معاملات اوراق قرضه

دوری از شبهه ربا در اوراق قرضه با ابزارهای مالی اسلامی

دکتر «مهدی طغیانی» کارشناس حقوق اقتصادی در گفت‌وگو با «حمایت» مشکل اصلی اوراق قرضه را شبهه ربوی بودن آن‌ها عنوان کرد و افزود: به همین دلیل بعد از انقلاب که بانکداری اسلامی پایه‌گذاری و ربوی بودن بانکداری با سود ثابت مسجل شد، انتشار این اوراق را نیز به سبب سود ثابتی که به آن‌ها تعلق می‌گرفت متوقف کردند.وی ادامه داد: اینکه این اوراق قرضه برای تامین منابع مالی شر‌کت‌های خصوصی یا دولتی منتشر شوند در اصل قضیه تفاوتی ایجاد نمی‌کند و به خاطر نرخ بهره ثابت این اوراق، امکان انتشار آن‌ها از نظر شرعی وجود ندارد، در دیگر کشورهای اسلامی نیز در بانکداری اسلامی اوراق قرضه برای تامین منابع مالی مطرح نمی‌شود.

ارتباط صکوک و اوراق قرضه

وی با بیان اینکه عده‌ای از صکوک به‌عنوان اوراق قرضه اسلامی نام می‌برند، گفت: در اصل این تعبیر درست نیست و این دو ماهیتی متفاوت دارند، فرض کنید یک شرکت دولتی بخواهد برای منابع مالی پروژه‌ای را تامین کند، اگر این پروژه واقعی باشد و نه صرفا برای تبدیل دارایی به بدهی، این کار را می‌تواند از طریق صکوک انجام دهد. صکوک شیوه نوینی است که کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه از آن استفاده می‌کنند. این حقوقدان با اشاره به سابقه 23 ساله انتشار اوراق مشارکت در کشور گفت: دولت به تازگی دنبال متنوع‌سازی این اوراق مشارکت است تا بتوانند به‌طور گسترده‌تری منابع مالی لازم را برای انجام پروژه‌های خود جمع‌آوری کند.

انواع صکوک در دنیا

طغیانی با بیان اینکه در دنیا 14 نوع قرارداد صکوک وجود دارد افزود: دارایی‌محور بودن اوراق صکوک یکی از مزایای این اوراق نسبت به اوراق قرضه است. دارایی‌محوری در صکوکات بدین معناست که این اوراق براساس دارایی منتشر می‌شود، برعکس اوراق قرضه بدهی‌محور هستند. بر این اساس منتشر می‌شوند، به عبارت بهتر بدهی‌ها مبنای انتشار اوراق قرضه هستند. وی بر همین اساس عنوان کرد: یکی دیگر از مزایای اوراق صکوک نسبت به اوراق قرضه این است که صکوک حتماً برای پروژه عملیاتی منتشر می‌شود نه صرفا برای تغییر زمان یا به تاخیر انداختن بدهی‌ها. طبعا این اوراق اگر صوری نباشند و صرفا به خاطر موکول کردن بدهی‌ها به تاریخ دیگری صادر نشوند، آثار مثبتی را روی رشد و توسعه اقتصاد کشور می‌گذارند. برای مثال اگر اوراق صکوک مشارکت، برای پروژه (الف) توزیع می‌شوند باید این صکوکات برای تامین منابع مالی پروژه (الف) هزینه شوند نه برای پرداخت بدهی‌های شرکت.

دنیا از صکوک استقبال می‌کند

وی در ادامه با تاکید بر اینکه در دنیا بحث اوراق صکوک به شدت مورد استقبال قرار گرفته است، گفت: به‌عنوان مثال کلیه هزینه 10هزار میلیارد تومانی فاز دوم فرودگاه دبی از انتشار اوراق صکوکات تامین شده است. این کارشناس مسایل اقتصادی ثبات در قوانین و مقررات را لازمه هر نوع سرمایه‌گذاری دانست و افزود: روشن بودن قوانین و مقرارات می‌تواند به افزایش سرمایه‌گذاری کمک کند و خوشبختانه در مورد بحث اوراق صکوک قوانین خوبی وجود دارد.

ارتباط دو طرف در قرارداد و معامله

وی ادامه داد: این اوراق تفاوت‌های عمده‌ای با اوراق قرضه دارند. به‌طوری که در اوراق قرضه ارتباط دو طرف معامله به شیوه قرض‌دهنده و قرض‌گیرنده است اما در اوراق مشارکت ارتباط دو طرف به صورت شراکت است و معمولاً در قالب عقد مشارکت مدنی به انتشار این اوراق می‌پردازند. طغیانی افزود: تعیین نرخ بهره ثابت مهم‌ترین زمینه تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت است. نرخ بهره در اوراق قرضه به صورت ثابت در نظر گرفته می‌شود و در زمان سررسید مقرر باید اصل و سود از پیش تعیین‌شده به خریدار اوراق پرداخت شود در حالی که در اوراق مشارکت سود به صورت علی‌الحساب تعیین می‌شود و فرد در سود تأمین مالی پروژه اقتصادی شریک محسوب خواهد شد.وی ادامه داد: همچنین در اوراق قرضه بانی اوراق می‌تواند قرض‌ها را در هر فعالیتی مورد استفاده قرار دهد اما در اوراق مشارکت زمینه انتشار فقط در طرح‌های تولیدی، عمرانی و خدماتی خواهد بود.

