بازارهای مالی در ایران

شناسایی چرخۀ بازارهای مالی و ارتباط آن با نوسانات نرخ ارز در ایران

در این مقاله، چرخۀ بازارهای مالی در اقتصاد ایران بررسی شده و با استفاده از مشاهدات فصلی طی دوره زمانی 1385 تا 1396، چرخه مالی ایران استخراج شده است. بدین منظور، از مدل سریهای زمانی ساختاری با مولفههای غیر قابل مشاهده و الگوریتم فیلترکالمن استفاده شده و با به کارگیری روش حداکثر راستنمایی، پارامترهای نامعلوم برآورد شده است. جنبه جدید رویکرد مورد استفاده این است که نرخ ارز به عنوان متغیر تاثیرگذار بر چرخههای مالی مورد بررسی قرار گرفته و برای این منظور متغیر نوسانات نرخ ارز توسط روش ناهمسانی واریانس خود رگرسیونی استخراج و در مدل وارد شده است. نتایج بررسی نشان میدهد که اولاً، شاخص مورد نظر در بازارهای مالی طی دوره مطالعه دارای نوسانات زیادی بوده و طولانی شدن و تعمیق دورههای رونق و رکود در این چرخهها یکی از علل بحران مالی است. ثانیاً، چرخه مالی حاصل از نرمالسازی مولفه چرخهای بازارهای مالی نشاندهنده نوسانات متعدد در سالهای مورد مطالعه است. ثالثاً، الگوی خودرگرسیونی برداری نشاندهنده رابطه علیت گرنجری از سمت نوسانات نرخ ارز به سمت چرخه مالی وجود دارد که بیانگر اینست که نوسانات نرخ ارز منجر به بیثباتی در چرخه مالی میشود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification of Financial Market Cycles and Its Relation with Exchange Rate Fluctuations in Iran

نویسندگان [English]

Nafise Keshtgar 1
Mosayeb Pahlavani 2
Seyed Hoseyn Mirjalili 3

1 Phd student, Faculty of Economics and Management, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan< Iran

In this paper, the financial market cycles in Iran's economy has been investigated and using the seasonal observations during the period of 1385 to 1396, the financial cycle of Iran has been extracted. For this purpose, the structural time series models with invisible components and the Kalman filter algorithm are used, and the unknown parameters are estimated using the maximum likelihood method. The new aspect of the approach is that the exchange rate has been studied as an effective variable on the financial cycles, and for this purpose, the variable of exchange rate fluctuations is extracted by the TGARCH method and is introduced in the model. The results of the study show that, firstly, the index in financial markets during the study period has many fluctuations and the prolongation and deepening of the periods of boom and recession in these cycles is one of the causes of financial crisis. Secondly, the financial cycle resulting from the normalization of the financial market cycle of the model estimates the fluctuations in the years studied. Third, the vector autoregressive model shows the relationship between the granger causality of the exchange rate fluctuations towards the financial cycle, which suggests that exchange rate fluctuations lead to instability in the financial cycle.

کلیدواژه‌ها [English]

Financial Markets
Financial Cycle
Exchange Rate Instability
Garch Models
Iranian Economy

مراجع

Adrian, T. & Shin, H. (2010). Financial Intermediaries and Monetary Economics. Federal Reserve Bank of New York Staff Reports 398.

Amri, P.D., Prabha, A.P. & Wihlborg, C. (2012). What Makes High Credit Growth Harmful? Evidence from Banking Crises. SSRN Electronic Journal.

Barzgar, gh., Pakdin Amiri, A., & Pakdin Amiri, M. (2009). Explaining Structural Equilibrium of Financial Factors Affecting Stock Price Index in Stock Market. Journal of Financial Accounting, 1(4), 26-42. ]In Persian[

Bernanke, B.S. (1983). Non-Monetary effects of the financial crisis in the propagation of the great depression. American Economic Review, 73(3), 76–257.

Beveridge, S. & Nelson, C.R. (1981). A New Approach to Decomposition of Economic Time Series into Permanent and Transitory Components with Particular Attention to Measurement of the Business Cycle. Monetary Economics, 7(2), 151-174.

