انواع بازار ثانویه

میزان عرضه و تقاضا را می‌توان از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار ثانویه دانست.

آشنایی با مفهوم بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس

برای ورود به بازار بورس و شروع فعالیت در آن لازم است مطالبی را بدانیم؛ چرا که بدون آشنایی با آن ها فعالیت در بورس بی معنا خواهد بود. بازار اولیه و بازار ثانویه secondary market از مفاهیم بسیار ابتدایی اما مهم در بازار بورس هستند که آشنایی با آن ها به سرمایه گذار کمک می کنند تا بهتر برای سرمایه خود تصمیم بگیرد. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم در رابطه با مفهوم بازار اولیه و بازار ثانویه و ویژگی های هر یک از آن ها صحبت کنیم. در ادامه با صندوق سرمایه گذاری رزسا همراه باشید.

بازارهای اولیه و ثانویه به یکدیگر وابسته هستند؛ به طوری که همان اوراق بهاداری انواع بازار ثانویه که در بازار اولیه ایجاد می شوند در بازار ثانویه به فروش می رسند.

بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

بازارهای اولیه و ثانویه، اصطلاحات متمایزی هستند؛ بازار اولیه اشاره به بازاری دارد که اوراق بهادار در آن ایجاد می شوند اما در بازارثانویه، این اوراق بین سرمایه گذاران معامله می شود.

آگاهی از نحوه عملکرد این بازارها در درک معاملات سهام و اوراق قرضه یا اوراق بهادار، بسیار کمک کننده است. بدون اطلاع از آن ها رهگیری از بازارهای سرمایه گذاری سخت و دشوارخواهد بود و سود آوری آن ها را به مراتب کمتر خواهد کرد.

هنگام خرید سهام، معمولا این بازار با نام بازار سهام شناخته می شوند؛ از همین رو در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، اوراق بهادار از قبل صادر شده را بدون دخالت شرکت های صادر کننده معامله می کنند.

در واقع بازارثانویه، محل داد و ستد اوراق منتشر شده در بازار اولیه می باشد. حجم معاملات بازارثانویه، نسبت به بازارهای اولیه، بالاتر است. در این بازار تغییرات قیمت شکل گرفته و اوراق بهادار، در آن داد و ستد می شود.

ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ، ﺑﺮﺍی ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ و در آماده مبادله است. ﺑﻪ ﺳهاﻡ جدیدی که ﺷﺮﻛﺖ های ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه تولید می کنند، بازار اولیه می گویند. بازار اولیه و ثانویه، ویژگی ها و تفاوت های بسیاری دارند، در ادامه با صندوق سرمایه گذاری رزسا همراه باشید تا مطالب بیشتری را در اختیارتان قرار دهیم.

نقش بازار اولیه چیست؟

• سازمان دهی انتشارات جدید اوراق بهادار
• تضمین اوراق بهادار
• توزیع اوراق بهادار جدید

مزایای بازار اولیه

• انتشار اوراق بهادار به صورت مستقیم، توسط شرکت صادر کننده اوراق، صورت می گیرد.
• بازار اولیه رشد سرمایه‌ شرکت را تسهیل می کند.
• به سرمایه گذاران کمک می کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند.
• می توان برای اهداف تجاری، سرمایه کسب نمود.
• دولت از طریق فروش اوراق در بازار، می تواند سرمایه مورد نیاز سازمان را جمع آوری نماید.
• نقدینگی بیش از حد در چرخه اقتصاد کنترل می شود.
• به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می کند.

معایب بازار اولیه بورس

• پروژه های تحقیقاتی اولیه هرینه بر می باشد.
• بررسی ها برای تحقیقات اولیه زمان بر می باشد.

ویژگی های بازار ثانویه

• هزینه هر معامله به دلیل حجم بالای معامله ها بسیار کمتر است
• برای سرمایه گذاران سود زیادی به همراه دارد
• در این بازار، هر نوع اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت در قیمت سهام، تاثیر دارد.
• عرضه و تقاضا در اقتصاد، برای کشف قیمت این بازار کمک کننده است.
• جایگزینی مناسبی برای پس انداز است.
• بازار های ثانویه با قوانین و مقررات خاص و محکمی از جانب دولت رو به رو هستند چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و سود، برای شرکت ها و سرمایه گذاران به محسوب می شوند. این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول افراد را ضمانت می کند.
• این بازار شامل خریداران ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ای اﺳﺖ که قبلا انتشار یافته است.
• بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ترین نهاد این بازار ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
• در این بازار، ﺳﻬﺎﻡ منتشر شده مورد خرید و فروش ﻗﺮﺍﺭ می گیرد.

قیمت گذاری در بازار ثانویه

در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل، بر اساس قیمت اسمی آن تعیین می گردد اما در بازار ثانویه قیمت این اوراق بر اساس میزان عرضه و تقاضای آن ها مشخص می شوند.

انواع بازار ثانویه

این بازار بر اساس این که چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می شود، به چهار بازار تقسیم می شود:

بازار اول

مربوط به معاملات سهام شرکت های بورسی است که در بورس انجام می شود.

بازار دوم

مربوط به معاملات سهام شرکت های غیر بورسی که در فرابورس انجام می شود.

بازار سوم

مربوط به معاملات سهام شرکت های بورسی که در فرابورس انجام می شود.

بازار چهارم

بازاری است که بدون کارگزار و معامله گر کار می کند. بازار چهارم مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه های الکترونیکی و بین سرمایه گذاران نهادی و عادی صورت می گیرد.

نکته: نهاد های مربوطه به منظور پرهیز از پرداخت هزینه های مربوط به کارگزاری، عموما معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می دهند.

برخی از تفاوت های بازار اولیه و ثانویه در بورس

• شرکت ها پس از پذیره نویسی سهام خود در بازار اولیه، می توانند سهام خود را به فروش برسانند. اما پس از آن سهام شان در بازارثانویه، معامله می شود.
• درآمد حاصل از فروش سهام در بازار اولیه به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد، اما در بازار ثانویه، این درآمد ها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را به فروش می رساند.
• سرمایه گذاران در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی کنند، زیرا شرکت صادر کننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می رساند و خرید آن نیازمند سرمایه زیادی است. اما در این بازار، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری نمایند.

