ای که از محاسبه این نسبت به دست می‌آید، بیان کننده‌ی مشخصه‌ای است که از طریق آن می‌توان مقدار سودی که از سرمایه گذاری بر روی سهام یک شرکت به دست می‌آید را محاسبه کرد.

کلمه EPS مخفف چیست؟

سوال مهم دیگر این است که EPS مخفف چیست ؟ همانطور که پیش‌تر اشاره شد، مخفف کلمه Earnings Per Share بوده که سود حاصل از هر یک سهم‌های موجود در بازار بورس را نشان می‌دهد. باید بدانید که میزان بازدهی و سود حاصل از سرمایه گذاری بر روی سهام یک شرکت در صورتی بالا خواهد رفت که شاخصه‌ی EPS برای آن شرکت بالا باشد و افراد با محاسبه این شاخصه می‌توانند درباره سود حاصل از سرمایه گذاری بر روی سهام این شرکت را محاسبه کرده و تصمیمی درست را برای سرمایه گذاری خود اتخاذ کنند. برای پیش بینی اندازه‌ی EPS، لازم است که از یک فرمول خاص استفاده شود‌ که در ادامه به بررسی این فرمول و چگونگی استفاده از آن برای محاسبه این شاخصه مهم خواهیم پرداخت.

معنی EPS پیش بینی شده چیست؟

برای پی بردن به شکل کاملا دقیق‌ به این که EPS چیست و چه معنایی دارد، لازم است که انواع EPS را بشناسیم؛ از انواع EPS می‌توان به نوع پیش بینی شده اشاره کرد. در پاسخ به این که EPS پیش بینی شده چیست باید گفت که این شاخصه بر پایه‌ی اعداد و ارقام و همچنین داده‌ها و اطلاعات مربوط به آینده به دست آمده است و با توجه به وقایعی که در آینده رخ می‌دهد قابل تعیین است. این نوع شاخصه را خود شرکت بورسی و یا تحلیل گرانی که از سبک‌های مختلف تحلیل برای بررسی وضعیت بازار استفاده می‌کنند محاسبه می‌کنند. اکثر سرمایه گذاران با استفاده از این شاخص، درآمد و سودی که در آینده برای این شرکت به دست می‌آید را پیش بینی می‌کنند.

معنی EPS محقق شده چیست؟

نوع دیگر EPS، EPS نوع محقق شده یا تحقق یافته است. در پاسخ به این که معنی این نوع از EPS چیست باید گفت که این شاخصه با توجه به آمار و ارقام به دست آمده در زمان گذشته محاسبه می‌شود. به عبارتی به جای این که از آمار و ارقام پیش بینی شده استفاده شود، اعداد واقعی و درآمدهای پیشین مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این نوع EPS برای محاسبه‌ نسبت P به E استفاده می‌شود.‌ افراد می‌توانند با اطمینان بیشتری از نتایج این شاخصه استفاده کنند؛ چرا که این شاخصه نشان دهنده‌ی آمار و ارقام واقعی از پیش تعیین شده است و نه اعداد ارقامی که احتمال رخ دادن آن‌ها وجود خواهد داشت.

معنی EPS از نوع جاری چیست؟

نوع دیگر EPS، نوع جاری آن است. در پاسخ به این که معنی این نوع از EPS چیست باید گفت که به طور کلی برای محاسبه این شاخصه، حداقل سه الی چهار ماه از سال مالی در نظر گرفته می‌شود. در واقع بخشی از این مدت زمان‌ها پشت سر گذاشته شده‌اند و بخشی دیگر نیز هنوز به پایان نیامده‌ است. در واقع بخشی از اعداد و ارقام به دست آمده به وسیله‌ی این شاخصه حقیقی بوده و بخشی دیگر از این اعداد ارقام با پیش بینی به دست آمده‌اند؛ می‌توان این شاخصه را ترکیبی از دو شاخصه‌ی قبلی دانست.

اهمیت EPS در بورس چیست؟

سوال مهم دیگری که در اینجا مطرح است این است که اهمیت استفاده از شاخص EPS در بورس چیست ؟ در واقع در جهت آگاهی دقیق از این که EPS چیست و چه کاربرد و مزیت‌هایی دارد، لازم است که پاسخ این سوال را به شکل دقیق تحت بررسی قرار دهیم. با گذشت مدت زمانی مشخص از سال مالی، شرکت‌های مختلف وظیفه دارند تا گزارشی از وضعیت کار و خدمات خود را ارائه داده و همچنین مقدار EPS پیش بینی شده را نیز محاسبه کرده و گزارشی از آن را نیز ارائه دهند. EPS هایی که در دوران مختلف سال مالی به دست می‌آیند، با توجه به گستردگی اطلاعات به دست آمده در سال مالی متفاوت هستند.

معنی EPS سهم چیست؟

در پاسخ به این که معنی EPS سهم چیست باید گفت که سود و بازدهی که از سرمایه گذاری بر روی هر سهمی به دست می‌آید، یکی از،اصلی‌ترین شاخصه‌هایی است که با توجه به آن می‌توان قیمت اصلی سهم‌ مورد نظر را تعیین کرد. برای این که بفهمیم معیار اصلی محاسبه شاخص EPS چیست ، لازم است که از ارکانی که برای محاسبه‌ی این شاخصه به کار می‌روند آگاهی داشته باشیم. علاوه بر آن می‌توان از این شاخص و انواع مختلف آن، جهت محاسبه نسبت قیمت به درآمد نیز بهره گرفت. بسیاری از سرمایه گذاران از محاسبه کردن این شاخصه در شرایط ثابت و مطلق بازار مالی خودداری می‌کنند؛ چرا که ممکن است به شکل مستقیم به درآمد حاصل از سرمایه گذاری بر روی هر سهم آگاهی نداشته باشند.