Borio, C. (2012). The Financial Cycle and Macroeconomics: What Have We Learnt?. Bank for International Settlements 395.

Briguglio, L. (1995). Small Island States and their Economic Vulnerabilities. World Development. Vol. 23(9), 1615-1632.

Brunnermeier, M., Crockett, A., Goodhart, C., Hellwig, M., Persaud, A. & Shin, H. (2009). The Fundamental Principles of Financial Regulation. Geneva Reports on the World Economy 11.

Bry, G. & Boschan, C. (1971). Cyclical Analysis of Time Series: Selected Procedures and Computer Programs. NBER Technical Paper 20.

Claessens, S., Kose, M.A. & Terrones, M.E. (2011). Financial Cycles: What? How? When?. IMF working paper.

Hilbers, P., Otker-Robe, I., Pazarbasioglu, C. & Johnsen, G. (2005). Assessing and managing rapid credit growth and the role of supervisory and prudential policies. IMF Working Paper 05/151, International Monetary Fund.

Kemisola, O. C, Olamide, J. O & Moses, O. I. (2016). Exchange Rate Volatility and Banks Performance: Evidence from Nigeria. International Journal of Economics and Business Management. 2(4).

Keshtgar, N., pahlavani, M. & Mirjalili, S.H. (2019). Features of the Financial Cycle in Iran's Economy. Journal of Applied Economics Theories. 6(2). PP. 135-160. ]In Persian[.

Kindleberger, C. & Aliber, R.Z. (1978). Manias, Panics, and Crashes: A History of Financial Crises. Harcourt, Brace and Company, New York: NY.

Mbutor O. Mbutor. (2010), Exchange rate volatility, stock price fluctuations and the lending behaviour of banks in Nigeria. Research Department, Central Bank of Nigeria.

Minsky, H.P. (1977). The Financial Instability Hypothesis: An Interpretation of Keynes and an Alternative to Standard Theory. Challenge, 20(1), 20-27.

Ozcelebi, O. (2018). Impacts of Exchange Rate Volatility on Macroeconomic and Financial Variables: Empirical Evidence from PVAR Modeling. In book: Trade and Global Marke.

Pahlavani, M., Mirjalili, S.H. & Keshtgar, N. (2018). Aspects of Financial Cycles in Iran's economy. Journal of Financial Economics. 12(43). Pp.1-19. ]In Persian[

Pontines, V. (2016). The Financial Cycles in Four East Asian Economies. Working Paper The South East Asian Central banks Research and Training Centre Kuala Lumour, Malaysia.

Saleh, Gehan (2008), The Dynamic Relation Between Stock Prices and Exchange Rates in Egypt, Saudi Arabia and UAE, PHD Thesis in Economics, University of Illinois at Chicago.

Winter, J., Koopman, S.J., Hindrayanto, I., & Chouhan, A. (2017). Modeling the Business and Financial Cycle in a Multivariate Structural Time Series Model. De Nederlandsche Bank NV, Working Paper 573.

انواع بازار در ایران را بشناسیم (معرفی و بررسی انواع بازار در ایران)

شاید تا به حال از خود پرسیده باشید محبوب‌ترین سرمایه گذاری ‌ها در ایران کدامند؟ در ایران انواع بازار ها مثل بازار مسکن، طلا، بورس ، ارز، خودرو از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. در همه جای جهان مردم برای حفظ ارزش پول خود و رشد ثروت‌هایشان اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

بازار مسکن از قدیم‌الایام از شناخته‌شده‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری برای ایرانیان است و بسیاری هم‌اکنون معتقدند بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری مسکن است. قطعاً از بازار خودرو خبر دارید و میدانید که هر روز قیمت‌های انواع خودرو سر به فلک می‌کشند و همیشه گران‌تر می‌شود. در کشور ما خودرو به عنوان کالای سرمایه‌ای شناخته‌شده و دلالان آن برای سود کردن اقدام به خرید و فروش خودرو می‌کنند. این روزها بورس که درگذشته از محبوبیت کمی برخوردار بود به پربازده‌ترین و محبوب‌ترین بازار در ایران تبدیل شده است. در این مقاله قصد داریم با معرفی و بررسی انواع بازارها در ایران به شناخت کلی از این بازارها برسیم. با ما همراه باشید:

معرفی انواع بازار در ایران:

از انواع بازار در ایران می توان به 5 مورد اشاره کرد:

در ادامه به بررسی این بازار ها می پردازیم.