• در بازار اولیه، فروش اوراق از طریق بانک های سرمایه گذاری انجام گرفته، اما در ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزاری ها، معاملات خود را انجام می دهند.
• در بازار اولیه، سهام داران، سهام را به طور مستقیم از شرکت عرضه کننده خریداری می کنند اما در ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران می خرند.
• شاید این سوال خیلی ها باشد که، بازار ثانویه بورس چیست؟ در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی به فروش می رسانند، اما در ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می نمایند.
• در بازار اولیه، سهام با قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا نوسان ندارد. اما در ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

چکیده مطالب

در معمول ترین تقسیم بندی، بازار سرمایه به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. بازار ثانویه در واقع محل داد و ستد اوراقی است که در بازار اولیه منتشر شده اند. حجم معاملات در بازارهای ثانویه نسبت به بازارهای اولیه primary market بیشتر است. وجود این بازار بسیار ضروری است؛ زیرا قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌ ها ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌ گذار در سرسید، کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند پس به موهبت وجود بازار‌ثانویه، می‌ تواند با پول سرمایه‌ گذاران فعالیت کند. امیدواریم مقاله بازار ثانویه چیست برای شما مفید واقع شده باشد.

✔️ بازار ثانویه بورس – اهمیت و ویژگی های آن – حمید فروغی

دارایی‌هایی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است. جهت معاملات بعدی نیاز به بازار ثانویه می‌باشد.

بازار ثانویه به منظور فراهم شرایط داد و ستد اوراق انتشار یافته در بازار اولیه و همچنین افزایش امکان نقدشوندگی آنها بنا شده است. برای مثال شخصی که سهام یک شرکت را در پذیره‌نویسی خریده و حال قصد فروش این سهم را دارد. باید برای فروش آن از طریق بازار ثانویه اقدام به فروش آن بنماید.

در نتیجه می‌توان گفت که کلیه معاملات سهام در بازار بورس، جزو دسته بازار ثانویه می‌باشد. همچنین اوراق بهادر بین سرمایه گذاران معامله می‌شوند و شرکت‌ها در آن هیچ نقشی ندارند.

وجود بازار ثانویه بسیار ضروری و تعیین کننده است. چرا که امکان نقدشوندگی و معامله‌گری مستمر اوراق را ایجاد می‌کند. شرکت های بورسی از سررسید قرارداد ترسی ندارند که مثلا شخصی تمام و کمال پولش را درخواست کرده و به شرکت فشاری وارد شود. و به لطف بازار ثانویه، می‌توان بصورت بی نهایت با پول سرمایه گذاران فعالیت کرد. همچنین بوسیله این بازار می توانید عمل جذب و افزایش سرمایه خود را انجام دهید.

ساختار و عملکرد بازار ثانویه بورس

بورس اوراق بهادر یکی از مهم‌ترین نهادهای بازار ثانویه برای معامله‌های اوراق بهادر و سهام می‌باشد. بازار ثانویه می‌تواند شامل انواع سهام‌، اوراق قرضه و… مورد معامله قرار بگیرد.

حجم معاملات در بازار ثانویه نسبت به بازار اولیه بسیار بیشتر است. چرا که این بازار به جهت فراهم سازی معاملات اوراق انتشار یافته و نقد شوندگی در بازار اولیه می‌باشد. در صورتی که بازار ثانویه برای شرکت‌ها محلی است که می‌توانند بر معاملات، بصورت هدفمند مدیریت و نظارت داشته باشند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه

همانطور که می‌دانید در بازار اولیه قیمت اوراق بهادر از همان ابتدا بر اساس قیمت اسمی مشخص می‌شود، در حالی که در بازار ثانویه قیمت‌ها بر اساس عملکرد و اندازه عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

ویژگی‌های بازار ثانویه

✔️هزینه کمتر معاملات به جهت حجم بالای معامله‌ها

✔️ایجاد نقدینگی برای سرمایه گذاران. هر فردی که نیازمند به فروش داشته باشد می‌تواند به دلیل حضور تعداد زیاد خریداران، اقدام به فروش اوراق خود بکند.

