کسب سود در معاملات آپشن

این آپشن از نوع اروپایی است و تنها در زمان انقضای آن قابل اجرا است. در مدت دوره زمانی این آپشن هیچ سود سهامی پرداخت نمی شود.

قرارداد آپشن یا اختیار معامله

قرارداد آپشن یا اختیار معامله به صورت یک قرارداد می باشند. این نوع قرارداد نخستین بار در سال 1973 توسط بورس شیکاگو اجرا شد و در ابتدا زیاد مورد استقبال قرار نگرفت، اما رفته رفته و در طول سالیان سرمایه گذاران زیادی از آن استقبال کردند و امروزه برای بیش از 90 نوع شاخص گوناگون که از جمله آن می توان به NASDAQ و S&p 500 اشاره کرد که قرارداد برای آنها تعریف شده است.

اما ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله به چه معنا می باشد؟

قرارداد آپشن یا اختیار معامله توافقی است که مابین دو طرف معامله صورت می گیرد و جهت تسهیل در معامله کالاهای معاملاتی از جمله ارزهای دیجیتال، سهام و… قابلیت تنظیم شدن را دارند. این نوع معاملات به ویژه جهت پایین آوردن ریسک در معاملات خرید و فروش مورد استفاده قرار می گیرند.

قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟

در این بخش از قرارداد آپشن یا اختیار معامله ببینیم که قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟ اختیار معامله نوعی قرارداد مالی است که بر اساس آن به خریدار حق انتخاب، اما نه تعهد( یعنی الزامی به خرید نخواهد داشت) را می دهد.

در این نوع از قرارداد آپشن یا اختیار معامله خرید کالاهای معاملاتی، اوراق قرضه و… با قیمت تعیین شده و در مدت زمانی که آن هم تعیین شده است انجام می گردد. اقلام و کالاهای نامبرده، کالاهای اساسی نامیده می شوند و در پاسخ این پرسش که خریدار این نوع قرارداد چه زمانی به سود خواهند رسید باید گفت که هر زمان که قیمت آیتم های نامبرده افزایش یابد به سود خواهند رسید.

نکته دیگر که شایان ذکر است در این رابطه دارنده این نوع قرارداد این حق را دارا میباشد که دارایی پایه را با قیمت معین در مدت زمان انقضا یا پیش از آن به فروش رساند.

انواع قراردادهای آپشن کدامند؟

در ادامه بحث در خصوص قرارداد آپشن یا اختیار معامله در این قسمت به بررسی انواع قراردادهای آپشن یا اختیار معامله میپردازیم:

از انواع رایج گزینه کسب سود در معاملات آپشن هایی که برای انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله داریم: قراردادها به سبک آمریکایی و اروپایی می باشند.

موارد سبک آمریکایی را می توان در هر بازه زمانی قبل از اتمام آن، اعمال کرد. گزینه های سبک اروپایی فقط در تاریخ انقضا قابل اجرا هستند.

جهت انعقاد قرارداد اختیاری معامله باید وثیقه یا وجه تضمین را پرداخت کند(premium).

بعضی از قرارداد آپشن یا اختیار معامله که این اجازه را در هر زمانی پیش از آنکه قرارداد سررسید شود به صاحب آن می دهد که قرارداد را اجرایی کند. این قرارداد قرارداد اختیار آمریکایی نامیده می شود.

نوع دیگری از قرارداد که قرارداد اختیار اروپایی نامیده می شود، تنها در زمان معینی قابلیت اجرا شدن دارند و قبل از آن مجاز به اجرا شدن نمی باشند. شایان ذکر است که انتخاب نام برای این نوع قراردادها به موقعیت جغرافیایی مرتبط نمی باشند و در هرجایی از دنیا میتوانید بنابر خواست و اهداف معاملاتی خود از آن استفاده کنید.

قرارداد اختيار معامله چه تفاوت و تشابهي با قرارداد آتي دارد؟

در این بخش قراردادهای آپشن یا اختیار معامله را با قراردادهای آتی مورد قیاس قرار می دهیم. هر دوی این قراردادها در واقع ابزارهای مشتق شده می باشند. معامله گران بنابر نیازشان از این نوع قراردادها استفاده می کنند. میتوان گفت که مشترکات زیادی بین آنها موجود است اما در عین اینکه مشترکات زیادی دارند یک تفاوت مهم و اساسی در نحوه اجرای این دو قرارداد نیز وجود دارد.

قراردادهای آتی بعد از آنکه سررسید شدند قابل اجرا خواهند بود. به این مفهوم که صاحبان این قرارداد موظف هستند که آیتم ها و یا دارایی های اساسی را مبادله کرده و یا معادل آن وجه نقد دریافت و یا پرداخت نمایند.

اما در مورد قرارداد آپشن یا اختیار معامله تنها در صورتی اجرا خواهند شد که صاحب قرارداد بخواهد آن را اجرا نماید. فروشنده باید آیتم معاملاتی را مبادله نماید.

Call option (کال آپشن):

قرارداد های اختیار خرید است که به خریدار حق انتخاب آیتم معاملاتی مشخص در تایم فریم مشخص و با قیمت مشخص می دهد. از جمله آیتم های معاملاتی می توان به سهام ، اوراق قرضه و هر نوع کالا یا دارایی اساسی اشاره کرد.هنگامی که قیمت افزایش می یابد ،طرف خرید قرارداد های اختیار خرید
Call option سود می کند.

پوت آپشن(put option ) :

بر اساس این قرارداد به صاحب آن این حق داده می شود اما (نه تعهد) که می تواند مقدار تعیین شده از دارایی اساسی در بازه زمانی معین با قیمتس که از پیش مشخص شده به فروش برساند به این قیمتی که از قبل مشخص شده است قیمت اعتصاب گفته میشود(Strike price )

مزایای قراردادهای اختیاری چیست؟

تا به اینجا با مفهوم قراردادهای آپشن یا اختیار معامله آشنا شدیم در این بخش می خواهیم ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله چه مزایایی دارند؟

می توان گفت که قراردادهای آپشن یا اختیار معامله نیز همچون دیگر ابزارهایی که در بازارهای مالی کاربرد دارند دارای نقاط ضعف و قدرتی هستند در اینجا به برخی از نقاط قوت آنها اشاره می کنیم :

• به عنوان یک دستگاه ریسک مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند استراتژی های مربوط به پایین آوردن ریسک را برای سرمایه گذاران فراهم نماید.
• این نوع قراردادها دارای انعطاف پذیری بالایی هستند.
• در این نوع قراردادها امکان استفاده از ترکیب راهبردهای معاملاتی و ویژه فراهم می شود.