بررسی انواع بازار در ایران:

بازار مسکن

بازار مسکن:

در این بازار که از محبوب‌ترین بازارهای ایران است، خریدار ملک قصد دارد ملکی که خریداری می‌کند یا زمینی که برای احداث ساختمان خریداری می‌کند را به قیمت بیشتری بفروشد و یا آن را به اجاره یا رهن بدهد و از آن درآمدزایی کند.

متأسفانه چون عموم مردم به مسکن به جای اینکه یک نگاه مصرفی داشته باشند، نگاه سرمایه‌گذاری دارند و این باعث می‌شود قیمت خانه همیشه افزایش پیدا کند و تقاضاکننده واقعی که برای مصرف آن را می‌خواهد نتواند خریداری کند.

ورود به بازار مسکن و سرمایه‌گذاری در این بازار در نظر عموم یکی از راهکارهای پرسود و افزایش درآمد است، اما اگر کمی با دقت به این مسئله نگاه کنیم متوجه می‌شویم که همان قدر که بازار مسکن می‌تواند منجر به افزایش درآمد باشد و یک سرمایه‌گذاری خوب تلقی شود، به همان اندازه نیز می‌تواند ریسک بالایی برای سرمایه شما داشته باشد! چیزی که در سرمایه‌گذاری در بازار مسکن اهمیت دارد این است که شما با دیدی باز و تحقیقاتی گسترده در این بازار وارد شوید تا بتوانید سرمایه به ‌دست ‌آمده را حفظ کرده و آن را بیشتر کنید. برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن برنامه‌ریزی، آماده‌سازی و مدیریت اقداماتی که در حوزه املاک انجام می‌دهید، به شما این اجازه را می‌دهند که ثروت خود را در این حوزه افزایش دهید.

خرید ملکی با ارزش متعارف بازار یا کمتر از آن

یک سرمایه‌گذاری موفق در بازار مسکن و بازارهای مالی در ایران مستغلات می‌گوید ملکی خریداری کنید که همسان با قیمت‌های متعارف در بازار باشد و یا قیمتی کمتر داشته باشد. اگر بتوانید ملکی پیدا کنید که از قیمت بازار کمتر باشد قطعاً برای شما یک موفقیت بزرگ به حساب خواهد آمد، اما خرید املاکی با همان قیمت متعارف در بازار نیز موفقیتی خوب به حساب بشمار می‌آید. برای این منظور در محله‌ای که قصد خرید ملک ‌دارید به خوبی تحقیق کنید، چرا که تنها توانایی خرید یک ملک با قیمت پایین نمی‌تواند یک سرمایه‌گذاری موفق را برای شما تضمین کند.

تحقیق در بازار محلی امری بسیار مهم در سرمایه‌گذاری مسکن

به خوبی تحقیق کنید، نگاهی بیاندازید که آیا محلی که برای خرید خانه انتخاب کرده‌اید مناسب است و یا تنها به قیمت آن توجه کرده‌اید؟! در چنین شرایطی ممکن است پس از خرید خانه ارزان قیمت خود متوجه شوید که محلی که انتخاب کرده‌اید به شدت اشتباه بوده است! باید دقت کنید که آیا ملکی که خریده‌اید در طول زمان دچار افزایش قیمت می‌شود یا خیر؟ و یا اگر به ‌قصد اجاره خریده‌اید آیا منطقه‌ای است که مداوم تقاضا برای اجاره آن وجود داشته باشد یا خیر… به خاطر داشته باشید، کسب آگاهی از بازار محلی که در آن پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ملک کرده‌اید، امری ضروری است.