نظارت وجود دارد

وی درباره نظارت بر شرکت‌های منتشرکننده صکوک گفت: بحث نظارت بر عملکرد شرکت‌هایی که از صکوک استفاده می‌کنند در ساختار صکوک پیش‌بینی و نهادسازی شده است و نهادهای مختلفی تعیین شدند تا به نمایندگی از سرمایه‌گذار به صورت مستقل بر عملکرد نهاد منتشرکننده نظارت کنند.این کارشناس مسایل حقوقی؛ موسسات امین را مسئول نظارت بر عملکرد شرکت‌های منتشرکننده اوراق صکوک دانست و بیان کرد: این شرکت‌ها اعتبارشان را از این راه کسب کردند و بهتر است دولت از تشکیل این موسسه‌های امین استقبال کند اما با توجه به اینکه ساختارهای بازار سرمایه کشور، دولتی است عملا این موسسات امین حضور چندانی در این عرصه ندارند.وی ادامه داد: اگر زمانی معلوم شود که موسسات امین با منتشرکننده اوراق زد و بند کرده‌اند به‌طور کامل اعتبارشان را از دست می‌دهند زیرا اعتبار این نهادها در گرو صداقتشان است.

یکسری جریمه و مجازات

غفران حسینی، حقوقدان نیز در گفت‌وگو با «حمایت» درباره مجازات‌هایی که مجرمان صکوک به آن محکوم می‌شوند گفت: برابر قانون بازار اوراق بهادار کسی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار را در اختیار دیگری قرار داد به‌طوری که به صاحب حق ضرری برسد به حبس تعزیری از سه‌ ماه تا یک سال یا به جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود به‌دست آمده یا زیان متحمل‌نشده یا هر دو مجازات محکوم می‌شود. وی ادامه داد، این جریمه برای کسانی که با استفاده از اطلاعات نهانی، به معاملات اوراق بهادار مبادرت می‌کنند همچنین افرادی که اقدام به اغوای مردم کرده و شرایط اعلامیه پذیره‌نویسی را رعایت نکنند نیز در نظر گرفته می‌شود. این کارشناس حقوقی تاکید کرد: برابر قانون فعالان در بازار صکوک حق ندارند اطلاعات خلاف واقع یا مستندات جعلی را به سازمان ارایه کنند. این کارهای آن‌ها برابر جعل است و متناسب با مجازات این جرم در قانون مجازات، تنبیه می‌شوند. وی تاکیدکرد: برابر ماده 48 این قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی « کارگزار یا معامله‎گر، بازارگردان و مشاور سرمایه‌گذاری که اسرار اشخاصی را که برحسب وظیفه از آن‌ها مطلع شده یا در اختیار وی قرار دارد، بدون مجوز افشا نماید، به مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.»

آنهایی که تعزیری حبس می‌شوند

البته به گفته حسینی افرادی نیز هستند که برابر قانون به حبس تعزیری از یک‎ تا شش‎ماه یا به جزای نقدی معادل یک تا سه برابر سود به‌دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد. وی افزود: این جریمه برای معاملات اوراق قرضه افرادی است که 1. بدون‌ رعایت مقررات این قانون تحت هرعنوان به فعالیت‎هایی از قبیل کارگزاری، معامله‎گری یا بازارگردانی که نیازمند اخذ مجوز است اقدام کنند. 2. هر شخصی که به موجب این قانون مکلف به ارایه تمام یا قسمتی از اطلاعات، اسناد و یا مدارک مهم به سازمان باشد و از انجام آن خودداری کند. 3. هر شخصی که مسئول تهیه اسناد، مدارک، اطلاعات، «بیانیه ثبت» یا «اعلامیه پذیره‎نویسی» و امثال آن‌ها برای ارایه به سازمان است و نیز هر شخصی که مسئولیت بررسی و اظهارنظر یا تهیه گزارش مالی، فنی یا اقتصادی یا هرگونه تصدیق این مستندات و اطلاعات را برعهده دارد و در اجرای وظایف محوله از مقررات این قانون تخلف کند.وی ادامه داد: همچنین هر شخصی که عالماً و عامداً هرگونه اطلاعات، اسناد، مدارک یا گزارش‎های خلاف واقع مربوط به اوراق بهادار را به هر نحو مورد سوءاستفاده قرار دهد.

اگر مجرم حقوقی باشد

به هر حال در بازار صکوک همه اشخاص حقیقی نیستند، به گفته حسینی، در صورت ارتکاب تخلفاتی که در بالا مطرح شد توسط اشخاص حقوقی، مجازات‌های پیش‌بینی‌شده بر حسب مورد درباره آن دسته از اشخاص حقیقی اعمال می‌شود که از طرف اشخاص حقوقی، مسئولیت تصمیم‌گیری را بر عهده دارند.وی ادامه داد: در این‌باره و براساس ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار، سازمان مکلف است مستندات و مدارک مربوط به جرایم موضوع این قانون را گردآوری و به مراجع قضایی ذی‎صلاح اعلام کند. البته گاهی نیز خود سازمان شاکی می‌شود و موضوع را به‌عنوان شاکی پیگیری می‌کند. همچنین اگر در اثر این جرایم، ضرر و زیانی متوجه سایر اشخاص شده باشد، زیان‎دیده می‎تواند برای جبران آن به مراجع قانونی مراجعه دادخواست ضرر و زیان تنظیم کند.

معاملات اوراق قرضه

اقتصاد نیوز: در هفته منتهی به ۸ شهریور ماه در حدود ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان ارواق بدهی دولتی به بانک ها و بورسی ها فروخته شد.

فروش ۲ هزار میلیاردی اوراق در حراج پانزدهم

ابلاغ الکترونیکی کلیه اوراق مالیاتی از ابتدای شهریور

سازمان امور مالیاتی: مدیرکل دفتر امور مودیان و خدمات مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور گفت: به‌‌منظور تسریع در انجام امور و افزایش سطح رضایتمندی مودیان، کلیه اوراق مالیاتی صادره در سامانه‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور از ابتدای شهریور سال۱۴۰۱ به‌‌صورت الکترونیکی ابلاغ می‌‌شود.