سوالات متداول درباره EPS

برای بررسی پایانی این که EPS چیست و چه کارایی دارد، لازم است که به یک سری سوالات متداول درباره این شاخصه مهم بورسی پاسخ دهیم.

مدیران شرکت‌ها و نهادهای مختلف در آغاز سال مالی با در نظر گرفتن فعالیت کلی شرکت، EPS پیش بینی شده را گزارش می‌دهند. در طی گذشت زمان و با در نظر گرفتن این که روند فعالیت و خدمت رسانی شرکت‌ها ممکن است متفاوت باشد و تغییر یابد، ممکن است که یک سری تغییرات در شاخص EPS به وجود بیاید. این EPS تغییر یافته، همان نوع تعدیل یافته است.

برای پاسخ این که EPS چیست سوالات بورسی ، لازم است ببینیم که آیا این شاخصه دچار نوسان و تغییر می‌شود یا نه. باید گفت که با در نظر داشتن این که وضعیت اقتصادی کشور تغییر پیدا کرده و دچار نوسان می‌شود و همچنین با در نظر گرفتن این که وضعیت فعالیت هر یک از شرکت‌های بورسی در سال مالی متغیر است، شاخصه EPS دچار تغییر و نوسان می‌شود.

• برای خرید سهم باید به چه نکته‌ای توجه کرد؟

برای خرید سهم باید به میزان سود محقق شده، سود جمع شده و وضعیت بازار مالی توجه کنیم.

مفهوم EPS و DPS سهام و کاربرد آن‌ها

در مقاله حاضر به معرفی دو مفهوم بسیار مهم در تحلیل بورس پرداخته خواهد شد. دو واژه dps و eps سهام دارای تعریفی بسیار ساده و کاربردی هستند. مهم نیست که روش تحلیل شما تکنیکال یا بنیادی باشد، در هر دو صورت آشنایی با این دو واژه و در نظر گرفتن آن‌ها قبل از خرید سهام امری ضروری است. به خصوص مفهوم eps سهام آن قدر اهمیت دارد که در تابلوی هر نماد در سایت tsetmc.com نیز مقدار eps سهام گزارش شده است. برای مثال در تصویر زیر تابلو نماد وغدیر مشاهده می‌شود که مقدار eps آن 653 گزارش شده است. توصیه می‌کنیم که اگر با مفهوم دو واژه dps و eps سهام آشنایی ندارید، با ما همراه باشید.

مفهوم EPS سهام چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین فعالان خرد و کلان بازار سرمایه است. اگر بخواهید شرایط یک سهم را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید، بدون eps شدنی نیست. واژه eps مخفف عبارت Earning per Share، معادل “درآمد به ازای سهم” است. به طور ساده eps شرکت برابر با مقدار سودی است که به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می‌آید. برای محاسبه eps سهام نیز رابطه ساده‌ای وجود دارد:

اگر کل درآمد شرکت در پایان سال مالی بر تعداد سهام آن تقسیم شود، مقدار eps سهام به دست می‌آید. مقدار درآمد شرکت معادل سود شرکت پس از کسر مالیات در نظر گرفته می‌شود. برای مثال فرض کنید که یک شرکت بورسی در پایان سال مالی، 1 میلیارد ریال سود داشته است. اگر کل تعداد سهام شرکت 1 میلیون برگه سهم باشد، مقدار eps سهام برابر 100 ریال محاسبه می‌شود. این بدان معنی است که شرکت در پایان سال مالی، به ازای هر یک برگه سهم، 100 ریال سودآوری داشته است.

چند نوع EPS وجود دارد؟

1- EPS پیش‌بینی شده

eps پیش‌بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی پیش‌بینی می‌کند که در انتهای سال به آن برسد. شرکت‌ها متعهد هستند که قبل از شروع سال مالی، پیش‌بینی عملکرد مالی پایان سال خود را به سازمان بورس ارائه کنند. در این پیش بینی، یک eps احتمالی برای سال مالی پیش‌رو تخمین زده می‌شود. این پیش‌بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان انجام می‌گیرد. به این مقدار eps تخمینی، به اصطلاح eps پیش‌بینی شده گفته می‌شود.

2- EPS محقق شده

همانطور که از نام آن مشخص است، eps محقق شده سودی است که شرکت توانسته بعد از یک سال به دست بیاورد. حسابداران و مدیران شرکت پس از پایان سال مالی، عملکرد مالی را ارزیابی می‌کنند. بعد از محاسبه درآمدها و هزینه‌های شرکت، eps سهام محاسبه می‌شود. این مقدار همان eps محقق شده است.

3- EPS سه ماهه

شرکت‌های بورسی متعهد هستند که هر سه ماه، گزارش عملکرد مالی خود را اعلام کنند. در این گزارش‌های سه ماهه، شرکت eps پیش‌بینی شده خود را به روز می‌کند. تغییر یا عدم تغییر eps در این گزارش‌ها، بستگی به عملکرد شرکت در سه ماه گذشته دارد. هر چقدر از شروع سال بگذرد، eps پیش‌بینی شده به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد، نزدیک‌تر می‌شود. پس با نزدیک شدن به پایان سال مالی عدد eps سهام برای سرمایه‌گذاران بورسی بیشتر قابل اتکا خواهد بود.