مدیریت سرمایه‌گذاری

خانه‌ای که خریداری کرده‌اید با پول‌هایی به ‌دست آمده که سال‌های سال برایش زحمت کشیده‌اید! بنابراین این خانه به‌دست‌آمده به دلیل حفظ سرمایه شما نیاز به رسیدگی دارد. خانه خود را به امان خدا رها نکنید! اگر خانه خود را رها کنید قطعاً در آینده باید هزینه‌های بسیاری را برای تعمیر آن صرف کنید. هر از گاهی از ملک خود دیدن کنید و تمامی مشکلات ضروری آن را برطرف کنید. با این کار باعث می‌شوید که سرمایه شما در طولانی مدت هدر نرود و در زمان فروش ملک نیز پولی بیشتر عاید شما شود.

بازار خودرو

بازار خودرو:

سرمایه‌گذاری در خودرو یکی دیگر از انواع بازار های هدفی در ایران است که به دلیل همه‌گیر نشدن آن در حال حاضر فضایی بکر و عالی برای جذب سرمایه‌های آزاد را دارا می‌باشد. البته ورود به این بازار و سرمایه‌گذاری در بازار خودرو با چالش‌های بسیار زیادی روبرو است. نه فقط ریسک‌های قیمتی بلکه محدودیت‌های قانونی و محدود بودن بازار خودرو ایران در اثر تحریم‌ها و عدم ارتباط آن با بازارهای جهانی باعث شده تا روند تغییرات قیمتی مخصوصاً در سال‌های اخیر به صورت جهشی دنبال شود.

اما آیا مردم به سرمایه‌گذاری در خودرو و این بازار علاقه دارند؟

شاید اگر قرعه‌کشی ها و فروش‌های دو شرکت بزرگ خودروسازی ایران را در سال ۹۹ مرور کنید متوجه حضور مردم در این بازار خواهید شد.

سرمایه‌گذاری در خودرو ابعاد مختلفی دارد. خرید خودرو برای گران‌تر شدن سطحی‌ترین روشی است که برای کسب سود در این بازار وجود دارد. با توجه به محدودیت‌های جدید برای خرید خودروهای نو از سوی دولت، استفاده از این فاکتور در سرمایه‌گذاری در بازار خودرو نیز از بین رفته است. با این تفاسیر سرمایه‌گذاری در خودرو چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟ خرید خودروهای کارکرده داخلی و خارجی به قصد کسب سود، تعمیر و صافکاری خودروهای رنگ و رو رفته با مشخصات فنی سالم و بازار اجاره خودرو ازجمله روش‌هایی هستند که می‌توانید در بازار خودرو از آن‌ها برای کسب سود بهره ببرید. این موارد نشان می‌دهد که بازار خودرو بسیار جذاب‌تر و گسترده‌تر از آنی است که کاربران تصور دارند.

مزایا و معایب بازار خودرو:

گنجایش‌های لازم برای ورود همه: این بازار هنوز استعداد زیادی برای توسعه دارد. از این ‌رو کاربران می‌توانند به راحتی و بدون نگرانی به آن ورود نمایند.
استعداد مناسب برای رشد: هرچند در سال‌های اخیر قیمت خودروهای داخلی و خارجی رشدهای نجومی داشته‌اند اما شواهد و قرائن حاکی از این دارد که این اعداد نیز در آینده‌ای نه چندان دور دوباره ارتقا خواهند یافت.
امکان ورود با سرمایه‌های محدود: برخی از روش‌های سرمایه‌گذاری در خودرو باعث می‌شود تا شما بتوانید به راحتی در این بازار با سرمایه‌های محدود وارد شوید.
عدم نیاز به دانش خیلی زیاد: برخلاف بازارهای مالی مانند بازار طلا و سکه که حتماً بایستی با تمهیدات و آموزش‌های ویژه به آن‌ها ورود کرد، بازار خودرو برای ورود نیاز به دانش خیلی زیادی ندارد. ازاین‌رو به راحتی می‌توانید در این بازار ورود کرده و به کسب درآمدهای ثابت در آن بپردازید.
نقد شوندگی مناسب: بازار خودرو در امروز روز ایران با نقد شوندگی مناسبی روبرو است. در حال حاضر مدل‌های متداول خودرو در بازار ایران با قیمت‌های منطقی در کمتر از چند روز معامله می‌شوند.