بازار های معامله اوراق بهادار _ اولیه و ثانویه

بازار اوراق بهادار از لحاظ تقدم انتشار و دسترسی به اوراق بهادار به بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می شود :
۱) بازار اولیه
بازار اولیه به بازاری اطلاق می شود كه در آن اوراق بهادار جدید ، برای اولین بار از طرف یك سازمان منتشر می شود. انتشار اوراق بهادار در این بازار غالباً با هدف تأمین مالی صورت می گیرد. انتشار اوراق مشاركت توسط شهرداری تهران برای تأمین مالی پروژه های شهری ، و انتشار انواع بازار ثانویه سهام توسط شركت های سرمایه گذاری جهت تأمین سرمایه ، مثال های بارزی از معاملات بازار اولیه می باشد.
بازار اولیه در نتیجه فروش مستقیم و دست اول اوراق بهادار توسط شركت ها یا مؤسسات دولتی ، عمومی یا خصوصی به سرمایه گذاران خصوصی و مؤسسات سرمایه گذاری ایجاد می شود.
شركت برای انتشار اوراق بهادار می تواند به دو طریق عمل كند : یا خود رأساً كلیه امور مربوط به حجم ، نوع و مبلغ ریالی عرضه و تعیین قیمت آنرا انجام دهد و یا آنرا از طریق مؤسسات و شركت هایی كه در این كار تخصص دارند انجام دهد. مؤسسات یا شركت هایی كه در سایر كشورها ، در بازار اولیه این نقش را بر عهده دارند ، بانك ها یا مؤسسات تأمین سرمایه نامیده می شوند. البته در ایران ، طبق وظایفی كه بر عهده شركت های كارگزاری گذاشته شده آنها می توانند در انتشار اوراق بهادار جدید شركت ها كمك كنند.
▪ مؤسسات تأمین سرمایه
مؤسسات تأمین سرمایه ، مؤسساتی هستند كه نقش واسطه بین شركتهای نیازمند منابع مالی و سرمایه گذاران را ایفا می كنند. این موسسات با داشتن امكانات تخصصی و اطلاعات كافی ، با بررسی و ارزیابی اوراق بهادار شركت ها یا مؤسسات ، در امر انتشار و فروش آن ، به شركتها و یا مؤسسات منتشر كننده كمك می كنند. مؤسسات تأمین سرمایه در این نقش ، بیشتر وظیفه انتقال سرمایه را بر عهده دارند و عملاً كمتر درگیر تأمین مالی شركت ها می شوند . اینگونه مؤسسات با داشتن سازمان مجهزی برای توزیع سهام و اوراق قرضه شركتها و یا حتی مؤسسات دولتی ، قادرند با حداقل هزینه ممكنه ، منابع مورد نیاز را در اختیار صادر كنندگان اوراق بهادار قرار دهند.
از نظر سرمایه گذاران و صاحبان منابع مالی ، خدمات مؤسسات تأمین سرمایه دارای اهمیت خاصی است زیرا : اولاً ، مؤسسات تأمین سرمایه قبل از انتشار سهام یا قرضه شركت ، وضع مؤسسه انتشار دهنده را به طور دقیق مورد بررسی قرار می دهند . آنها در این كار از خدمات گروه های تخصصی متعدد شامل حقوق دانان ، حسابداران خبره ، متخصصان فنی و اقتصاد دانان استفاده كرده ، وضعیت شركت را به دقت مورد مطالعه قرار انواع بازار ثانویه می دهند ؛ كاری كه یك فرد به تنهایی قادر به انجام آن نمی باشد. ثانیاً ، مطالعه و بررسی وضعیت مالی شركت و متعاقب آن اقدام عملی و حمایت از فروش اوراق بهادار شركت نوعی تضمین از طرف مؤسسه تأمین سرمایه به شمار می رود كه خود موجب اطمینان سرمایه گذار در واگذاری منابع می گردد.
مؤسسات تأمین سرمایه با توجه به توافق خود با شركت های فروشنده و منتشر كننده اوراق بهادار ، خدمات متنوعی انجام می دهند كه موارد زیر از اهم آنها می باشد :
▪ پذیره نویسی :
در این حالت ، مؤسسه تأمین سرمایه ابتدا كلیه اوراق بهاداری كه شركت قصد عرضه آن را دارد خریده ، سپس خود اقدام به عرضه و فروش آن می كند . تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش به عموم حق الزحمه این خدمت می باشد.
▪ قرارداد حداكثر تلاش :
طی این توافق ، مؤسسه تأمین سرمایه ، حداكثر سعی و تلاش خود را در عرضه اوراق بهادار شركت منتشر كننده بكار می گیرد. در این نوع قرارداد ، شركت تهیه سرمایه فقط نقش نماینده فروش را ایفا می كند و مسئولیتی نسبت به اوراق بهادار بفروش نرفته ندارد. در این حالت ، مؤسسه تأمین سرمایه بابت خدمات عرضه خود ، كارمزد دریافت می كند.
▪ ارائه مشاوره :
مؤسسات تأمین سرمایه در رابطه با بهترین انواع بازار ثانویه شیوه تأمین مالی برای شركتی كه قصد تأمین مالی دارد ، خدمات مشاوره ای ارائه می دهند.
در مواردی كه میزان انتشار مورد نظر ، بسیار بزرگ یا پر مخاطره باشد به جای یك مؤسسه تأمین سرمایه ، چند مؤسسه تأمین سرمایه مسئولیت عرضه را بعهده می گیرند. در این موارد ، مؤسسات با هم تشكیل اتحادیه ای داده ، مسئولیت عرضه اوراق بهادار را بین خود تقسیم می كنند.
شكل عرضه در بازار اولیه می تواند عمومی یا خصوصی باشد . در عرضه عمومی ، عموم سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی می توانند در خرید اوراق بهادار منتشره ، شركت كنند . در عرضه خصوصی ، اوراق بهادار منتشره به گروهی خاص عرضه می شود . این گروه می تواند یك یا چند سرمایه گذار خاص باشد مثل شركت های بیمه كه در برخی موارد تمام یا بخشی از اوراق بهادار عرضه شده یك شركت را می خرند . گروه مزبور می تواند از سهامداران قبلی خود شركت باشند كه در آن صورت ، این انتشار را عرضه از طریق حق تقدم می نامند و در نهایت ، گروه مورد بحث می تواند كاركنان خود شركت باشد.
بعد از اتمام دوره عرضه در بازار اولیه ، اگر سرمایه گذاری قصد معامله اوراق بهادار مربوطه را داشته باشد باید به بازار ثانویه رجوع كند.
۲) بازار ثانویه و بورس اوراق بهادار
بازار ثانویه به ترتیباتی اطلاق می شود كه از طریق آن ، خریداران و فروشندگان می توانند به روشی متعارف و به قیمت های قابل قبول برای طرفین ، اوراق بهاداری كه دوره عرضه آن در بازار اولیه به اتمام رسیده ، را معامله كنند . بازار ثانویه را می توان به دو بخش غیر متشكل ( فاقد انسجام ) و متشكل ( سازمان یافته ) تقسیم كرد.
در بخش غیر متشكل این بازار ، عرضه كنندگان و متقاضیان ، برای معامله اوراق بهادار مورد نظر خود ، باید به دنبال یكدیگر بگردند. از آنجا كه هیچ مكان مشخصی برای این قسمت وجود ندارد و خریداران و فروشندگان ، كاملاً پراكنده و بی اطلاع از یكدیگرند، عمل معامله اوراق بهادار بسیار كند ، با دشواری و هزینه زیاد صورت می گیرد به ویژه اینكه هیچ مكانیزمی غیر از توافق طرفین برای تعیین قیمت وجود ندارد . این بازار مختص به اوراق بهاداری است كه در بخش سازمان یافته بازار ( بورس اوراق بهادار یا بورس های فرعی ) پذیرفته نشده اند. اوراق سهام شركت های سهامی خاص ، یا سهام بسیاری از شركت های سهامی عام كه حائز شرایط پذیرش در بورس نیستند در این بازار ، و بر اساس قیمت های توافقی طرفین خریدار و فروشنده معامله می شوند. البته به منظور تسهیل امر مبادلات اوراق بهادار در بازار ثانویه ، برخی شركت ها اقدام به تعیین مكانی برای مبادلات سهام خود می نمایند . در این محل كه معمولاً در مكان اصلی شركت است ، خریداران و فروشندگان خاص سهام همان شركت اقدام به معامله می كنند.
بخش متشكل و سازمان یافته بازار معمولاً متشكل از دو بخش بورس اوراق بهادار ، و بورس فرعی است. تفاوت بین دو بازار مذكور ، بیشتر دسته بندی مالی شركت هایی است كه در هر یك معامله می شوند. برای پذیرش شركت ها در هر یك از بخش های بازار شرایطی وضع می شود. در صورتی كه شركت، حائز شرایط پذیرش در بازار اصلی باشد در آن بازار معامله و در غیر این صورت در بازار بورس فرعی معامله می شوند. گاهی اوقات برای هر قسمت از این بازار ها ، دسته بندی های دیگری نیز صورت می گیرد كه ایجاد تابلوی متعدد معاملاتی و تقسیم بندی زمانی معاملات برای انواع اوراق بهادار از نمونه های رایج آن است. در حالت اول همچون تقسیم بندی بخش های اصلی و فرعی بازار، دو یا چند تابلو ایجاد شده و بنا بر شرایطی كه برای پذیرش شركت ها در هر یك از تابلوها وضع می شود، جایگاه معاملاتی آنها در هر تابلو مشخص می شود. معمولاً درجه اعتبار این تابلو ها با یكدیگر متفاوت و نزولی است . بطوری كه شركت های كه در تابلوی دوم قرار دارند سعی خواهند كرد به خاطر برخورداری از مزایای اعتباری یا حتی در برخی موارد مالی ، شرایط خود را بهبود داده و به تابلوی بالاتر ارتقاء یابند.
در حالت دوم یعنی تقسیم بندی معاملاتی برای انواع اوراق بهادار ، معمولاً زمان معاملاتی تابلو ها را تقسیم بندی كرده و در هر قسمت ، یك نوع ورقه بهادار خاص را معامله می كنند. مثلاً بخشی از زمان معاملاتی صرف انواع سهام و بخش دیگر صرف انواع اوراق قرضه ( مشاركت ) خواهد شد.
در بورس اوراق بهادار كشور ما ، در حال حاضر بخشهای بازار به دو دسته قسمت اصلی شامل تابلوی اول و تابلوی دوم و بازار فرعی تقسیم بندی شده است.
▪ مقایسه بخش غیر منسجم بازار ثانویه با بخش منسجم ( بازار بورس )
در مقایسه با بخش غیر منسجم بازار ثانویه ، بورس اوراق بهادار مزایای متعددی دارد كه اهم آن به شرح زیر است.
۱) وجود مكان یا محلی مشخص برای معامله اوراق بهادار :
طبیعتاً با وجود این مكان ، خریداران و فروشندگان می دانند كه برای معامله اوراق خود باید به كجا رجوع كنند. البته این مكان ممكن است لزوماً یك نقطه جغرافیایی مشخص نبوده بلكه شبكه ای از ارتباطات رایانه ای باشد كه در نقاط مختلف پراكنده اند. ( به چنین بازاری كه تمركز جغرافیایی خاصی ندارد ، بازار غیر متمركز یا over the counter _OTC_ می گویند.
۲) تسهیل مبادله اوراق بهادار از طریق تعیین قیمت معامله اوراق بهادار :
در این بازار مكانیزم عرضه و تقاضا تعیین كننده قیمت است نه صرفاً توافق دو طرف خریدار و فروشنده .
۳) جذاب ساختن سرمایه گذاری در اوراق بهادار از طریق حفظ قابلیت نقدینگی و قابلیت فروش سریع اوراق بهادار :
از آنجا كه بازار و خریداران مشخص هستند ، اوراق بهادار را می توان بسیار سریع تبدیل به نقد كرد.

آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان

آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان ، به هر بازاری که بتوان در آن به معامله اوراق بهادار و کالاهای مختلف پرداخت، بازار مالی گفته میشه. آشنایی با انواع بازارهای مالی میتونه فرصت های کسب درآمدی مختلفی رو بهتون عرضه کنه؛ به همین دلیل قصد داریم که در این مقاله در مورد بازارهای سرمایه صحبت کرده و شما رو با انواع اون ها آشنا کنیم. توجه داشته باشین که بازار ارزهای دیجیتال هم نوعی از همین بازارهای مالی هستش.

حتما شما هم در بین اطرافیانتون، افرادی رو دیدین که با فعالیت در بازارهای مالی تونستن موفق بشن و ثروت زیادی رو بدست بیارن. شاید با دیدن این دسته از افراد، شما هم بخواین که فعالیت در این بازارها رو شروع کنین؛ اما باید در مورد این بازارها به این نکته توجه داشته باشین که بازیگردان های بزرگی در این حوزه وجود دارن که رقابت با اون ها کار بسیار سختی است.

در ادامه با ما همراه باشین تا بهتون شرح بدیم که منظور از بازار مالی چیست؟ و با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان آشنا بشید. همچنین در این مقاله به وظایف بازار سرمایه هم می پردازیم و در مورد کارکرد بازار پول و سرمایه صحبت می کنیم. در صورتی که قصد فعالیت در این حوزه رو دارین، پیشنهاد میدیم که در ادامه مقاله آشنایی با انواع بازار سرمایه در ایران و جهان با ما همراه باشین.

منظور از بازار مالی چیست؟

به طور کلی به بازار هایی که افراد و موسسات مختلف در اون ها به معامله و مبادله اوراق بهادار و دارایی های قابل معامله دیگه می پردازن، بازار مالی گفته میشه. در این نوع بازارها، طبق اصول اولیه اقتصاد قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا و مبادله ای که خریدار و فروشنده ها با هم انجام میدن، مشخص میشه.

هدف اصلی از بوجود آوردن بازار های مالی رو میتونیم آسون تر کردن فرآیند معاملات و مبادلات بین متقاضیان و عرضه کننده ها بدونیم. به این ترتیب خریدار ها و فروشندگان میتونن ساده تر با همدیگه ارتباط برقرار کنن. نکته مهمی که در مورد انواع بازار پول و سرمایه وجود داره اینه که در هر کدوم از بازارهای مالی، خریداران و فروشندگان کالا های مختلفی رو با هم مبادله میکنن که به همین دلیل میشه گفت انواع مختلفی از بازارهای سرمایه بوجود اومدن.