4- EPS محاسبه شده بر اساس مدل TTM

در مدل TTM که معادل عبارت Training Twelve Months است، مقدار eps بر اساس سودآوری 12 ماه گذشته شرکت محاسبه می‌شود. برای درک بهتر، مثال زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید سال مالی شرکت A از اول فروردین آغاز می‌شود. شما نیز قصد دارید در پایان خرداد سال 1399 اقدام به خرید سهام A بکنید. برای محاسبه eps سهام فرمول محاسبه EPS در بورس A با مدل TTM، شما باید 12 ماه گذشته را در نظر بگیرید. 12 ماه گذشته سهم در این حالت برابر است با:

3 ماه ابتدایی سال 99 (فروردین تا خرداد 99) + 9 ماه پایانی سال 98 (تیر تا اسفند 98)

حالا از ترکیب eps 9 ماه پایانی سال 98 و eps 3 ماه ابتدایی سال 99 با نسبت وزنی 3 به 1، eps سهام به روش TTM به دست می‌آید. عددی که در صفحه نماد در سایت tsetmc.com برای سهام مختلف گزارش می‌شود، همین eps مدل TTM است.

تعدیل EPS سهام

از آنجایی که eps پیش‌بینی شده فقط یک تخمین است، ممکن است که در طی سال مالی دچار تغییرات شود. رخدادهایی داخل و یا حتی خارج از شرکت ممکن است eps سهام را تغییر دهند. گاهی این تغییرات eps، به علت اهمیت بالا، باید قبل از آپدیت‌های سه ماهه و بلافاصله به اطلاع سهامداران برسند. در این حالت، شرکت موظف است تغییر eps خود را به صورت گزارشی در سامانه کدال منتشر کند. این گزارش‌ها در قالب “افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف”، منتشر می‌شوند (برای آشنایی بیشتر با این نوع گزارش و سایر گزارش‌های سامانه کدال، این مقاله را مطالعه بفرمایید). این فرایند تعدیل سود یا تعدیل eps سهام نامیده می‌شود.

مفهوم DPS سهام چیست؟

واژه dps مخفف عبارت Dividend per Share است. در یک تعریف ساده، dps قسمتی از eps سهام است که توسط شرکت در میان سهامداران تقسیم می‌شود. یعنی شرکت درصدی از سود کل خود را برای توزیع در میان سهامداران اختصاص می‌دهد. به dps، سود تقسیمی سهام نیز گفته می‌شود. درصد سود تقسیمی یا dps برای شرکت‌های گوناگون، متفاوت بوده و بستگی به سیاست‌های مالی هر شرکت دارد. برخی شرکت‌ها ترجیح می‌دهند درصد سود بیشتری را بین سهامداران توزیع کنند. برخی دیگر نیز سود تقسیمی کمتری داشته و بیشتر به تامین مالی پروژه‌های توسعه‌ای شرکت توجه دارند. مقداری از eps سهام که قرار است در قالب dps توزیع شود، در مجمع شرکت تعیین می‌شود.

dps به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

dps مصوب مجمع، به هر سرمایه‌گذاری که در زمان برگزاری مجمع سهامدار شرکت باشد، تعلق می‌گیرد. حتی اگر شخصی یک روز پس از مجمع نیز سهم را بفروشد، باز هم سود تقسیمی به او تعلق می‌گیرد. dps توزیع شده معمولا به سه طریق به دست سهامداران می‌رسد.

• سامانه سجام: سود تقسیمی برخی فرمول محاسبه EPS در بورس فرمول محاسبه EPS در بورس شرکت‌ها به طور مستقیم و از طریق سامانه سجام، وارد حساب کارگزاری افراد می‌شود. این افراد می‌توانند سود را از حساب کارگزاری به حساب بانکی خود منتقل کنند. هم‌چنین می‌توانند از آن برای خرید و فروش سهام بورس اتفاده کنند.
• مراجعه به بانک: بعضی شرکت‌ها برای توزیع dps، سهامداران را به بعضی بانک‌های طرف قرارداد خود معرفی می‌کنند. سهامداران با مراجعه به شعب بانک مذکور و گشایش حساب، می‌توانند سود تقسیمی خود را دریافت کنند.
• دریافت مستقیم: در این روش سهامداران باید اطلاعات حساب بانکی خود را به شرکت ارسال کنند. پس از تایید هویت توسط شرکت، dps سهام به حساب سهامدار واریز می‌شود.

سود انباشته چیست؟

طبق تعریف بالا، قاعدتا مقدار dps کمتر از eps سهام است. چرا که dps در اصل کسری از eps است. اما تحت شرایطی ممکن است مقدار سود تقسیمی بیشتر از سود سالانه شرکت باشد. گاهی شرکت علاوه بر سود امسال که همان eps سهام است، از سود باقیمانده از سال مالی قبلی هم به dps اضافه می‌کند. یه این سود باقیمانده از سال مالی قبل، سود انباشته می‌گویند. متناسب با مقدار سود انباشته، ممکن است مقدار dps از eps سهام بیشتر شود.فرمول محاسبه EPS در بورس

شرکت‌ها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که dps سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکت‌ها سریع و بعضی دیگر نیز خیلی کند اقدام به پرداخت می‌کنند. به طور کلی سازوکار پرداخت سود نقدی شرکت‌ها، روند مشخصی ندارد. میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به دلخواه شرکت تعیین می‌گردد. برای درک بهتر سیاست شرکت‌ها در پرداخت سود، بهترین روش بررسی سابقه شرکت در این زمینه است.