معایب بازار خودرو:

محدودیت‌های قانونی: یکی از معایب این بازار محدودیت‌هایی است که دولت برای برخی از روش‌های کسب سود در این بازار قائل می‌شود.

هزینه‌های جانبی: بازار خودرو هزینه‌های جانبی را نیز برای کاربر ایجاد می‌نماید. هزینه‌هایی مانند مالیات‌های خرید و فروش و نقل و انتقال سند و در کنار آن هزینه‌های نگهداری از خودرو همگی می‌توانند از معایب این بازار برای کاربران باشند.

سختی انتخاب: یکی دیگر از معایبی که در بازار خودرو کاربران را به خود درگیر می‌نماید سخت بودن انتخاب میان یکی از برندها و مدل‌های خودرو است. این انتخاب تأثیر مستقیمی روی سود و درآمد نهایی خواهد داشت.

بازار سکه و طلا

بازار سکه و طلا:

از انواع بازار دیگر بازار در ایران ، بازار سکه و طلا می باشد. اما چرا همیشه از طلا به عنوان یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری یاد می‌شود؟

از گذشته‌های بسیار دور طلا و جواهرات همواره به عنوان یکی از محبوب‌ترین روش‌های کسب درآمد و افزایش سرمایه به شما می‌آمده است. حتی با وجود آمدن روش‌های مدرن و امروزی‌تر برای سرمایه‌گذاری ازجمله بازار بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، و … از محبوبیت طلا و سکه کاسته نشده و امروزه شاهدیم که بسیاری از افراد جامعه سرمایه خود را به خرید طلا و سکه بازارهای مالی در ایران اختصاص می‌دهند.

این فلز گران‌بهای جهانی از آن جهت که در سالیان متمادی همیشه دارای افزایش ارزش بوده، برای خانم‌ها به عنوان یک پشتوانه زندگی و برای مردها به عنوان کالایی سرمایه‌ای برای پوشش ریسک‌های اقتصادی به حساب می‌آمده است.

علت این تمایل هوشمندی بازار طلا در واکنش به حوادث سیاسی و اقتصادی، قابلیت نقد شوندگی، آسانی نگهداری و مطرح بودن آن بازارهای مالی در ایران به عنوان یک کالای سرمایه‌ای امن بوده است.

البته موارد یادشده هیچ‌گاه از چشم سیستم‌های کلان اقتصادی جهان پنهان نمانده و طلا همواره به عنوان ضرب‌گیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی جهانی مورد توجه حاکمیت‌ها قرارگرفته است.

آنچه موجب ارزش ذاتی طلا شده است خواص شیمیایی، فیزیکی، روانی، اقتصادی و قابلیت چکش‌خواری آن است که با توجه به این قابلیت می‌توان آن را به اشکال نفیس زینتی تبدیل کرد.

مزایای خریداری طلا

حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم: در 35 سال گذشته قیمت طلا همواره رو به افزایش بوده و روندی صعودی داشته است. در نتیجه فردی که طلا می‌خرد می‌داند که ارزش پول او در بلندمدت حفظ خواهد شد.
نقد شوندگی خوب طلا و سکه: طلا در مقایسه با سایر بازارهای مالی خرید و فروش آسان‌تری دارد، در نتیجه پول شما زودتر نقد می‌شود و دیگر نگران فروش سکه‌های خود و نقد کردن پولتان نیستید.

بازار بورس

بازار بورس:

بازار بورس یکی از محبوب‌ترین انواع بازار های سرمایه گذاری در ایران است و افراد با خرید و فروش سهام شرکت‌ها مالک آن شرکت‌ها می‌شوند و از منافع آن شرکت برخوردار می‌شوند.

چرا سرمایه‌گذاری در بورس؟

سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد. چون با این کار منابع مالی موردنیاز بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه فعالیت‌ها تأمین شده و در نتیجه رونق کسب‌وکار، اشتغال زایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت. در پاسخ باید گفت مهم‌ترین مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران به شرح ذیل است:

کسب درآمد: سرمایه‌گذاری در بورس اگر همراه با تجزیه و تحلیل مالی و به صورت آگاهانه باشد، از دو طریق این هدف را تأمین می‌کند: یکی دریافت سود نقدی ( DPS ) و دیگری افزایش قیمت سهام.