همچنین به تریدرها و سرمایه گذاران استراتژی های منعطف تر و پیچیده تری از جمله اسپرد و ترکیباتی را می دهند قادرند در هر سناریویی از بازار به معامله گران سود بالقوه بدهند.

• در تمامی روندها کاربرد دارد.
• امکان استفاده از چند معامله همزمان با هم وجود دارد.

سخن پایانی

قرارداد آپشن یا اختیار معامله یکی از راهها و شیوه های سرمایه گذاری است. چنانچه می دانید راههای سرمایه گذاری در بازار متفاوت هستند. با این وجود هدف هرکسی از این بازار متفاوت می باشد. اما آنچه که مهم است تمامی معامله گران به دنبال یک هدف واحد در بازارهای مالی هستند و آن کسب سود است.
قرارداد آپشن یا اختیار معامله دارای اجزا و عناصری می باشند از این قرار:
سایز(size): یعنی تعداد قراردادهای مورد معامله،
تاریخ انقضا: که بعد از آن تاریخ قادر به اعمال تغییرات نمی باشد.
قیمت معامله است که در آن کالای معاملاتی خرید یا فروش می شود :Strike price
وجه تضمین یا وثیقه است :premium
همچنین به انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله اشاره کردیم و همینطور مزایای آن را برشمردیم.
در پایان با امید به آنکه مقاله فوق برای شما خواننده گرامی مفید واقع شده باشد ما را از نظرات و تجربیات خود آگاه سازید.شایان ذکر است در صورت نیاز به مشاوره و هرگونه پرسش و پاسخ مشاورین بروکر نیکس از طریق چت آنلاین در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهند بود.

انواع بازارهای مالی (آتی و آپشن)

بازارهای مالی که جزء جذابترین بازارهای سرمایه گذاری هستند به دو دسته بازارهای سنتی و بازارهای نوین تقسیم می‌شوند. که در ادامه به بررسی این دو بازار و نکات آنها می‌پردازیم.

1. بازارهای سنتی

بازارهای سنتی بازارهایی یک طرفه هستند و افراد فقط می‌توانند از رشد قیمت ها کسب سود کنند. به این صورت که شخصی در قیمت مناسب سهام یا کالایی را خریداری می‌کند و بعد از مدتی که قیمت رشد خوبی کرد و یا احتمال رشد بیشتر کم رنگ شد، در قیمت‌های مناسب آن سهام یا کالا را می‌فروشد. تفاوت خرید و فروش سود معامله می‌شود. اگر این شخص در معامله‌گری حرفه‌ای باشد فقط می‌تواند در قیمت های بالاتر یا بعد از کاهش کمی از سود، معامله خود را نقد کند.

2. بازارهای نوین

در این نوع از بازارها مانند بازار ابزار مشتقه یا بورس‌های پیشرفته جهانی مثل نزدک و فارکس شما این امکان را دارید که علاوه بر رشد قیمت‌ها از افت قیمت‌ها هم کسب سود کنید. به این صورت که شخصی سهام یا کالایی را در بازار خریداری می‌کند( منظور از کالا در بازارهای آتی و آپشن طلا، زعفران و این قبیل چیزا است) این شخص بر اساس اینکه کالا یا سهامی که دارد در آینده رشد یا افت می‌کند، وارد معامله خرید و فروش می‌شود. اگر قیمت ها رشد کرد و فرد در معامله خرید بود که از رشد قیمت‌ها سود می‌برد. اگر قیمت‌ها افت کند و پیشبینی فرد درست باشد در این حالت فرد از معامله فروشی که باز کرده کسب سود می‌کند.

ویژگی جالب دیگر بازارهای نوین داشت لوریج یا اهرم است. در بازارهای سنتی هر شخص به میزان سرمایه خود اجازه معامله دارد ولی در بازارهای نوین هر شخصی می‌تواند چند برابر سرمایه خود معامله کند . متناسب با عدد اهرمی که فرد مشخص کرده و حرکت قیمت در بازار ، سود یا زیانی که فرد می‌کند چند برابر می‌شود. البته استفاده از لوریج یا اهرم مستلزم این است فرد مهارت و تجربه کافی کار در بازار را داشته باشد.

ابزارهای مشتقه

ابزارهای هستند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که اصطلاحا به آن دارایی پایه می‌گویند، مشتق می‌شود. در چنین قراردادهایی که مبتنی بر یک کالا هستند، اگر قیمت دارایی پایه رشد کند، حتما قیمت قرارداد هم رشد خواهد کرد و بالعکس. مانند قرادادهای آتی، اختیار معامله، قراردادهای سواپ و غیره

قرارداد آتی

در این قرارداد مشتقه، طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده می باشند و برای تضمین انجام تعهد باید خریدار و فروشنده هر کدام مبلغی را نزد طرفی امین (بانک) قرار دهند. بعنوان مثال فرض کنید که قیمت طلا برابر با A باشد در این حالت داریم که پیشبینی فرد شماره یک مبنی بر رشد قیمت طلا در 5 ماه آینده است. و پیشبینی فرد شماره دو مبنی بر افت قیمت طلا در 5 ماهه آینده است. در قیمت A که قیمت طلا است هیچکدام از دو فرد شماره یک و دو بهم طلا و پولی را نمی‌دهند و تنها جهت تضمین و رسمیت بخشیدن به قرارداد و تعهدات خود مبلغی مشخص را نزد بانک یا کارگزار مربوطه به عنوان ودیعه برای انجام تعهدات خود قرار می‌دهند. در این حالت از معامله در قرارداد آتی 3 حالت برای ما پیش می‌آید.

حالت اول : در 5 ماه آینده قیمت طلا 20 درصد رشد می‌کند. در این حالت پیشبینی فرد شماره یک درست از آب در می‌آید و مبلغ 20 درصد از حساب فرد شماره دو برداشته می‌شود و به حساب فرد شماره یک واریز می‌شود.

حالت دوم : در 5 ماه آینده قیمت طلا 20 درصد افت کند. در این حالت پیشبینی فرد شماره دو درست از آب در می‌آید و مبلغ 20 درصد از حساب فرد شماره یک برداشته می‌شود و به حساب فرد شماره دو واریز می‌شود.

حالت سوم : قیمت طلا تغییر نمی‌کند و سود یا زیانی به هیچکدام از این دو طرف وارد نمی‌شود.

