فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی چیست؟
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران گفت: محدویت پذیرش دارایی در قرارداد آتی نداریم، اما به هر حال هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می گیرد باید فاکتورهایی داشته باشد به طور مثال حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت از جمله ملزومات یک کالا برای قرار گرفتن بر تابلوی بازار آتی بورس کالا است.
به گزارش فراسو به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، رحمان آراسته سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا گفت: قرارداد آتی یکی از قراردادهای جذاب و پرکاربرد است که سال‌ها در بورس‌های کالایی جهان فعال بوده است. اولین بار این قرارداد در سال ۱۳۸۷ وارد بازارهای بورس کالای ایران شد.
او افزود: در قرارداد آتی تحویل محصول در آینده صورت می‌گیرد. قرارداد آتی، قراردادی است که فروشنده متعهد می‌شود در سررسیده معینی در آینده مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم بفروشد. در مقابل خریدار نیز متعهد می‌شود همان کالا با آن مشخصات را خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای جلوگیری از عدم انجام تعهدات، طرفین مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس می‌گذارند.
بازیگران قراردادهای آتی
آراسته گفت: سه بازیگر در بازار آتی وجود دارد. به طور مثال تولیدکننده‌ای که نگران قیمت و نوسان محصول در آینده است وارد قراردادهای آتی می‌شود تا ریسک خودش را در این حوزه پوشش دهد؛ این تولیدکننده با پرداخت یک مبلغی به عنوان ضمانت، خودش را در برابر نوسانات قیمت بیمه می‌کند و از امروز کالای خود را با قیمتی مشخص برای سررسیدهای آینده به نوعی پیش فروش می کند.
آراسته گفت: دسته دیگر فعالان بازار آتی، خریداران کالا هستند که برای پوشش ریسک نوسانات قیمت در آینده از امروز محصول مورد نیازشان را با قیمتی مشخص و برای تحویل آینده پیش خرید می کنند؛ این افراد در واقع امکان برنامه ریزی تولید در فواصل زمانی مشخص را به دلیل پیش خرید محصولشان پیدا می کنند.
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا افزود: دسته سوم نیز نوسانگیران یا آربیتراژگران هستند؛ این افراد از اختلاف قیمت رخ داده بین بازار نقد و بازار آتی محصول مورد نظر استفاده می‌کنند و در واقع با پیش بینی روند بازار در آینده و با هدف کسب سود وارد قرارداد آتی می شوند که البته حضور این دسته از بازیگران نیز به افزایش عمق معاملات کمک شایانی بازار آتی کالا چیست؟ می کند.
چرا مس انتخاب شد؟
او در پاسخ به این پرسش که چرا مس به عنوان دارایی جدید بازار قراردادهای آتی بورس کالا انتخاب شد؟ گفت: مس یکی از محصولات جذاب و پر حجم از لحاظ معاملات در بازار فیزیکی و رینگ صادراتی بورس کالا است و طبق بررسی‌ها این محصول اکنون با مازاد عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا مواجه است و محدودیت‌های خرید و فروش در این محصول وجود ندارد.
او گفت: فعال‌های بزرگ مس چه در مقام خریدار و چه در مقام فروشنده می‌توانند وارد این بازار شوند و از سوی دیگر، بازار مس یک بازار تقریبا بین المللی است و فعالان آن در حوزه صادرات نیز خیلی فعال هستند؛ از این رو پیش بینی که صورت گرفته این است که یک بازار پر عمق و بهینه‌ای را برای مس داشته باشیم.
آراسته اظهار داشت: با توجه به این در بازار فیزیکی بورس کالا، مبنای قیمت گذاری مس میانگین هفتگی قیمت در بورس فلزات لندن است، قرارداد آتی نیز بر مبنای قیمت ها در بازار فیزیکی راه بازار آتی کالا چیست؟ اندازی می‌شود و به عبارتی می توان گفت مس، بازاری با نوسانات جهانی است؛ قطعا با راه اندازی این قرارداد می‌توانیم گام‌های بیشتری برای راه اندازی سایر دارایی‌های صنعتی در قرار داد بورس کالا هم برداریم.
فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا در رابطه با پذیرش محصولات دیگر گفت: محدویت پذیرش دارایی در قرار داد آتی نداریم، اما به هر حال هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می گیرد باید فاکتورهایی داشته باشد به طور مثال حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت از جمله ملزومات یک کالا برای قرار گرفتن بر تابلوی بازار آتی بورس کالا است.
آراسته در پایان به قرارداد آتی مس در بورس فلزات لندن اشاره کرد و گفت: بیشترین حجم معاملات مس در بورس فلزات لندن انجام می شود که این بورس در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مراجع قیمت گذاری جهانی فلزات است. در این بورس سه مشخصات قراردادی استاندارد برای مس وجود دارد که اندازه قرارداد در بازار فیزیکی و آتی ۲۵ تن در نظر گرفته شده است. البته برای مشتریان خرد نیز قراردادهای کوچکتر وجود دارد و در بورس کالای ایران نیز میزان هر قرارداد آتی مس، ۱۰۰ کیلوگرم و وجه تضمین ۱۵ درصد برای معاملات در نظر گرفته شده تا با جذابیت کافی، نقدینگی مناسبی به این بازار جذب شود.
قرارداد آتی
کالایی که در قرارداد آتی باید تحویل داده شود باید دارای کمیت، کیفیت و استاندارد و باشد که زمان و محل تحویل آن نیز مشخص باشد. متغیر مورد اهمیت در معاملات آتی، قیمت می باشد که در طول معامله کشف می گردد.
تعریف قرارداد آتی:
قرارداد آتی (future contract) یا به اختصار آتی (futures)، توافق نامه ای می باشد که مبتنی بر خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده، و با قیمت مشخص است.
انواع قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی به دو گروه اصلی طبقه بندی می شوند:
قرارداد های آتی کالا: شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و …
قرارداد های آتی مالی: ابزار هایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و …
در بازار های مالی کنونی، قرارداد ها بر پایه های دیگری همچون ارز، نرخ بهره و شاخص های بازار سهام بسیار متداول شده اند که نقش مهمی را در کنترل ریسک ایفا می کنند.
ویژگی های قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی دارای ویژگی های زیر هستند.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﺮارداد:
شرایط استاندارد این نوع از قرارداد ها باعث می شود که نتوانند به صورت دقیق به همه نیاز های مشارکت کنندگان در بازار های مالی پاسخ بدهند. این شرط یکی از معایب قرارداد های آتی به شمار می رود.
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس (ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ):
بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان می باشد که از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می گردد. این معاملات برای تمامی شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه قابل عرضه می باشد.
کارگزاران و کارگزاری ها، سفارش های مشتریان را از طریق روش های موجود در سازمان بورس، در سامانه معاملاتی قرارداد های آتی قرار می دهند.
سپس معاملات ثبت شده بر اساس اولویت های قیمتی و در صورت مساوی بودن قیمت ها بر اساس اولویت زمانی انجام می گیرد.
بورس ها و کارگذاری ها خودشان حق معامله ندارند و نمی توانند مشتریان را وادار به معامله کنند در واقع می توان گفت که مسئولیت بورس و کارگزاری ها، ایجاد بازاری منسجم و شفاف به منظور کشف قیمت ها و انجام معاملات به صورت عادلانه می باشد.
تمامی بورس های سراسر دنیا به وسیله مقام ناظر کنترل می شوند. هر زمان یکی از اعضای معامله گر در بورس، قوانین و مقررات وضع شده را نادیده بگیرد، مشمول جریمه می شود و یا ممکن است که ممنوع المعامله شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله تکالیف مالیاتی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع قرارداد های آتی
اﺗﺎق ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی، عدم ریسک اﻋﺘﺒـﺎری، وﺟﻮد مکانیسم وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ و کاهش ریسک اﻋﺘﺒﺎری:
اتاق پایاپای (روزانه) در هر بورس، نقش مهمی را برای تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می کند که به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله می باشد.
ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪگی ﺑﺎﻻ:
در این نوع از قرارداد ها، برای این که سرمایه گذار و معامله گر بتواند قرارداد آتی را به فروش رساند، به مالکیت آن دارایی معین نیاز ندارد و با انجام معامله پیش فروش می تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد.