حجم معاملات اوراق بدهی دولت در ۳۰ مرداد چه روندی داشت؟

اقتصاد نیوز: بررسی منحنی بازده استخراج شده از نمادهای اخزا نشان می‌دهد که نرخ‌های بازده در سررسیدهای بلند مدت افزایشی بودند.

رکوردشکنی فروش اوراق بدهی دولتی

سهم ۱۰۰ درصدی بورسی ها در خرید اوراق بدهی

اقتصاد نیوز: آمارها نشان می دهند هیچ اوراقی از سوی بانک ها خریداری شده ،در عوض تمام اوراق را بورسی ها خریداری کرده اند که به عبارتی صد درصد فروش دولت در این مقطع بوده است.

اوراق سلف؛ راهکار شفافیت بازار مسکن

اوراق سلف مسکن به دلیل ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها و سازوکارهایی که در اختیار دارد، می‌‌‌تواند در وضعیت شفاف و محیط رقابتی، نوسان‌های بازار مسکن معاملات اوراق قرضه را کنترل کند. به گفته یکی از کارشناسان بازار سرمایه، تداوم این شرایط می‌تواند دست سودجویان را بسته نگه دارد.

ارزش اوراق گام در یک ماه از ۷۵۰۰میلیارد تومان گذشت

ایبِنا: مدیر روابط عمومی بانک مرکزی در توییتی اعلام کرد، ارزش اوراق گام در یک ماه از ۷۵۰۰میلیارد تومان گذشت. مصطفی قمری‌‌وفا روز پنج‌شنبه در این توییت نوشت: میزان انتشار ‎اوراق گام بعد از اصلاح دستورالعمل و سامانه گام از مرز ۵/ ۷هزار میلیارد تومان گذشت؛ عملکرد یک ماهه اخیر برابری می‌‌کند با ۱۷ ماه گذشته!مدیر روابط عمومی بانک مرکزی افزود: اوراق گام یک ابزار تامین مالی زنجیره‌‌ای و اعتباری است که با سهولت و ریسک پایین، امکان تامین مالی غیرتورمی ‎تولید را فراهم می‌‌کند.

نتیجه یازدهمین حراج اوراق مالی دولتی

دنیای‌اقتصاد: بانک مرکزی ضمن اعلام نتیجه یازدهمین مرحله از حراج اوراق مالی اسلامی دولتی در سال۱۴۰۱ (مورخ ۱۱ مردادماه) به اطلاع می‌‌رساند ‌‌حراج جدید اوراق یادشده در تاریخ ۱۹مردادماه سال جاری برگزار خواهد شد. «دنیای‌اقتصاد» در روز‌‌های آتی به شرح کامل جزئیات این مرحله از حراج اوراق خواهد پرداخت. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در این مرحله ارزش کل فروش اوراق مالی اسلامی دولتی ۲/ ۳هزار میلیارد تومان بوده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، حداقل حجم سفارش ‌‌در حراج در تاریخ ۱۹مردادماه سال جاری ۵۰۰هزار ورقه است.…

معاملات اوراق قرضه انتشار بیش از ۴ تریلیون یوآن اوراق قرضه

ايسنا: چین بیش از ۰۲/ ۴ تریلیون یوآن اوراق قرضه دولتی محلی در نیمه اول سال جاری میلادی منتشر کرده است. به گزارش چاینا، داده‌های وزارت دارایی چین نشان می‌دهد دولت‌های محلی چین بیش از ۰۲/ ۴ تریلیون یوآن (حدود ۱۱/ ۵۹۶ میلیارد دلار آمریکا) اوراق قرضه در نیمه اول سال جاری منتشر کرده‏‌اند. داده‌ها حاکی از آن است که مجموع انتشار اوراق قرضه عمومی ۸/ ۶۱۴ میلیارد یوآن بوده، در حالی که انتشار اوراق خاص در این دوره نزدیک به ۴۱/ ۳ تریلیون یوآن ثبت شده است. به گفته وزارت دارایی چین، این اوراق با میانگین مدت انتشار…

معرفی نقطه جذابیت خرید اوراق در بازار اولیه

ثبت کف جدید فروش اوراق بدهی دولتی در سال ۱۴۰۱

میانگین زمان تامین مالی شرکت‌ها از بورس

سنا: تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه به صورت میانگین ۲۰ روز کاری زمان می‌برد که در صورت تسریع در تکمیل و ارائه مدارک توسط متقاضی، این زمان کمتر خواهد شد که این موضوع نیازمند اهتمام متقاضی تامین مالی نسبت به انجام به‌موقع فرآیندهای انتشار اوراق است.

کاهش خرید اوراق در حراج هشتم

سقوط آزاد معاملات اوراق

فروش سه هزار میلیاردی اوراق بدهی دولتی +نمودار

رونق اوراق در بورس امروز دوشنبه /معاملات سهام افت کرد

سرنوشت مبهم قانون اوراق بهادار

مژده ابراهیمی: سال گذشته، مجلس طرحی را در خصوص نظرخواهی از فعالان بازارسرمایه برای اصلاح قانون اوراق بهادار مطرح کرد. از نظر تیم اقتصادی مجلس شورای اسلامی، این قانون نیازمند اصلاح و تغییر بود که این مسوولیت به کانون کارگزاران و کانون نهادهای سرمایه‌گذاری محول شد؛ اما پس از مدتی این موضوع به دست فراموشی سپرده شد و اکنون دوباره مورد بررسی قرار گرفته است. ‌‌هرچند پیش‌نویس اولیه مجلس با انتقادات اساسی فعالان بازارسرمایه و حقوقدانان بورسی مواجه شد. باید دید که اصلاح قانون اوراق بهادار، دردی از بازارسرمایه دوا…

منحنی نرخ بازدهی ۵ تیر ۱۴۰۱

اقتصاد نیوز: حجم معاملات خرد اوراق بدهی دولتی در روز یکشنبه در بازار ثانویه نسبت به آخرین روز معاملاتی با یک درصد کاهش به ۲۱۸ میلیارد تومان رسید. این معاملات روی ۲۴ نماد اخزا و ۸ نماد اراد انجام شد.