امنیت و شفافیت در سرمایه‌گذاری: یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در بورس، امنیت در سرمایه‌گذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. همچنین شرکت‌هایی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید موظف هستند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامه‌ها و … را به سازمان بورس اعلام کنند.

حفظ سرمایه در مقابل تورم: ارزش پول در طول زمان خودبه‌خود کاهش می‌یابد و با توجه به تورم موجود در جامعه درصورتی‌که افراد پس اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایه‌گذاری نکنند ارزش آن کاسته خواهد شد. افراد با خرید سهام یک شرکت درواقع به نسبت سهمی که خریداری کرده‌اند، در منافع این شرکت یعنی دارایی‌های شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم می‌شوند. طبیعتاً در طول زمان، اولاً ارزش دارایی‌های شرکت متناسب با تورم افزایش می‌یابد و ثانیاً، شرکت در اثر فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهد سود قابل قبولی به دست می‌آورد. در نتیجه افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند می‌توانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند.

قابلیت نقد شوندگی: یکی از ویژگی‌های یک دارایی خوب، این است که قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد، یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد. همین ویژگی از مهم‌ترین مزیت‌هایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن جدا کرده است و افراد زیادی را جذب خودکرده است.

بازار ارز (انواع بازار در ایران)

بازار ارز:

بازار ارز نیز مثل دیگر بازارها خریداران باهدف کسب سود دلار و ارز های رایج دیگر را نیز خریداری کرده و با گران شدن ارز آن را می‌فروشند و سود کسب می‌کنند. اما نباید فراموش کرد که این بازار ریسک‌های بیشتری نسبت به بازارهای موازی دارد و باعث لطمه خوردن به ارزش پول ملی و تولید و اقتصاد ملی می‌شود. امروزه این بازار محبوبیت خود را در مقابل سرمایه‌گذاران از دست ‌داده چراکه مردم متوجه ریسک بالا و سفته ‌بازی‌های زیاد در این بازار شده‌اند.

پربازده‌ترین بازار مالی ایران در مرداد ماه

آمار‌ها نشان می‌دهد؛ بالاخره پس از یک سال، بار دیگر بازده بورس از سایر بازار‌ها پیشی گرفته است. طبق این اطلاعات سهامداران در مرداد‌ماه امسال به‌طور میانگین ۱۵.۵ درصد سود کرده‌اند که این میزان سود بیشتر از بازده سایر بازارهاست.

– روزنامه همشهری نوشت: روند نزولی بورس که از مرداد ماه پارسال شروع شده بود، از تیر‌ماه امسال همزمان با مشخص شدن نتایج سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری متوقف شد. این روند نزولی که نزدیک به یک سال به‌طول انجامید، چند ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری در ابتدای سال‌جاری تشدید شده و حتی سهامداران را دچار نوعی انفعال کرده بود؛ به‌طوری که حجم معاملات بازار سهام در چند ماه نخست سال، به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش یافته بود و در برخی روز‌ها ارزش روزانه کل معاملات بورس و فرابورس جمعا به ۵ تا ۷ هزار میلیارد تومان می‌رسید.

این در حالی است که سال قبل در روز‌های رشد روزانه بین ۲۰ تا ۲۵ هزار میلیارد تومان سهام، در بازار دادوستد می‌شد و حتی در برخی روز‌ها ارزش روزانه معاملات به ۳۵ هزار میلیارد تومان هم رسید. این اطلاعات نشان می‌دهد که تعیین تکلیف شرایط سیاسی و مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری تأثیر زیادی در کاهش انفعال سهامداران داشته است؛ به‌طوری که بلافاصله بعد از پایان انتخابات ریاست‌جمهوری ارزش معاملات بازار سهام با رشد مواجه شد و این روز‌ها سهامداران روزانه در حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان سهام دادوستد می‌کنند؛ گویی سهامداران در انتظار تعیین تکلیف انتخابات ریاست‌جمهوری بوده اند.