برای تشخیص انواع بازارهای مالی میتونین از ماهیت مبادلاتی که در اون ها انجام میشه و میزان رشد دارایی ها استفاده کنین. در مجموع با توجه به توضیحاتی که دادیم میشه در پاسخ به این سوال که بازار مالی چیست؟ اینطور گفت که، به هر بازاری که در آن مبادلات و تجارت انجام بشه، بازار مالی یا Financial Market گفته میشه. برای مثال به بازارهایی که شامل اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، ارز)، فلزات و مشتقات اون ها باشه، میتونیم بازار مالی بگیم.

در تمامی بازارهای مالی یک سیستم منظم و باز برای تجارت وجود داره که شرکت های مختلف رو قادر میکنه تا به سرمایه ی مورد نیاز خودشون دسترسی پیدا کنن. وجود این نوع از بازار ها برای عملکرد مناسب اقتصاد ضروری است. مهمترین مشخصه این نوع از بازار ها در اقتصاد اینه که بین افرادی که منابع مازاد دارن و کسانی که به منابع مالی نیاز دارن، به شکل یک پل ارتباطی عمل میکنه.

بسیاری از افراد تصور میکنن که تنها بازار مالی در کشور های مختلف بورس اوراق بهادار است، ولی بازارهای سرمایه ی مختلفی وجود دارن که هر کدوم از اون ها دارای مشخصاتی خاص و اهداف متفاوتی هستن. برای مثال بورس کالا، سهام، طلا، بازار ملک و املاک، ارزهای دیجیتال و. . . از مهمترین بازارهای مالی دنیا هستن که در ادامه در مورد هر کدوم از اون ها بیشتر گفتوگو می کنیم.

انواع بازار سرمایه در ایران و جهان کدامند؟

همونطر که اشاره کردیم بازار های مالی رو بر اساس پارامتر های مختلفی از جمله ماهیت و وظایف بازار سرمایه، به انواع مختلفی تقسیم بندی میکنن. در حال حاضر بازارهای مالی مختلفی در سراسر دنیا وجود داره که هر کشور حداقل در یکی از اون ها فعالیت و مشارکت داره. در این بازارها میزان سرمایه در گردش بسیار متفاوت است و بعضی از مارکت ها با توجه به این ویژگی کوچک تر از موارد دیگه هستن.

در ادامه با ما همراه باشین تا شما رو با 6 نوع از معروف و پرکاربرد ترین بازارهای مالی دنیا آشنا کنیم:

بازار سهام یا Stock Market

در بین انواع بازار پول و سرمایه، بازار بورس یا سهام رو میتونیم به عنوان یکی از شناخته شده ترین انواع بازار سرمایه در جهان معرفی کنیم. ماهیت این نوع بازارها به این شکل است که سهام شرکت هایی که سهامی عام هستن، به وسیله سرمایه گذار ها و معامله گر ها خرید و فروش میشن. در این بازار قیمت هر سهم با توجه به پارامتر های مختلفی از جمله میزان عرضه و تقاضا، ارزش بازار یک شرکت، دارایی ها، درآمد و. . . مشخص میشه.

در شرایطی که قیمت یک سهم به خاطر دلایل اقتصادی یا تجاری تغییر پیدا میکنه و بیشتر میشه، سرمایه گذارها میتونن با فروش اون به درآمد برسن. شاید در نگاه اول خرید سهام، کار بسیار ساده و آسونی به نظر برسه؛ اما پیدا و انتخاب کردن سهام شرکتی که سود ده باشه و از نظر بنیادی قابل اتکا باشه، یکی از بزرگترین چالش هاییه که معامله گر ها با اون روبرو هستن. در واقع استراتژی معاملاتی در این نوع بازارها، خرید سهام با قیمت پایین و فروش اون در قیمت های بالاتر است.

معمولا این دسته از بازارهای مالی شامل دو نوع بازار مختلف هستن که در ادامه هر کدوم از اون ها رو بیشتر توضیح میدیم:

بازار اولیه یا Primary Market: این بازار وقتی شکل میگیره که سهام مربوط به یک شرکت برای اولین بار در بازار عرضه و فروخته میشن. بیشتر شرکت ها برای جذب سرمایه مورد نیاز خودشون وارد بازار سهام میشن، و با استفاده از عرضه اولیه یا IPO سهام خودشون، این کار رو انجام میدن. در این روش سرمایه ی مورد نیاز شرکت به شکل مستقیم با فروش سهام اون تامین میشه.

بازار ثانویه یا Secondary Market: بعد از این که سهام شرکت ها در بازار اولیه لیست شد، معامله گر ها میتونن سهام اون شرکت رو در بازار ثانویه معامله و خرید و فروش کنن. به عبارت ساده تر تمامی معاملاتی که در بازار بورس انجام میشه، در بازار ثانویه اتفاق میفته.

بازار اوراق قرضه یا Bond Market

به بازار اوراق قرضه، بازار درآمد ثابت هم گفته میشه که یکی دیگه از انواع بازار سرمایه در ایران و جهان است. سازمان ها، شرکت ها و حتی دولت ها سعی میکنن که با فروش اوراق قرضه در این بازار میتونن سرمایه مورد نیاز خودشون رو تامین کنن. جالبه بدونین که حتی شهرداری ها هم برای اینکه بتونن بودجه و مخارج مورد نیاز ساخت و توسعه پروژه های خودشون رو بدست بیارن، اوراق قرضه منتشر میکنن.

این اوراق رو میتونیم در دسته بندی انواع بازارهای مالی بر اساس سر رسید تعهدات مالی هم بهتون معرفی کنیم. در این نوع سرمایه گذاری، افرادی که قصد سرمایه گذاری رو دارن با استفاده از خرید این اوراق، سرمایه ی خودشون رو قرض میدن. در مقابل این اوراق شرکت یا نهاد فروشنده متهد میشه که اعتبار دریافتی خودش رو به همراه سود های دوره ای مشخص، باز پرداخت کنه.

در واقع این نوع اوراق رو میتونیم به توافقی بین وام دهنده و وام گیرنده تشبیه کنیم که در اون جزیئیات مختلف وام از جمله مقدار سرمایه، زمان باز پرداخت و میزان سود دریافتی به شکل کاملا واضح مشخص شدن. به همین خاطر ممکنه که این بازار رو به عنوان بازار بدهی یا بازار اعتباری هم بشناسین.