افت معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه

اقتصاد نیوز: در هفته‌ اخیر میانگین ارزش معاملات اوراق بدهی افت داشت و سهم اوراق از معاملات بازار سهام کاهش یافت.

کانال ۲ هزار میلیاردی خرید اوراق دولتی

اقتصاد نیوز: روند معاملات در بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی با اندکی کاهش نسبت به هفته های قبل مواجه شده و در کانال ۲ هزار میلیارد تومان قرار گرفت.

چگونه بازده اوراق قرضه بر نوسانات ارزی تاثیر می گذارد؟

در ادامه مجموعه مقالات آموزش فارکس، امروز به بحث مهم بازدهی اوراق قرضه و نوسانات ارز می پردازیم.

اوراق قرضه یک “سند بدهکار بودن” است که یک نهاد هنگامی که به پول قرضی نیاز دارد، آن را منتشر می کند.

این نهادها از قبیل دولت ها، شهرداری ها یا شرکت های چند ملیتی برای اداره کارها و پیشبرد فعالیت های خود به بودجه زیادی احتیاج دارند بنابراین غالباً باید از بانک ها یا افرادی مثل شما قرض کنند.

وقتی شما مالک یک اوراق قرضه دولتی باشید، در واقع دارای سندی هستید که دولت از شما پول قرض گرفته است.

شاید از خود بپرسید، “آیا مشابه همان مالکیت سهام نیست؟”

یک تفاوت عمده بین این دو وجود دارد. اوراق قرضه در حالت عادی دارای یک تاریخ سررسید مشخص است که در آن مالک، پول قرض داده شده خود را، که به عنوان اصل پول شناخته می شود، در یک تاریخ از پیش تعیین شده، دریافت می کند.

همچنین، وقتی یک سرمایه گذار از یک شرکت، اوراق قرضه خریداری می کند، پول خود را با یک نرخ سود مشخص که به آن بازده اوراق نیز می گویند، در یک بازه زمانی تعیین شده دریافت می کند.

به این پرداخت های سود که بصورت دوره ای انجام می گیرد، سود کالابرگ یا اوراق گویند.

بازده اوراق، همان نرخ بازدهی یا سود علی الحساب پرداختی به دارنده اوراق قرضه است، در حالی که قیمت اوراق، مبلغی است که دارنده اوراق برای اوراق پرداخت می کند.

توجه داشته باشید که قیمت اوراق قرضه و بازده اوراق قرضه با یکدیگر رابطه عکس دارند. با افزایش قیمت اوراق، بازده اوراق کاهش می یابد و بالعکس.

در زیر یک تصویر ساده برای درک بهتر مطلب ارائه شده است:

هنوز متوجه نشدید؟ تصویر زیر چطور است؟

یک دقیقه صبر کنید… الان ارتباط این با بازار ارز چیست؟!

اجازه دهید فعلاً به این سوال پاسخ ندهیم.

همیشه به یاد داشته باشید که روابط میان بازاری (اینترمارکت) تعیین کننده رفتار قیمتی ارز است.

بازده اوراق در واقع نماگری است عالی از قدرت بازار بورس یک کشور که تقاضا برای ارز کشور را افزایش می دهد.

به عنوان مثال، بازده اوراق قرضه امریکا، عملکرد بازار سهام امریکا را ارزیابی کرده و اینگونه نشان دهنده تقاضا برای دلار آمریکا است.

بیایید نگاهی به یک سناریو بیندازیم: تقاضا برای اوراق قرضه معمولاً زمانی افزایش می یابد که سرمایه گذاران نگران امنیت سرمایه گذاری سهام خود باشند.

این کوچ به سمت امنیت باعث افزایش بیشتر قیمت اوراق قرضه شده و با توجه به رابطه معکوس قیمت و بازده، بازده اوراق قرضه پایین می آید.

هرچه سرمایه گذاران از سهام و سایر سرمایه گذاری های پرخطر، بیشتر دور می شوند، افزایش تقاضا برای “ابزارهای کم خطر” همچون اوراق قرضه امریکا و دلار آمریکا بعنوان یک دارایی امن، قیمت آنها را بالاتر می برد.

بازده اوراق قرضه دولتی به عنوان نماگری از جهت کلی نرخ بهره و انتظارات عمل می کند.

به عنوان مثال، در امریکا، نظر شما روی اوراق 10 ساله خزانه است.

افزایش بازدهی، به معنی صعودی بودن دلار و کاهش بازدهی، بمنزله نزولی بودن دلار است.

دانستن دلیل پشت این نوسانات که چرا بازده اوراق قرضه در حال افزایش یا کاهش است، مهم است.

ممکن است براساس انتظارات نرخ بهره باشد یا ممکن است بر اساس عدم اطمینان معاملات اوراق قرضه بازار و فرضیه “کوچ به سوی امنیت” باشد. بعبارتی سرمایه از دارایی های پر خطر همچون سهام فرار کرده و به دارایی های کم خطرتر مانند اوراق قرضه پناه می برد.

حال که متوجه شدید چگونه افزایش بازده اوراق قرضه، معمولاً باعث افزایش ارزش پول یک کشور می شود، احتمالاً دوست دارید تا بدانید چگونه می توان این نکته را در فارکس به کار بست. صبور باش، فرزندم!

