پول یا ارز فیات چیست؟ چه تفاوتی با ارزدیجیتال دارد؟
این اصطلاح برای تمام اَرزهایی مانند یورو، دلار آمریکا، ین ژاپن، و حتی ریال ایران به کار میرود. به زبان سادهتر، اَرزهای فیات به اَرزهایی گفته میشود که قابلیت تبدیل شدن دارند و تورم در آنها امکانپذیر است.
برعکس، در کریپتو، البته به استثنای دوجکوین و یکی-دو مورد دیگر، تورم بیمعنی است؛ زیرا تعداد محدودی از این رمزاَرزها وجود دارد. دولتها نمیتوانند مانند اَرزهای فیات، به رمزاَرزها اضافه کنند.
اما به اصل مطلب برگردیم…
تفاوتهای اساسی بین رمزاَرزها و اَرزهای فیات وجود دارد. اگر بخواهیم دقیقتر نگاه کنیم، به احتمال زیاد، رمزاَرزها آیندهی پولی ما را میسازند.
با گذشت زمان، پول کمکم ارزش خود را از دست میدهد. اما چرا؟ دلیل آن تورم است. و البته، کشورهایی هستند که بسته به نیاز خودشان، اقدام به چاپ هرچه بیشتر پول میکنند.
مشکل ارزهای فیات در برابر رمزاَرزها
مشکلی که اینجا وجود دارد این است که شما در واقع چیزی تولید نمیکنید، و یا کاری نمیکنید ولی پول چاپ میکنید. مثل این است که با یک کشتی دور دنیا را در حال گشتن باشید ولی چیزی تولید نکنید، یا کار خاصی انجام ندهید.
این کار ارزش پول را روز به روز کمتر و کمتر میکند.
ما این مورد را در فدرال رزرو دیدهایم. برای همین، اگر به ارزش ۳۰ یا ۴۰ سال پیش دلار نگاه کنید… با امروز قابل مقایسه نیست! در حالی که ارزهای فیات و بیتکوین را اگر با هم مقایسه کنیم… برای مثال بیتکوین را در نظر بگیرید. البته، مدت زمان کمی از ظهور این اَرز دیجیتال گذشته است، اما در ابتدا شما با بیتکوین میتوانستید سبد کوچکی از اقلام خوراکی را خریداری کنید، اما امروز حقیقتاً میتوانید یک خودروی مناسب، البته نه خیلی گران، را خریداری کنید.
در واقع نکتهی عالی رمزاَرز ها همینجاست! از آنجایی که عرضهی رمزاَرزها محدود است، مردم تمایل دارند بیشتر آنها را نگه دارند، یا اینکه از آنها بهعنوان اَبزاری برای تبادل استفاده کنند. همین کار باعث بالا رفتن ارزش رمزاَرزها میشود. شما نمیتوانید رمزاَرزها را برخلاف اَرزهای فیات، چاپ کنید!
این موضوع ضد تورم است! دیگر خبری از چاپ سرسامآور پول نیست! بیتکوین محدود است. فقط ۲۱ میلیون بیتکوین داریم.
اجازه بدهید این موضوع را کمی ریزتر ببینیم. اگر میلیونرها هر کدام بخشی از بیتکوین را به اشتراک بگذارند، آنگاه هر کس ۰٫۲۸ بیتکوین خواهد داشت.
تصور کنید حتی با وجود رمزاَرزهای دیگر، بیتکوین تا کجا پیش خواهد رفت. اینکه همهی مردم بیتکوین داشته باشند. موضوع فقط این نیست.
کافیست تصور کنید ضد تورم در برابر تورم چقدر میتواند همهچیز را تغییر دهد.
رمزارزها در برابر فیات
ابتدا با رمزاَرزها شروع میکنیم. رمزاَرزها واسطهی دیجیتال تبادل هستند. پس، بهجای اینکه دلار داشته باشیم یا از هر نوع اَرز فیات دیگری برای تبادل استفاده کنیم، میتوانیم از یک اَرز دیجیتال در هر جای دنیا استفاده کنیم. البته به این شرط که اَرزهای دیجیتال همهجا پذیرفته شده باشند.
پس دیگر نیازی نیست که هنگام مسافرت اقدام به تبدیل اَرز به اَرز کشور مقصد کنیم. علاوه بر این، کلیدهای خصوصی و کلیدهای عمومی را در اختیار داریم. این کلیدها تعیین میکنند که با استفاده از کلید عمومی (Public Keys) اقدام به دریافت یا ارسال اَرزهای دیجیتال کنیم. و اینکه تمام اطلاعات ما در کلید خصوصی نگهداری میشوند و در اختیار ما هستند و معمولاً این کلید را در جای بسیار امنی حفظ میکنیم.
البته در حفظ و نگهداری کلیدهای خصوصی باید بسیار دقت کنیم، زیرا این کلیدها در واقع راه دسترسی ما به سرمایهمان هستند.
تقریباً ۹۰ درصد یا شاید ۹۹ درصد اَرزهای دیجیتال محدود هستند. در واقع عرضۀ آنها محدود است و همین موضوع باعث کمیاب شدن آنها میشود. برای داشتن این اَرزهای دیجیتال باید اقدام به ماینینگ یا استخراج آنها کنید که کاری فوقالعاده است! اما چرا فوقالعاده؟
عرضهی محدود و استفادۀ مردم از اَرزهای دیجیتال به مرور زمان باعث میشود ارزش این اَرزها بالاتر و بالاتر برود. البته باز هم قصد نصیحت کردن نداریم، زیرا این اتفاق با این روند حتماً رخ خواهد داد. در واقع سیستم عرضه و تقاضا همینطور عمل میکند. هرچه تقاضا بیشتر باشد، ارزش بالاتر میرود.
فیات و رمزارزها
حقیقت این است که بیتکوین و سایر اَرزهای دیجیتال در برابر اَرزهای فیات، ارزش خود را از عرضه و تقاضا میگیرند، و نه از بازار. نکتهی جالب همینجاست.
ما رمزاَرزها را با کمک کامپیوترها درست کردیم. برای آنها قوانین خاصی وضع کردیم. الگوریتمها را ساختیم، سپس، با همهی داستانهای شبکه، این رمزاَرزها را غیرمتمرکز ساختیم، تا کامپیوترهای زیادی به ما تایید بدهند که: «بله، درسته، این تراکنش خوبه!».
پس بهجای اینکه دولتها تایید بدهند یا اینکه بانکها تراکنشها را تایید کنند، این کامپیوترها هستند که در شبکه با هم صحبت میکنند و تقاضای خرید و فروش را با هم در میان میگذارند و در نهایت تمام کامپیوترها تراکنش را تایید میکنند و بله! این تراکنش قابل انجام است!
اگر هم کسی بخواهد تقلب کند و در واقع بهجای فرستادن ۲ بیتکوین، برای مثال، ۱ بیتکوین بفرستد و یا هر قصد دیگری داشته باشد، این کامپیوترها جلوی او را میگیرند و این تراکنش قابل انجام نیست!
این یعنی شبکۀ غیرمتمرکز رمزاَرزها.
اما اَرزها فیات… در واقع این اَرزها فیزیکی هستند. شما ارزهای فیات (Fiat) میتوانید در دستان خودتان آنها را حس کنید. عرضۀ آنها نامحدود است و دولتها کنترل کامل بر این اَرزها دارند. این اَرزها متمرکز هستند.
نکتهی بسیار مهم
قانون و بانکها این اَرزها را کنترل میکنند. نکتهی منفی اینجاست که حتی اگر شما شهروند خوب و مطیعی باشید، اما ناخودآگاه درگیر ماجرایی شوید، دولت و بانکها میتوانند حسابهای شما را مسدود کنند. در حالی که هیچ اشتباهی نکردهاید. در واقع دولت به آدم اشتباه شلیک کرده است!
اما برعکس فیات، در رمزاَرزها این اتفاق نمیاُفتد. مگر اینکه ۵۱ درصد افراد به نادرست بودن تراکنش رای دهند تا لغو شود.
اما بانکها نمیتوانند رمزاَرزهای شما را مسدود کنند. خیلی از افراد این موضوع را میپسندند، زیرا مسدود شدن حساب بدون ارتکاب اشتباه واقعاً ناعادلانه است! اینکه نتوانیم به پول خودمان دسترسی داشته باشیم!
یکی از دلایل دیگری که بیتکوین نسبت به اَرزهای فیات برتری دارد این است که برای چاپ و در واقع تولید اَرزهای فیات باید هزینه پرداخت شود. چاپ پول هزینهبر است! انتقال پول هزینه دارد. در حالی که رمزاَرزها غیر از هزینههای استخراج، هیچ هزینهی دیگری ندارند.
مسئلهی بعدی این است که با رمزاَرزها میتوانید به سرتاسر دنیا سفر کنید و با بیتکوین پرداخت داشته باشید و دیگر درگیر پولهای ملی نیستید. این موضوع قطعاً به اقتصاد دنیا کمک میکند.
سرنوشت ارزهای فیات چه میشود؟
پاسخ کامل و قطعی نمیتوان داد. باید حداقل ۱۰ سال دیگر صبر کنیم تا سرنوشت اَرزهای فیات را ببینیم. در واقع مردم در کشورهایی مانند چین کمکم پول نقد را کنار گذاشتهاند و سراغ رمزاَرزها میروند. آینده همهچیز را مشخص میکند. به نظر شما در جنگ فیات و رمزاَرزها، در نهایت برنده کدام طرف است؟
ارزهای فیات (Fiat)
پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد، بلکه پشتوانه ی آن دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات دولت حاصل شده و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.
فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" است.
پول فیات
- پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا ندارد.
- پول فیات به بانک های مرکزی دولتی کنترل جامع تری روی اقتصاد میدهند زیرا مقدار ارز چاپ شده در کنترل بانک های مرکزی می باشد.
- مشکل عمده ی پول فیات چاپ بیش از اندازه ی آن است که باعث افزایش تورم میشود.
پول فیات چگونه کار میکند؟
پول فیات ارزشمند است فقط بدلیل این که دولت ارزشش را حفظ میکند و به واسطه این که دو طرف در یک تراکنش ارزش آن را می پذیرند.
در طول تاریخ، دولت ها سکه های خود را از کالاهای فیزیکی ارزشمند مانند طلا و نقره میساختند و یا پول کاغذی چاپ میکردند که در ازای آن سکه های طلا و نقره قابل دریافت بود. اما پول فیات این گونه تعریف نشده که ما به ازای آن مقدار معینی کالای ارزشمند و یا فلزات گرانبها دریافت شود.
بیشتر ارزهای مهم دنیا، مانند دلار امریکا، پول فیات هستند.
پول فیات چگونه بوجود آمد؟
از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، باعث می شود ارزش خود را به دلیل تورم از دست بدهد و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. البته که این با پولی که طلا پشتوانه ی آن است، متفاوت است؛ برای مثال، طلا به دلیل استفاده شدن در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.
در گذشته در تاریخ امریکا، ارز این کشور پشتوانه ی طلا داشت (و حتی گاهی نقره). دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری سال 1933، اجازه نامه ی شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را لغو کرد، هنگامی که امریکا اجازه ی دادن طلا به کشورهای خارجی در ازای گرفتن دلار امریکا را لغو کرد، پشتوانه این ارز به طور کامل در سال 1971 حذف شد. از آن زمان تا به حال دلار امریکا، همانگونه که رویش هم چاپ شده، تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی ها، دولتی و خصوصی چاپ میشود. از این رو، دلار آمریکا قانونا فقط ابزار رفع بدهی محسوب می شود و هیچ گونه ارزش اعتباری مرتبط با طلا، نقره و غیره ندارد.
مزایا و معایب پول فیات
پول فیات ارز خوبی محسوب می شود در صورتی که بتواند نقشهایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد، اجرا کند: این ارز همچنین، فواید خوبی برای دولت ها از طریق ایجاد ارزش حبابی فراهم می کند.
پول فیات در قرن بیستم تا حدودی معروف شد زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجایی که پول فیات منبع ثابتی مانند طلا ندارد، دولت ها میتوانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه میتوانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ی اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا وظیفه ی پایین نگه داشتن بیکاری و تورم را با این ابزار دارد.
با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را ایجاد کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. به طور مثال یک ارز مرتبط با طلا ثبات بیشتری دارد زیرا منبع طلا محدود است. اما به دلیل عرضه ی نامحدود پول فیات، امکان ایجاد حباب در این ارز وجود دارد.
دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین حالت تورم در دهه ی اول سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعتی عجیب کرد. این چاپ زیاد منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد و خریداران مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با سبدها و ساک های پر پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت به دلار آمریكا بود.
پول فیات چه تفاوتی با ارز رمزنگاری شده دارد؟
فیات به معنای "بگذار انجام شود" است. ارز رمزنگاری شده به "یک ابزار غیرمتمرکز و دیجیتال مبادله ای که توسط رمزنگاری اداره می شود." دلالت دارد. هردوی اینها ارز هستند اما چندین تفاوت با یکدیگر دارند:
پول فیات همان پول رایج است که دولت از آن حمایت میکند. این ارز میتواند مانند دلار کاغذی و یا به طور الکترونیکی و به صورت کارت های اعتباری، پی پال و غیره باشد. دولت عرضه آن را کنترل میکند و میتوان با استفاده از آن مالیات خود را پرداخت کرد.
ارز رمزنگاری شده یک وجه رایج نیست و از طرف دولت و یا بانک پشتیبانی نمیشود. (این ارز غیرمتمرکز و جهانی است.) شکل آن بیشتر شبیه اعتبار بانکی است که در بانک وجود دارد. (این ارز دیجیتال است اما توسط بانک و یا دولت پشتیبانی نمیشود.) یک الگوریتم عرضه ی آن را کنترل میکند و شما می توانید با ارز رمزنگاری شده خرید کنید اما نمیتوانید با آن مالیات بپردازید. (و البته که باید برای آن هم مالیات بپردازید.)
تفاوت ارز رمزنگاری شده با پول فیات
قانون سکه ی سال 1965، به طور خاص، بخش 31 امریکا 5103 با عنوان "پول رایج" می گوید: سکه و ارز امریکا (از جمله اسکناس های ذخیره شده فدرال و اسکناس های منتشر شده از بانکهای ذخیره فدرال و بانکهای ملی) پول رایج قانونی برای کلیه ارزهای فیات (Fiat) بدهی ها، عوارض عمومی، مالیات ها و حقوق، هستند.
برای اهداف مالیاتی فدرال، پول مجازی هم به عنوان دارایی محسوب می شود. اصول مالیاتی عمومی قابل اعمال در معاملات ملکی در معاملات ارز مجازی هم اعمال می شود.
در مواقع تورم زیاد، مردم باید بتوانند ثروت خود را به واحدی با ثبات بیشتر تبدیل کنند و یا با پایین آمدن ارزش پول فیات، سرمایه ای عظیم را از دست بدهند. اینجا ارزش ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین مشخص میشود. از آنجا که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای تغییر سیاست پولی بیت کوین وجود ندارد، این ارز دیجیتال به عنوان فرار از پول متمرکز به کار میرود و می تواند کمکی به سیاست های پولی ضعیف باشد.
با اینکه امروزه به خاطر تراکنش های طولانی مدت و نوسانات زیاد بیت کوین هنوز این نقش را ندارد، اما ممکن است که در آینده ای نزدیک و به خاطر تورم زیاد، مردم همه ی دارایی خود را تبدیل به بیت کوین کنند، همانگونه که امروزه همگی در پی خرید طلا هستند. تا زمانی که بیت کوین به ثبات برسد و قیمتش ثابت شود، سکه های باثبات دیگری مانند تتر،همچنان ارزشمند خواهند ماند. از آنجا که تتر به دلار امریکا متصل است، روشی کارآمد برای کسانی است که از تورم رنج میبرند و به دنبال ارزی باثبات و دولتی میگردند.
پول بدون پشوانه یا ارز فیات Fiat currency چیست
ارز فیات از طرف دولت صادر می شود و کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتوانه آن نیست. در واقع پول فیات یک وسیله ساخته شده طبق قوانین مشخص توسط دولت است که ارزش ذاتی و مصرفی ندارد.
ارز فیات به دو دلیل دارای ارزش است:
- دولت پول را ارزش گذاری کند (یعنی از مهم ترین فاکتور های ارزش گذاری ارز فیات سیاست های پولی است)
- دو طرف معامله در مورد ارزش آن توافق کنند. (عرضه و تقاضا ارزش ارز را تعیین می کند)
دولت از طریق دخالت در نرخ ارز، ارزش پول فیات را تغییر می دهد همچنین ارزش پول فیات (The value of fiat money) از رابطه بین عرضه و تقاضا حاصل می شود. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن از جمله دلار آمریکا و یورو ارز فیات به حساب می آیند.
ارز فیات جایگزینی برای پول کالایی و پول نماینده است.
پول کالایی (Commodity money) چیست؟
پولی که ارزش آن از کالایی که ساخته شده، گرفته می شود. مثل سکه طلا که دارای ارزش ذاتی است. در تصویر زیر شمش طلا و نقره با وزن 1000 گرم قرار دارد که توسط umicore یک رهبر جهانی در زمینه تامین و جابجایی فلزات گران بها ضرب شده است.
هر کالا نسبت به میزان اهمیت و تاثیر گذاری در زندگی بشری دارای ارزش ذاتی است. کالاهای زیادی در طول تاریخ به عنوان واحد تبادلات تجاری قرار گرفته اند که در این میان طلا و نقره از محبوب ترین آنها است.
بنابراین (Commodity money)، کالایی است که به دلیل ارزش و اهمیت خاص خود به عنوان یک شاخص برای تبادل استفاده می شود.
منظور از ارزش ذاتی (intrinsic value) چیست؟
زمانی که یک شی به خاطر وجود خود دارای اهمیت باشد، اصطلاحا می گوییم دارای ارزش ذاتی است. طلا به دلیل استفاده در صنایع مختلف از جمله جواهرات، تزئینات و همچنین ساخت وسایل الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.
تمام پول های کاغذی، فیات محسوب نمی شوند، اسکناس های کاغذی برای اولین بار در قرن 11 میلادی در چین استفاده شده اند ولی فیات محسوب نمی شوند. ارز فیات در پی شکست سیستم برتون وودز و تصمیم رئیس جمهور آمریکا ریچارد نیکسون برای جدا کردن دلار از طلا در سال 1971 در عصر معاصر ظهور کرد و در نتیجه سیستم ارزهای فیات در سطح جهانی مورد استفاده قرار گرفت.
پول نماینده (Representative money) چیست؟
پول نماینده مانند پول فیات است، اما نشان دهنده کالایی است که می توان آن را به میزان کم یا زیاد بازخرید کرد. به عبارت دیگر پول نماینده از ارزش ذاتی یک کالا پشتیبانی می کند.
قدرتمند ترین ارز فیات، دلار آمریکا
دلار آمریكا به عنوان پول فیات و ارز قانونی بشمار می آید كه برای بدهی خصوصی ارزهای فیات (Fiat) و عمومی پذیرفته می شود. بسیاری از دولت ها پول فیات صادر می کنند و دلار آمریکا به عنوان قوی ترین و معتبر ترین ارز فیات در دنیا شناخته می شود.
در اوایل تاریخ ایالات متحده، پول این کشور با طلا (و در برخی موارد نقره) پشتیبانی می شد. دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری 1933 به شهروندان اجازه داد تا ارز خود را با طلای دولتی مبادله کنند. در ازای پول ایالات متحده (دلار) که در نهایت با سیستم نرخ ارز شناور در سال 1971 که در بالا به آن اشاره شد بکلی پایان پذیرفت.
ویژگی های اصلی ارز فیات
• پول فیات ارزی است که از طرف دولت صادر می شود و کالایی مانند طلا پشتوانه آن نیست.
• پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا آنها می توانند میزان چاپ پول را کنترل کنند.
• اکثر ارزهای کاغذی مدرن، مانند دلار آمریکا ، ارز فیات هستند.
• یکی از خطرهای پول فیات این است که اگر دولتها بیش از حد آن را چاپ کنند منجر به تورم شدید می شود.
مزایا و معایب ارز فیات
مهمترین مزیت پول فیات ثبات ارزش آن است، برخلاف پول مبتنی بر کالا مانند طلا، مس و نقره. استفاده از پول فیات در قرن بیستم با حرکت دولتها و بانکها برای محافظت از اقتصاد خود در برابر روکود های مکرر چرخه تجاری رایج شد.
ارزهای مبتنی بر کالا به دلیل چرخه تجاری منظم و رکودهای دوره ای بی ثبات بودند اما در سیستم ارز فیات بانک های مرکزی می توانند پول کاغذی را چاپ کرده یا در صورت نیاز نگهداری کنند و کنترل بیشتری بر عرضه پول، نرخ بهره و نقدینگی داشته باشند. به عنوان مثال ، کنترل فدرال رزرو بر عرضه و تقاضای پول این امکان را فراهم کرد تا بتواند بحران مالی جهانی 2008 را از آسیب بیشتر به سیستم مالی ایالات متحده و اقتصاد جهانی مدیریت کند.
اگرچه پول فیات به عنوان یک پول با ثبات تر در نظر گرفته می شود که می تواند در برابر رکود اقتصادی مهار شود، اما بحران مالی جهانی خلاف این را ثابت کرد.
حتی اگر فدرال رزرو یا هر بانک مرکزی عرضه پول را کنترل کند، قادر به جلوگیری از وقوع بحران نیست. منتقدان پول فیات استدلال می کنند که عرضه محدود طلا آن را به ارز ثابتی نسبت به پول فیات که دارای عرضه نامحدود است تبدیل می کند.
تاریخچه ارزهای فیات (History of Fiat Money)
چین اولین کشوری بود که از پول فیات استفاده کرد و سپس این ارز به سایر کشورهای جهان گسترش یافت. ارز فیات در قرن دهم، عمدتا در چین سرچشمه گرفت.
در سلسله تانگ (907-618)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود. مردم با استفاده از اسکناس اعتباری آشنا بودند و به راحتی تکه های کاغذ یا پیش نویس کاغذ را می پذیرفتند. کمبود سکه مردم را مجبور کرد از سکه به اسکناس روی بیاورند. در طول سلسله سونگ (960-1276) ، یک تجارت پررونق در منطقه سیچوان وجود داشت که منجر به کمبود پول مس شد. معامله گران شروع به انتشار اسکناس های خصوصی تحت پوشش ذخیره پولی کردند و این اولین پول نقد قانونی بود. پول کاغذی به عنوان تنها وسیله قانونی در سلسله یوان (1276-1367) شناخته شد و صدور اسکناس در زمان سلسله مینگ (1344-1644) به وزارت دارایی واگذار شد.
غرب استفاده از پول کاغذی را در قرن 18 آغاز کرد. مستعمرات آمریکا، فرانسه و کنگره قاره ای اقدام به صدور اسکناس اعتباری کردند که برای پرداخت استفاده می شد.
دولت های استانی یادداشت هایی را صادر کردند که دارندگان از آنها برای پرداخت مالیات به مقامات استفاده کنند. صدور بیش از حد اسکناس اعتباری به دلیل خطرات تورم ، جنجال ایجاد کرد. در برخی مناطق ، مانند نیوانگلند و کارولیناها ، اسکناس ها به طور قابل توجهی کاهش یافت و با از دست رفتن ارزش اسکناس ، قیمت کالاها افزایش یافت. در طول جنگ، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به ارزهای فیات روی آوردند. به عنوان مثال، دولت فدرال ایالات متحده در طول جنگ داخلی آمریکا به نوعی از ارزهای فیات موسوم به Greenbacks روی آورد. دولت در طول این جنگ قابلیت تبدیل پول کاغذی خود را به طلا یا نقره متوقف کرد.
در اوایل قرن بیستم ، دولت و بانکها قول داده بودند که اجازه تبدیل اسکناس و سکه به کالای اسمی خود را در صورت تقاضا بدهند. با این حال، هزینه بالای جنگ داخلی آمریکا و نیاز به بازسازی اقتصاد، دولت را مجبور به لغو بازخرید کرد.
توافق نامه برتون وودز ارزش هر اونس طلا را به 35 دلار آمریکا ثابت کرد. با این حال ، در سال 1971 ، ریچارد نیکسون ، رئیس جمهور ایالات متحده ، مجموعه ای از اقدامات اقتصادی را شامل لغو تبدیل مستقیم دلار به طلا به دلیل کاهش ذخایر طلا، اعلام کرد. از آن زمان ، اکثر کشورها از پول فیات استفاده می کنند.
ارز یا پول فیات Fiat چیست و چه کابردی دارد؟
پول یا ارز فیات، پول صادر شدهای است که توسط دارایی فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نمیشود، بلکه توسط دولتی که آن را صادر کرده است، پشتیبانی میگردد. ارزش پول فیات به ارتباط بین عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت صادرکننده، به جای ارزش کالای اساسی، تعیین میشود. اکثر ارزهای کاغذی فعلی، از جمله دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای اصلی جهانی، ارزهای فیات هستند.
- ارز صادر شده توسط دولت که توسط کالایی مانند طلا پشتیبانی نمیشود به عنوان پول فیات شناخته میشود.
- از آنجایی که بانکهای مرکزی میتوانند میزان چاپ پول را با پول فیات تنظیم کنند، قدرت بیشتری بر اقتصاد دارند.
- اکثر ارزهای کاغذی فعلی، از جمله دلار ایالات متحده، ارزهای فیات هستند.
- دولتها میتوانند بیش از حد پول فیات چاپ کنند که در نتیجهی آن تورم افزایش مییابد.
آشنایی با پول فیات fiat
نام فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است که به معنای آن را باید یا اجازه دهید انجام شود است. ارزهای فیات فقط به این دلیل ارزش دارند که دولت از آنها حمایت میکند. آنها به خودی خود هیچ فایدهای ندارند.
دولتها با ایجاد (Mint) کوینهایی از یک کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره و یا چاپ پولهای کاغذی که برای مقدار مشخصی از یک کالای باارزش بازخرید میشوند، پولهای فیات را ایجاد کردند. از سوی دیگر، فیات تبدیلناپذیر است و نمیتوان آن را بازخرید کرد، زیرا هیچ کالایی زیربنایی از آن پشتیبانی نمیکند.
از آنجایی که پول فیات به ذخایر واقعی، مانند ذخیره ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در برابر تورم آسیبپذیر است و در مقابل آن، بیارزش میشود. نرخ تورم در برخی از بدترین شرایط، مانند مجارستان پس از جنگ جهانی دوم، میتواند در یک روز چهار برابر شود.
علاوه بر این، اگر شهروندان اعتماد خود را به پول یک کشور از دست بدهند، ارز ارزش خود را از دست خواهد داد. این همان ارزی نیست که پشتوانه آن طلاست. آن دسته از ارزها به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و تزئینات و همچنین در ساخت وسایل الکترونیکی، کامپیوترها و وسایل نقلیه هوافضا، ارزش ذاتی دارتد.
تاریخچه پول فیات در آمریکا
دلار آمریکا هم پول فیات و هم ارز قانونی است و هم برای بدهیهای خصوصی و هم دولتی پذیرفته میشود. هر سکهای که دولت آن را ارز قانونی تعیین کند، ارز قانونی محسوب میشود. بسیاری از دولتها یک ارز فیات ایجاد میکنند و سپس با تبدیل آن به روش پیش فرض بازپرداخت بدهی، آن را به ارز قانونی تبدیل میکنند.
پیش از این، پول ایالات متحده توسط طلا (یا نقره) پشتیبانی میشد. با تصویب قانون بانکداری اضطراری در سال ۱۹۳۳، دولت فدرال به شهروندان اجازه مبادله پول نقد با طلای دولتی را متوقف کرد. زمانی که ایالات متحده عرضه طلا به سایر کشورها را در ازای پول ایالات متحده متوقف کرد، استاندارد طلا به پایان رسید.
از آن زمان به بعد، دلارهای آمریکا توسط اعتبار کامل دولت، پول قانونی برای همه بدهیها، دولتی و خصوصی حمایت میشوند، اما قابل بازخرید با پول قانونی در خزانه داری ایالات متحده یا هیچ فدرالی نیستند. بنابراین دلار در حال حاضر بهجای مناقصه قانونی که میتواند با طلا، نقره یا هر کالای دیگری مبادله شود به عنوان پول مجاز شناخته میشود.
مزایا و معایب پول فیات (Fiat)
پول فیات اگر بتواند وظایفی مانند حفظ ارزش، ارائه یک حساب عددی و تسهیل مبادلات را که به عنوان یک واحد پولی در اقتصاد یک کشور انجام دهد، بسیار مفید است. پول فیات دارای اعتبار عالی است، بدین معنا که یک ارز تولید آن از یک ارز مرتبط با کالا مقرون به صرفهتر است.
ارزهای فیات در قرن بیستم بعد از اینکه دولتها و بانکهای مرکزی به دنبال محافظت از اقتصاد خود در برابر شدیدترین تأثیرات رونق و رکود طبیعی چرخه اقتصادی بودند، به محبوبیت رسیدند.
از آنجایی که پول واقعی مانند طلا منبع کمیاب یا پایدار نیست، بانکهای مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند و به آنها اجازه میدهد تا عوامل اقتصادی از جمله عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخهای بهره و سرعت پول را دستکاری کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو در ایالات متحده وظیفه دوگانهای دارد که نرخ بیکاری و تورم را پایین نگه دارد.
مزایای دیگر
- به بانکهای مرکزی کنترل بیشتری بر اقتصاد میدهد.
- انعطافپذیری بیشتری را فراهم میکند
- درآمد برای دولت (سینیورژ)
از سوی دیگر، بحران وام مسکن در سال ۲۰۰۷ و فاجعه مالی همراه با آن، انتظارات را که بانکهای مرکزی میتوانند از مقررات عرضه پول برای جلوگیری از رکود یا رکودهای مهم استفاده کنند، کاهش داد. به دلیل مقدار محدود طلا، ارز مربوط به طلا اغلب از پول فیات پایدارتر است. بنابراین عرضه نامحدود، پول فیات پتانسیل بیشتری برای تشکیل حبابها فراهم میکند.
معایب دیگر
- هیچ راهی برای محافظت از اقتصاد وجود ندارد.
- امکان به وجود آمدن حباب
- آسیبپذیر در مقابل تورم
ابرتورم؛ اصلیترین مشکل پول فیات
در اوایل دهه ۲۰۰۰، کشور آفریقایی زیمبابوه نمونهای از بدترین ابرتورم را تجربه کرد. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مسائل عمده اقتصادی شروع به چاپ پول با نرخ هشداردهندهای کرد که در نتیجه تورم فوقالعاده ایجاد شد.
به گفته کارشناسان، پول آنها در آن مدت ۹۹.۹ درصد از ارزش خود را از دست داد. با افزایش سریع قیمتها، مصرفکنندگان موظف بودند کیسههای پول نقد را فقط برای خرید مایحتاج اولیه حمل کنند. دولت زیمبابوه موظف به ایجاد اسکناس ۱۰۰ تریلیون دلاری زیمبابوه در اوج بحران بود. ارزهای خارجی در نهایت از نظر محبوبیت از دلار زیمبابوه پیشی گرفتند.
چرا پول فیات ارزشمند است؟
برخلاف پولهای مبتنی بر کالا مانند سکههای طلا یا اسکناسهای کاغذی قابل بازخرید برای فلزات گرانبها، پول فیات کاملاً توسط دولت ایجادکننده آن حمایت میشود. یکی از دلایل این امر این است که دولتها به شما برای پرداخت مالیات با ارزهای فیات صادر شده نیاز دارند. مردم در ازای این پول فیات، مالیت پرداخت میکنند، کسانی هم که از مالیات فرار کنند، با مجازاتهای شدیدی یا زندان مواجه خواهند شد. سایر تئوریهای پول، مانند نظریه اعتبار، استدلال میکنند که چون همه پول یک رابطه اعتباری و بدهی است، مهم نیست که توسط چیزی پشتیبانی شود تا ارزش خود را حفظ کند.
چرا اقتصادهای جدید از پول فیات حمایت میکنند؟
تا قبل از قرن بیستم، اکثر کشورها به نوعی از استاندارد طلا یا پشتوانه کالایی برخوردار بودند. حجم محدود طلایی که از معادن و انبارهای بانک مرکزی بیرون میریزد نمیتواند با ارزش جدید ایجاد شده همراه باشد زیرا تجارت و مالی بینالمللی در مقیاس و وسعت رشد میکند و اختلالات عمدهای در بازارها و تجارت جهانی ایجاد میکند. دولتها میتوانند ارز خود را مدیریت کنند، سیاستهای پولی انجام دهند و بازارهای جهانی را با استفاده از پول فیات راحتتر تثبیت کنند. همچنین امکان بانکداری ذخایر کسری را فراهم میکند که به بانکهای تجاری امکان میدهد ذخایر نقدی خود را دو برابر کنند تا خواستههای وام گیرندگان را برآورده کنند.
جایگزین پول فیات چیست؟
امروزه تقریباً هر کشوری دارای پول فیات به عنوان پول قانونی است. در حالی که طلا و سکههای طلا را میتوان خرید و فروش کرد، اما آنها به ندرت مبادله میشوند یا برای خریدهای معمولی استفاده میشوند و بیشتر یک دارایی قابل جمعآوری هستند. ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین، در دهه گذشته به عنوان تهدیدی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات به وجود آمدهاند. با این حال، علیرغم علاقه و پذیرش، به نظر نمیرسد این داراییهای مجازی نقش پول را بازی کنند.
آیا پول فیات منجر به ابرتورم میشود؟
در دولتهایی که پول خود را ایجاد میکنند، همیشه احتمال بروز ابرتورم وجود دارد. با این حال، بیشتر کشورهای توسعه یافته تنها از تورم متوسط رنج میبرند. در واقع، تورم پایین به عنوان محرک مثبت رشد اقتصادی و سرمایهگذاری در نظر گرفته میشود، زیرا افراد را تشویق میکند که پول خود را به جای بیکار نشستن و از دست دادن قدرت خرید در طول زمان صرف کار کنند.
اکثر بانکهای مرکزی مدرن مسئولیت حفظ یک ارز به طور کلی قوی و باثبات را بر عهده دارند، چرا که کاهش ارزش یک ارز برای تجارت و تأمین مالی مخرب است. اما در پاسخ با سؤال بالا میتوان گفت در حقیقت، ابرتورم در طول تاریخ رخ داده است. حتی زمانی که پول بر پایه فلزات گرانبها بود. همه ابرتورمهای اخیر با یک فروپاشی اساسی در بخش تولید واقعی کشور و یا بیثباتی سیاسی آغاز شده است.
ارز فیات (Fait) چیست؟
ارز فیات (Fait) یک پول ملی است که با قیمت کالایی مانند طلا یا نقره مرتبط نیست.
ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر اعتماد عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.
پول فیات در مقابل پول کالایی
ارزهای فیات (Fait) که به عنوان پول فیات نیز شناخته می شود، نقطه مقابل پول کالایی است.
تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود.
از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی از موادی ست که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره.
در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد، این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز میتواند با ارزش آن در کالا مبادله شود.
نمونه هایی از ارز فیات
از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد.
در واقع، تعداد بسیار کمی از ارزهای جهانی ارزهای کالایی واقعی هستند و بیشتر آنها، به هر نحوی، نوعی پول واقعی هستند.
ارزهای فیات در دوره ارز دیجیتال در مشهد صرافی های مختلف را آموزش می دهیم و آنها را معرفی می کنیم.
مزایا و معایب ارزهای فیات
مزایای ارز فیات
از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت نیست (مانند طلا)، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد.
این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.
برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف یک معدن جدید طلا تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.
خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ناشی از عرضه ارزهای فیات کمتر است، زیرا هر گونه افزایش عرضه یک ارزهای فیات (Fiat) ارزهای فیات (Fiat) تصمیم از پیش گرفته شده توسط دولت ارزهای فیات است.
معایب ارز فیات (Fait)
از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئول توسط دولت بستگی دارد.
سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید ارزهای فیات شود.
علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب ارزهای فیات وجود دارد، یک چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.
افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند، به این معنی که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است.
در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود.
این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد.
جمع بندی
در عصر جدیدی که ما در آن زندگی می کنیم طی ده ساله اخیر رمزارزها در دنیای بلاکچین بوجود آمده اند و مهمترین ویژگی آنها عدم وابستگی به یک مرکزیت می باشد.
راهکاری که امروز برای مقابله با تورم ارزهای فیات توسط اقتصاد دانان پیشنهاد می شود، سرمایه گذاری در رمزارزها و ارز دیجیتال است.
چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایهگذاری موفق در ارزهای دیجیتال و در امان ماندن از کلاهبرداران و شکارچیان میتوانید از دورههای آموزشی ارز دیجیتال و دوره آموزشی فارکس همیار کریپتو استفاده کنید. همیارکریپتو علاوه بر آموزش بازارهای مالی فارکس و کریپتو، دوره آموزشی بورس ایران را هم به علاقه مندان آموزش میدهد.
این دورهها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز میشوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقهمندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را بهصورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقهمندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزار میکند.
دیدگاه شما