ویژگی قراردادهای آتی

1. کالای مشخص
2. قیمت معین در زمان حال
3. پرداخت در زمان آینده‌ای معلوم
4. تحویل در زمانی مشخص و معلوم
5. تعهد طرفین قرارداد
6. وجه ضمانت قرارداد نزد بانک

اختیار معامله یا آپشن

در این نوع از معاملات طرف خریدار قرار داد حق دارد (الزامی ندارد) که مقداری مشخص از دارایی ذکر شده در قرار داد را طبق تاریخ مشخص و در مبلغی معینی بخرد یا بفروشد. ولی فروشنده اختیار معامله در قبال دریافت مبلغ معینی از خریدار اختیار معامله بر اساس مفاد قرارداد ملزم به فروش آن دارایی است (اختیار ندارد از سمت خود) . پولی که طرف سمت اختیار خرید به فروشنده می‌دهد دیگر قابل برگشت نیست و خریدار تنها اختیار دارد قرارداد را اجرا بکند یا نکند.

این قرارداد مشابه قرارداد آتی است با این تفاوت که در قرارداد آتی دو طرف قرار داد باید به تعهدات خود عمل بکنند ولی در قرارداد آپشن یا اختیار معامله یک طرف متعهد و یک طرف دیگر اختیار دارد که شرایط معامله را اجرا بکند یا نکند. معمولا طرف دارای اختیار مختار است به استفاده کردن یا نکردن از شرایط قرارداد و طرف دیگر (فروشنده اختیار معامله یا فروشنده آپشن) ملزم به اجرای شرایط قرارداد طبق نظر شخص دارای اختیار است. ویژگی دیگر این نوع معاملات این است که صرف نظر از میزان کاهش قیمت دارایی پایه میزان ضرری که خریدار اختیار معامله می‌کند ثابت و به میزان مبلغی است که بابت خرید اختیار پرداخته است. که این میزان ریسک ضرر کردن خریدار را می‌تواند تا حد زیادی نسبت به قراردادهای آتی کاهش بدهد.

بعنوان مثال فرض کنید شخصی با پرداخت مبلغ 1 میلیون تومان اختیار خرید 50 هزار سهم شرکت سایپا را با قیمت 200 تومان و سر رسید 6 ماه خریداری کرده است. اگر طی این 6 ماه قیمت سهام شرکت سایپا به عدد 300 تومان برسد، خریدار اختیار معامله 5 میلیون تومان به ازای پرداخت 1 میلیون تومان سود کرده است. (50 هزار ضربدر اختلاف قیمت سهام در طی 6 ماه که میشود 5 میلیون تومان)

که مختار است بعد 6 ماه اجرا کند شرایط را یا اجرا نکند. از طرفی دیگر فروشنده این اختیار به ازای دریافت 1 میلیون تومان بابت فروش این اختیار معامله، 5 میلیون تومان ضرر باید به خریدار اختیار معامله بدهد. اگر قیمت سهام سایپا در این مدت به زیر 200 تومان بیاید، در این حالت تنها زیانی که خرید اختیار معامله می‌کند پرداخت همان 1 میلیون تومان بابت خرید اختیار می‌شود و زیان بیشتر شامل حال خریدار نمی‌گردد. (ریسک سمت فروشنده اختیار معامله در این معاملات بیشتر است از طرف خریدار اختیار معامله)

این نوشته در بورس ارسال شده و با آپشن، اختیار معامله، انواع بازارها، بازار آتی، بازارهای مالی برچسب گذاری شده است.

صندوق آپشن دیفای چیست و چه کاربردی دارد؟

از دیگر اصطلاحاتی که در بازار ارز دیجیتال وجود دارد، صندوق آپشن دیفای است که فعالیت خود را از سال 2021 آغاز کرده است. این صندوق که با نماد DOV نوشته می شود با رشد بی سابقه ای به بخش بزرگی از 700 میلیون دلار ارزش کل قفل شده یا همان TVL در پروتکل آپشن دیفای تبدیل شد. این رشد چنان بی سابقه بود که علاقه سرمایه گذاران دیفای را به سمت خود جلب کرد. به همین خاطر در این مقاله می خواهیم به بررسی صندوق آپشن دیفای بپردازیم و اینکه این صندوق دارای چه کاربردهایی است، برای آشنایی بیشتر با این کاربردها، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

صندوق آپشن دیفای(Defi Option Vault) چیست؟

صندوق های DOV، یک استراتژی دارد که آن هم تنها در دسترس سرمایه گذاران معتبر یا معاملات خود اجرا شونده در صرافی هایی همچون دریبیت(Deribit) قرار دارد. استراتژی هایی که تا این زمان مورد استفاده قرار می گرفت، استراتژی های put و call بود که بیشترین سود را در مبنای دیفای ارائه می دهند. از طریق این استراتژی ها، پاداش توکن ها توزیع می شود که از این طریق سود بیشتری به کاربران داده می شود.

از دیگر مواردی که در این صندوق باید در نظر گرفت، وثیقه های موجود، سود حاکمیت یا سپرده گذاری است که با استفاده از این سه منبع، می توان کسب درآمد کرد. البته این سه منبع شامل معاملات آپشن، پاداش توکن و سود سپرده گذاری است. این سه منبع سود بالایی را ایجاد می کند که در حوزه دیفای سابقه ای نداشته است. به غیر از این منابع، یک سری بازارسازهای خودکار وجود دارند که برای خرید رمزارزها با یکدیگر به رقابت می پردازند و از این طریق هم هزینه بالاتری پرداخت کرده و هم اینکه سود بیشتری ارائه می شود.

کاربردهای کسب سود در معاملات آپشن صندوق آپشن دیفای

از جمله کاربردهایی که می توان برای این صندوق بیان کرد شامل: معاملات ابزارهای غیرخطی، ایجاد نقدینگی برای بازار آپشن و کسب سود طبیعی بیشتر است. برای آشنایی بیشتر با این کاربردها، ادامه مطلب را مطالعه کنید.

• کسب سود طبیعی بیشتر

منبعی که سود بیشتری در صندوق آپشن دیفای ارائه می دهد، پاداش های توکنی است. البته پروتکل های بازار همچون بازارسازهای خودکار، پروتکل هایی که با سیستم نقدینگی همچون OHM مقدار اندکی سود مبنا را خواهند داشت. در صورتی که سود سالانه بیشتری نیاز داشته باشد، وابستگی بیشتری به توزیع توکن ها وجود دارد. مشکلی که این موضوع دارد، سود مصنوعی و چرخشی آن بوده که وابستگی زیادی به تورم قیمت توکن دارد. در صورتی که کاربران کمتری به دیفای وارد شوند و قیمت توکن کم شود، سود از بین خواهد رفت و چرخه باطلی که شاهد آن هستیم نیز، از بین خواهد رفت.