در صورت نیاز به تحویل کالا، می تواند آن را از بازار فیزیکی تهیه کند که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد.
اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﭘﺎﻳﻴﻦ:
این ویژگی به دلیل توضیحات مورد اول می باشد.
پوشش ریسک:
از مهم ترین مزیت های قرارداد های آتی، خاصیت پوشش ریسک آنها می باشد. این خاصیت، به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار می باشد که هدف آن کاهش یا از حذف ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.
هزینه اندک معاملات:
معاملات قرارداد های آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.
اهرم مالی:
استفاده از اهرم مالی در معامله های قرارداد آتی از درجه ریسک بالایی برخوردار می باشد و به معامله گران فرصت کسب کردن میزان سود بالایی را می دهد به طوری که معامله گر با یک بازار آتی کالا چیست؟ سپرده اولیه می تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، سود و یا زیان کسب کند.
نکته: مسئله ای که این ریسک را تشدید می کند اهرمی بودن معاملات آتی می باشد.
مشخصات قرارداد های آتی:
مشخصات قرارداد های آتی به شرح زیر می باشد.
ﻧﻮع دارایی ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد کالا:
در قرارداد های آتی، کالا و یا دارایی ای که قرارداد آتی بر روی آن منتشر گردد را اصطلاحا دارایی پایه می گویند.
همچنین در بورس های کالایی در سراسر دنیا، بر روی دارایی های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فرآورده های نفتی و سایر محصولات قرارداد آتی منتشر می شود که با عنوان دارایی پایه قرارداد های آتی مورد معامله قرار می گیرند.
اﻧﺪازه ﻗﺮارداد آتی:
اندازه قرارداد مشخص کننده حجم دارایی ای می باشد که طی یک قرارداد باید تحویل داده شود. به عبارتی می توان گفت، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح، اندازه قرارداد می نامند.
در این نوع از قرارداد ها، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می گردد و سرمایه گذاران فقط می توانند مضرب های صحیحی از این مقادیر را مورد معامله قرار دهند.
دوره و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼتی و ﺗﺎرﻳﺦ سررسید:
تاریخ سر رسید قرارداد های آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می گردد که تنها برای سررسید های معینی تعیین می شود که امکان انجام این گونه معاملات آتی در آنها وجود دارد.
وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ:
در توضیحات بخش اتاق پایاپای شرح داده شده است.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله رکود اقتصادی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد های آتی
سایر مشخصات قرارداد های آتی:
- ﺣﺪ ﻧﻮﺳﺎن قیمت روزانه
- حداکثر ﺣﺠﻢ ﻫﺮ سفارش
- ﺳﻘﻒ ﻣﺠﺎز موقعیت ﻫﺎی ﺑﺎز
- ﺗﺤﻮیل و ﻣﻬﻠﺖ ﮔﻮاهی آﻣﺎدگی تحویل
- کارﻣﺰد ﻫﺎ و جرایم
بورس های معامله قرارداد آتی:
در کشور های مختلف جهان، بورس های زیادی برای معامله قرارداد های آتی وجود دارد که دو نمونه از بزرگ ترین بورس های آتی در آمریکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس شیکاگو (CBOT)
- بورس تجاری شیکاگو (CME)
از بزرگ ترین بورس های آتی در اروپا نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس قرارداد های آتی و اوراق اختیار معامله بین المللی لندن (LIFFOE)
- بورس یورکس (Eurex)
سایر بورس های بزرگ، شامل:
- بورس Bolsa de Mercadoriasy Futures در سائو پائولو بازار آتی کالا چیست؟
- بورس آتی مالی بین المللی در توکیو
- بورس بین المللی در سنگاپور
- بورس آتی در سیدنی
نمونه های قرارداد های آتی:
از نمونه های قرارداد های آتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره کوتاه مدت
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره میان مدت و بلند مدت در آمریکا
- قرارداد های آتی یورو دلاری
معاملات قرارداد های آتی نرخ ارز:
این معاملات در مقایسه با پیمان های آتی نرخ ارز بسیار کم می باشند که عمدتا به معاملات صورت گرفته در بورس شیکاگو محدود می گردند.