بیشتر معاملات مربوط به این بازار در بازار اولیه انجام میشه که در آن سرمایه گذارهای اوراق قرضه رو به شکل مستقیم از فروشنده ها (گیرندگان وام) دریافت میکنن. همچنین امکان اوراق بهاداری که قبلا در این بازار وجود داشته هم با استفاده از بازار ثانویه امکان پذیر است. این بازار رو به عنوان یکی از کم ریسک ترین بازارهای مالی جهان میدونن که امکان کسب سود مشخص و بدون ریسکی رو برای معامله گر ها فراهم میکنه.

بازار ارزهای دیجیتال یا Cryptocurrency Market

گسترش و توسعه فناوری بلاک چین در سال های گذشته باعث شده که از رمز ارزها به عنوان یک دارایی ارزشمند یاد بشه و دارایی های دیجیتالی بتونن خودشون رو به عنوان یک بازار ارزشمند به اثبات برسونن. از سال 2018 تا به الان بازار ارزهای دیجیتال تونسته که رشد سریعی رو از نظر حجم بازار در بین سایر بازارهای مالی داشته باشه. در حال حاضر این بازار از 14 هزار ارز مختلف و 500 پلتفرم معاملاتی تشکیل شده که آمار قابل توجهی هستش.

البته ماهیت و بستر پیچیده و کمتر شناخته شده ارزهای دیجیتال باعث شده که از این بستر به عنوان پلتفرمی مناسب برای کلاهبرداری و طرح های پانزی استفاده بشه. پلتفرم های معاملاتی و خرید و فروش ارزهای دیجیتال به دو دسته صرافی های متمرکز (CEX) و غیر متمرکز (DEX) تقسیم میشن. پلتفرم های متمرکز همونطور که از اسم اون ها هم مشخصه، ماهیت متمرکزی رو دارن. در مقابل صرافی های غیر متمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی فعالیت میکنن و امکان مبادله و معامله ارزهای دیجیتال رو به شکل غیر متمرکز، بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) فراهم کردن.

با اینکه بازار ارزهای دیجیتال به عنوان یک مارکت نسبتا جوان شناخته میشه، اما در سال های گذشته به طور قابل توجهی گسترش و توسعه پیدا کرده. برخی از سرمایه گذارهای سنتی فکر میکنن که عدم وجود یک سیستم مرکزی برای نظارت روی این بازار، یکی از بزرگترین ایرادان اون محسوب میشه، در حالی که سرمایه گذاران علاقه مند به این حوزه، از این موضوع به عنوان یک مزیت یاد می کنن.

بازار کامودیتی ها یا Commodity Market

یکی دیگه از انواع بازار سرمایه در جهان و ایران، بازار کامودیتی ها است که تولیدکننده ها و مصرف کننده ها برای معامله کالاهای اساسی در این بازار می پردازن. به عبارت ساده تر کامودیتی به کالاهایی گفته میشن که میتونیم اون ها رو با کالاهای مشابه دیگه ای معامله کنیم. در بازارهای جهانی کالاهایی که در این بازار به فروش میرسن رو به دو گروه تقسیم میکنن:

کامودیتی سخت:

کالاهای مربوط به انرژی مثل نفت، گاز، فلزات گرانبها از جمله طلا، نقره و پلاتین رو در این گروه قرار میدن. فلزات اساسی مثل آلومینیوم، روی، مس و آهن هم در این گروه قرار گرفتن.

کامودیتی نرم:

کالاهای کشاورزی مثل گندم، سویا، ذرت و محصولات مختلفی مثل پنبه، قهوه و شکر رو در گروه کامودیتی های نرم قرار میدن.

نحوه انجام معاملات در این بازار هم به دو دسته معاملات اسپات (Spot) و معاملات فیوچرز (Future) تسیم میشن. در بازار اسپات این داریی ها با پول مبادله میشن ولی در بازار فیوچرز، از قراردادهایی با تاریخ و قیمت از پیش تعیین شده، معامله این گروه از دارایی ها انجام میشه. جالبه بدونین که بیشتر معاملات این بازار به شکل کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه و به شکل معاملات اسپات انجام میشه.

بازار فارکس یا Forex

در این بازار امکان معامله 170 جفت ارز مختلف برای معامله گر ها فراهم شده. این بازار با توجه به اینکه مارکت کپ وحجم معاملات روزانه ای اون بیشتر از مجموع بازارهای مختلفی مثل سهام، بازار ارزهای دیجیتال و بازارهای مشتقه است، به عنوان یکی از مجبوبترین بازارهای مالی دنیا شناخته میشه. از فارکس به عنوان یک بازار مالی گسترده یاد میشه که به واسطه اتصال کامپیوتر ها مختلف و تشکیل یک شبکه کامپیوتری گسترده، بوجود اومده.

این بازار رو میتونیم به دو بخش بازار بین بانکی یا Interbank Market (OTC) و بازار خارج بورس (OCT) تقسیم کنیم. بازار بین بانکی رو میتونیم مثل یک شبکه جهانی در نظر بگیریم که بانک ها و موسسات مالی با استفاده از اون به مبادله ارزها و مشتقات ارزی بین خودشون می پردازن. همچنین معامله گر ها و سرمایه گذاران خرد میتونن با کمک کارگزاری یا بروکرهای مختلف در بازار خارج از بورس فاارکس به فعالیت بپردازن.

جالبه بدونین که در این بازار، کارگزار های فارکس میتونن به عنوان بازار ساز (Market Maker) هم عمل کنن و با پیشنهاد دادن قیمت های خرید و فروش یا بید (Bid) و اسک (Ask)، با رقبای خودشون در این بازار مقابله کنن.

جمع بندی و نتیجه

آشنایی با انواع بازارهای مالی ایران و جهان میتونه بهتون کمک کنه که بهترین بازار پول و سرمایه رو برای فعالیت خودتون انتخاب کنین. همونطور که اشاره داشتیم از اصلی ترین وظایف بازار سرمایه میتونیم به تخصیص درامد و دارایی های کارامد برای اقتصاد اشاره کنیم. این بازارهای مالی با توجه به اینکه به بازارهای آزاد برای ایجاد جریان سرمایه و تعهدات مالی و پول، به ایجاد اقتصادی روان تر در جهان کمک میکنن.