سود مبنایی که از صندوق های DOV ایجاد می شود، به پاداش های توکن وابسته نیست. صندوق DOV از نوسان دارایی ها، کسب درآمد می کند و این سود را از راه پرداخت امتیاز آپشن ها وارد دیفای می کند. بدین طریق، از طرح های پانزی فاصله می گیرد و ارزش واقعی بازار ایجاد خواهد شد. در این حالت است که صندوق DOV می تواند به صورت موثر عرضه کریپتو کسب سود در معاملات آپشن را دموکراتیزه کند.

• ارائه ابزارهای خطی

ساختار بازارهای دیفای به گونه ای است که می تواند ابزارهای خطی را مدیریت کند. معاملات اسپات، وام دهی و وام گیری با وثیقه بیش از حد و معاملات تبادل قراردادهای دائمی مارجین توسط مکانیزم های لیکوئید کردن کارآمد مقیاس پذیر می شوند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که زمانی که از ابزارهای غیر خطی نظیر آپشن ها استفاده می کنید، دیفای با موانع بزرگی درگیر است.

لیکوئید شدن های غیر خطی مشکلی اساسی محسوب می شود، حتی صرافی های متمرکز همچون Deribit به سختی به مدیریت لیکوئید شدن های غیر خطی می پردازد. در این میان صندوق آپشن دیفای، راهکارهای دقیق برای حل این مشکل ارائه می دهد. راهکاری که این صندوق ارائه می دهد نوعی مدل دوگانه ای است ک در آن سرمایه گذاری، مدیریت وثیقه ای، کشف قیمت، پرداخت و تسویه به صورت درون زنجیره ای انجام می شود و مدیریت ریسک غیرخطی به صورت زنجیره ای انجام می شود.

صندوق آپشن دیفای این قابلیت را دارد که مشکلات فروش را از بین ببرد و برای حل این مشکل وثیقه سرمایه گذاران دیفای را گرفته و در نهایت آن ها را با بازارسازها تطابق داده که از این طریق سود مبنای بیشتری ارائه می کند. تمامی قراردادهای آپشن که از صندوق DOV معامله می شوند، وثیقه کامل دارند. در این حالت است که احتمال لیکوئید شدن به صفر می رسد. در این حالت است که می توان قراردادهای آپشن را می توان توکنیزه کرد و دفتر سفارشات را به روش مقیاس پذیر و بدون نیاز به مکانیزم لیکوئید شدن به معامله آنها پرداخت.

این روش ساده به نظر می رسد، اما تاثیرات بسیار زیادی دارد، چرا که صندوق DOV یک ایده خلاقانه بوده و لیکوئید شدن غیرخطی بدون واسطه، مشکلی است که Tradif هر گز مجبور به حل آن نبوده است. امکان پذیر بودن انجام معاملات آپشن در مقیاس بزرگ و به شیوه شفاف توسط قراردادهای هوشمند کنترل می شود که این قابلیت را دارد که روش انجام معاملات و ساختارهای معاملات را به صورت کلی تغییر دهد.

• ایجاد نقدینگی در بازار آپشن

صندوق آپشن دیفای تحت نظارت دو ارز دیجیتال بیت کوین و اتریوم فعالیت می کند که در صرافی دریبیت معامله می شوند. دفتر سفارشات دریبیت به عنوان منبع اصلی نقدینگی برای بیت کوین و اتریوم عمل می کند و این مورد در بازارهای OTC نیز واضح است. در اوایل سال 2020، معاملات آپشن اتریوم، نقدینگی چندانی نداشتند و چندان در صرافی متمرکز دریبیت معامله نمی شد. در این میان بود که شرکت QCP با تزریق نقدینگی بسیار زیاد، به بازار معاملات آپشن اتریوم رونق داد.

این موضوع موجب شد که بازارسازهای بیشتری برای ارائه سفارشات خود به معاملات آپشن وارد شده و دفتر سفارشات اتر را رونق دهند. مدت زیادی از آن زمان گذشت و حجم بازارهای آپشن اتر به اندازه بازارهای بیت کوین گسترش یافت. از دیگر اهدافی که این شرکت دارد این است که برای دیگر شرکت ها نیز این روند را ایجاد کرده تا از این طریق حجم بازار دیگر رمزارزها نیز افزایش یابد. با این روش سرمایه گذاران بیشتری به این بازار علاقه مند شده و در آن مشارکت خواهند داشت.

به همین علت است که صندوق DOV توانسته است به عنوان یک منبع نقدینگی فعالیت کند و به سرعت در حال تبدیل شدن به منبع نقدینگی اصلی برای آلت کوین ها تبدیل شود. این نقدینگی در نهایت به cefi وارد می شود. به همین دلیل است که در حال حاضر تقاضای بیشتری برای آلت کوین ها وجود دارد و صرافی ها با اعتماد بیشتری به فهرست کردن آلت کوین ها می پردازند.

پروتکل های ارائه دهنده صندوق آپشن دیفای چیست؟

• Ribbon.Finance: این نوع پروتکل اجرا کننده الگوریتم اثبات مفهوم برای صندوق DOV است. این پروتکل بر بستر اتریوم فعالیت می کند و در حدود 200 میلیون دلار در اختیار داشته که شامل WBTC و اتریوم است. این پروتکل همچنین ارزهای دیجیتال دیگری همچون آوه، آوالانچ و STETH ارائه می دهد. ریبون برای تسویه از پروتکل هایی همچون یونی سواپ و OPYN و برای مزایده های درون زنجیره ای از پروتکل Gnosis استفاده می کند.

• Thetanuts.Finance: از دیگر پلتفرم هایی که در آینده صندوق DOV را ارائه می دهد، پلتفرم Thetanuts.Finance است که از ماشین مجازی اتریوم همچون آرورا، سولانا، بوبا پشتیبانی می کند. این صندوق علاوه بر حمایت WBTC و اتریوم، اقدامات بسیاری برای آلت کوین ها نیز انجام می دهد. به گونه ای که صندوق های 10 میلیون دلاری برای الگورند و صندوق 2 میلیون دلاری برای لونا ارائه کرده است. این پروتکل در حال حاضر همچنین بر روی کاردانو و بیت کوین کش برای زنجیره های Boba و ROSE و NEAR کار می کند.

• StakeDAO: در حال حاضر این پلتفرم بر بستر اتریوم فعال است و در تلاش است که در آینده سرویس های خود را بر روی پلتفرم پالیگان ارائه دهد. استراتژی که این پلتفرم ارائه می دهد شامل استیکینگ استیبل کوین ها، توکن و ارائه نقدینگی در چندین پروتکل برای کسب درآمد است.