بیشتر معاملات آتی نرخ ارز، روی ارز های زیر صورت می گیرد:
- یورو
- دلار کانادا
- فرانک سوئیس
- ین ژاپن
- پوند انگلیس
- پزو مکزیک
- دلار استرالیا
فواید قرارداد آتی:
- تثبیت قیمت فروش برای آینده
- حفظ قیمت بازار آتی کالا چیست؟ مورد نظر
- جلوگیری از نوسان قیمت
- اطمینان از دریافت میزان کالا (سهام) در زمان مورد نظر با قیمت تثبیت شده
- کسب سود برای معامله گر به وسیله نوسانان قیمت قرارداد آتی
پوزیشن های معاملاتی:
پوزیشن(Position) معامله زمانی صورت می گیرد که معامله گر در روز، معامله ای انجام دهد در واقع می توان گفت، یک معامله گر در شروع کار روزانه که هنوز هیچ گونه معامله ای انجام نداده است، هیچ موضعی اتخاذ نکرده است.
در این صورت، هیچ تعهدی وجود ندارد، اما به محض این که وارد بازار شود و شروع به انجام معامله نماید، این معامله گر پوزیشن Long را اتخاذ می کند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد آتی
Long Position:
واژه Long در زبان انگلیسی دقیقا به معنای مالکیت است و در واژگان بورس به موقعیت فردی اطلاق می شود که اوراق بهادار، کالا، ارز و مانند آنها را خریداری کرده و یا نگهداری می کند و امیدوار است که قیمت آنها افزایش یابد.
در بازار آتی، به افرادی که مبادرت به خرید قرارداد آتی کنند، به گونه ای که متعهد شوند، در تاریخ انقضا دارایی پایه را تحویل بگیرند، اصطلاحا می گوییم موقعیت Long را اتخاذ کرده اند.
در بازار بورس آتی ایران، فردی که قرارداد آتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط استاندارد بورس در تاریخ معینی می نماید، اصطلاحا موقعیت خرید یا موقعیت تعهدی خرید اختیار کرده است و اگر تا موعد سر رسید قرارداد، موضع خود را حفظ کند، لازم است که دارایی پایه را خریداری نماید.
Short Position:
به موقعیت فردی که قرارداد فروش اوراق بهادار، کالا، ارز و امثال آن را را منعقد کرده باشد، اصطلاحا Short می گویند.
در واقع می توان گفت که، موقعیت Short به موقعیت کسی گفته می شود که تعدادی قرارداد آتی در بازار آتی به فروش رسانده است و هنوز از طریق یک معامله جبرانی (خرید قرارداد آتی) موقعیت خود را در بازار مسدود نکرده است.
موقعیت تعهدی باز:
موقعیتی است که تعهدات دارنده موقعیت به یکی از روش های زیر ساقط نشده است:
- بستن موقعیت (معامله معکوس)
- معاوضه فیزیکی
- تسویه نقدی
- تحویل
همگرایی قیمت آتی با قیمت نقدی:
هر چه تاریخ (موعد) سر رسید قرارداد آتی نزدیک تر می شود، می توان نتیجه گرفت که قیمت آتی به سمت قیمت نقدی میل می کند و در سر رسید قرارداد آتی، قیمت آتی با قیمت نقدی برابر و یا خیلی نزدیک می شود.
در این صورت معامله گران فرصت های آربیتراژی زیر را خواهند داشت:
- فروش یک قرارداد آتی
- خرید دارایی
- تحویل دارایی
انجام این سه گام، باعث ایجاد سودی معادل اختلاف قیمت آتی و قیمت نقدی برای معامله گر می شود.
قرارداد آتی زعفران
قرارداد آتی، قرار دادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می کنند که مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت معلوم و با کیفیت مشخص و در زمان مشخص معامله کنند. در این قرارداد فروشنده باید کالا را در تاریخ تعیین شده در زمان عقد قرارداد و همچنین خریدار باید متعهد به پرداخت وجه تعیین شده در تاریخ مذکور می باشد.
قرار داد آتی شامل قرارداد آتی روی دارایی های فیزیکی و قرار داد های آتی سهام و شاخص است.
قراردادهای آتی در اواسط قرن نوزدهم حدود صد و پنجاه سال پیش با اصولی مشابه با بازارهای آتی امروزی انجام میشد و هر دو طرف متعهد در قرارداد از این معامله سود می‌بردند. بورس کالای ایران نیز در سال ۱۳۸۶ تشکیل شد.
قرار داد های اتی قرارداد هایی هستند که بر اساس ان فروشنده متعهد می شود که مقدار معینی از کالای مشخص را در سرسید معین بازار آتی کالا چیست؟ به قیمتی که در حال حاضر تعیین می کند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود که ان کالا را با ان مشخصات خریداری کند.همچنین برای جلوگیری از امتناع طرفین جهت انجام معامله, طرفین وجهی را به عنوان وجه تضمین به صورت شرط ضمن عقد نزد اتاق پایاپای می گذارند و متعهد می شوند که متناسب با تغییرات قیمت اتی وجه تضمین مذکور را تعدیل کنند.
تاریخچه قراردادهای آتی:
اولین قرارداد صرافی تجاری اتی را ژاپن در سال 1710 به عنوان راهی برای تجارت اسان برنج,تاسیس شد. در سال 1848 هییت تجاری شیکاگو به اولین صرافی تجاری در غرب مبدل شد. در ایالات متحده ذرت,سویا و گندم اولین قراردادهای اتی بودند. در سال های بعد, تجارت اولین پیشفروش پنبه در شهر نیویورک اغاز شد و قرارداد هایی چون قرارداد شکر, قرارداد اب پرتقال و … را در ادامه بدنبال داشت. بورس کالای شیکاگو در دهه 1970 عرضه معاملات اتی در ارزهای خارجی را اغاز کرد و بورس کالای نیویورک نیز انواع قراردادهای مالی, من جمله قرارداد شاخص های اتی و اوراق قرضهخزانه داری ایالات متحده را شروع کرد. بورس کالای ایران نیز در سال 1386 تشکیل شد.
بازارهای کالایی در دنیا به دو دسته کلی تقسیم میشوند: بازار های مشتقه و بازارهای نقدی .
بازارهای مشتقه: بازارهایی که در بازار آتی کالا چیست؟ ان ابزارهای مالی مبتنی بر تعهد خرید و فروش مورد معامله قرار می گیرند.
ابزار مشتقه: ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش ان از ارزش دارایی پایه پیروی می کند.
اوراق مشتقه: قرارداد هایی هستند که مشتق شده و ارزش انها وابسته به کالا یا دارایی دیگریست.
بازار های نقدی: بازارهایی که کالا در ان یه صورت نقدی مورد معامله قرار می گیرد.
قرارداد سلف: قراردادی است که در ان کالا در زمان مشخص با قیمت معین, در اینده تحویل گرفته می شود و وجه ان در در هنگام معامله پرداخت می شود.
مزایای قرارداد های آتی
قرارداد های آتی زعفران:
قراردادهای اتی زعفران از سال 97 وارد بازار بورس کالا شد و بر روی زعفران رشته ای ممتاز و زعفران رشته ای درجه یک تعریف شده است.
اهرم مالی:
اهرم مالی بطور کلی ضریبی از ارزش کلی قرارداد است که باید پذیرفته شود تا قدرت مالکیت کامل ان قرارداد را داشته باشد. در قراردادهای اتی زعفران اهرم مالی مقدار ثابتی ندارد و باتوجه به ارزش روزانه قرارداد و وجه تضمین مشخص می شود.
موقعیت تعهدی خرید: به شخصی که در بورس, قرارداد اتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه می کند, اصطلاحا می گویند موقعیت تعهدی خرید اختیار کرده است.
موقعیت تعهدی فروش: به شخصی که در بورس قرارداد اتی را میفروشد و خود را متعهد به فروش دارایی پایه می کند, اصطلاحا می گویند موقعیت تعهدی فروش اختیار کرده است.