از یاد مبر که یکی از اهداف ما در معاملات فارکس (به جز شکار پیپ!)، جفت کردن یک ارز قوی با یک ارز ضعیف از طریق مقایسه اقتصاد هاست.

چگونه می توانیم با بررسی بازده اوراق قرضه این کشورها، چنین کاری انجام دهیم؟

اوراق اجاره چیست و چگونه معامله می‌شود؟

اوراق اجاره یا اوراق قرضه به معنی وام از یک سرمایه‌گذار به یک وام‌گیرنده مانند یک شرکت یا دولت است. وام‌گیرنده از پول‌ یا سرمایه برای تأمین هزینه‌های مالی کارهای خود استفاده می‌کند و سرمایه‌گذار سود سرمایه را دریافت می‌‌کند. ارزش بازار اوراق قرضه می‌تواند در طول زمان تغییر کند. اوراق قرضه، ابزاری با درآمد ثابت و یکی از سه طبقه اصلی دارایی با گروهی از سرمایه‌گذاری‌های مشابه است که اغلب در سرمایه‌گذاری‌ها استفاده می‌شود.

بیشتر پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها در بازار بورس باید شامل برخی از اوراق قرضه باشد که به تعادل ریسک در طول زمان کمک می‌کند. اگر بازارهای سهام بورس سقوط کنند، اوراق اجاره یا به اصطلاح اوراق قرضه می‌تواند به کاهش ضررهای مالی کمک کند. در این مقاله قصد داریم به معرفی بیشتر این اوراق و انواع آن‌ها در بازار بورس بپردازیم.

اوراق قرضه یا اجاره چیست؟

اوراق قرضه، وامی است که سرمایه‌گذار به یک شرکت، دولت، آژانس فدرال یا سازمان دیگر می‌دهد. در نتیجه، اوراق قرضه گاهی‌اوقات به‌عنوان اوراق اجاره سهام یا بدهی نیز نامیده می‌شوند. از آن‌جایی که ناشران اوراق می‌دانند که سرمایه‌گذاران دارایی و سرمایه خود را بدون سود بهره قرض نمی‌دهند، صادرکننده اوراق قرضه (قرض‌گیرنده) قراردادی قانونی برای پرداخت سود با سرمایه‌گذار (صاحب اوراق قرضه) منعقد می‌کند.

وام گیرنده هم‌چنین موافقت می‌کند که مبلغ اصلی وام را در تاریخ سررسید اوراق به سرمایه‌گذار بازپرداخت کند، اگرچه شرایط خاصی مانند فراخوان اوراق قرضه ممکن است باعث بازپرداخت زودتر این اوراق شود، اصطلاحاتی در رابطه با مشخصات اوراق قرضه هنگام سرمایه‌گذاری وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است و دانستن آن‌ها برای دارندگان اوراق قرضه ضروری است.

نرخ بهره

نرخ بهره، نرخی است که شرکت یا دولت به دارنده اوراق می‌پردازد و می‌تواند ثابت یا شناور باشد. نرخ شناور ممکن است به معیاری مانند بازده اوراق قرضه مرتبط باشد. برخی از دارندگان اوراق اجاره مبتنی بر سهام به سرمایه‌گذاران سود نمی‌پردازند؛ در عوض با قیمتی کمتر از قیمت اصلی خود و یا با تخفیف آن را می‌فروشند. به عنوان مثال، یک اوراق قرضه بهره صفر، سود بهره‌ای نمی‌پردازد و زمانی که اوراق ارزش اسمی کامل خود را برمی‌گرداند، سود خود را در سررسید ارائه می‌کند. به عنوان مثال، یک اوراق قرضه با تخفیف ۱۰۰۰ دلاری ممکن است در بازار به قیمت ۹۵۰ دلار فروخته شود و پس از سررسید، سرمایه‌گذار ارزش اسمی ۱۰۰۰ دلار را در ازای ۵۰ دلار سود دریافت کند.

تاریخ سررسید

تاریخ سررسید زمانی است که شرکت باید اصل سرمایه‌گذاری اولیه را به ارائه‌دهندگان اوراق قرضه بازپرداخت کند. اکثر اوراق بهادار دولتی اصل سرمایه را در سررسید بازپرداخت می‌کنند. بااین‌حال، شرکت‌هایی که اوراق اجاره منتشر می‌کنند، چند گزینه برای بازپرداخت دارند. رایج‌ترین نوع بازپرداخت، بازخرید سرمایه نامیده می‌شود که در آن، شرکت صادرکننده در تاریخ سررسید مبلغی را به‌صورت یکجا پرداخت می‌کند. نوع دوم باز‌پرداخت، ذخیره بازخرید اوراق قرضه نامیده می‌شود. با این روش، شرکت صادرکننده هر سال مبالغ مشخصی را تا زمان بازپرداخت اوراق قرضه در تاریخ سررسید به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند.

رتبه‌بندی اعتباری

رتبه اعتباری صادرکننده و در نهایت رتبه اعتباری اوراق قرضه بر نرخ بهره‌ای که سرمایه‌گذاران دریافت خواهند کرد، تأثیر می‌گذارد. آژانس‌های رتبه‌بندی اعتبار، اعتبار اوراق قرضه دولتی و شرکتی را اندازه‌گیری می‌کنند تا به سرمایه‌گذاران یک دید کلی از ریسک‌‌های سرمایه‌گذاری در آن اوراق خاص به جای سرمایه‌گذاری در محصولات مشابه، ارائه دهند.

مدت‌زمان اوراق اجاره

مدت‌زمان اوراق اجاره عادی یا مدت زمان تا سررسید معمولا هنگام انتشار اوراق تعیین می‌شود. سررسید اوراق می‌تواند بین یک روز تا ۱۰۰ سال باشد، اما اکثریت سررسید اوراق از یک تا ۳۰ سال متغیر است. مدت زمان اوراق قرضه اغلب به کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت، طبقه‌بندی می‌شود. به‌طور کلی، اوراق قرضه‌ای که در مدت یک تا سه سال سررسید می‌شود، اوراق قرضه کوتاه‌مدت نامیده می‌شود.

اوراق قرضه میان‌مدت معمولا اوراقی هستند که سررسید آن‌ها بین ۴ تا ۱۰ سال است و اوراق بلندمدت آن‌هایی هستند که سررسید آن‌ها بیش از ۱۰ سال است. وام‌گیرنده معمولا زمانی که اوراق به تاریخ سررسید معاملات اوراق قرضه خود می‌رسد، سود نهایی و مبلغ اصلی سرمایه‌ای که به صورت وام دریافت کرده بود را به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند.

انواع اوراق اجاره در بازار بورس

اوراق قرضه دولتی یکی از انواع اوراق اجاره در بازار بورس هستند که از آن‌ها برای تعیین نرخ سایر اوراق قرضه بلندمدت با نرخ ثابت استفاده می‌شود. این نوع از اوراق قرضه، امنیت بالایی دارند، زیرا توسط دولت تضمین می‌شوند و کمترین میزان سود بهره را ارائه می‌دهند.

اوراق پس‌انداز نیز توسط وزارت خزانه‌داری منتشر می‌شود. این اوراق توسط سرمایه‌گذاران فردی خریداری می‌شود و در مقادیر کم به اندازه کافی صادر می‌شوند تا برای افراد مقرون‌به‌صرفه باشند.

آژانس‌ها و شرکت‌های زیر نظر دولت، اوراق اجاره تأمین نقدینگی را برای افراد و صاحبان شرکت ارائه می‌کنند که توسط دولت تضمین می‌شوند.

اوراق قرضه شهرداری توسط شهرهای مختلف منتشر می‌شود. این نوع از اوراق قرضه، معاف از مالیات هستند اما نرخ بهره کمتری از اوراق قرضه شرکتی دارند.

اوراق قرضه شرکتی توسط انواع مختلف شرکت‌ها منتشر می‌شود. این نوع از اوراق قرضه نسبت به اوراق قرضه تحت حمایت دولت، ریسک بیشتری دارند و به همین دلیل نرخ بهره بالاتری ارائه می‌دهند و توسط بانک نماینده شرکت به واجدان دریافت اوراق قرضه، فروخته می‌شوند.

نکاتی که باید قبل از سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بدانید!

1. زمان سررسید اوراق اجاره را بدانید؛

تاریخ سررسید تاریخی است که سرمایه وام داده شده به شما بازپرداخت می‌شود. قبل از این که دارایی خود را به شرکت‌ها واگذار کنید، باید بدانید که چه مدت سرمایه‌گذاری شما در اوراق قرضه محدود می‌شود.

رتبه‌بندی اوراق قرضه نشان‌دهنده میزان اعتبار آن است. هرچه رتبه پایین‌تر باشد، ریسک بیشتری وجود دارد که اوراق قرضه نکول شود و سرمایه‌گذاری خود را از دست بدهید.

1. سوابق دریافت کننده اوراق قرضه را بررسی کنید؛

دانستن پیشینه یک شرکت می‌تواند هنگام تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه آن‌ها مفید باشد.

اوراق قرضه با رتبه اعتباری پایین‌تر معمولا بازدهی بالاتری را برای جبران سطوح بالاتر ریسک ارائه می‌دهند. قبل از سرمایه‌گذاری به دقت در مورد میزان معاملات اوراق قرضه تحمل ریسک خود فکر کنید و از سرمایه‌گذاری صرفا بر اساس بازدهی خودداری کنید.

1. عامل ریسک‌های کلان اقتصادی هنگامی که نرخ بهره افزایش می‌یابد،

اوراق قرضه ارزش خود را از دست می‌دهند. ریسک نرخ بهره، ریسک تغییر نرخ‌ها قبل از رسیدن اوراق به تاریخ سررسید آن است. بااین‌حال، از تلاش برای زمان‌بندی بازار خودداری کنید. پیش‌بینی چگونگی حرکت نرخ بهره دشوار است. در عوض، روی اهداف سرمایه گذاری بلندمدت خود تمرکز کنید. افزایش تورم نیز خطراتی را برای اوراق قرضه به همراه دارد.

1. از اهداف سرمایه‌گذاری گسترده‌تر خود حمایت کنید؛

اوراق قرضه باید به تنوع پرتفوی شما کمک کند و سرمایه‌گذاری شما در سهام و سایر طبقات دارایی معاملات اوراق قرضه را متعادل کند. برای اطمینان از متعادل‌بودن پرتفوی خود، ممکن است بخواهید با سایر سرمایه‌گذاران در این مورد مشورت کنید. اگر در یک صندوق اوراق قرضه سرمایه‌گذاری می‌کنید، حتما کارمزدها را مطالعه و به‌طور دقیق انواع اوراق قرضه را تجزیه و تحلیل کنید. نام صندوق ممکن است تنها بخشی از داستان را بیان کند.

1. از یک کارگزار متخصص در زمینه اوراق قرضه کمک بگیرید؛

اگر در حال خرید اوراق قرضه فردی هستید، شرکتی را انتخاب کنید که بازار اوراق قرضه را بشناسد.

1. درباره هرگونه کارمزد و کمیسیون اطلاعات کسب کنید؛

کارگزار شما می‌تواند به کاهش هزینه‌های مرتبط با سرمایه گذاری شما کمک کند و میزان ریسک در سرمایه‌گذاری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

مزایا و معایب اوراق قرضه یا اجاره‌ای

مزایا:

• دارندگان اوراق اجاره علاوه‌بر مزیت‌های مثبت درآمد غیرفعال منظم و بازگشت سرمایه در سررسید، مزایای مهم دیگری دارند که یکی از آن‌ها این است که درآمد حاصل از برخی اوراق قرضه، ممکن است از مالیات بر درآمد معاف باشند. اوراق قرضه شهرداری، اغلب بهره‌ای می‌پردازند که مشمول مالیات نیستند.
• پاداش‌های موجود برای دارندگان اوراق قرضه شامل یک محصول سرمایه‌گذاری نسبتا مطمئن است. آن‌ها به‌طور منظم پرداخت سود و بازگشت اصل سرمایه‌گذاری خود را در سررسید دریافت می‌کنند. همچنین در برخی موارد مشمول مالیات نمی‌شوند.

• دارندگان اوراق قرضه می‌توانند با پرداخت‌های معمولی بهره، درآمد ثابتی کسب کنند.
• دارندگان اوراق قرضه از مزایای سرمایه‌گذاری مطمئن و بدون ریسک برخوردارند و در صورت ورشکستگی شرکت، دارندگان اوراق قرضه قبل از سهامداران، سهام عادی را پرداخت می‌کنند.
• سرمایه‌گذاری در تعادل سهام، اوراق قرضه و سایر دارایی‌ها می‌تواند به شما کمک کند سبدی بسازید که به دنبال بازده اما در تمام محیط‌های بازار انعطاف‌پذیر است. سهام و اوراق قرضه معمولا یک رابطه معکوس دارند، به این معنی که وقتی بازار سهام سقوط می‌کند، اوراق قرضه از آن‌ پیشی می‌گیرند.

معایب:

• هنگامی که نرخ‌های بازار در حال افزایش است، دارندگان اوراق اجاره، با ریسک نرخ بهره مواجه می‌شوند.
• ریسک اعتباری و ریسک نکول ممکن است برای اوراق قرضه شرکتی مرتبط با قابلیت مالی ناشر اتفاق بیفتد. اگر تورم از نرخ بهره اوراق بهاداری که دارند پیشی بگیرد، ممکن است دارندگان اوراق با ریسک تورمی مواجه شوند.
• زمانی که نرخ بهره بازار از نرخ بهره پیشی بگیرد، ممکن است ارزش اسمی اوراق در بازار ثانویه کاهش یابد.

ریسک‌ها و خطرات موجود برای دارندگان اوراق قرضه

– نرخ بهره پرداخت شده برای اوراق قرضه، ممکن است با تورم همخوانی نداشته باشد. ریسک تورمی معیاری برای افزایش قیمت است. اگر قیمت‌ها ۳ درصد افزایش یابد و اوراق قرضه بهره ۲ درصدی را پرداخت کند، دارنده اوراق ضررهای مالی بیشتری را تجربه خواهد کرد.

– دارندگان اوراق قرضه همچنین باید با پتانسیل ریسک نرخ بهره مقابله کنند. ریسک نرخ بهره زمانی اتفاق می‌افتد که نرخ بهره در حال افزایش باشد. اکثر اوراق قرضه دارای نرخ بهره ثابت هستند و با افزایش نرخ‌های بازار، ممکن است در نهایت نرخ‌های پایین‌تری بپردازند. در نتیجه، دارنده اوراق اجاره ممکن است بازدهی کمتری داشته باشد.

– دارنده اوراق قرضه عموما به عنوان یک تلاش کم‌خطر تلقی می‌شود؛ زیرا اوراق قرضه پرداخت سود ثابت و بازگشت اصل سرمایه را در سررسید تضمین می‌کند. بااین‌حال، اوراق قرضه فقط به اندازه ناشر اصلی امن است. اوراق قرضه دارای ریسک اعتباری و ریسک نکول هستند زیرا با قابلیت مالی ناشر مرتبط هستند. اگر یک شرکت از نظر مالی دچار مشکل شود، سرمایه‌گذاران در معرض خطر نکول در اوراق قرضه هستند.. به عبارت دیگر، در صورت اعلام ورشکستگی شرکت اصلی، دارنده اوراق ممکن است ۱۰۰ درصد از سرمایه را از دست بدهد.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که گفتیم، اوراق قرضه یا اجاره، وامی است که از طرف سرمایه‌گذار به یک شرکت، دولت، شهرداری یا سایر آژانس‌ها واگذار می‌شود. در ازای سرمایه‌گذاری، طرف گیرنده وام که اغلب یک شرکت است، موافقت می‌کند تا میزان سرمایه وام گرفته را با نرخ بهره ثابت در یک دوره زمانی معین به سرمایه‌گذار بازپرداخت کند. اوراق اجاره معمولا با ضمانت بازپرداخت بالاتری نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها ارائه می‌شود. بسیاری از مشاوران مالی اظهار دارند که اوراق قرضه، زمانی که به صورت استراتژیک در کنار سهام و سایر دارایی‌ها مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند مکمل خوبی برای سبد سرمایه‌گذاری باشند؛ برخلاف سهام، اوراق قرضه خرید یک شرکت یا تعهد بدهی یک نهاد عمومی است.

برای یادگیری “انواع اوراق” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت در چیست؟

اوراق قرضه و اوراق مشارکت دو ابزار مهم در تأمین مالی بازارهای سرمایه هستند. این دو کارکرد متفاوتی اما بسیار نزدیکی در بازار سرمایه دارند. در این مقاله به توضیح هر کدام و تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت می‌پردازیم.

اوراق قرضه معاملات اوراق قرضه چیست؟

این اوراق ابزاری با درآمد ثابت است که نشان دهنده وامی است که توسط یک سرمایه‌گذار به وام گیرنده (معمولاً شرکتی یا دولتی) پرداخت می‌شود. این اوراق توسط شرکت‌ها، شهرداری‌ها، ایالت‌ها و دولت‌های مستقل برای تأمین اعتبار پروژه‌ها و عملیات استفاده می‌شود. جزئیات اوراق شامل تاریخ پایان زمانی است که اصل وام به صاحب معاملات اوراق قرضه اوراق پرداخت می‌شود و معمولاً شامل شرایط پرداخت سود متغیر یا ثابت است که توسط وام گیرنده پرداخت می‌شود. این اوراق واحدهایی از بدهی شرکت‌ها است که توسط آن‌ها صادر و به عنوان دارایی قابل معامله اوراق بهادار می‌شود.

از آنجا که این اوراق به طور سنتی نرخ بهره ثابت را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند، از این اوراق به عنوان یک ابزار با درآمد ثابت یاد می‌شود. نرخ بهره متغیر یا شناور نیز اکنون کاملاً رایج است. قیمت اوراق با نرخ بهره رابطه معکوس دارد: وقتی نرخ بالا می‌رود، قیمت آن‌ها کاهش می‌یابد و بالعکس. همچنین این اوراق دارای تاریخ سررسید است که در آن زمان مبلغ اصلی باید به طور کامل بازپرداخت شود.

نحوه کار اوراق قرضه

از این اوراق معمولاً به عنوان اوراق بهادار با درآمد ثابت یاد می‌شود و یکی از سه کلاس دارایی است که سرمایه‌گذاران معمولاً با کلاس‌های دیگر مانند بازار سهام و پول آشنا هستند. بسیاری از اوراق قرضه شرکتی و دولتی به صورت عمومی معامله می‌شوند. مابقی فقط بدون نسخه (OTC) یا به طور خصوصی بین وام گیرنده و وام دهنده معامله می‌شوند.

هنگامی که شرکت‌ها یا نهادهای مالی برای تأمین مالی پروژه‌های جدید، حفظ عملیات مداوم یا تأمین مالی مجدد بدهی‌های موجود به جمع آوری پول نیاز دارند، ممکن است مستقیماً به سرمایه‌گذاران اوراق قرضه بدهند. وام گیرنده (ناشر) اوراقی را منتشر می‌کند که شامل شرایط وام، سود پرداختی و زمان بازپرداخت وجوه وام گرفته شده (اصل اوراق) است (تاریخ سررسید). پرداخت سود بخشی از بازدهی است که دارندگان این اوراق بابت وام وجوه خود به ناشر کسب می‌کنند. نرخ سود تعیین کننده پرداخت را نرخ کوپن می‌نامند.

قیمت اولیه اکثر اوراق بهادار معمولاً با توجه ارزش اسمی هر اوراق تعیین می‌شود. قیمت واقعی اوراق بهادار به عوامل مختلفی بستگی دارد: کیفیت اعتباری ناشر، مدت زمان انقضا و نرخ کوپن در مقایسه با شرایط نرخ بهره عمومی در آن زمان. ارزش اسمی اوراق همان چیزی است که پس از سررسید اوراق به وام گیرنده بازپرداخت می‌شود.

بیشتر اوراق پس از انتشار توسط دارنده اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران دیگر قابل فروش است؛ به عبارت دیگر، یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه لازم نیست که این اوراق را تا تاریخ سررسید آن نگه دارد. همچنین خرید مجدد اوراق توسط وام گیرنده در صورت کاهش نرخ بهره یا بهبود اعتبار وام گیرنده معمول است و می‌تواند اوراق جدید را با هزینه کمتری منتشر کند. توجه داشته باشید این اوراق در ایران عرضه نمی‌شوند.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت اوراق بهادار بانام یا بی‌نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت زمان معین منتشر شده و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها سهیم می‌شود. این اوراق به مانند یک بدهی است که منتشر کننده آن تعهد می‌دهد در بازه‌های زمانی معین مبلغی که در اوراق ذکر شده به عنوان سود به سرمایه‌گذار پرداخت کند.

دولت و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات غیردولتی، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید و … از جمله نهادهایی هستند که این اوراق را منتشر می‌کنند. شرکت ابتدا پروژه را بررسی کرده و در صورت داشتن توجیه اقتصادی اقدام به انتشار این اوراق می‌نماید.

مهم‌ترین ویژگی‌های اوراق مشارکت چیست؟

بانام یا بی‌نام: اوراق بانام تنها به نام دارنده آن است، اما اوراق بی‌نام مانند چک در وجه حامل است.
قابلیت تبدیل به سهام: اوراقی که معاملات اوراق قرضه توسط ناشر بورس عرضه شده و در زمان سر رسید به سهام تبدیل می‌شود.
قابل تعویض با سهام: این اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشر می‌شود و در زمان سر رسید با اوراق بورسی تعویض می‌گردد.

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت چیست؟

مهم‌ترین تفاوت اوراق قرضه و مشارکت این است که اوراق قرضه به دلیل مشخص بودن میزان بهره با روش‌های بانکداری اسلامی مطابق ندارد. همچنین این اوراق برای وام گیرنده هیچ محدودیتی را ایجاد نمی‌کند.

در اوراق مشارکت سودی که دریافت می‌شود در طرح‌های عمرانی یا تولیدی به کار برده می‌شود و میزان سود قطعی بعد از پایان یافتن کار و محاسبه به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

ناشران اوراق قرضه در بازارهای جهانی ریسک سرمایه‌گذاری بیشتری دارند. اوراق قرضه دولتی کم‌ریسکتر و با بهره پایینتری هستند، اما اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، دارای نرخ بهره بالاتری هستند. توجه داشته باشید این مورد با توجه به رتبه‌بندی شرکت‌های خصوصی مشخص می‌شود. شرکت‌هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه در آن‌ها بالاتر است.