از دیگر صندوق های DOV می توان به Friktion.Finance اشاره کرد که بر بستر سولانا قرار دارد. این صندوق برای ارزهای دیجیتالی همچون بیت کوین، اتریوم و سولانا استفاده می شود. از محصولاتی که این صندوق ارائه می دهد شامل محصولات ساختاری کسب سود در معاملات آپشن کانوکس بوده که مکانیزمی در مقابل ضرر ناپایدار ارائه می دهد. Katana Finanace و Tap Finance از دیگر صندوق های DOV است که بر بستر سولانا فعالیت می کند.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی صندوق آپشن دیفای پرداختیم که این قابلیت را به کاربران می دهد تا از طریق استراتژی های اتومات معاملات آپشن درآمد بدست بیاورند. معاملات آپشن به استراتژی های خرید و فروش می شود و مزیتی که این صندوق ها نسبت به معاملات سنتی دارد، کسب سود طبیعی بیشتر، استفاده از معاملات ابزارهای غیر خطی و ایجاد نقدینگی برای بازار آپشن است.

اختیار معامله

بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE)، به عنوان اولین بورس اختیار معامله در سال ۱۹۷۳ تاسیس شد که در اولین روز معاملات خود معادل ۲۶ آوریل ۱۹۷۳م، تنها تعداد ۹۱۱ قرارداد بر روی ۱۶ سهم مبادله شد.

سپس چندین سهام دیگر و تقریبا تمام بورس های قرارداد های آتی (Futures) اقدام به استفاده از ابزار اختیار معامله نمودند.

بورس شیکاگو، تا کنون رتبه اول حجم مبادلات را دارد که معامله گران استقبال شکوهمندی از آن در سال ۲۰۰۶ داشتند که به مبادله بیش از ۶۷۰ میلیون قرارداد اختیار معامله منجر شد که ارزش آن بیش از ۱۵ تریلیون دلار و با رشد ۴۴ درصد بود که رکورد تاریخی آن ثبت گردید.

در آغاز این نوع فعالیت ها، میزان استقبال از این اوراق با ترس مبهمی رو به رو بود اما پس از مدتی با بالا رفتن تقاضا برای سرمایه گذاری با استفاده از این اوراق، حجم مبادلات آنها افزایش یافت.

این موضوع باعث شد که میزان پاسخ گویی اختیار معامله نه تنها بر روی سهام بلکه بر روی کالا ها و انواع ارز و حتی بیش از ۹۰ شاخص مهم از جمله شاخص های NASDAQ و S&P 500 تاثیر گذار باشد.کسب سود در معاملات آپشن

اختیار معامله:

اختیار معامله (Option) به قراردادی دو طرفه گفته می شود که بین خریدار و فروشنده است و بر اساس آن خریدار قرارداد، حق دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. این حق فقط اختیار می باشد و الزام و تعهدی برای آن وجود ندارد.

بر همین اساس، دو طرف توافق می کنند که در آینده معامله ای صورت گیرد. در این معامله خریدار “اختیار معامله”، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید و یا فروش دارایی موضوع قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می آورد.

انواع اختیار معامله از نظر نوع قرارداد:

این اوراق از نظر نوع قرارداد به دو نوع زیر تعریف شده اند.

انواع اختیار معامله از نظر نحوه اعمال:

از نظر نحوه اعمال نیز به دو نوع زیر تقسیم می شوند.

• آمریکایی: در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست.
• اروپایی: فقط در تاریخ انقضا قابل اجراست.

اختیار خرید (Call Option):

قرارداد های خرید که به آپشن خرید معروفند این حق را به خریدار می دهند که سهام مورد نظر خود را خریداری نمایند که در قیمت های مختلفی وجود دارند و به قیمت سهام وابسته می باشند.

تاریخ انقضای آپشن می تواند از ۱ ماه تا حتی بیشتر از ۱ سال باشد که با توجه به بازار ممکن است خریداری گردد و یا فروخته شود.

مبلغ مورد نظر برای آپشن، حداکثر ریسکی می باشد که یک خریدار آن را متحمل می شود و زمانی که قیمت سهام مورد نظر به یک آپشن خرید، بالاتر از قیمت اعمال می رسد، این آپشن سود آور می باشد. در این زمان می توان اختیار خرید را اجرا نمود یا آن را با فروش یک خرید با قیمت اعمال و تاریخ انقضای مشابه جبران کرد.

در واقع با اجرا کردن یک اختیار خرید می توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه با قیمت سهام بازار، سودی برابر با اختلاف میان دو قیمت به دست آورد.

اگر آپشن خرید، فروخته شود، فروشنده حق خریداری سهام مربوطه را با قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار می کند که با فروش آپشن خرید، مبلغ آپشن به عنوان سود محدود به حساب معاملاتی واریز می شود.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله صکوک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

اختیار فروش:

اختیار فروش (Put Option)، این حق را به خریدار می دهد که سهم مورد نظر خود را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند.

همانند آپشن­ های خرید، آپشن های فروش نیز در قیمت های اعمال متفاوت بسته به قیمت سهام مربوطه و با تاریخ های انقضای مختلف در بازار موجود می باشند.

نکته: تاریخ انقضای آن همانند تاریخ انقضای اختیار خرید می باشد.

اگر آپشن فروش، خریداری شود، خریدار آن می تواند سهام مربوطه را با قیمت مشخص شده و در تاریخ مشخص بفروشد. مبلغ پرداختی برای این آپشن ها نهایت ریسکی می باشد که اختیار فروش متحمل می گردد.

سودآوری سهام پس از سقوط قیمت در آپشن فروش:

با سقوط قیمت سهام، آپشن فروش می تواند از دو طریق زیر سود آوری داشته باشد.

روش اول:

با اجرا کردن یک آپشن فروش، می توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن به فروش رساند که سهام با قیمت بالا تر بازار فروخته شده و سپس برای خارج شدن از معامله، سهام با قیمت پایین تر خریده می شود.

روش دوم:

این روش جبران کردن آپشن است یعنی با سقوط قیمت سهام، مبلغ آپشن افزایش خواهد یافت و سپس با دریافت سود می تواند به فروش برود.

نحوه استفاده از اختیار معامله ها:

آپشن ها را می توان از راه های مختلفی مورد استفاده قرار داد که به منظور کسب سود از بازار ها می باشد. اصلی ترین استراتژی در استفاده از اختیار خرید و فروش، کسب سود از سرمایه های اندک می باشد که در روند بازار پیش می روند.

این آپشن ها می توانند به عنوان بیمه برای سناریو های مختلف معاملاتی به کار بروند که قابلیت های چندگانه ای دارند و تاثیر نسبتا زیادی در میزان سوددهی می گذارند.

همچنین اختیار معامله ها می توانند برای حفظ از سقوط قیمت سهم مورد نظر موثر باشند و می توان آنها را اعمال نمود یا استفاده نکرد. در واقع آپشن باعث می شود یک سهم در قیمت پایین خریداری شود و در قیمت بالا به فروش رسد.

قیمت­ گذاری اختیار معامله اوراق بهادار:

سه مدل برای محاسبه ارزش اختیار معامله اوراق بهادار وجود دارد. این سه مدل شامل موارد زیر می باشند که هر کدام از آنها دارای مفروضات جداگانه ای هستند و در ادامه شرح داده می شوند.

• مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهم
• مدل توزیع دو جمله ای قیمت سهم
• مدل توزیع نرمال لگاریتمی (مدل بلک شولز)

مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهام:

در این مدل دو فرض را مورد توجه قرار می گیرد.

• فرض اول: سرمایه گذاران نسبت به ریسک بی تفاوت می باشند.
• فرض دوم: احتمال مساوی برای قیمت سهم بین دو حد در تاریخ انقضا وجود دارد. این روش ساده ترین روش محاسبه ارزش اختیار معامله اوراق بهادار می باشد.

بنابراین می توان گفت که اگر فرض شود سودی در طی سال پرداخت نمی گردد و این اختیار پس از یک سال منقضی شود، در نتیجه توزیع احتمال برای قیمت سهم در پایان سال و با توجه به مفروضات بالا به شکل مستطیل می باشد و برای قیمت سهم بین حد بالا و پایین دارای احتمال مساوی می باشد.

بر اساس فرض بی تفاوتی در ریسک برای سرمایه گذاران، ارزش بازاری سهم در ابتدای سال برابر با ارزش تنزیل یافته سهم در پایان سال و بر مبنای نرخ بازده بدون ریسک می باشد.

اگر فرض شود که توزیع احتمال قیمت سهم یکنواخت می باشد، پس ارزش سهم را به صورت زیر قابل محاسبه خواهد بود:

مدل توزیع احتمال یکنواخت قیمت سهام

فروض مدل Black-Scholes:

این آپشن از نوع اروپایی است و تنها در زمان انقضای آن قابل اجرا است. در مدت دوره زمانی این آپشن هیچ سود سهامی پرداخت نمی شود.

هزینه معامله ای در هنگام خرید آپشن وجود ندارد

نرخ ریسک پذیری و نوسان دارایی پایه شناخته شده و ثابت است

بازده دارایی های پایه به صورت نرمال توزیع می شود

فواید اختیار معامله:

یکی از فواید مهم آپشن ها، تطبیق پذیر بودن و توانایی آنها در برقراری ارتباط با دارایی های سنتی‌ مانند سهام شخصی می باشد که این ویژگی به سهامدار این امکان را می دهد که موقعیت خود را بر اساس شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد، تطبیق داده و یا تنظیم نماید.

در واقع آپشن ها، اوراق بهادار خیلی پیچیده ای هستند و اگر درست از آنها استفاده نشود ممکن است ریسک بالایی داشته باشند.

به همین دلیل است که وقتی اختیار معامله را خرید و فروش می کنیم، معمولا با جمله ای مثل این مواجه می شویم:

“اختیارات شامل ریسک ها هم می شوند و برای هرکسی مناسب نیستند. اگر توان ریسک بالا دارید، سرمایه گذاری کنید.”

نکته: اختیار معامله ها (آپشن ها) به گروه بزرگ تری از اوراق بهادار به نام اوراق بهادار مشتقه تعلق دارد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق قرضه را به شما پیشنهاد می کنیم.

قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله سهام؛ نقطه عطف بازار سرمایه

قراردادهای اختیار معامله از جمله ابزارهای نوین مالی است که اخیراً به بازار سرمایه راه یافته است. براساس این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله، خریدار “اختیار معامله”، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده را به دست می‌آورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده اجراء تعهدات قرارداد (خرید یا فروش دارایی پایه) مذکور است. چنان‌که از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر، هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف‌نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است را از دست می‌دهد. از طرف دیگر؛ فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

قرارداد اختیار معامله سهم

1. اختیار خرید: قراردادی است که طبق آن خریدار، اختیار (نه اجبار) دارد که دارایی پایه مورد نظر را در زمان مشخصی از آینده با قیمت اعمال مشخص خریداری کند.
2. اختیار فروش: قراردادی است که طبق آن خریدار، اختیار (نه اجبار) دارد که دارایی پایه مورد نظر را در سررسید قرارداد با قیمت اعمال مشخص بفروشد.

قیمت اعمال، یک قیمت تفاهم شده بین خریدار و فروشنده اختیار است. سررسید قرارداد نیز تاریخ تفاهم شده آتی در قرارداد خواهد بود. دارایی پایه را می‌توان سهام، دارایی فیزیکی، ارزهای قابل معامله و سایر مواردی در نظر گرفت که قرارداد اختیار معامله بر روی آن تعریف می­شود.

• بر خلاف سمت خریدار، فروشنده اختیار در صورت اعمال قرارداد از سوی خریدار، موظف به فروش یا خرید دارایی پایه خواهد بود و اختیاری در این بین ندارد.
• با توجه به نکات ذکرشده، چهار حالت کلی برای طرفین معامله اختیار می­توان متصور شد: خریدار اختیار خرید / کسب سود در معاملات آپشن فروش، فروشنده اختیار خرید / فروش. خریدار اختیار خرید/فروش اختیار انجام معامله و فروشنده اختیار خرید/فروش موظف به فروش/خرید دارایی پایه (در صورت اعمال سمت خریدار) خواهد بود.

تجربه جهانی و ایران

تجربه جهانی مرتبط با ابزار اختیار به اوایل قرن 18 در اروپا و آمریکا برمی­گردد؛ اما مبادله رسمی در قالب اختیار معامله سهام، ابتدا در سال 1975 در بورس سهام آمریکا (AMEX) و بورس فیلادلفیا (PHLX) راه‌اندازی شد. بورس شیکاگو (CBOT) در 1973 یک بورس انحصاری برای اختیار معاملات روی سهام تشکیل داد.

هم‌اکنون در ایران قراردادهای اختیار بر روی سهام تعدادی از شرکت­های بزرگ و تاثیرگذار بورس طراحی و قابل انجام است؛ از جمله بانک ملت، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه، گل گهر، مپنا، نفت و گاز پارسیان، ایران‌خودرو، فولاد خوزستان، ملی مس، پالایشگاه اصفهان و پالایشگاه بندرعباس.

شخص خریدار اختیار باید به میزان اندازه قرارداد ضرب در قیمت پرداختی (پرمیوم) اختیار در حساب کارگزاری وجه داشته باشد (بیشترین ریسک سمت خریدار، زیان به مبلغ پرمیوم است.)

شخص فروشنده اختیار با توجه به اینکه در معرض ریسک قرار دارد، مبلغی تحت عنوان پرمیوم پرداختی سمت خریدار را دریافت می‌کند. همچنین باید وجه مشخصی با توجه به ضرایب تصویب شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار در حساب وی مسدود شود تا تضمین کافی برای اعمال خریدار وجود داشته باشد.

در صورتی که قیمت بازار دارایی پایه از نرخ توافقی قرارداد پیشی گیرد، اختیار خرید معامله با ارزش می‌شود. با توجه به این نکته، سه حالت کلی برای هر قرارداد اختیار وجود دارد:

در صورتی که ارزش دارایی پایه کمتر، برابر یا بیشتر از قیمت اعمال توافق شده باشد، اختیار خرید معامله را به ترتیب بی‌ارزش، به ارزش و با ارزش می­دانند. این تقسیم‌بندی برای اختیار خرید است و برای اختیار فروش، دقیقاً به عکس این شرایط صادق است.

کاربردهای اختیار معامله

اختیار معامله معمولاً برای سه دسته از سرمایه‌گذاران مناسب است:

1. پوشش‌دهندگان ریسک: اشخاصی که مالک، تولیدکننده یا مصرف‌کننده دارایی پایه هستند، برای قرار گرفتن در منطقه امن، می‌توانند وارد قرارداد اختیار معامله می­شوند. به‌عنوان‌مثال؛ مصرف‌کننده صنعتی یک ماده اولیه که بازار آن ماده، دارای نوسان قیمتی بالایی است، می‌تواند وارد سمت خرید اختیار خرید آن ماده اولیه شود و هزینه مواد اولیه خود در آینده را تثبیت نماید. سمت فروش برای طیف وسیع‌تری از دارایی­ها قابل تعریف است. مثلاً فردی که مالک سهام یک شرکت می‌باشد و معتقد به روند رو به کاهش قیمت سهام است، می‌تواند اختیار فروش آن سهام را خریداری کرده و از ریسک افت قیمت دارایی خود اجتناب کند.
2. سفته بازان و استفاده از اهرم در معاملات: هدف سفته‌باز، کسب سود از تحرکات دارایی پایه است. در صورتی که سرمایه­گذار به بهتر (بدتر) شدن شرایط معامله یک دارایی پایه اعتقاد داشته باشد، به جای خرید (فروش) دارایی می­تواند اقدام به خرید (فروش) اختیار معامله آن کند. مهم‌ترین نقطه قوت استفاده از قرارداد اختیار به جای سرمایه­گذاری مستقیم بر دارایی پایه را ­می‌توان استفاده از اهرم ایجاد شده در این بین دانست، چراکه پرمیوم پرداختی برای اختیار، عموماً در مقایسه با قیمت دارایی پایین، درصد کمی است.
3. آربیتراژگر: هدف این دسته از معامله گران، کسب سود بدون ریسک از طریق ورود همزمان در دو بازار است. در واقع؛ به دلیل عدم دقت کافی در بازار معاملات سهام و تغییرات شدید مثبت و منفی قیمت سهام، فرصتی ایجاد می‌شود که شخص آربیتراژگر، قرارداد اختیار خرید با قیمت پایین‌تر را با پرمیوم پرداختی پایین خریداری می‌کند و قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر را به پرمیوم دریافتی بالاتری می‌فروشد و به این روش کسب سود می‌کند. معمولاً در بازارهای کارآ، این نوع فرصت­ها در زمان کوتاهی از بین می­روند.

عموماً دو نوع آپشن در بازارها قابل دسترسی است

• آپشن اروپایی: این آپشن فقط در سررسید قرارداد قابل اعمال است و انعطاف و جذابیت کمتری دارد. آپشن‌های موجود در بازار سرمایه ایران، همگی از نوع اروپایی هستند.
• آپشن آمریکایی: در هر زمان از انعقاد قرارداد تا سررسید توسط خریدار قابل اعمال است.

اعمال قرارداد اختیار، در صورتی انجام می‌شود که شخص خریدار اختیار از به اجرا گذاشتن حق انتخاب خود کسب سود کند. به عنوان مثال؛ شخص خریدار اختیار خرید سهم الف به قیمت اعمال توافقی 200 تومان، در زمان سررسید با قیمت بازار 250 تومان دارایی پایه مواجه شود. در این حالت شخص، حق خرید خود به قیمت 200 تومان را اعمال کرده و در بازار سهم را به قیمت 250 تومان فروخته و از این محل، سود 50 تومانی کسب می­کند. سود شخص در اصل پس از کسر پرمیوم پرداخت شده ابتدایی برای قرارداد اختیار خرید به‌دست خواهد آمد.

سمت فروش اختیار دو حالت کلی دارد:

1. حالت اول آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را نیز در تملک داشته باشد. به عنوان مثال؛ تولیدکننده مس را تصور کنید که مس تولیدی دارد و در زمانی که قیمت مس 6 هزار دلار است، اقدام به فروش قرارداد اختیار خرید مس به قیمت 6300 با پرمیوم 20 دلاری می­کند. در زمان سررسید، یا قیمت کمتر از 6 هزار و 300 دلار است اختیار اعمال نمی­شود و عایدی فروشنده 20 دلار خواهد بود؛ اما در حالت دوم، اگر قیمت بالای 6 هزار و 300 دلار برود، سمت خریدار حق خود را اعمال می­کند؛ در نتیجه با توجه با دارایی مس، هم تولیدات به قیمت بالاتری فروش رفته و هم 20 دلار پرمیوم دریافت شده است.
2. حالت دوم آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را در اختیار نداشته باشد. در این حالت، سود فروشنده محدود به پرمیوم دریافتی است؛ اما ضرر آن ممکن است، حتی به بی‌نهایت برسد. مثلاً زمانی را تصور کنید که دارایی پایه در زمان سررسید به دلیل کمیاب شدن، قیمت تصاعدی و صعودی پیدا کند و فروشنده با هر رشد قیمتی برای تامین و تحویل آن، هزینه (زیان) بیشتری را تجربه کند.

ارزش‌گذاری اختیار

عوامل مختلفی بر ارزش قرارداد اختیار اثرگذار است. به کمک مدل‌سازی و بررسی­های انجام گرفته، مدل معروف به “بلک-شولز” در قراردادهای اختیار بیشترین کاربرد را دارد. در مدل­های ارزش‌گذاری اختیار، عوامل زیر از دید سرمایه­گذاری بیشترین اهمیت را دارند:

1. زمان تا سررسید: هر چه زمان سررسید طولانی‌تر باشد، بر ارزش اختیار اثر مثبت دارد.
2. قیمت دارایی پایه: هرچه قیمت دارایی پایه در حال حاضر بالاتر باشد پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، مبلغ بالاتر (کمتر) خواهد بود.
3. قیمت اعمال: هر چه قیمت اعمال برای یک اختیار خرید (فروش) بالاتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار پایین‌تر (بالاتر) است.
4. نوسان‌پذیری: تغییرات قیمتی دارایی پایه ارزش اختیار را بالا می‌برند. در نتیجه، رابطه نوسان‌پذیری با پرمیوم پرداختی در هر نوع اختیار مثبت است.
5. نرخ بهره بدون ریسک: این معیار را می­توان معادل با نرخ سود بانکی یا اوراق خزانه دولت در بازار سرمایه دانست. مشخص است که هر چه نرخ بهره بدون ریسک بالاتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، بالاتر (پایین‌تر) است.
6. سود نقدی یا عایدی بین دوره: هرچه دارایی پایه تا زمان سررسید، عایدی بیشتری داشته باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، کمتر (بیشتر) خواهد بود.

مجموعه عوامل بالا با استفاده از روش “بلک-شولز” به نتیجه‌گیری درباره ارزش یک اختیار می‌رسد. به منظور سهولت کار می‌توان از ماشین‌حساب‌های در دسترس از جمله در درگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران استفاده کرد.

ارزشمند شدن اختیارها

در این بخش، تمرکز بر ارزشمند شدن قرارداد اختیار در سهام خواهد بود. معنی “با ارزش شدن” در قراردادهای اختیار، تنها برای سمت خریدار اختیار معنا خواهد داشت؛ زیرا عایدی سمت فروشنده تنها منحصر به پرمیوم دریافتی از سمت خریدار است و از طرف دیگر، حد بالای زیان خریدار اختیار، محدود به مبلغ پرداختی پرمیوم خواهد بود. با توجه به این توضیح، ریسک سمت فروشنده بسیار بیشتر از سمت خرید است؛ به‌خصوص در صورتی که فروش اختیار خرید، بدون پوشش ریسک (مالکیت دارایی پایه) انجام شده باشد که قیمت می­تواند تا بی‌نهایت رشد کند و ضرر فروشنده بی‌نهایت شود. با توجه به توضیحات داده شده در قرارداد اختیار، سود اعمال خریدار برابر زیان اجرای تعهد از سمت فروشنده خواهد بود. در ادامه به مرور یک مثال در این باره می پردازیم:

تصور کنید که شخصی اختیار خرید سهم با قیمت فعلی 200 تومان را با قیمت اعمال 250 تومانی برای دو ماه دیگر با پرمیوم 5 تومان خریداری کرده است؛ در صورتی که قیمت سهم در دو ماه آینده 280 تومان شود، سمت خریدار حق خود را اعمال می­کند و سهم را به قیمت 250 تومان از طرف فروشنده قرارداد خریداری می‌کند و در بازار 280 تومان می­فروشد. در نتیجه؛ اختیار خرید 30 تومان (تفاضل 280 و 250) با ارزش بوده و سود کل خریدار 25 تومان (کسر 5 تومان از ارزش پرمیوم) بوده است.

گرچه اختیار قابل معامله در بازار سرمایه ایران، اروپایی است؛ اما لزوماً نیاز به نگهداری تا زمان سررسید و اعمال اختیار نیست. با توجه به مکانیزم تعریف نمادهای معاملات اختیار در بورس اوراق بهادار، امکان گرفتن موقعیت عکس اختیار اخذ شده و بستن موقعیت باز اختیار و در نتیجه شناسایی سود (زیان) ایجاد شده، محیا است. در صورتی که شخص، اختیار را با قیمت پایین‌تر خریداری کرده باشد و در بازار معاملاتی با قیمت بالاتر بفروشد، کسب سود می­کند.

اعمال یا تسویه نقدی

در صورتی که اختیار “با ارزش” باشد، اعمال یا تسویه اختیار در سررسید به دو روش نقدی یا فیزیکی انجام می‌شود. در روش فیزیکی؛ دارایی پایه مورد معامله تحویل داده می­شود، اما در روش تسویه نقدی، تنها مابه‌التفاوت قیمت روز دارایی پایه و قیمت توافقی قرارداد پرداخت خواهد شد. در زمان تسویه، قدرت تصمیم‌گیری در دست فروشنده اختیار خرید یا فروش است و تنها در صورتی که فروشنده تسویه نقدی را انتخاب کند، این روش انجام می­شود و در غیر این صورت اولویت با تحویل فیزیکی است. در بازار سرمایه ایران با توجه به سیستم سپرده‌گذاری مرکزی و محدودیت­های موجود، تنها زمانی بدون کسب تکلیف از فروشنده کسب سود در معاملات آپشن تسویه نقدی صورت می­گیرد که نماد دارایی پایه بسته باشد. سازمان بورس در تلاش برای رفع این مشکل است؛ چراکه ممکن است، بنا بر اطلاعات بسیار مثبت نماد، یک سهم بسته شده باشد؛ اما پس از بازگشایی، قیمت رشد قابل توجهی داشته باشد؛ اما در شرایط فعلی، تسویه نقدی بر طبق قیمت سهم در زمان بسته بودن انجام می­گیرد و در این بین سود خریدار اختیار دستخوش تغییر میشود.

مشخصات قرارداد

با توجه به تعریف صورت گرفته؛ در حالت پایه، اندازه هر قرارداد اختیار معامله سهام شامل یک هزار سهم پایه است. در نتیجه؛ در زمانی که شخصی 5 قرارداد اختیار به پرمیوم 6 تومان خریداری می­کند در واقع، اقدام به خرید اختیار خرید 5 هزار سهم به قیمت کل 30 هزار تومان کرده است. البته این رقم قبل از اضافه کردن کارمزد معامله است. کارمزد معاملاتی اختیار بر اساس آخرین مصوبات، برابر 0.108 درصد از ارزش معاملاتی است که نسبت به کارمزد معاملات سهام، بسیار ناچیز است.

در زمان یک اتفاق مهم در شرکتی مانند تقسیم سود، سهام جایزه، سود تقسیمی و سایر موارد که منجر به تغییر تعداد سهام شرکت یا تعدیل قیمت آن در بازار می­شود، اندازه هر قرارداد و قیمت اعمال تغییر پیدا می­کند که روش تعیین آن‌ها در “دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله سهام” در بورس اوراق بهادار تهران قابل ملاحظه است.