این خروج از ابهام همچنین منجر به پیشی گرفتن بازده سرمایه‌گذاری در بورس از سایر بازار‌های سرمایه‌گذاری شد و برخی تحلیلگران حتی بر این باورند که با رفع سایر ابهامات سیاسی، این پتانسیل که نقدینگی بیشتری وارد بازار سهام شود و منجر به رشد بیشتر بازده بورس شود وجود دارد.

بازده بازار‌ها

آمار‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل بورس تهران که بیانگر میزان بازده سرمایه‌گذاری در بورس است، در مرداد‌ماه امسال ۲۰۴ هزار واحد افزایش یافته است. این به‌معنای آن است که سهامداران بورس در مرداد‌ماه امسال به‌طور میانگین، ۱۵.۵ درصد سود کرده‌اند؛ این در حالی است که سرمایه‌گذارانی که در این مدت سکه خریده‌اند، جمعا ۱۴ درصد سود کرده‌اند. قیمت هر سکه در مرداد ماه امسال با یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش از ۱۰ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان به ۱۲ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان رسیده است.

قیمت دلار نیز به‌عنوان یکی از بازار‌هایی که مورد توجه سرمایه‌گذاران است، در پایان مرداد ماه امسال با ۲۹۰۰ تومان افزایش از ۲۴ هزارو ۶۵۰ تومان به ۲۷ هزارو ۵۵۰ تومان در رسیده است. این مسئله به این معناست که بازده سرمایه‌گذاری در بازار ارز ۱۱.۷ درصد بوده است.

بازده سرمایه‌گذاری در بازار ارز درحالی کمتر ازسایر بازار‌ها بوده که این بازار، خود محرک رشد سایر بازار‌ها است؛ به این معنا که اغلب دارایی‌ها همگام با رشد قیمت دلار، با افزایش مواجه می‌شوند. علت کمتر‌بودن بازارهای مالی در ایران میزان رشد دلار در مقایسه با سایر بازار‌ها این است که این بازار تحت کنترل سیاست‌های نظارتی بانک مرکزی است و از نوسان‌های بیش از حد در این بازار جلوگیری می‌شود.

آمار‌های غیررسمی همچنین نشان می‌دهد که سطح عمومی قیمت‌ها در بازار مسکن نیز در مرداد امسال به‌طور میانگین بین یک تا ۳ درصد افزایش یافته است و نقدینگی فعلا تمایل چندانی برای ورود به بازار مسکن ندارد.

پیش‌بینی آینده

کارشناسان اعتقاد دارند؛ روند بازده بازار‌ها در ماه‌های آینده به سیاست‌های اقتصادی دولت جدید و تنش‌های دیپلماتیک ارتباط دارد. هرکدام از این مولفه‌ها می‌تواند منجر به رشد یک یا همه بازار‌ها شود.

آنطورکه تحلیلگران می‌گویند، ثبات اقتصادی در دولت جدید می‌تواند منجر به رفع ابهامات در بورس و رشد شاخص‌ها شود؛ اما در عین حال افزایش تنش‌ها در حوزه سیاستگذاری اقتصادی به بازار سرمایه صدمه می‌زند. اغلب فعالان بازار سرمایه از دولت سیزدهم انتظار دارند که اجازه دهد بازار سرمایه مطابق مکانیسم‌های خود حرکت کند. در چنین شرایطی کارشناسان بر این باورند که اگر سیاست‌های اقتصادی در دولت جدید به‌گونه‌ای دنبال شود که سایه ابهامات از بازار سرمایه رفع شود، شاخص‌های بورس به رشد خود ادامه خواهند داد و نقدینگی بیشتری به سمت بورس هدایت می‌شود. از سوی دیگر برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که قیمت ارز تحت‌تأثیر رشد تورم که عاملی برای کاهش ارزش پول ملی است، در ماه‌های آینده با افزایش مواجه خواهد شد.

افزایش کسری بودجه دولت و رشد نقدینگی خود محرکی برای رشد تورم هستند و این عامل می‌تواند در ماه‌های آینده قیمت دلار را تحت‌تأثیر قرار دهد. نکته مهم‌تر، اما سرنوشت مذاکرات هسته‌ای در وین است. چنانچه به هر دلیلی مذاکرات هسته‌ای در وین به بن بست برسد و تحریم‌ها تشدید شود، امکان رشد قیمت دلار وجود دارد. از نظر تکنیکی این پتانسیل وجود دارد که قیمت دلار، تحت‌تأثیر محرک‌های سیاسی از مرز ۳۰ هزار تومان عبور کند.

محمد خبری زاد، یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه پیش‌بینی این است که میانگین قیمت دلار در بازار آزاد مابین ۲۸ تا ۳۲ هزار تومان باشد، گفت: بر این اساس؛ شاخص بورس حداقل ۱۰ تا ۲۰ درصد ظرفیت رشد دارد. به‌گفته او، اگر اتفاق سیاسی غیرمنتظره‌ای رخ دهد، با وضعیت فعلی نقدینگی و وضعیت سیاسی به‌نظر می‌رسد که شاخص بین ۱۰ تا ۲۰ درصد دیگر برای صعود ظرفیت دارد. علی یوسفیان، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم گفت: به‌نظر می‌رسد بازار سهام به این نتیجه رسیده که اتفاقات مثبتی در آینده رخ می‌دهد و نگاه خوش‌بینانه‌ای به آینده دارد، اما هنوز اینکه چه اتفاق مثبتی در راه خواهد بود مشخص نیست.

به‌گفته او، اگر روند کنونی بازار ادامه داشته باشد شاخص طی ۲ تا ۳ ماهه آینده به بازارهای مالی در ایران ۲ میلیون واحد خواهد رسید. او اضافه کرد: برخلاف گذشته که صنایع صادرات محور مورد توجه قرار می‌گرفت، هم‌اکنون بیشتر توجه‌ها به شرکت‌های غیرصادراتی است، شاید این موضوع به نگاه رئیس‌جمهور برگردد که نگاه به داخل دارد، اما دقیق نمی‌توان درباره آن نظر داد. داوود رزاقی، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم درباره روند رو به رشد بازار سهام گفت: صحبت رئیس‌جمهوری در مراسم تنفیذ درخصوص ایجاد ثبات در معاملات بورس ازجمله مسائل با اهمیت و تأثیرگذاری تلقی می‌شود که نشان از درجه اهمیت این بازار برای دولت دارد.

این اظهارات توانست بار دیگر اعتماد‌ها را برای سرمایه‌گذاری در بورس بازگرداند و شاهد ورود نقدینگی‌های در اختیار مردم به این بازار باشیم. به‌گفته او، این مسئله که دولت به‌دنبال اعتمادسازی در بین مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس است، به‌عنوان مسئله‌ای مهم در بین مردم برای ورود دوباره نقدینگی‌ها به این بازار تلقی می‌شود.

پیش‌بینی تغییرات نه‌چندان دور بازارهای مالی ایران

سعید اسلامی، دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری در گفتگو با تجارت‌نیوز به این سوالات پاسخ می‌دهد.

لغو پاسخ

بابا همش گفتی صبر کنیم که

درآمد ماهیانه یک گیمر؛ ۱۰ برابر درآمد پزشکان

با فرض نهایی شدن توافق هسته‌ای، در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؟

قطعنامه جدید علیه ایران صادر می‌شود؟/توافق در گرو نشست شورای حکام؟

چین به دنبال ایجاد «جاده ابریشم قطبی»/ آیا نفت و گاز قطب شمال، نقشه انرژی در جهان را تغییر می‌دهد؟

زیان‌های صنعت خودروی کشور چه بوده است؟

بازدهی دلار در دولت سیزدهم (اینفو)/ مدیریت بازار با خبردرمانی و ارزپاشی/ پیش‌بینی روند قیمت دلار

با احیای برجام پای شرکت‌‌های آمریکایی به ایران باز می‌شود؟/ کدام شرکت‌ها به ایران بازمی‌گردند؟

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اینکه آیا بعد از احیای برجام امکان حضور شرکت‌های آمریکایی خواهد بود عنوان کرد که توافقی که احتمال می‌رود در آینده شکل بگیرد، تنظیم‌کننده روابط دوجانبه ایران و دولت آمریکا نیست. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا در صورت احیای برجام، شرکت‌‎های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران هستند؟