کارمزد معاملات:
سهم کارگزار در هر خرید و فروش برابر است با: 011فروشنده / 011خریدار کارمزد شرکت بورس کالا در هر خرید و فروش: 711فروشنده / 711خریدار
حق نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در خرید و فروش: 1در وارد کردن قیمت سفارشات باید به این نکته توجه داشت که در سامانه معاملاتی اتی با یک محدودیت موتجه هستیم. قیمت های وارد شده به سیستم حتما باید مضربی از یک عدد که توسط بورس تعیین شده است باشد. در واقع تغییر قیمت ها در اتی زعفران باید 71تومان به 71تومان انجام شود. حداقل قیمت تغییر سفارش در بازارهای مختلف متفاوت است و باتوجه به شرایط بازارتعیین می شود.نحوه محاسبات سود و زیان:اگر شخصی قرار داد اتی زعفران را به قیمت هر گرم 70111تومان خریداری کند, نحوه محاسبه سود و زیان او طی سه روز کاری بعد به شرح زیر خواهد بود…
در این مثال کارمزد معاملات 1در نظر گرفته شده, شما می توانید با مراجعه به سایت بورس کالا نرخ روز کارمزد را در محاسبات خود بگنجانید.
فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی چیست؟
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران گفت: محدویت پذیرش دارایی در قرارداد آتی نداریم، اما بازار آتی کالا چیست؟ به هر حال هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می گیرد باید فاکتورهایی داشته باشد به طور مثال حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت از جمله ملزومات یک کالا برای قرار گرفتن بر تابلوی بازار آتی بورس کالا است.
به گزارش کیوسک خبر به نقل از «کالاخبر»، رحمان آراسته سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا گفت: قرارداد آتی یکی از قراردادهای جذاب و پرکاربرد است که سال‌ها در بورس‌های کالایی جهان فعال بوده است. اولین بار این قرارداد در سال ۱۳۸۷ وارد بازارهای بورس کالای ایران شد.
او افزود: در قرارداد آتی تحویل محصول در آینده صورت می‌گیرد. قرارداد آتی، قراردادی است که فروشنده متعهد می‌شود در سررسیده معینی در آینده مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم بفروشد. در مقابل خریدار نیز متعهد می‌شود همان کالا با آن مشخصات را خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای جلوگیری از عدم انجام تعهدات، طرفین مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس می‌گذارند.
بازیگران قراردادهای آتی
آراسته گفت: سه بازیگر در بازار آتی وجود دارد. به طور مثال تولیدکننده‌ای که نگران قیمت و نوسان محصول در آینده است وارد قراردادهای آتی می‌شود تا ریسک خودش را در این حوزه پوشش دهد؛ این تولیدکننده با پرداخت یک مبلغی به عنوان ضمانت، خودش را در برابر نوسانات قیمت بیمه می‌کند و از امروز کالای خود را با قیمتی مشخص برای سررسیدهای آینده به نوعی پیش فروش می کند.
آراسته گفت: دسته دیگر فعالان بازار آتی، خریداران کالا هستند که برای پوشش ریسک نوسانات قیمت در آینده از امروز محصول مورد نیازشان را با قیمتی مشخص و برای تحویل آینده پیش خرید می کنند؛ این افراد در واقع امکان برنامه ریزی تولید در فواصل زمانی مشخص را به دلیل پیش خرید محصولشان پیدا می کنند.
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا افزود: دسته سوم نیز نوسانگیران یا آربیتراژگران هستند؛ این افراد از اختلاف قیمت رخ داده بین بازار نقد و بازار آتی محصول مورد نظر استفاده می‌کنند و در واقع با پیش بینی روند بازار در آینده و با هدف کسب سود وارد قرارداد آتی می شوند که البته حضور این دسته از بازیگران نیز به افزایش عمق معاملات کمک شایانی می کند.
چرا مس انتخاب شد؟
او در پاسخ به این پرسش که چرا مس به عنوان دارایی جدید بازار قراردادهای آتی بورس کالا انتخاب شد؟ گفت: مس یکی از محصولات جذاب و پر حجم از لحاظ معاملات در بازار فیزیکی و رینگ صادراتی بورس کالا است و طبق بررسی‌ها این محصول اکنون با مازاد عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا مواجه است و محدودیت‌های خرید و فروش در این محصول وجود ندارد.
او گفت: فعال‌های بزرگ مس چه در مقام خریدار و چه در مقام فروشنده می‌توانند وارد این بازار شوند و از سوی دیگر، بازار مس یک بازار تقریبا بین المللی است و فعالان آن در حوزه صادرات نیز خیلی فعال هستند؛ از این رو پیش بینی که صورت گرفته این است که یک بازار پر عمق و بهینه‌ای را برای مس داشته باشیم.
آراسته اظهار داشت: با توجه به این در بازار فیزیکی بورس کالا، مبنای قیمت گذاری مس میانگین هفتگی قیمت در بورس فلزات لندن است، قرارداد آتی نیز بر مبنای قیمت ها در بازار فیزیکی راه اندازی می‌شود و به عبارتی می توان گفت مس، بازاری با نوسانات جهانی است؛ قطعا با راه اندازی این قرارداد می‌توانیم گام‌های بیشتری برای راه اندازی سایر دارایی‌های صنعتی در قرار داد بورس کالا هم برداریم.
فاکتورهای ورود یک کالا به بازار آتی
سرپرست مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا در رابطه با پذیرش محصولات دیگر گفت: محدویت پذیرش دارایی در قرار داد آتی نداریم، اما به هر حال هر محصولی که در بازار آتی بورس مورد معامله قرار می گیرد باید فاکتورهایی داشته باشد به طور مثال حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت از جمله ملزومات یک کالا برای قرار گرفتن بر تابلوی بازار آتی بورس کالا است.
آراسته در پایان به قرارداد آتی مس در بورس فلزات لندن اشاره کرد و گفت: بیشترین حجم معاملات مس در بورس فلزات لندن انجام می شود که این بورس در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مراجع قیمت گذاری جهانی فلزات است. در این بورس سه مشخصات قراردادی استاندارد برای مس وجود دارد که اندازه قرارداد در بازار فیزیکی و آتی ۲۵ تن در نظر گرفته شده است. البته برای مشتریان خرد نیز قراردادهای کوچکتر وجود دارد و در بورس کالای ایران نیز میزان هر قرارداد آتی مس، بازار آتی کالا چیست؟ ۱۰۰ کیلوگرم و وجه تضمین ۱۵ درصد برای معاملات در نظر گرفته شده تا با جذابیت کافی، نقدینگی مناسبی به این بازار جذب شود.
آشنایی با قراردادهای آتی سکه - بخش اول
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید معین مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می کند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری نماید و برای جلوگیری از امتناع طرفین از اجرای قرارداد طرفین مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای (بورس کالا) بگذارند.
قرارداد آتی سکه طلا چیست؟
قرارداد آتی، توافق نامه‌ای مبنی بر خرید و فروش ده سكه طلا در زمان معیني در آینده و باقیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد (سكه طلا) براساس توافق نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود. (به طور مثال تعداد ١٠ عدد سكه امامي )
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فيزيكي و فوري دارایی مطرح نمی‌شود.
به طور مثال خريد ١٠ قرارداد آتي سكه تحويل دی 97 به معناي آن است كه فروشنده قرارداد موظف است در دی ماه، به تعداد یک قرارداد كه هر قرارداد شامل ده سكه است، سكه تحويل خريدار نمايد.
اين قراردادها قبل از سررسيد بارها خريد و فروش مي شوند، و از محل تفاوت قيمت ها سود عايد خريداران و فروشندگان مي شود بازار آتی کالا چیست؟ كه در درس هاي بعدي بيشتر توضيح داده مي شود.
وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟
در قرارداد آتی سکه طلا به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدي از ارزش قرارداد را به عنوان "وجه تضمین اولیه" نزد کارگزار سپرده می کنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهاي آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می شود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیري است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهاي آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می شود، بنابراین با کاهش قیمت ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده می شود و بالعکس.
همچنین به شما پیشنهاد می کنم تا مطالب دیگر و تحلیل های بنده را از طریق کانال شخصی ام در تلگرام ببینید .
دیدگاه شما