امیدواریم که مطالب این مقاله برای اشنایی با انواع بازار سرمایه جهان و ایران براتون سودمند بوده باشه. توجه داشته باشین که فعالیت در هر کدوم از بازارهایی که بهتون معرفی کردیم، به دانش و تجربه بالایی نیاز داره که مستلزم شرکت در دوره های آموزشی پیشرفته و فعالیت متداوم در این بازارهاست.

بازار ثانویه چیست و چه تفاوتی با بازار اولیه دارد؟

بازار سرمایه یک سیستم مالی است که در آن شرکت‌ها می‌توانند با انتشار سهام، اوراق قرضه و غیره سرمایه مورد نیاز برای گسترش فعالیت‌های خود را جمع‌آوری کنند.

بازار اولیه جایی است که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها یا دولت برای اولین بار ایجاد و عرضه می‌شود.

در حالی که بازار ثانویه، بازاری است که در آن اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اولیه منتشر شده‌اند، مورد معامله قرار می‌گیرند.

بنابراین، هر دو بازار اولیه و ثانویه بخشی از بازارهای مالی هستند. در این مقاله از بورسینس قصد داریم شما را با مفاهیم بازار ثانویه و اولیه و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها آشنا کنیم.

پیش از ورود به بحث، ابتدا باید با موضوع بازار اولیه آشنا شویم. در ادامه با ساختار بازار اولیه، ویژگی‌های آن و مزایا و معایب این بازار آشنا خواهیم شد. سپس به سراغ موضوع اصلی این مقاله، یعنی بازار ثانویه، می‌رویم.

بازار اولیه چیست؟

بازار اولیه (Primary Market) محل فعالیت شرکت‌هایی است که سهام خود را برای اولین بار در برای فروش عرضه می‌کنند.

شرکت‌هایی به تازگی وارد بورس شده و می‌خواهند برای تأمین سرمایه مورد نیاز فعالیت‌هایشان بخشی از سهام‌شان را به فروش برسانند.

فروش سهام در بازار اولیه از طریق پذیره‌نویسی انجام می‌شود. در واقع، یک بانک یا موسسه مجازی به نمایندگی از شرکت اقدام به پذیره‌نویسی اوراق بهادار می‌کند.

سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار دولت برای اولین بار در بازار اولیه عرضه می‌شوند.

در بازار اولیه فروشنده همان شرکتی است که سهام را برای فروش عرضه کرده است، یعنی خریدار، سهام را مستقیماً از شرکت دارنده سهام یا نماینده مجاز آن خریداری می‌کند.

سازمان‌های فعال در بازار اولیه به ساختار مالی بازار بورس تسلط کافی دارند و می‌دانند چه مقداری از سهام را به چه قیمتی بفروشند. علاوه بر این، شرکت‌ها با ورود به بازار اولیه مطمئن هستند که بخش مشخصی از سهام آن‌ها با قیمت ثابت به فروش می‌رسد و از تأمین شدن سرمایه مورد نیازشان مطمئن هستند.

به دلیل نبود واسطه میان خریدار و فروشنده در بازار اولیه، قیمت سهام در این بازار کمتر است. بازار اولیه محل مناسبی برای شرکت‌های تازه وارد به بورس که اغلب نمی‌دانند چگونه باید فعالیت خود را در بازار آغاز کرده و سرمایه لازم خود را تأمین کنند.

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:

• انتشار اوراق بهادار مستقیماً توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد.
• به رشد سرمایه‌ شرکت کمک می‌کند.
• به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که پول خود را سرمایه‌گذاری کنند.
• امکان جذب سرمایه لازم برای اهداف تجاری در بازار اولیه وجود دارد.
• دولت می‌تواند با فروش اوراق خود در این بازار، سرمایه مورد نیازش را جمع‌آوری کند.
• بازار اولیه به کنترل نقدینگی زیاد در چرخه اقتصاد کمک می‌کند.
• امکان فعالیت مستقیم سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم می‌کند.

با این حال، بازار اولیه بورس معایبی هم دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه ممکن است بسیار پرهزینه باشند.
• تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های جزئی هستند.

در ادامه با معنی و ساختار بازار ثانویه، ویژگی‌ها و دلایل اهمیت آن و نحوه قیمت‌گذاری سهام در آن آشنا خواهید شد. در پایان برخی از تفاوت‌های بازار ثانویه و اولیه را ذکر کرده‌ایم.

بازار ثانویه چیست؟

همان‌طور که در بالا گفته شد، سهام شرکت‌ها ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار می‌گیرند (مرحله پذیره‌نویسی)، سپس برای انجام معامله‌های بعدی و مجدد، به بازار دیگری نیاز است که بازار ثانویه (secondary market) نام دارد.

تصور کنید شما سهمی را در مرحله پذیره‌نویسی -بازار اولیه- خریده‌اید و حالا می‌خواهید آن را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشید؛ برای این کار باید به بازار ثانویه مراجعه کنید و سهم‌تان را برای فروش عرضه کنید.

معامله‌گران می‌توانند سهام عرضه شده شرکت‌ها را در بازار ثانویه با یکدیگر معامله کنند.

به عبارت دیگر، بازار ثانویه محلی است که سرمایه‌گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده یا نماینده آن از سرمایه‌گذاران دیگر خریداری می‌کنند. با توجه به حضور خریداران و فروشندگان بیشتر، حجم معاملات در این بازار بسیار بیشتر از بازار اولیه است و این یکی از تفاوت‌های عمده بین این دو بازار است.

سرمایه‌گذاران در بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری کند. بازارهای جهانی مثل بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE)، نزدک (NASDAQ) و بازار بورس تهران نمونه‌هایی از بازارهای ثانویه هستند.

یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری بازارهای ثانویه، قابلیت نقد شوندگی و معاملات همیشگی اوراق و سهام شرکت‌ها است.

بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌شود:

• بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.
• بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوکی خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

ویژگی‌های بازار ثانویه

بازار سرمایه ویژگی‌های جذابی هم برای شرکت‌ها و هم برای سرمایه‌گذاران دارد.

همان‌طور که گفته شد، حجم معاملات در این بازار بسیار زیاد و در نتیجه کارمزد انجام معامله در آن کمتر است. یکی از ویژگی‌های مفید بازار ثانویه وجود نقدینگی قابل قبول برای سرمایه‌گذاران است.