کلام آخر

در این مقاله با مفهوم eps و dps سهام آشنا شدیم. یکی از بهترین معیارها برای ارزیابی سودآوری شرکت‌ها، همین eps سهام است. هرچه eps سهام بالاتر باشد، نشان از ارزندگی و قدرتمند بودن سهم است. پس eps سهام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به خصوص برای افرادی که بر اساس تحلیل بنیادی و با دید بلند مدت اقدام به خرید سهام می‌کنند. پارامتر dps هم بسیار مورد توجه سهامدارن یک شرکت هست، چرا که به غیر از افزایش قیمت سهام، توزیع سود سهم نیز روشی برای کسب سود است.

P/E چیست؟ هرآنچه لازم است درباره P بر E بدانیم

آیا تاکنون شنیده اید نسبت P/E یک سهم مناسب است؟ یا نسبت قیمت به درآمد یک سهم خیلی بالا است؟ در تحلیل بنیادی از این نسبت برای تشخیص ارزشمندی قیمت سهم نسبت به سودآوری شرکت استفاده می‌­شود. اما بسیاری از افراد مفهوم دقیق نسبت پی بر ای را نمی­‌دانند. اگر برای شما هم سوال است که P/E چیست و چه کاربردی در تحلیل سرمایه گذاری بورس دارد با ما همراه باشید.

نسبت قیمت به درآمد هر سهم (P/E) چیست؟

در نسبت P/E حرف P کوتاه شده (price) یا قیمت هر سهم و حرف E کوتاه شده (Earning per share) یا سود هر سهم است. به عبارتی نسبت P/E از تقسیم قیمت روز هر سهم به سود آن سهم (EPS) محاسبه می­‌شود.

مفهوم نسبت P/E در علم اقتصاد

نسبت P بر E فقط در بازار بورس کاربرد ندارد و یکی از رایج ترین نسبت ها در اقتصاد است. نسبت پی بر ای در اقتصاد به نسبت قیمت (Price) به درآمد (Earning) معروف است. در یکی از تعریف های این نسبت آمده است که نسبت P بر E میزان بازدهی یک دارایی را به ما نشان می­‌دهد. به عبارت دیگر حاصل نسبت P/E زمان بازگشت دارایی را به ما نشان می­‌دهد. به طور مثال اگر یک بانک حدود ۲۰ درصد سود سالانه پرداخت کند P بر E آن برابر با ۵ می‌­باشد. یعنی اگر سرمایه ما ۱۰ میلیون تومان باشد و بانک سالانه ۲۰ درصد سود پرداخت کند، هرساله ۲ میلیون تومان به ما پرداخت می‌­کند. به عبارتی P/E برابر ۵ به این معنی است که پس از ۵ سال دارایی ما به طور کامل باز می‌­گردد.

مفهوم نسبت قیمت به درآمد(P/E) در بورس سهام

در بازار بورس هم برای هر شرکت مانند مثالی که در بالا گفته شد می‌­توان نسبت P/E را بیان کرد. به طور مثال اگر قیمت یک سهم ۲۰۰۰ ریال باشد و سود هر سهم آن ۲۵۰ ریال باشد P/E این سهم برابر ۸ می‌­باشد. در تصویر زیر مشاهده می­کنید که P/E شرکت پتروشیمی پارس برابر ۴.۳۸ است که از تقسیم قیمت پایانی سهم بر EPS آن بدست آمده ­است. حال با مفهوم کلی نسبت P/E آشنا شدید. اما شاید این سوال مطرح باشد که این نسبت چقدر اهمیت دارد و جایگاه آن در تحلیل­ های بنیادی کجاست؟ آیا فقط با تحلیل P/E می­‌توان به خرید و فروش سهام در بازار بورس پرداخت؟ در ادامه به کاربرد آن و جایگاه آن در تحلیل بنیادی سهام اشاره می­­‌کنیم.

کاربرد نسبت P/E در فرمول محاسبه EPS در بورس بورس اوراق بهادار

یکی از مهم ترین کاربردهای نسبت P/E در تشخیص ارزنده بودن قیمت سهام عرضه اولیه می‌­باشد که به طور مفصل در مقاله “چگونه سهام عرضه اولیه ارزشمند را تشخیص دهیم؟” به آن پرداخته شده است. پیشنهاد می‌کنیم حتما آن را مطالعه کنید.

نسبت قیمت به درآمد یکی از معیارها برای تشخیص ارزنده بودن قیمت سهم به سودآوری شرکت می­‌باشد. و یا برای مقایسه بین چند سهم برای ارزش گذاری سهم برتر از این نسبت استفاده می‌­شود. برای تشخیص ارزنده بودن قیمت سهم باید بتوانید P بر E مناسب برای سهم را محاسبه کنید که خود این موضوع بحثی طولانی دارد. با مقایسه قیمت محاسبه شده با قیمت روز سهم می­توان نتیجه گرفت که قیمت سهم ارزنده است یا گران است. مثلا اگر قیمت روز سهم از قیمت محاسبه شده ماکمتر باشد سهم قیمتی مناسب دارد و ارزنده است. یعنی از سهم انتظار رشد قیمت داریم. اما اگر قیمت روز سهم از قیمت محاسبه شده بیشتر باشد سهم ارزنده نیست و برای سرمایه گذاری نامناسب است.

مثالی برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت P/E

برای مثال فرض کنید با محاسبه دقیق نسبت P/E برای یک شرکت عدد ۵ بدست آمده است. و سود EPS برای این سهم ۱۰۰ تومان باشد. بنابراین قیمت محاسبه شده برای سهم این شرکت ۵۰۰ تومان است. حال اگر قیمت سهم در بازار مثلا ۴۰۰ تومان باشد قیمت سهم ارزنده است. یعنی می‌­تواند تا قیمت ۵۰۰ تومان رشد کند، پس برای خرید مناسب است. اما اگر قیمت سهم در بازار ۶۰۰ تومان باشد یعنی قیمت آن گران است و ممکن است تا قیمت ۵۰۰ تومان افت کند و برای خرید مناسب نیست. توجه داشته باشید که این محاسبات درصورتی صحیح است که شما نسبت P/Eرا برای سهم به درستی بدست آورده باشید.

جایگاه نسبت P/E در تحلیل بنیادی سهام

در تحلیل بنیادی (fundamental) نسبت P/E آخرین مرحله تحلیل می­باشد. بدین صورت که ابتدا برای مشخص کردن سهام برتر بازار بورس شرکت­ها را فرمول محاسبه EPS در بورس از فیلترهایی عبور می­دهیم. فیلترهایی مانند روند سودآوری شرکت، ویژگی فصلی و سالانه کانسلیم، توان تعدیل شرکت و سایر موارد در تحلیل بنیادی مورد استفاده قرار می­گیرند. درآخر ممکن است به تعدادی شرکت برسیم که از تمام فیلترها عبور کرده و از نظر بنیادی شرایط مشابه و یکسانی داشته باشند. حال P/E می­تواند به ما کمک کند که کدام سهم بهتر است.

مقایسه بین دو سهم با استفاده از نسبت قیمت به درآمد(P/E)

برای مقایسه بین دو شرکت با استفاده از نسبت P/E ابتدا باید توجه کنید که حتما زمینه فعالیت دو شرکت یکسان باشد. حتی اگر تولید محصولاتی دارند بسیار مهم است که محصول تولیدی هردو شرکت یکسان باشد. در غیر این صورت یعنی اگر دو شرکت محصولات متفاوتی داشته باشند نمی­‌توان با مقایسه P/E تحلیلی انجام داد. به طور کلی در تحلیل بنیادی اگر همه شرایط از قبیل روند سودآوری، ویژگی­ کانسلیم، توان تعدیل و سایر موارد یکسان بود و زمینه فعالیت و محصول تولیدی دو شرکت هم یکسان بود می‌­توان گفت شرکتی که P/E آن کمتر است گزینه مناسب تری برای خرید می­‌باشد. اما باید توجه کنید اگر شرکتی P/Eخیلی کمی دارد بدین معنی نیست که حتما سهم ارزنده‌­ای باشد و بالعکس اگر سهمی P/E خیلی بالایی دارد نمی‌­توان گفت قیمت سهم گران است. چرا که عوامل دیگری در ارزش گذاری سهام موثر است. به عنوان مثال شرکت داروسازی دکتر عبیدی با نماد “دعبید” معمولا P/E بالایی دارد اما از لحاظ بنیادی یکی از بهترین سهام بازار بورس می‌­باشد.

مقایسه نسبت P/E شرکت با نسبت P/E گروه

اگر در فرمول محاسبه EPS در بورس صفحه مربوط به یک سهم در سایت معاملات بروید خواهید دید که علاوه بر نسبت P/E برای آن سهم در کنار آن P/E گروه هم آمده است. نسبت قیمت به درآمد گروه میانگین P بر E شرکت هایی است که در یک زمینه مشخص فعالیت دارند. در بسیاری از موارد مشاهده می­‌شود که نسبت P بر E شرکت با گروه اختلافی بیشتر از ۱ واحد دارند. در چنین مواقعی گفته می­‌شود که نسبت قیمت به درآمد شرکت تمایل دارد تا خود را به گروه نزدیک کند. “عرضه و تقاضا” و “روند سود آوری سهم” دو عامل تاثیرگذار در تغییر ارزش ذاتی هر سهم هستند. عرضه و تقاضا روی قیمت سهم تاثیر گذار است و روند سودآوری سهم روی مقدار درآمد سهم (EPS) موثر است.

انواع حالات نسبت P بر E با توجه به نسبت P بر E گروه

1. نسبت P/E شرکت بالاتر از P/E گروه باشد.
2. نسبت P/E شرکت پایین تر از P/E گروه باشد.
3. نسبت P/E شرکت هم­تراز با P/E گروه باشد.

منظور از اینکه P بر E شرکت هم­‌تراز با گروه خود باشد؛ این است که اختلاف چندانی نداشته باشد. معمولا اختلاف کمتر از ۱ واحد را هم‌­تراز در نظر می­گیرند. در چنین شرایطی نمی‌­توان تحلیلی برای P/E شرکت انجام داد. اما برای دو حالت اول تحلیل آن به صورت زیر است:

تحلیل شرکتی با نسبت P بر E بالاتر از گروه

همانظور که گفتیم P بر E شرکت تمایل دارد خود را به گروه نزدیک کند. برای این منظور باید حاصل نسبت P بر E شرکت کاهش یابد. این اتفاق در دو صورت امکان پذیر است. دو پارامتر اصلی در نسبت P بر E شرکت تاثیر گذار است. یکی قیمت سهم و دیگری مقدار سود هر سهم (EPS) می‌­باشد. اگر بخواهیم حاصل نسبت قیمت به درآمد شرکت کاهش یابد یا باید قیمت سهم کاهش یابد که بسیار خطرناک است یا باید سودآوری سهم یعنی EPS آن افزایش یابد که در این صورت اتفاق خوبی برای سهم رقم خواهد خورد. حال فرض کنید سهمی P/E بالاتری نسبت به گروه دارد و نتوانسته روند سودآوری خود را افزایش دهد. چنین سهمی برای کاهش نسبت قیمت به درآمد خود ناچار به کاهش قیمت خود می‌­باشد و برای سرمایه گذاری اصلا مناسب نیست!

تحلیل شرکتی با نسبت P بر E پایین تر از گروه

اگر سهمی P بر E پایین‌تری نسبت به گروه خود داشته باشد برای اینکه خود را به گروه برساند باید P/E شرکت افزایش یابد. باز هم مانند حالت قبل باید یکی از دو پارامتر تعیین کننده P بر E شرکت تغییر کنند. یا باید قیمت سهم افزایش یابد یا مقدار سود هر سهم آن کاهش یابد. کاملا مشخص است که اگر قیمت سهم افزایش یابد اتفاق خوبی برای سهم خواهد بود و سرمایه گذاران از چنین سهمی استقبال می­‌کنند. اما اگر روند سودآوری شرکت کاهش یابد برای سهامداران مناسب نیست.

حال فرض کنید شرکتی که نسبت قیمت به درآمد پایین تری نسبت به گروه خود دارد روند سودآوری خود را افزایش داده باشد. در چنین شرایطی اختلاف ارزش ذاتی هر سهم شرکت با گروه بیشتر می­‌شود و برای افزایش P/E شرکت تنها عامل افزایش قیمت سهم می­‌تواند تاثیر گذار باشد. بنابراین چنین شرایطی می­‌تواند یک موقعیت فوق­‌العاده برای سرمایه گذاران باشد چرا که احتمال افزایش قیمت سهم بسیار بالا است.

تحلیل نسبت P بر E در شرکت هایی که سودآور نیستند

همانطور که می­‌دانید نسبت P بر E از تقسیم قیمت به سود سهم بدست می‌­آید. حال اگر شرکتی سودآور نباشد یعنی درآمدی نداشته باشد چطور می­‌توان ارزش ذاتی هر سهم آن را محاسبه نمود. در چنین شرایطی که شرکت زیان‌ده باشد مقدار EPS آن منفی می‌­شود و در نتیجه نسبت قیمت به درآمد سهم تعریف نمی­‌شود. یعنی P/E منفی نداریم و هیچ تحلیلی نمی‌­توان برای نسبت قیمت بر درآمد شرکت­های زیان ده انجام داد.

خلاصه نکات مهم در تحلیل نسبت قیمت به درآمد(P/E) در بورس

نسبت P/E یکی از ابزار های مهم در تحلیل بنیادی است اما کافی نیست.

هر نسبت P/E بالایی بد نیست و هر نسبت P/E پایینی هم خوب نیست.

شرکتی با P/E بالاتر از گروه و روند سودآوری نامناسب خطرناک ترین نوع سرمایه گذاری است.

شرکتی با P/E پایین تر از گروه و اوضاع سودآوری مناسب بهترین نوع سرمایه گذاری است.

نسبت P/E منفی نداریم و تحلیلی برای نسبت قیمت بر درآمد شرکت های زیان ده نمی­‌توان بیان کرد.

نسبت پی بر ای فوروارد یا پیشرو (Forward P/E) چیست؟

به بیان ساده برای محاسبه نسبت پی به ای فوروارد، کافی است به جای عددی که به عنوان سوددهی هر سهم در نسبت P/E قرار می‌دهیم، میزان سود پیش‌بینی شده برای شرکت در ۱۲ ماه آینده (۴ فصل پیش‌رو) را قرار دهیم. نکته حائز اهمیت درباره این موضوع این است که سود پیش‌بینی شده سهام یک شرکت باید با بررسی و تحلیل صورت های مالی آن شرکت محاسبه شود. محاسبه سود پیش‌بینی شده هر سهم اغلب توسط کارشناسان مالی و معامله‌گران حرفه‌ای انجام می‌شود. همچنین باید توجه داشته باشید که نسبت قیمت بر درآمد پیش‌بینی شده، اعتبار کمتری نسبت به نسبت قیمت بر درآمد حال حاضر یا نسبت فرمول محاسبه EPS در بورس قیمت بر درآمد گذشته دارد. زیرا هر اتفاقی ممکن است رخ دهد تا مانع تحقق درآمد پیش‌بینی شده برای شرکت مورد نظر شود.

تفاوت نسبت P/E با نسبت Forward P/E

برای فهم آسان تر تفاوت نسبت قیمت بر درآمد با نسبت قیمت بر درآمد پیش‌بینی شده، مثالی ارائه می‌دهیم: فرض کنید قیمت هر سهم شرکتی ۵۰۰۰ ریال و نسبت P/E (نسبت قیمت بر درآمد) فرمول محاسبه EPS در بورس آن برابر ۲ باشد. در این شرایط ما می‌توانیم متوجه شویم هر میزان سوددهی هر سهم شرکت برابر ۲۵۰۰ ریال است. با توجه به آمار و اطلاعات ارائه شده توسط کارشناسان بورس نسبت Forward P/E (نسبت قیمت بر درآمد پیش‌بینی شده شرکت) برابر ۱ است. در حال حاضر با فرص تغییر نکردن قیمت هر سهم، میزان سوددهی پیش‌بینی شده برای هر سهم شرکت در آینده ۵۰۰۰ ریال است.

نتیجه گیری

امیدوارم به خوبی مفهوم نسبت قیمت بر درآمد را درک کرده باشید. در تحلیل بنیادی شرکت ها، با این نسبت زیاد سروکار داریم. اما به یاد داشته باشید در تحلیل بنیادی سهام بازار بورس تحلیل P/E در آخرین مرحله است و از نظر بنیادی روند سودآوری شرکت ها، ویژگی­‌های کانسلیم، بررسی گزارش های مالی و گزارش های ماهانه شرکت ها، و تحلیل توان تعدیل شرکت از اهمیت بیشتری برخوردار است. اما این نکته را بدانید که تحلیلگری به تنهایی باعث موفقیت نمی‌شود. در کنار تحلیل‌ شما باید معامله گر خوبی نیز باشید. برای ارتقای این دانش، می‌توانید دوره “ سبک زندگی معامله گر ” را مشاهده کنید. اگر سوالی درباره نسبت P/E دارید و یا می­‌خواهید درباره سایر فاکتور های موثر فرمول محاسبه EPS در بورس در تحلیل بنیادی اطلاعات بیشتری کسب کنید حتما با ما درمیان بگذارید. تیم پشتیبانی کالج تی ­بورس و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان است.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E یا به عبارتی price to earning یکی از پرکاربردترین و مهم ترین شاخص های بررسی و ارزش گذاری سهام می باشد. زیرا ۲ مورد از مهم ترین فاکتور های انتخاب سهام خوب یعنی قیمت و سود را بطور مستقیم بررسی می کند همچنین زمان نیز در این شاخص نقش به سزایی دارد.

عددی که به عنوان P/E مطرح می شود حاصل تقسیم قیمت هر سهم (price) بر درآمد هر سهم (EPS) است. تعاریف مختلف با مفهومی تقریبا یکسان را می توان برای این نسبت ارائه نمود.

اگر به مطالعه درباره درآمد هر سهم تمایل دارید مقاله EPS چیست؟! را پیشنهاد می کنیم.

تعاریف نسبت p/e :

معمول ترین تعریف این است که عدد ٬ نسبت P به E بیان گر این است که بازار برای هر واحد سود سهم مورد نظر چند واحد پولی پرداخت می کند یا به عبارت دیگر این عدد نشان دهنده ی این است که چند برابر سود دریافتی باید پول برای خرید پرداخت کنیم. مثلا اگر P به E برابر ۵ باشد برای یک میلیون سود باید ۵ میلیون سهام خریداری کنیم.

همچنین اگر سود شرکت برای سال های متمادی عدد ثابت باشد با خرید سهام در این قیمت ، عدد نسبت P/E نشان دهنده ی تعداد سال هایی است که طول می کشد سود دریافتی ما به میزان مبلغ خرید ما برسد که به آن نرخ بازگشت سرمایه می گویند.

برای مثال فرض کنید ۲ میلیون تومان از سهمی که P به E در آن ۴ می باشد ( با فرض ثابت بودن سود هر سهم ) را میخریم. این شرکت ۴ ساله کل پولی را که برای خرید این سهم پرداخت کرده ایم فقط از طریق سود تقسیمی برایمان واریز میکند در حالی که پولی که بابت خرید سهم داده ایم هنوز سرجایش است.

یعنی بعد از چهار سال ۲ میلیون تومان سود برای ما میسازد و ۲ میلیون هم که تعدادی سهام خریداری کرده بودیم نیز داریم . (اگر قیمت هرسهم تغییر کند میزان ارزش نقدی سهام نیز تغییر می کند.)

انواع نسبت های P/E و روش های محاسبه آنها

۳ نوع نسبت P/E وجود دارد که نوع آنها به روش محاسبه آنها بستگی دارد:

نسبت P/E دنباله دار: معمول ترین روش محاسبه نسبت P/E می باشد که قیمت روز سهام و EPS تحقق یافته در آن محاسبه می شود و بیشتر نشان دهنده ی سابقه سهم است و موارد زیادی درمورد آینده به تحلیل گر نمی گوید.

نسبت P/E برآوردی: در این روش قیمت روز سهام تقسیم بر EPS پیش بینی می شود و نسبت P/E پیش بینی یا برآوردی محسوب می شود که برای تحلیل های یک ساله و آینده شرکت کاربرد دارد.

نسبت P/E میانگین: در این روش هم قیمت سهام به روز محاسبه می شود اما EPS از میانگین سود تحقق یافته ۶ ماه گذشته و EPS پیش بینی ۶ ماه آینده تشکیل می شود تا از مزایای تحلیل های گذشته و آینده برای تحلیل گر استفاده داشته باشد.

نکته خیلی مهم: در محاسبات این نسبت ها بهتر است معامله گر خود به محاسبه EPS و پیش بینی آن بپردازد زیرا روش های متفاوت حسابداری و قانونی موجب تفاوت زیاد EPS ها و طبیعتا در نسبت P/E می شود.

همچنین محاسبه و پیش بینی EPS توسط معامله گر کمک زیادی برای ارزش گذاری درست قیمت و خرید به موقع سهام می کند و سود خوبی را برای معامله گر به ارمغان می آورد.

نسبت P/E بزرگ بهتر است یا کوچک

طبیعتا اگر بتوانیم با سرمایه کم، سود و پول بیشتری بدست بیاوریم ثروت مند خواهیم شد که در نسبت P/E ٬ این مفهوم ظاهرا با P/E کوچک تر هم معنی است.

برای مثال نسبت P به E برابر با ۲ یعنی ۵۰ % سود سالانه و بازگشت سرمایه اصلی طی ۲ سال اما برای مثال نسبت P/E به عدد ۲۰ بطور ظاهری یعنی ۲۰ سال طول می کشد تا به سرمایه خود و ۱۰۰ % برسید اما چرا شرکت هایی با این چنین نسبت های P/E بزرگ خریدار دارند؟

آیا خریداران از P/E شرکت آگاهی ندارند؟! باید در جواب بگوییم که تحلیل P/E به این سادگی هم نیست بلکه نسبت P/E بزرگ به معنی انتظار بازار از آن سهام است به عبارت دیگر قیمت زیاد سهام با سود نسبی پایین نشان گر این است که تحلیل گران آینده سود سازی و روند این شرکت را بسیار مناسب می بینند.

به همین علت با افزایش قیمت سهام که فعلا بنظر گران می آید آنرا خریداری می کنند تا در آینده بلند مدت از آن بهره ببرند که همین امر باعث افزایش نسبت P/E می شود.

برای مثال همان طور که در تصویر بالا مشاهده میکنید با وجود اینکه این نسبت برای سهم فرابورس ۲۲ می باشد ولی همچنان صف خرید در سهم شکل گرفته و معامله گران زیادی تمایل به خرید سهم دارند.

نتیجه:

پس با دیدن نسبت P/E و تنها مقایسه عدد آن نمی توان گفت که سهام شرکتی گران یا ارزان است بلکه باید با تحلیل و بررسی EPS و روند آن و مقایسه با دیگر شرکت های هم گروه سهم را سنجید و سپس اقدام به خرید کرد.

نسبت P/E به ۲ صورت امکان تغییر دارد که به عوامل نسبت P/E یعنی قیمت و سود هر سهم بستگی دارد.

در واقع کسانی که سهام هایی با نسبت P به E بالا خریداری می کنند انتظار دارند در آینده سود این سهام افزایش یابد و نسبت P/E آن متعادل شود اما اگر شرکت مورد نظر وضعیت مناسبی از لحاظ سود سازی نداشته باشد و نتواند سود مدنظر را ایجاد کند برای متعادل شدن نسبت P/E قیمت سهام شرکت به اجبار با کاهش چشم گیر مواجه خواهد شد زیرا گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیست و سرمایه گذاران سرمایه خود را از آن خارج می کنند.

همچنین سهام هایی که با نسبت P/E پایین معامله می شوند نشان گر این است که بازار انتظار کاهش سود سازی این سهام را دارد اما اگر شرکت همچنان به سود سازی خود و روند مثبت آن ادامه دهد با افزایش قیمت مواجه می شود تا نسبت P/E آن متعادل شود.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز از دست ندهید : حجم مبنا در بورس چیست؟!

مقایسه ی نسبت P/E شرکت ها

۳ روش مقایسه نسبت P/E وجود دارد:

P/E تاریخی: در این روش نسبت P/E یک شرکت به نسبت P/E خود در سال های گذشته مقایسه می شود که بسته به نرخ رشد سود سازی و روند آن سنجیده می شود.

P/E مقایسه ای: در این روش نسبت P/E دو شرکت متفاوت با یکدیگر مقایسه می شوند.در این مقایسه بسته به سابقه شرکت و برنامه های توسعه و توانایی آن در اجرا و سودسازی شرکت ها مقایسه می شوند.

نکته بسیار مهمی که باید در اینجا ذکر شود این است که برای مقایسه نسبت P/E دو شرکت باهم باید هردو در یک حوزه صنعت فعال باشند زیرا نرخ رشد، سود آوری، بازار و….. در صنایع مختلف متفاوت است و قابل مقایسه نیست. پس شرکت هایی که مقاسه می شوند هر دو باید در صنعت مشترک فعالیت کنند.

نسبت P/E بکاب و صنعت مربوطه

P/E میانگین صنعت: در این روش P/E شرکت با P/E صنعتی که در آن فعالیت می کند سنجیده می شود.مقایسه ی نسبت P/E با میانگین صنعت ۳ حالت دارد که یا بیشتر است یا هم تراز است و یا کمتر است. اگر اختلاف عدد P/E با میانگین صنعت کمتر از ۱ باشد هم تراز محسوب می شود مگر نه یا بزرگتر است یا کوچکتر.

اگر P/E از میانگین صنعت بزرگتر باشد یا باید با افزایش سود٬ P به E خود را کاهش دهد و هم تراز کند یا با کاهش قیمت به این هدف نزدیک شود که خطرناک است. اگر نسبت P/E از میانگین صنعت کوچک تر باشد یا باید سود خود را کم کند که معقول نیست و یا اقبال بازار نسبت به سهم بیشتر می شود و قیمت سهام افزایش پیدا میکند در نتیجه p/e سهم دوباره به سمت نزدیک شدن به p به e صنعت می رود.

نکات مهم نسبت P/E:

♦ شرکتی که رشد خود را کرده و رشد آن متوقف شده و به ثبات رسیده P/E آن تعدیل می شود.

♦ در ارتباط با شرکت های زیان ده برخی معتقدند که نسبت P به E برای آنها برابر صفر است. اما برخی P به E برای این شرکت ها را منفی می دانند و عدد P/E منفی به معنی تعداد سال هایی است که اگر شرکت با همین روند پیش برود زمان می برد تا سرمایه های آن نابود شود و به صفر برسد. همچنین برخی نیز نسبت P/E برای شرکت های زیان ده را بی معنی و تعریف نشده می دانند که قابل تحلیل هم نیست.

نسبت P/E منفی برای سهم حتوکا

♦نسبت P/E کوچکتر از یک و مثبت به معنی بازگشت تمام و کمال سرمایه کمتر از یک سال است به عبارت دیگر در با سرمایه گذاری در چنین سهامی در کمتر از یک سال بیش از ۱۰۰% سود حاصل می شود.

♦ نسبت P/E که به قیمت و سود هر سهم در مقیاس زمانی بستگی دارد از عواملی همچون برنامه های آتی شرکت،مدیریت،وضعیت اقتصاد بازار و کلان کشور،درصد دارایی های ثابت شرکت و….. تاثیر می پذیرد.