هر فروشنده‌ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می‌تواند اوراق بهادار خود را برای فروش به طیف گسترده‌ای از خریداران حاضر در بازار عرضه کرده و سهام خود را در مدت کوتاهی به فروش برساند. بدیهی است که خرید کردن در این بازار هم به سادگی انجام می‌شود زیرا معمولاً همیشه گروهی حاضر به فروش سهام خود هستند.

مهم‌ترین مزیت بازار ثانویه حجم بالای معاملات انجام شده در آن است.

همچنین، در این بازار هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید که در رابطه با شرکت منتشر می‌شود به سرعت در قیمت سهام آن تأثیر می‌گذارد، در نتیجه نوسانات قیمت سهام فرصت مناسبی برای کسب سود از بازار فراهم می‌کند.

سازوکار اصلی دخیل در تعیین قیمت سهام در بازار ثانویه، همچون سایر بازارهای مالی، عرضه و تقاضای موجود از سوی خریداران و فروشندگان است که به کشف قیمت در این بازار کمک می‌کند.

به ویژه در اقتصادهای تورم‌زده‌ای مثل ایران، بازار ثانویه و اوراق بهادار جایگزین مناسبی برای پس‌انداز به شمار می‌روند. سرمایه‌گذاران با خرید سهام می‌توانند تا حدودی از سرمایه خود در مقابل کاهش ارزش پول کشور محافظت کنند.

دولت مقررات سختگیرانه‌ای بر بازارهای ثانویه اعمال می‌کند. چون منبع اصلی شکل‌گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به حساب می‌آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه‌گذاران را تضمین می‌کند.

دلایل اهمیت بازار ثانویه

در این بازار به دلیل حجم بالای نقدینگی، ریسک سرمایه‌گذاری کم است.

به این معنی که شما به عنوان سرمایه‌گذار می‌توانید سهام‌تان را در کمترین زمان ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و از آنجا که آن را به قیمت فعلی بازار به فروش می‌رسانید، احتمال ریسک و ضرر کردن بسیار کمتر خواهد بود. در نتیجه، بازار ثانویه بهترین فرصت خروج برای سرمایه‌گذارانی است که سهام خود را در مرحله پذیره‌نویسی یا عرضه اولیه (IPO) خریده‌اند.

یکی دیگر از دلایل اهمیت بازار ثانویه نیاز به وجود بازارهای خصوصی است؛ بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی هم وجود نخواهد داشت.

اهمیت این موضوع زمانی بیشتر روشن می‌شود که بدانید امکان برگزاری عرضه عمومی برای شرکت‌های نوپا و استارت‌آپی به منظور تأمین منابع مالی وجود ندارد و بازار ثانویه شرایط را برای آن‌ها ساده‌تر کرده است؛ چنین شرکت‌هایی می‌توانند به لطف این بازار، سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله‌گران به فروش برسانند. در این حالت، فرآیند خرید و فروش سهام به صورت خصوصی باقی می‌ماند.

رشد اقتصادی کشور یکی دیگر از فواید بازار ثانویه است. در واقع این بازار نقش به‌سزایی در شکوفایی اقتصادی سهامداران و در نتیجه اقتصاد کلی کشور دارد. بازار اولیه به دلیل شرایط خاص خود دارای محدودیت‌های زیادی است. اما در بازار ثانویه آزادی عمل بیشتری وجود دارد و هر کسی می‌تواند آزادنه اقدام به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف و خرید و فروش آن‌ها بکند.

نحوه قیمت‌گذاری سهام در بازار ثانویه

قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس شرایط بازار بورس و فعالیت‌های شرکت تعیین می‌شود. در مواردی ممکن است وضعیت کلی اقتصادی و سیاسی کشور بر روی قیمت سهام همه شرکت‌های حاضر در بازار بورس تأثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش ناگهانی آن شود.

البته چنین حالتی، به ویژه در کشورهای دارای ثبات بیشتر، معمولاً کمتر رخ می‌دهد و تنها در شرایط خاص اقتصادی به وجود می‌آید. در حالت عادی، قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس فعالیت‌های خود شرکت و میزان عرضه و تقاضا برای آن تعیین می‌شود.

قیمت سهام در این بازار به صورت روزانه و حتی ساعتی در نوسان است و این به معنای وجود فرصت‌های متعدد برای کسب سود از بازار است. ناگفته نماند که برای کسب سود در این بازار و جلوگیری از ضرر، باید قیمت‌ها را به صورت مداوم زیر نظر داشته باشید یا این کار را به شخصی کاردان و آگاه بسپارید.

میزان عرضه و تقاضا را می‌توان از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار ثانویه دانست.

تفاوت بازار اولیه و ثانویه

• در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می‌گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه‌گذاری است که اوراق را می‌فروشد.
• معمولاً سرمایه‌گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی‌کنند. چون شرکت صادرکننده اوراق خود را به صورت عمده به فروش می‌گذارد و برای خرید آن به سرمایه‌های هنگفت نیاز است. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران می‌توانند با هر سرمایه‌ای اقدام به خرید هر تعداد سهام کنند.
• در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه‌گذاری انجام می‌شود اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران معاملات خود را از طریق کارگزار انجام می‌دهند.
• در بازار اولیه، سرمایه‌گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می‌کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه‌گذاران دست چندم خریداری می‌کنند.
• در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می‌فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران سهامی که قبلاً معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می‌کنند.
• در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می‌رسد و معمولاً دچار نوسان نمی‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام تابعی از مکانیسم عرضه و تقاضا است و ممکن است به طور روزانه تغییر کند.

نتیجه‌گیری

هر دو بازار اولیه و ثانویه نقش مهمی در به حرکت درآوردن پس‌اندازهای مردم برای رشد اقتصاد دارند. سرمایه‌گذار می تواند از هر دو بازار سود ببرد.

با این حال، هر دو بازار ریسک‌های خاص خود را به همراه دارند. بنابراین، به عنوان سرمایه‌گذار باید تفاوت‌ها و سازوکارهای بازار اولیه و ثانویه را به خوبی درک کنید و قبل از ورود به این بازارها با افراد متخصص و کاردان مشورت کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: